AXELSCHE SE COURAN'
AXELSCHE H COURANT
J
J
Frankering bii abonnement Axel.
ZATERDAG 22 APRIL' 1950
64 e
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEHo
Woensdag en Zaterdag
59
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM kn
Het Belgische Koningshuis.
Het Belgische Koningshuis is nog be-
ckelijk jong. Ruim honderd jaar gele-
aanvaarde Leopold van Saksen-Co-
rg de kroon van het land, dat zich had
rescheiden van het Koninkrijk der Ne-
rlanden. Men vraagt zich wel eens af,
er bij zoveel scherpzinnigheid ook nog
plaats was voor een hart. -- Een vro-
heer was hij niet, en zijn arme vrouw
lagde het niet zelfs te glimlachen in zijn
ken. Zij ging Italiaanse muziek en kunst
bewonderen. In 1929 verloofden zij zich-
Marie José was toen 23 jaar; zij had
springerig haar en een krachtig lichaam).
Zij was niet mooi maar zij had een fris
gezicht, zij was gezond en sprankelde van
ieven. Umberto was 25 jaar, donker, knap
elegant, een sportliefhebber, kortom een
man, op wie alle vrouwen verliefd wer
den. Napolitanen, die het paar zagen,
riepen uit Dit is nu toch heus een hu
welijk, uit liefde.
27 Mei, toen het Belgische leger van de
Britse strijdkrachten was afgesneden, gaf
de Koning zich onvoorwaardelijk over.
Met zijn broer prins Karei bleef hij bii
zijn soldaten.
Deze daad van de Koning heeft geleid
tot het ontstaan van de Belgische ko
ningskwestie.
Tijdens de vier bezettingsjaren leefde
koning Leopold nagenoeg als gevangene
in zijn paleis, n September 1940 huwde
Buitenlands vieglm
Frankering bij abonnement Axel.
.WOENSDAG 19 APRIL' 1950
In verband met
landse politieke gebe^
deze week i.p.v- het t
lands overzicht eens
de buitenlandse politoltooid is wordt 't als het
in de Belgische kferd tegen de sociaal-eco-
nieuwe fase ingetred^lterëron(' 'n 6
pold in zijn Zaterda de mogelijkheden- Daar-
spraak tot het Belgis* ,dat de beroepskeuze-ad-
d gedocumenteerd is
inleidingen,arbeidsmarkt
i. Bovendien dient hij
met de financiële toe
ters of candidaat, met!
in studiebeurzen, met
jkerwijs gevraagd kun-
het standbewustzijn
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
64e JAARGANG No. 56
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
V.
Nogmaals de op te richten
stro-cellulosefabriek.
Zaterdagmiddag wad in Hotel „Het
Wapn van Zeeland" alhier een algemene
vergadering gehouden der afd. Axel van de
N.C.B., waar door dhr. G. van Waes, bur
gemeester van Westdorpe en voorzitter van
de Stichting v.d. Landbouw in Zeeland, een
causerie werd gehouden over de op te
richten stro-cellulose-fabriek. Aan deze uit
voerige uiteenzetting ontlenen wij h;t vol
gende
Dhr. van Waes gaf een overzichl van de
stand van zaken en de consequenties voor
de mensen die mee willen aoen, alstnede
een overzicht van de stro-markt, zoals die
vroeger was en de pogingen om hierin ver
andering te brengen.
De voornaamste afnemer van stro is de
veehouderij, daarnaast ook de tuinbouw. De
indnstriële sector neemt ook stro af, in de
eerste plaats de strocarton-industrie, dan
de cellulose-industrie en ook de vezel-
platen-industrie,
De veehouderij als stro-afneemster vindt
men vrijwel alleen in Zuid- en Noojd-
Holland, daaruit vloeit in verband met de
prijzen voort, dat wij het laatst aan de
beurt komen.
