AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLAAND EREN.
De Nederlandsche kolenpositiie in
Mei 1945.
No. 75
ZATERDAG 9 JUNI 1945
59e JAARGANG
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie-,
T. C. VINK - van VESSEM
V.J
NIEUWSBERICHTEN
H.M de Koningin heeft met ingang
van 1 Juni mej J C M M Gtldens tot
haar particulier secretaresse en tot haar
particulier secretaris de heer M Con
stant benoemd Correspondentie aan
het secretariaat kan gericht worden
naar Haven 4, Breda.
Mej. Geldens werd in 1902 geboren
Zij volgde de R K Kweekschool te Mook
en de R K school voor Maatsch werk
te Amsterdam Zij slichtte de afd
kinderpolitie te Nijmegen en bleef daar
tot 1943, toen zij gearresteerd werd,
omdat zij weigerde een Joodsch trans
port te begeleiden Na haar vrijlating
werkte zij geheel illegaal.
De heer Constam werd in 1914 ge
boren en studeerde geschiedenis aan
de Gem Universiteit te Amsterdam. Hij
behaalde in 1940 zijn doctoraal examen
in 1942 werd hij om zijn werk onder
de studenten en als voorzitter van de
Ned. Chr. Studentenvereen gearresteerd
als gijzelaar en verbleef in de kampen
te Haren en St. Michielsgestel. (H N
NIEUWE VLIEGTUIGEN.
Abonnementi-
priji
Los» nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
il. 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advertentieprijs
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
Iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
^Door vervoersrnoeilijkheden buiten
onze schuld zijn wij deze week niet
in staat het gebruikelijke dubbele rum
mer uit te geven
In verband met de vaak uiteenloopende ge
ruchten omtrent de huidige kolenpositie, acht
het Rijkskolenbureau het tot haar plicht de
Nederlandsche bevolking hieromtrent voor te
lichten.
Het hoopt met deze uiteenzetting te bereiken,
dat iedere Nederlander overtuigd wordt van de
hooge ernst der kolensituatie en dat ieder het
zijne zal bijdragen hierin zoo spoedig mogelijk
verbetering te brengen.
De voor-ooriogsche productie onzer Lim-
burgsche mijnen van c.a. 13.5 millioen ton per
jaar was voldoende om het binnenlandsche
verbruik te dekken.
Tijdens de bezettingsjaren liep de totale pro-
du'ctie terug van 13.5 tot c.a. 11.5 millioen ton
per jaar. De meening, dat in die jaren een
groot deel onzer productie naar Duitschland
werd geëxporteerd, is niet juist. Het uitgevoerde
kwantum werd voor het grootste déél gecom
penseerd door een hoeveelheid Duitsche gas
kolen, ingevoerd ten behoeve onzer gasfabrie
ken.
De productie van 11.5 millioen ton was in
de bezettingsjaren nog voldoende om te voor
zien in de behoefte van electrische centrales,
gasfabrieken, spoorwegen, het overgroote deel
der groot- en klein-industrieën, alsmede van
huisbrand, zij het vooral voor deze laatste
groep sterk gerantsoeneerd.
Toen in September 1944 de Duitschers uit
ons mijngebied verdreven werden, lieten zij
onze mijnen met vrij ernstige schade achter.
Met de herstelwerkzaamheden werd zoo spoe
dig mogelijk begonnen, doch het is duidelijk,
dat de productie de eerste weken nauwelijks
voldoende was om de mijnen zelf op gang te
brengen. Na c.a. 2 maanden, dus in November
1944, was er weer van eenige verkoopbare pro
ductie sprake. De productie liep geleidelijk op
tot c.a. 370.000 ton in de maanden Maart en
April j.L
Voor den oorlog echter bedroeg de productie
c.a. 1.100.000 ton per maand en in de laatste
bezettingsmaanden was deze nog c.a. 950.000
ton of 580.000 ton per maand meer dan in
Maart en April j.l.
Het zijn in hoofdzaak twee factoren, welke
dit lage productiecijfer beïnvloeden en wel het
gebrek aan voldoende ondergrondsch personeel,
waardoor een veel geringer aantal diensten ge
maakt wordt, terwijl daarenboven door ver
schillende omstandigheden de individueele
prestatie per dienst ver blijft beneden deze
prestatie gedurende de bezettingsjaren.
