AXELSCHE IS COURANT
AXELSCHE H COURANT
Frankerirg bij abonnement, Axel.
Saterdag 28 ianuari 1950.
64 (AARGA^G n 34
/Ts
v y
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Het boerenbedrijf in
Denemarken.
Denemarken is een land vrijwel zonder
domen. Wel ziin er steden soms haven-
door jonge mannen en meisjes, zelf boeren
zoons en dochters, die bij de boer inwonen,
bij hem aan tafel eten, het gezinsleven
delen en zodoende de ervaring opdoen, die
«chijnlijk ten voordele van de koe ach
teruit. Voor het boerenbedrijf betekende dit
alles een grote klap.
Nu staat de vrije wereld opnieuw voor
Frankerirg bij abonnement, Axel.
WOENSDAG 25 JANUARI 1950.
64e JAARGANG, No 33
Gemeenteraad van Axel.
ZITTING VAN DINSDAG 24 JAN. '50.
Afwezig de h.h. P. J. van Bendegem en
met kennisgeving.
gaf burgemeester van
een overzicht over het-
gemeente heeft gebracht,
spoedig herstel van wet-
;em, die nog steeds het
en dankte daarna de
N
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Roken of niet roken.
To smoke or not- to smoke that is the
question. Menige moderne Hamlet heeft
zich met deze vraag het hoofd gibroken,
maar het antwoord is nog steeds even ver
te zoeken. Het verlangen van het publiek
om te worden voorgelicht is blijkbaar gro
ter dan de bekwaamheid van de doktoren
om daaraan te voldoen. Pas 15 of 20 jaar
houdt de wetenschap zich ernstig met deze
kwestie bezig eh veel verder zijn we niet
gekomen. Zij, die er een uitgesproken
mening over hebben, zijn niet de doktoren
maar de sportbeoefenaars en hun trainers.
Zij vragen niet naar het waarom tn tobben
er-niet over of iets onomstotelijk is bewe
zen. Het meetkoord en het stophoiloge zijn
hun bewijs genoeg. Die hebben aargetoond,
dat de man die niet rook', verder springt
en harder loopt dan de roker. En daaruit
kan men dan de gevolgtrekking maken, dat
wat niet goed is voor een buitengewoon
sterk individu, zeker niet geschikt jp voor
een gewoon mens en bepaald schadelijk
voor een zieke.
Niettemin is het een feit, dat mensen, die
graag toegeven dat wie aan sport doet lie
ver niet moet roken, liefst een rookscherrii
leggen tussen deze opvatting en de con
clusie, dat ze het zelf ook beter konden
laten. Na allerlei excuses, van ja maar
tot ontwijkingen en grapjts toe, komt ten
slotte het ware antwoordik houd van een
sigaret, of wel: ik rook om mijn zenuwen
te kalmeren. En de meest vastberaden
rokers vragenwat zegt de wetenschap,
welk positief bewijs is er, dat roken een
mens kwaad doet?
Hier staat de dokter voor een moeilijk
heid, want de meningen zijn verdeeld en
in medisch opzicht is de kwestie nog lang
niet opgelost. Als we nagaan, wat er tot
nu toe is ontdtkt, dan stuiten wij op onvol
doende gegevens, haastige conclusies, en
het besef, dat de zaak steeds gecompli
ceerder wordt, hoe dieper inen er op
ingaat.
Natuurlijk wordt er van alles gedaan oifi
te ontdekken welke uitwerking de nicotine
heelt op het menselijk organisme. Natuur
lijk want zuivere nicotine is een van de
krachtigste vergiften die we kennen, vrijwel
even sterk als blauwzuur. De pharma
cologic heeft ontstellende voorbeelden. Wan
neer men bijvoorbeeld een klein vogeltje*
een glazen staafje In nicotine gedoopt voor
de snavel houdt, dan sterft het onmiddellijk.
En voor de mens is een dosis var. enkele
honderdsten van een gram al dodelijk.
Niettemin kan het lichaam zich aan het
gebruik van nicotine wennen, zoals een
ieder weet, die na de eerste proeve onpas
selijk is geweest en ru niettemin met
smaak zijn sigaartje rookt. En dus zo
concludeert het grote publiek - doe de
nicotine niemand kwaad. Laat ons roken.
Roken, wel te verstaan. Zij, die zo spre
ken, beseffen nief, dat zij twee totaal ver
schillende dingen met elkaar verwarren.
Nicotine is een van vele vergiften met een
bekende chemische samenstelling en althans
gedeeltelijk bekende pharmacologische eigen
schappen, maar wat is roken Iets geheel
anders. Een verbrandingsproces, waarbij
zich kooloxyde vormt en tal van bij-pro
ducten zoals pyridine-basen, brandspiritus
en cyanogeen.
Roken en nicotine zijn daarom twee
geheel verschillende dingen, en als we roei
ons onderzoek iets willen bereiken, dan
moeten wij daarbij ook de andere stoffen
in aanmerking nemen, die bij de verbran
ding vrijkomen. Zelf» de pharmacologische
handboeken spreken over nicotine en roken
alsof het dezelfde zaak betrof, maar zoals
we al zeiden, de zaak is zo gecompliceerd,
dat de wetenschap grote moeite heeft om
te verklaren wat de gewone mens allang
door ervaring weet.