De stro-aframe door de industriële sector
vindt men voor 100 pet. in het Noorden
van ons land (Groningen en de Drentse
veenkoloniën). 70 a 80 pet. dezer indu
strieën is op coöperatieve basis gefundeerd,
dus zij kopen hun stro in hoofdzaak bij
eigen leden, waardoor hoge vrachtprijzen
worden vermeden. De Noordelijke boeren
maakten de jaren door veel betere stro-
prijzen dan wij hier. Wij zien het stro
teveel ais een bijna waardeloos product, in
tegenstelling tot de Noordelijke boeren. Hoe
zijn de vooruitzichten nu
De veehouderij zal nog steeds grote hoe
veelheden afnemen, al maakt men zich in
deze bedrijven op om onafhankelijk Ie wor
den van stro-aankoop (b.v. door gras
drogerijen). In het Noorden is een toeneming
van grote akkerbouwbedrijven (de Wlerin-
germeer, de Noor-Oost Polder), dus het is
niet te verwachten, dat het Noorden in de
toekgmst meer stro zal afnemen en zodoende
blijft men steeds met een belangrijk kwan
tum stro zitten. Reeds hebben vroeger ver
schillende onderzoekingen plaats gehad om
hiervoor een oplossing te vinden, doch deze
pogingen hebben niet tot resultaat geleid.
Toen men na de oorlog in Westelijk Z.
Vlaanderen weer grote stro-overschotten had,
is dit probleem weer eens nader bekeken.
De Stichting voor de Landbouw, de land
bouworganisaties, het C.H.V. en het Cen
traal Bureau hebben het probleem onder
zocht. De twee laatstgenoemde lichamen
stelden fondsen ter beschikking.
Wij hadden spoedig betrouwbare cijfers
van de stro-overschotten op de Zeeuwse
bedrijven en deze overschoften bleken zeer
hoog te zijn.
Teneinde deze slro-overscholten zo goed
mogelijk van de hand te doen, werd aan
een stro verwerkende industrie gedacht,
doch welke
De strocartonfabrieken konden voor 100
pet. in de nationale behoefte voorzien en
om redenen van prijshouding is men over
eengekomen de moderatie te beperken tot
80 pet. Deze industrie was dus niet gewenst.
Ook werd gedacht aan stro-bouwpiaten,
doch de Noorderlingen waren ons voor en
stichtten 0 a. een bedrijf te Hoogezand.
Dit bedrijf kan 60 miliioen kilo stro ver
werken en h^el Nedaland voorzien.
Toen kwam het idee van stro-ce'lulose,
voor de vervaardiging van wit schrijf- en
drukpapier, waaraan in een beschaafd land
als het onze grote behoefte bestaat.
Dit papier wordt grotendeels uit Noorde
lijke landen geïmporteerd en de productie
zou dus wel mogelijkheden bieden.
Er werden proeven genomen mei Zeeuws
water en Zeeuws stro, welke goed voldeden.
Doch de Italiaan Pomilllo deed in Engeland
een nog betere ontdekking en wist een
cellulose-product te vervaardigen dat aan
zeer hoge eisen voldoet.
Wij zijn toen gaan samenwerken met het
Proefstation voor Stro-verwerking en het
Centraal Instituut voor de Industrialisatie,
waarvaa grote medewerking werd onder
vonden. Er werd ook contact gezocht met
de beide boerenleenbanken (Eindhoven en
Ulrecht.)
Door deskundigen werd da zaak mogelijk
geacht en nu werd getracht de landbouwers
voor deze idee ie winnen.
Doch men wilde het product ook wel
eens ziener werd een reis gemaakt naar
Engeland en Zeeuws stro in Engeland onder
controle verwerkt. De cellulose voldeed
aan hoge eisen en hel hieruit vervaardigde
papier bleek buitengeMoon goed. Toen
werden de kostprijs en de# investering onder
de loupe genomen en konden wij den
boer op.
Toen hebben wij nagegaan aan welke
bedrijfsgrootte de voorkeur zou worden
gegeven. Bij stichting der fabriek zal enkel
tarwestro worden afgenomen omdat 1000
kg. tarwestro 400 kg. cellulose levert en
ander stro slechts 375 kg.