Van de 370.000 ton, zijnde de gemiddelde
maandproductie der laatste twee maanden,
moet het eigen gebruik der mijnen alsmede het
verlies door cokesfabricage afgetrokken wor
den en resteert er dan c..a. 240.000 ton, waar
mede zoo aanstonds het geheele Nederlandsche
verbruik gedekt zal moeten worden. Dit ver
bruik bedroeg tijdens de laatste bezettingsjaren
ongeveer 800.000 ton per maand, ongeacht dus
het eigen verbruik der mijnen. Het is duidelijk,
dat hier dus sprake is van een enorm tekort.
De rantsoenen waren tijdens de bezettingsjaren
reeds zeer klein en er is nu eenmaal een grens
tot waar men terug kan gaan met verlaging der
rantsoenen. Deze uiterste grens wordt bereikt,
wanneer de behoefte voor geheel Nederland
nog eens wordt teruggebracht van 800.000 tot
500.000 ton per maand. Dit kwantum zal be
slist noodig zijn voor:
Voedselvoorziening, eenige essentieele niet-
voedselbedrijven, een minimale hoeveel
heid gas, electrische stroom en zeer klein
rantsoen huisbrand voor het a.s. seizoen.
Van de zoo noodzakelijke weder inbedrijf-
stelling der Nederlandsche industrie is
daarbij dan nog geen sprake.
Uit bovenstaande blijkt, dat dit uiterste
minimum van 500.000 ton per maand nog
slechts voor de helft wordt gedekt bij de hui
dige productie der Limburgsche mijnen.
De laatste maanden ontstond er eenig even
wicht tusschen productie en noodbehoefte der
bevrijde Zuidelijke provincies. Er konden zelfs
enkele essentieele niet-voedselbedrijven in wer
king gesteld worden. Dit evenwicht wordt ech
ter weer volledig verbroken, zoodre vervoer
naar Noord-Nederland mogelijk wordt. Het ge
volg hiervan zal zijn, dat de in het Zuiden in
werking gestelde bedrijven weder stilgelegd zul
len moeten worden. Zeis zal een verdere be
perking van gas en electriciteit overwogen
moeten worden, en de bevoorrading met huis
brandkolen voor het a.s. stookseizoen zal
slechts in zeer beperkte mate kunnen plaats
hebben, zoodat het toch al karige huisbrand
rantsoen, dat in de laatste bezettingsjaren werd
gegeven, voor den komenden winter niet ge
handhaafd zal kunnen worden. Wij waarschu
wen dan ook reeds thans met klem tegen elk
optimisme ten aanzien van het a.s. wintersei
zoen. Mochten er dezen zomer huisbrandkolen
geleverd kunnen worden, dan dienen de ver
bruikers deze zorgvuldig te bewaren voor de
wintermaanden.
Dit geheel geeft een uiterst somber beeld, dat
echter het publiek niet onthouden mag worden,
daar het om een essentieel nationaal belang
gaat, waarbij alle landgenooten direct zijn be
trokken.
Of dit beeld al of niet te pessimistisch ge
schilderd is, hangt af van de vraag, of onder
de tegenwoordige uitermate moeilijke omstan
digheden de Limburgsche mijnen in staat zul
len zijn de productie op te voeren.
Wij zouden naar aanleiding van dit artikel
de vraag willen stellen: Kunnen de Duitsche
mijnen, die toebehoren aan het volk, dat ons
heeft uitgeplunderd en ook roofbouw in onze
mijnen heeft gepleegd, nu niet gedwongen wor
den de nodige aanvulling te leveren?
De oorlog in ons land is voorbij.
Na bijna 5 jaar van onderdrukking en leed
hebben wij onze vrijheid herkregen, is er een
einde gekomen aan het plunderen, folteren en
moorden.
Steeds meer komt aan het licht, wat vele
goede Nederlanders, die hun plicht deden en,
tot elke opoffering bereid, streden voor het be
staan van onze natie, is aangedaan. Velen van
hen gaven in dezen strijd hun leven. Wij bren
gen hen een eere-saluut. Wij danken hen voor
hun trouw en plichtsbetrachting, die helaas niet
iedereen bleek te kennen
Er waren er ook, die zich haastten alle op
drachten van de Duitschers nauwkeurig uit te
voeren, of zich om een anders nooden niet be
kommerden. Immers, het was veel te gevaar
lijk om een onderduiker te herbergen of geld
of levensmiddelen hiervoor te geven. Het was
dus maar beter om onze jongens naar Duitsch
land te laten deporteeren!