Allergische problemen.
Naast overgevoeligheid spelen ook allergie
en idiosyncrasie een rol. Iemand, die lijdt
aan hooikoorts of asthma of een dergelijke
kwaal, of met de verschijnselen daarvan
vertrouwd is, zal gemakkelijk begrijpen wat
wij bedoelen. Het heeft geen zin iemand,
die nelelroos krijgt ais hij kreeft eet, af te
raden daarmee zijn maal te doen, als één
klein stukje van de schaar Jiem al 2ick
maakt. En even dwaas is het iemand te
zeggen minder te roken, als hij allergisch
is voor het een of andere product, dat bij
het roken vrijkomt. Hij moet het roken een
voudig helemaal laten, tenzij hij een soort
tabak kan vinder, waar hij wel tegen kan.
In het algemeen reageert de een heel
anders op tabaksrook dan de ander. Neem
het volgende gevalEen secretaresse stelde
zich onder behandeling voor een hartaan-
doenlng, en de verschijnselen wezen op
rook- of nicotineyergiftiging. Maar zij ver
klaarde op bijna verontwaardigde toordat
zij nog nooit bad gerookt. Bij navraag bleek,
dat de verschijnselen verdwenen, wanneer
zij met vacantie was en terugkwamen,
zodra ze weer aan het werk ging. En ook
kwam het uit,.dat haar chef de ene sigaar
na de andere rookte en de geneesheer
moest constateren, dat zij blijkbaar over
gevoelig was voor tabaksrook.
Toen haar chef dit hoorde, schrok hij en
liet zich dadelijk ook onderzoeken. Want,
zo redeneerde hij, wat iemand anders in
mijn omgeving ziek maakt, moet ook voor
mij schadelijk zijn. Maar na een zorgvuldig
onderzoek bleek zijn hart volkomen nor
maal, wel een bewijs hoe verschillend de
mensen op het gebruik van tabak reageren.
Kooloxyde-vergiftiging vertoont in dit
opzicht een nauwe verwantschap met ver
giftiging door tabaksrook. Van twaalf sol
daten, die onder het zeil van een vracht
auto aan kooloxyde waren blootgesteld,
was er één ernstig ziek, een tweede vrij
ernstig, een derde vertoonde lichte vergifti
gingsverschijnselen, en de overigen waren
volkomen normaal. Het lichaam is nu een
maal geen automaat en alle geeeneraliseer
of het maken van haastige gevolgtrekkingen
is uit den boze. Ik ken een man van 85,
die 25 sigaren per dag rookt en volkomen
gezond is. Waarom zou ik mij dan mijn
tien sigaretten daags ontzeggen?
Wat zijn de symptomen,?
B°vat de tabaksrook kooloxyde? Ja, meer
dan men denken zou. De hoeveelheid
wisselt echter sterk af met de sooit van
tabak, het papier, en de vraag ot men een
sigaret, een sigaar of een pijp rookt. En
de scf a lelijkheid hangt ook af van de
manier, waarop men rookt. Sommigen
nemen af en toe een klein trekje. Anderen
tuigen de rook gretig en met volle teugen
in. Bij onderzoek zijn zeer verschillende
concentraties kooloxyde aangetroffen, van
zeer kleine hoeveelheden tot hoeveelheden
gelijk aan die in koolgas, en dat gei ft je
denken, ook al troosten wij ons met de
gedachte, dat we er blijkbaar tegen kunnen.
Interessante gegevens werden verzameld
in een Stockholmse kliniek voor busperso-
neel. De garages rapporteerden verschei
dene gtvallen van kooloxyde-vergiftiging
en bij onderzoek bleek, dat sommige leden
van het personeel ongeveer 3 pet. kooloxyde
in het bloed hadden een hoeveelheid,
die niet gevaarlijk wordt geacht en
anderen van 7 tot 12 pet. Al deze laatsten
rookten. En wat opviel was, dat dit per
centage het hoogst was na de rusttijd en
daalde gedurende de werktijd in de garage.
Bovendien bleek, dat het percentage toenam
met het aantal vuile pijpen, waarmee was
aangetoord, dat wie de rook diep inzuigt
en daarbij elk deeltje nicotine en kooloxyde
in zich opneem», meer van het roken te
lijden heeft dan wie alleen de rook in zijn
mond neemi.
Het is vaak opgnnerkf, dal zware rokers,
die plotseling met roken ophouden, in
gewicht toenemen. Hetzelfde gebeurde met
chauffeurs, die leden aan kooloxyde-vergif
tiging en enige tijd in de frisse lucht door
brachten. Vroeger dacht men, dat dit kwam
omdat het roken de eetlust bedierf. Blijk
baar is de verklaring, dat kooloxyde het
lichaamsgewicht doet verminderen. Natuur-
lpk heeft dit ook zijn gunstige kant, want niets
is gevaarlijker voor het hart dan overdadig
vet. Maar is het goed* gezien Satan uit te
drijven met behulp van Beëlzebub.