De verwerking van 20 miliioen kg. tarwe
stro hebben wij ons voorgesteld, omdat de
bouwkosten zeer hoog waren. Chemische
fabrieken vragen nn eenmaal alle veel
investering en weinig arbeidskrachten. Aan
investering werd nodig geacht 3 milloen
gulden, terwijl een bedrag van f 600 000
werd berekend voor bedrijfskapitaal.
De papier-industrie werd er by gehaald,
dit ter voorkoming van trustvorming tegen
ons en wij wilden dit niet als een zuiver
boerenbedrijf opzetten. Het Rijk wilde par
ticiperen met Marshall-dollars (1,4 miliioen
gulden) en de boerenleenbanken die
bekend zijn om hun voorzichtig beleid
zouden de 600.000 gulden bedrijfskapftaa!
verstrekken. Van de boeren zou 800.000
gulden benodigd zijn en van de papier
industrie eveneens, terwijl deze twee ieder
50 pet. der zeggenschap zouden hebben.
De onderhandelingen met de papier-indu
strie zijn thans ver gevorderd.
Van de boeren wordt gevraagd het nemen
van 8000 aandelen van 100 gulden, met een
levering van 2000 kilo stro per aandeel- De
draaitijd van de fabriek wordt berekend op
300 dagen per jaar. De wijze van de rijks
bijdrage is nog niet bekenddit kan op
verschillende wijzen, via de Herstelbank of
a fonds perdu. Van de boeren wördt ge
vraagd de principiële intekening, met de
leveringsplicht van twee ton stro per aan
deel. Wordt de N.V. gesticht, dan dient
men de honderd gulden per aandeel te
storten en dat is de enige aansprakelijkheid.
Bij het stichten van een bedrijf is er een
maal steeds risico.
Wanneer de fabriek na de installatie,
welks kosten 3,6 miliioen zullen bedragen,
tarwe-stro koopt voor f25 per 1000 kilo
franco fabnt-k of f20 per 1000 kilo af
boerderij, m»akt dat een cellulose-prijs van
f340 per ton. De wereldprijs van cellulose
is momenteel f400 per ton; wij zouden de
boeren 11,5 pet. per aandeel kunnen uit
keren. Hoe is de situatie thans?
Het stro wordt verkocht voor 7 k 8 gul
den per duizend kilo en geëxporteerd naar
Duitsland, De allergrootste txport-firma ver
dient f 12 per ton handelsmarge. De Duitse
cellulose-fabrieken betalen f37 per ton stro
en leveren de cellulose naar Nederland voor
490 gulder. Als dit bedrijf hier stond, kon
den wij de handelsmarge in onze zak steken.
Als onze fabriek hier stond, konden wij de
boeren zeker 60 gulden per ton betalen 1
Aan de boeren wordt wei eens wat ver
diend, aldus dhr. van Waes.
De bekende papierfirma Van Gelder
Zonen die met geleide economie zeven
miliioen verdiende heeft een contract
gesloten met de Coöperatieve Strocarton-
fabriek in Appingedam, tot ombouw dezer
fabriek in een stro-ceiiulose-bedrijf. Doch
ook een papierfabriek in Maastricht en
„l'Union de Papeterie" te Brussel en een
soortgelijke fabriek te Langerbrugge, gaan
daartoe over.
De coöperaties, de boerenleenbanken* enz.
hebben alles met ons ondertekend. In af
wachting van de beslissing van de boeren
is een audiëntie bij de ministers van Land
bouw en Economische Zaken door ons van
de hand gewezen. Als dit bedrijf er niet
komt, schreeuwen wij moord en brand,
aldus spr. De fabriek koopt hier het stro
tegen de geldende marktprijs en verkoopt
de cellulose tegen de marktprijs. De winst
die er tussen zit, is 50 pet. voor de boeren
en 50 pet. voor de papier-industrie.
In een samenvatting zeide dhr. van Waes
de enige aansprakelijkheid is de honderd
gulden te storten tegen 3,5 pet. rente. De
boerenleenbanken verschaffen de f 600.000
bedrijfskapitaal, het Rijk 1,4 miliioen, de
papierfabrieken en de boeren ieder f 800.000.