Deze menschen waren te laf om iets te wa
gen en stelden hun persoonlijk belang boven de
belangen van de gemeenschap.
Gelukkig waren er ook vele anderen, die ons
bij ons werk steeds hebben gesteund, hetzij .net
geld, levensmiddelen, of op welke wijze ook.
Wij danken hen hierbij hartelijk voor hun me
dewerking.
Nu de oorlog voorbij is, is ook aan ons ille
gaal werk een einde gekomen, doch werd op
gericht de „Gemeenschap Oud-Illegale Wer
kers Nederland".
Over de werkzaamheden van de G.O.I.W.N.
volgt t.z.t. een nadere uiteenzetting, doch wij
willen hierbij vermelden, dat een van de pun
ten hiervan is: hulp aan onderduikers, die oij
hun terugkeer in het gewone leven moeilijk
heden hebben met het verkrijgen van een werk
kring, of dergelijke.
De afd. Sluis der G.O.I.W.N.
Blijkens kaarten, afgedrukt in Russische
bladen, begint de Russische demarcatielijn
in Duitschland ten Oosten van Lubeck.
Lubeck zelf maakt deel uit van de Britsche
zóne. In de Russische zóne liggen verder
Maagdenburg, geheel Thuringen en Saksen.
De bijzonderheden, die thans over de Rus
sische zóne zijn bekend gemaakt, houden
verband met het Russische verlangen dat
Amerika en Engeland onmiddellijk zullen
beginnen met de ontruiming van dit gebied.
President Truman heeft ter gelegenheid
van de herdenking van D dag verklaard, dat
de overwinning op het slagveld niet vol
doende is. Tenzij vrijheid, recht en duur-
zamen vrede ons deel worden, hebben wij
geen volledige overwinning behaald. Wij
mogen niet vergeten, dat de wereld nog niet
vrij is van onderdrukking en brutaliteit.
Amerikaansche troepen zijn geland op het
eiland Baloet, aan den ingang van de Golf
van Davao. Japansche radiostations en op
slagplaatsen werden vernield. Andere Am.
troepen voerden een landing uit bij Kaap
St. Augustin, aan het Zuid Oostelijke uiteinde
van Mindanao. Op Luzon werden eeu aantal
Japansche tanks vernietigd tijdens een op-
marsch van 5 km. Amerik. troepen hebben
het vliegveld van Naha op Okinawa bezet.
De Chineesche minister van oorlog heeft
toegegeven, dat er zich plaatselijke botsingen
hebben voorgedaan tusschen regeerings
troepen en communisten in de afgeloopen
maanden. Aan de regeeringstroepen zijn de
strengste orders gegeven geen communisten
aan te vallen, tenzij zijzelf worden aange
vallen.
Ametikaansche troepen zijn geland op het
eiland Oshima, een halve km. van de Zuid
Oostelijke punt van Okinawa. Amerikaan
sche marinetroepen rukten 2 km. op van
het vliegveld te Naha in de richting van
Qushi. Andere eenheden veroverden in het
Oosten van het eiland een heuvel aan den
weg welke naar de kustplaats Itoman leidt.
Marinevliegtuigen brachten 3 vrachtschepen
tot zinken en beschadigden 3 andere. De
troepen van MacArthur veroverden in het
Noorden van Luzon de stad Bambang en
rukten 5 km. verder op. Op midden Luzon
werden de Japanners uit bergstellingen ten
Oosten van Manilla verdreven. Op Minda
nao maakten de Amerikanen geringe vor
deringen tegen toenemenden tegenstand.
Luchtaanvallen werden uitgevoerd op For
mosa, Borneo, Rabau en de kust van Indo-
China. Groote schade werd aangericht aan
de vliegvelden en opslagplaatsen op Bor
neo en bij Bandjermasin werden 2 vracht
schepen tot zinken gebracht. Liberators
deden aanvallen op japansche installaties te
Batavia. De vliegtuigen waren op de heen
en terugreis negentien uur onderweg. In
Birma doet de vijand wanhopige pogingen
te ontsnappen over den spoo weg van Man-
dalay naar Rangoon, waarbij hij zware ver
liezen lijdt.
Er worden besprekingen gehouden tus
schen generaal Stillwell es generaal Mac
Arthur.
