Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w s c h - V1 a a n d e r e n
No. 68.
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1932
48e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Algemeene beschouwingen
op de Gemeentebegrooting 1932.
FEUILLETON.
De witte Bloem.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1
eiken regel meer 12 Cent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht,
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
tot 5 regels 60 Centvoor
Groote letters worden naar
uiterlijk
Eerste Blad.
Rede van den heer F. Dieleman.
Gezien de uitvoerige redevoe
ringen die in de Dinsdagavond
gehouden Raadsvergadering zijn
gehouden, wenschen we de alge
meene beschouwingen op de bt-
grooting los van het Raadsver-
slag te maken en geven we deze
dus afzonderlijk weer.
Ofschoon nu dhr. 't Gilde het
eerst aan het woord kwam, van
gen we aan met de rede van
dhr. Dieleman, omdat de rede
van dhr. 't Gilde niet tijdig bin
nen ons bereik was.
Dhr. Dieleman dan sprakaldus
M. d. V.
Rekening houdende met den
wensch die we in het nummer
van Vrijdag 18 Nov. van de
Axelsche Courant uitgedrukt za
gen, zal ik zeer kort zijn, mede
ook omdat ik zelf de overtuiging
ben toegedaan, dat in Axels Ge
meenteraad uren worden zoek ge
maakt aar. dingen die totaal niets
met de belangen der Gemeente uit
staande hebben en die maar al
te veel van onzen kostbaren tijd
in beslag nemen. Maar al te
veel blijkt toch dat we na een
Raadsvergadering van 5 a 6 uren
aaneen zeer weinig belangrijke
zaken hebben afgewikkeld en de
meeste debatten öf langs de zaak
heen glijden, öf ontaarden in
min of meer, soms zelfs heftige
persoonlijkheden.
Dit moest M. d. V., alzoo niet
wezen. Het prestige van Axels
Gemeenteraad hangt er van af
en de belangen der Gemeente
lijden er schade onder.
In de allereerste plaats dan, M.
d. Vwensch ik u mede te
deelen, dat de anti-rev. Raads
fractie ten volle beseft de groote
moeilijkheden, waarin de Burgerij
in het algpmeen en de Gemeente
in het bijzonder in deze zware
crisis financieel geraakt is.
Wij wenschen dan ook onzen
steun aan het College van B. en
W. in deze moeilijkheden niet
te onttrekken. Vooral niet op die
posten, waarop zeer gemakkelijk,
zonder schade te doen aan de
zaak zelve, iets te bezuinigen is.
Bijna van zelf sprekend is het,
M. d. V., dat zich bij de bespre
kingen en de beoordeeling der
posten in de A.-R. Raadsfractie
verschil van meening zich zal
openbaren. Wij hebben vrijheid
van gedachten over alle posten
der begrooting die de materieele
en de stoffelijke zijde van het
gemeentelijke leven aangaan.
Immers ook in onze fractie is de
een meer en de ander minder
democratisch aangelegd en toch
M. d. V., trots alle verscheiden
heid, trots zelfs het groote ver
schil in de opvatting en verkla
ring van zaken, die de Gemeente
aangaan, is er in de A R Raads
fractie een eenheid, een saamge
bondenheid, omdat we weten en
belijden, dat de mensch alleen
bij brood niet kan leven maar
bij alle Woord dat uit den mond
Gods uitgaat; d.w.z. dat we
leven uit hoogere beginselen en
dat we kennen een God die
boven het gewoel der volkeren
leeft en regeert tot in eeuwig
heid. Ik wil M. d. V. totaal af
zien om ook maar iets ten na-
deele van andere politieke groe
pen of groepjes in het midden
te brengen, hopende dat ook
anderen mij op dezen weg zullen
volgen opdat de debatten niet
zullen gaan gelijken op een
Poolschen Landdag, maar dat bij
alle verschil van meening we
elkander kunnen waardeeren om
zoo te trachten ook in onzen
moeilijken arbeid een oplossing
te kunnen vinden voor de moei
lijke problemen, waarvoor ook
wij de verantwoordelijkheid moe
ten willen dragen.
De begrooting vertoont ons een
zeer somber beeldeen beeld
gelijk aan het geheele ontwrichte
maatschappelijke leven
Hier salarisvermindering, daar
belasiingverhooging, dingen die
toch met elkander in flagranten
strijd zijn en die niet dan in de
uiterste noodzakelijkheid moeten
worden toegepast, te meer ook
daarom M. d. V-, omdat in onze
vorige vergaderingen salarisver
laging aan de orde "an den dag
is geweest en de Raad het zeer
verkeerde besluit nam om niet te
trachten de hoogere, maar er met
de botte bijl op inhakte om van
de lagere salarissen te halen wat
er van te halen was. M. d. V.
dat wreekt zich nu bij deze be
sprekingen zeer, want, wou ik
vragen, wat vastigheid is er op
die manier nog voor onze amb
tenaren en werklieden der Ge
meente als hun positie gaat af
hangen van de telkens verande
rende willekeur eener toevallige
meerderheid in den Raad. Echter
zal de A.-R. fractie het College
steunen in dit hun pogen, al is
het dat ook hier zich wel ver
schil van opvatting zal openbaren
over de wijze waarop men zal
bezuinigen.