Wat zijn de symptomen?
Wat heeft men tot nu toe objectief kun
nen vaststellen omtrent de reactie van de
verschillende organen op het roken van
tabak? Acute symptomen zijn weinig
opvallend. Een enigszins snellere polsslag
en een enigszins verhoogde bloeddruk, maar
niet meer dan bij matige beweging. Toch
is dit een aanwijzing. Niet zelden wordt
de hartslag wat ongeregeld, en soms slaat
het hart een slag over, wat eerder angst
wekkend is dan gevaarlijk. Sommige men
sen gevoelen een lichte beklemming op de
borst, die soms zo ernstig wordt, dat zij
nauwelijks is te onderscheiden van angina
pectoris of hartkramp, zodat het zelfs ter-
wille van de diagnose nodig kan zijn het
roken enige tijd te staken.
Bij verstokte zware rokers treden chroni
sche verschijnselen op. Een hardnekkige
hoest, b.v, hoewel de omstanders zich daar
vaker ongerust over maken dan het slacht
offer zelf. Natuurlijk is dit het gevolg van
een ontsteking in keel en luchtpijp. Verder
is bewezen, dat er verband bestaat tussen
roken en het optreden van maag- en darm-
zweren. Virginiasigaretten, die veel nico
tine bevatten, doen meer kwaad dan Turkse
of Egyptische.
Juist bij het beoordelen van deze chroni
sche verschijnselen, die tevens de belang
rijkste zijn. doen zich de grootste moeilijk
heden voor. Iemand van vijftig jaar, die
al 30 tot 35 jaar rookt, heeft natuurlijk in
zijn leven nog tal van andere dingeagedaan,
Hij heeft zich met grote inspanning een
positie verworven. Hij heett bemind en
gehaat. Hij heeft feestgevierd en gevast.
Hij is in het kort blootgesteld geweest aan
allerlei invloeden.
Alleen een uitgebreid feitenmateriaal en
voortgezet onderzoek kunnen geleidelijk het
verband aantonen tussen oorzaak en gevolg.
Misschien zal de leek met zijn eenvoudig
gezond versland, en zonder de verwarrende
invloed van te veel lechnische kennis, zich
in dit opzicht nog het gemakkelijkst een
vaststaande mening vormen. Menigeen weet
dat men zich na een avond van te veel
roken en drinken zieker voelt, dan wanneer
men alleen heeft gedronken. En velen kun
nen verklaren, dat zij hun gezondheid en
medewerkers, de dienst
het personeel van het
directeur voor hetgeen
ig der gemeente hebben
is onzer gemeente liep
(van 6931 naar 6930),
t was 84, het vestigings
met de bouw waarvan
18 was begonnen, wer-
jevangen werd met de
plex-montagewoningen.
de eerste binnen enkele
illen komen. De parti
nde enige opleving,
stonden op de lijst van
86 gezinnen van twee
nnen van drie of meer
juwlustigen, totaal 289.
jestegen tot 294, dat is
I Jan. 1949; het aantal
dan ooit tevoren. Van
zijn er 51 van personen
ite ligt. De aanvragen
>g vermeerderen als de
port van het Centraal
;oezicht was het tekort
t gereedkomen van het
g 277, terwijl er 720
niet aan de minimum-
wverordening voldoen,
eze in 10 jaar moeten
dan per jaar 72 wonin-
moeten worden, zonder
met de normale behoefte
was en vestiging van
jn 175 aanvragen inge-
al in 1949 uitgegeven
igt 227, te verdelen in
en (29 vrije woning en
141 interne (130 vrije
ling).
uitbreiding werden 2
ïgelegd.
e toestand van de Sin-
eind. Door aansluiting
gelegde verlengde van
itstaat hier een belang-
doorgaand verkeer,
f kon dit jaar .gaan
:iening van het uitbrri-
gesteld, waarbij met de
wikkeling in de toe-
ihouden.
de uitbreiding van het
besloten tot aankoop
den van de kom.
ontsloten door omleg-
naal Axel-Hulst waar-
e waterverontreiniging
en aan die zijde een
lijke entree tot stand
in een ontwerp-groen-
i stelde de raad een
terwijl verschillende
nte werden opgeknapt,
van een geheel nieuw
n gelden beschikbaar
ig van de rijkiwater-
oestand van het water
bij de bad- en zwem-
jk verbeterd worden,
re exploitatie van een
de raad een garantie
dit initiatief wordt be
en, dat voor de stich-
rberg in Zeeland deze
:en. De voorbereidin-
g.
n een recreatie-terrein
i door het aanbrengen
de terreinen van het
omgeving van het
rticuiler initiatief wordt
nd van de muziektent
dere malen ter sprake
«.oonnements-
prijss
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(n^ximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
voor hpt hphppr vin ppn hnomnhoHrlif an
am
AH LU/11 1-A
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
l
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
^maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.