President Truman heeft verklaard, dat hij
binnen 14 dagen de 3-mogendheden-confe-
rentie tusschen Engeland, de V S. en de
Sovjet Unie verwacht. Truman zeide, dat hij
geen voorstander was van een conferentie
tusschen de groote 5 over de Syrische kwes
tie. Truman kond'gde verder aan, dat bin
nenkort te San Fransisco een verklaring
zal worden afgelegd over de Veto kwestie.
In hun laatste gemeenschappelijke ver
klaring over den duikbootoorlog hebben
president Truman en minister Churchill
bekendgemaakt, dat de geallieerden gedue
rende den oorlog meer dan 700 Duits ch
onderzeeërs tot zinken hebben gebracht.
Duitsche spionnaee.
Duitsche nazi-spionnen maakten gedurende
den oorlog van alle mogelijke middelen
gebruik om berichten uit Groot-Brittannië
naar Duitschland te zenden. Zij trachtten
onschuldig uitziende schaakproblemen, kin
derboeken, zelfs bijbels, waarin aanteeke
ningen waren gemaakt, naar den overkant
van het water te zenden.
Achter gesloten stalen deuren, aldus de
New-York Herald Tribune", waren des
kundigen dag en nacht met chemische stof
fen en met stralen aan het werk, om die
handig verborgen, belangrijke geheime mede
deelingen te ontdekken en te ontcijferen.
Een van de bijbels was geadresseerd aan
,Herr Hitier, kanselier van Duitschland".
Verkeer met West Nederland.
Zooals reeds werd aangekondigd, zijn de
belemmeringen voor het verkeer naar en uit
de „vesting Holland", welke tot dusver door
den bevelhebber van het Eers'e Canacieesche
Legercorps waren ingested, ingetrokken
met ingang van 1 Juni 1945, des morgens
5 uur.
Dit beteekent echter niet, dat men vrij
mag reizen naar en van het tot dusverre
gesloten gebied. Hiervoor blijven de vol
gende bepalingen van kracht
1. Het passeeren van de grenzen van de
tot nog toe verboden zóne voor tijdelijke
dienst of zakenreizen of dringende familie-
aange egenheden, geschiedt uitsluitend na
verkregen toestemming van den Militairen
Commissaris in de woon- of verblijfplaats
van dengene, die de vergunning aanvraagt.
2. Repatrieering of terugvoering van eva
cué,s geschiedt uitsluitend na verkregen
toestemming van den dienst der evacuatie
en repatrieering van het M G. of den bur
gemeester van de vroegere woonplaats.
3. De beperkingen van rivierovergangen
over Maas, Waal en IJssel blijven onver
minderd van kracht.
4. De uitvoering van deze bepalingen i
opgedra en aan de desbetreffende militaire
commissarissen.
Burgemeester van Vlissingen
vraagt ontslag.
Op uitdrukkelijk medisch advies heeft de
thans 68 jarige heer C. A. van Woelderen,
met ingang van 1 Juli a.s. aan H.M. de
Koningin eervol ontsiag gevraagd als bur
gemeester van Vlissingen, welke functie hij
na de bevrijding wederom had aanvaard.
KLEEREN VOOR ONS LAND.
's-Gravenhage, 26 Mei 1945. (ANP-ANETA)
Volgens een bericht in de Amsterdamsche
editie van „Het Parool", is in de Zaanstreek
thans een aanzienlijke voorraad heerencostuums
uit Amerika aangekomen, ter verdeeling onder
degenen, die het meest een nieuw pak noodig
hebben. Van deze Amerikaansche kleedij is 70
pet nieuw, de resteerende 30 pet. is wel ge
dragen, doch zoo goed als nieuw.
Te Sassenheim heeft generaal Winkelman
bij een onverwacht bezoek de N.B.S. geïnspec
teerd. Hij sprak er in een korte rede zijn blijd
schap over uit, dat de Nederlandsche geest niet
gebroken was en dat de jeugd zich paraat
toonde. (A.A.)
Te Amsterdam wordt op de lagere en mid
delbare schollen RinnpnVni-1 C„"-'I--- -1--
week ingevoerd, tijdens welke het onderwijs
geheel op Canada zal zijn geconcentreerd.
Het blad van de „American Medical Asso
ciation" meldt de ontdekking van een nieuw
geneesmiddel, dat veel overeenkomst vertoont
met penicilline en dat op afdoende wijze, zou
kunnen aangewend worden tegen typhus.
Het product heet „streptomycin". Zooals
penicilline is het niet giftig en stremt of ver
nietigt de bacteriologische vorming, het heeft
een uitwerksel op zekere kiemen o.m. de
microben van typhus -die niet gedood wor
den door penicilline.