Deze twee groepen krijgen ieder 50 pet.
van de winst.
Het woord is nu aan de boeren. Zij zul
len het initiatief moeten nemen om de
moeilijkheden met de stro-prijs te over
winnen. Het is het weloegrepen eigen
belang der landbouwers.
Dhr. van Waes zeide vooris nog dat de
plannen voor de fabriek voorzien in een
eventuele uitbreiding. Ook diene men te
begrijpen, dat het anderhalf jaar zal duren,
eer men interest van het gestorte geld zal
kunnen verkrijgen.
1 Mei zal de beslissende datum worden.
Er zitten in dit plan zeer grote mogelijk
heden voor de Zeeuwse stro producent. De
zaak is zo objectief mogelijk bekeken. Spr.
wekte op tot het nemen van aandelen.
Uit de vergadering kwam als algemeen
bezwaar naar voren, dat er te weinig stro
per aandeel mag worden geleverd.
Dhr. van Waes antwoordde, dat men
steeds geld wil verdienen met een dubbeltje
uit te geven en wees er nogmaals op, wat
met de investering van die honderd gulden
te bereiken is. Wij hebben alleen de zuivere
realiteit voorgesteld en men weet nu, waar
men aan toe is. Later zal men er spijt van
hebben.
Een commissie uit de N.C.B.-afdeling zal
een intekenlijst doen circuleren.
De voorzitter der N C.B-afdeling, dhr.
Michielsen, dankte dhr. van Waes voor diens
uiteenzetting en wenste hpm bij zijn streven
veel succes toe.
>rdt op het gebied van
Kulichting goed werk
tuliere en gemeentelij -
1 sinds 1941 ook het
stelijke arbeidsbureaus
ïzighoudt. Er bestaan
•ot'e organisaties op dit
lkaar samenwerken in
orden door het „Cen-
nl- de „Vereniging
er voorlichting bij be-
Centrale voor R. K.
brlichting" en de „Chr.
intrale voor School en
y in de afgelopen jaren
t en zij zullen nog meer
:eren, wanneer de over-
toe zal besluiten hun
te steunen.
(Nadruk verboden-)
j, gejaagd?
iNDSE JONGE
IN AMERIKA.
erinneren dat enige we-
aantal jonge boeren,
Z.-Vlamingen naar de
ertrokken in het kader
1 Plan project waaron-
inden lang zullen leven
merikaanse boerderijen.
Vrjdag bekend, dat de
en gedurende de eerste
i hun bezoek onderge-
■den in de staten gele
en Washington en tus-
ia en Noord Dakota-
landse jongens met A-
fs in gezinsverband zul-
zij een grondige opleii-
kaanse landbouwmetho-
1 ten volle delen in het
renleven, van routine-
(derij tot landelijke ge-
programma's toe-
de volgende staten ver-
elawara, Illinois, Indi
es, Maine, Massachu-
Minnesota, Nebraska,
York, North Dakota,
'ennsylvania, Vermont,
Virginia en Wisconsin,
de groep N ederlandse
practijk Amerikaanse
5 bestuderen- De eer-
wam ongeveer een jaar
Staten aan voor soort-
inden- De Nederlandse
om een tweede tech-
jgramma van dezelfde
ken was, dat de eerste
sse had getooond voor
werkmethoden en mei
van de potentiële waar-
Nederlandse landbouw-
)gramma wordt uitge-
U'king met de uitbrei-
het Departement van
Ir plaatsing op de boer-
orgd- Iedere jongeling
maanden bij een gezin
aarna naar een andere
>r de verdere duur van
is zijn verblijf in iedere
lij voortdurend in ver-
de plaatselijke lande-
2 uitbreidingsdienst en
perenorganisaties.
merikaanse boeren die
Stheren waren van Ne-
ji zullen dit jaar ook
ramma deelnemen- De
t een duidelijk bewijs
belangstelling van de
N
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
"a.m.
hliwdP hii Afar.. T TJ 1 - J - -x-
>0 cent.
meer
«oonnements-
prija:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland uen
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prija
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentlèn
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
Zenuwtabletten
neren Uw zenuwen.