(A.A.)
Tegen oud minister Jhr Mr D J de
Geer zal een rechterlijke instructie
worden geopend
Woensuag neeft de ministerraad ver
gaderüonder meer weruen bespre
Kingen gevoerd over de organisatie
van net mijnbedrijf en snelheid van de
recruteenng en bewapening en de
opleiding van vrijwilligers en andere
uiensiplicntigen, alsmede dun transport
met ueuekKing tol den sirija icyoii
Japan
30 landen hebben een overeenkomst
goedgekeurd inzake ue internationale
luentvaart
Cnuieesche troepen hebben de Noor-
delijhe voorsleden van Lioecnau beieiKt,
een Japanscn steunpunt en spoorweg
centrum aan de corridor naar inüo-
Cbina De stad, een vroegere basis
van de 14e Amerikaansche luchtvloot,
wordt ook van bet Zuiden, Oosien en
Westen bedreigd De Ghineezen her
overden het strategische steunpunt
Tatagyoe
Dour bet afsnijden van de Japansche
odtsnappingsrouie naar Indo Cnuia,
hebben de Cdineezen 200,000 Japanners
in de centrale provincie Kwangsi ge-
isoleerd
Het eerste Britsche schip met voor
raden voor de Britsche strijdkrachten
is gisteren te Hamburg hinnengeloopen.
Montgomery üeelt een officieel uezoek
aan Antwerpen gebracht.
De ltaliaa..sche eerste minister Bonomi
is algetreden.
De Japansche bommen dragende
Ballons.
LONDEN, 30 Mei 1945 (ANP-ANETA).
In Amerika zijn thans mededeelingen gedaan,
over de Japansche bommendregende ballous,
die Amerika bereikten. Zij stijgen op, op de
Japansche moedereilanden en worden gecontro
leerd door een automatisch systeem voor 'iet
uitwerpen van ballast.
De nietbemande ballons zijn gemaakt van
vijf lagen van geolied papier en hebben een
diameter van 35 voet. Gevuld met hydrogeen,
bereiken zij een hoogte van tusschen 25.000 tot
35.000 voet, alwaar luchtlagen worden aange
troffen, die zich constant van Westelijke in
Oostelijke richting bewegen.
Telkens als zij dalen tot op een hoogte van
25.000 voet door verlies aan gas, wordt er
door barometrische druk een zandzak uitge
worpen, waardoor de ballon opnieuw stijgt..
Als de berekeningen juist zijn, dan moet de
laatste zandzak worden uitgeworpen, als de
ballon Amerika bereikt heeft. Dan gaat een
nieuw automatisch apparaat in werking. Als
de ballon dan tot op 27.000 voet daalt, wordt
automatisch een bom uitgeworpen.
De ballon gaat opnieuw omhoog. Bij de
volgende daling wordt dan weer een bom uit
geworpen. Als alle bommen zijn uitgeworpen,
wordt er automatisch een lont ontstoken, die
den ballon geheel vernielt. De ballons hebben
een snelheid van 190 tot 200 km. per uur.
De luchtvaartmedewerker van de „Times"
schrijft: „Nu de oorlog in Europa geëindigd is,
doet elke Britsche vliegtuigindustrie al het mo
gelijke om de vooroorlogsche types verkeers
vliegtuigen te moderniseeren en de kloof te
overbruggen, die door zes jaar concentratie op
de oorlogsindustrie ontstaan is.
Enkele fabrieken zullen echter voorloopig
nog haar aandacht aan beide soorten productie
moeten schenken. Tot de productie voor oor
logsvliegtuigen behoort ook het schroeflooze
type, dat in den strijd tegen Japan gebruikt zal
worden. Een der tot de laatste categorie Ce-
hoorende fabrieken is de AVRO, die bezig is
met de productie van de Lincoln, een grootere
uitgave van de Lancaster bommenwerper, die
bommen van tien ton elk meevoert. Avro
maakt wat burgerverkeersvliegtuigen betreft
twee types, die gewijzigde Lancasters zijn,
namelijk de „Lancastrian", terwijl tevens twee
gewijzigde types van de „Tudor" worden aan
gemaakt, die het eerste geheel nieuwe burger
verkeersvliegtuig vormen.
De andere groote fabriek van zware bom
menwerpers „Handley Page" is bezig een ver
keersvliegtuig, de „Halifax" te maken en tevens
a, J 1 -