In vele gemeenten ziet men
thans dat men zich bezig houdt
met het bezuinigen allereerst op
de kleinere salarissen van de
lagere ambtenaren, maar ik vraag
mij toch af M. d. V. zijn er dan
bij ons geen betere objecten
waar men op bezuinigen kan
Moet de Raad dan maar ten
eeuwigen dage blijven berusten
in de zware lasten, die van Rijks
wege ons worden opgelegd
Moeten bijv. posten van f4000
als bijdrage in de kosten van
Rijks Hoogere Burger Scholen en
posten van f 3000 als bijdragen
in de kosten van het Lager Nij
verheidsonderwijs, enz. bij de
betrokken autoriteiten door B. en
W. niet bestreden worden Dient
de bouw van een nieuw slacht
huis niet uitgesteld te worden
tot betere tijden, terwijl het oude
nog bruikbaar is en met geringe
kosten kan verbeterd worden
Moet er nu werkelijk nog langer
een autobus naar Sluiskil rijden
om een stuk of 8 kinderen die
f 782 kost Zie M. d. V. wij zijn
van oordeel dat er op deze aan
zienlijke posten op een of andere
manier wat zal moeten gevonden
worden, aangezien verschillende
kleinere uitgaven als verschillende
subsidie's aan vereenigingen, die
nu eenmaal zoo diep in ons
volksleven ingeworteld zijn, en
het particuliere initiatief langza
merhand de macht niet meer
heeft haar te onderhouden toch
op onze begrooting niet van
invloed zijn. Men kan toch bijv.
de f1500 die het Burgerlijk Arm
bestuur meer voor haar begroo
ting vraagt, dan verleden jaar
moeilijk weigeren, te meer omdat
ook daar de behoeftigen steeds
vermeerderen en de nooden steeds
grooter worden Eigenlijk is het
voor een niet ingewijde in die
zaken niet te verklaren, hoe men
het met dat bedrag nog kan
klaar spelen.
Op onze begrooting AL d. V.
is ook te vinden een post no.
245 van f 7000 voor werkver
schaffing in het loopend begroo-
tingsjaar. Het stelt eenigszins
teleur, dat we dien post niet
aanzienlijk kunnen verhoogen en
de post no. 247 aanzienlijk kun
nen verlagen omdat het dan zou
blijken dat meer objecten voor
werkverschaffing zouden te vin
den zijn geweest. Nu dit helaas
niet zoo is M. d. V. zullen ook
wij medewerken om deze post
steun aan werkloozen, zijnde
f20 000 inde begrooting, vast te
leggen. Al degenen, die door
onvrijwillige werkloosheid lijden
en die binnen de termen van
onze Rijkssteunregeling vallen,
zullen ook mede door onzen
steun geholpen worden, wat reeds
lang in ons Gemeente-Program
is vastgelegd, want wij zijn over
tuigd dat God het niet gewild
heeft, dat iemand met handen
aan zijn lijf en een wil om te
werken, alleen omdat er geen
werk is, in honger zou omkomen,
of hem den vernederenden gang
naar het Burg. Armbestuur op te
leggen. Neen M. d. V. dat ver
nedert dien man en geestelijk en
moreel gaat hij met zijn gezin te
gronde. Ook in dien arbeider
moeten we een mensch eeren
met ons allen uit eenen bloede.
Ook hij moet, als naar den beelde
Gods geschapen, in zulke moei-
lijke tijden kunnen leven, want
ook hij heeft een ziel te verlie
zen en moet dus met zijn gezin,
zijn God kunnen dienen zooals
zijn Christenplicht hem dat op
legt. Zie M. d. V. daarom plaatst
de A -R. partij in Axel in haar
Gemeente-Program
„Art. 10. De Gemeente voor-
„kome zooveel mogelijk de werk-
„loosheid en verleene steun aan
„hen die door onvrijwillige werk-
„loosheid lijden".
Over dit zeer moeilijke vraag
stuk zouden we nog zeer lang
kunnen spreken. Maar ik ver
moed M. d. V. dat er nog wel
andere heeren het hunne er toe
bij zullen dragen om deze aan
gelegenheid zijn volle proportie
te geven en daarom zal ik het
hier bij laten, om dan nog even
in het kort onze houding ten
opzichte van gezag en Zondag-
iust te bezien.
Wij belijden, dat de Over
heid regeert bij de Gratie Gods
en dat zij hieraan alleen haar
Regeeringsmacht ontleent. Alle
gezag nu vraagt ook ontzag en
eerbiediging van het gezag. Daar
om wenschen ook wij het Col
lege van B. en W. te steunen
in haar taak, wanneer zij in
moeilijke tijden het gezag 't welk
hun op de schouders is gelegd,
zullen moeten handhaven. Echter
verlangen wij toch M. d. V., dat
B en W. zullen waken, dat ook
anderen die eveneens (a' is het
op een andere plaats), mat ge
zag bekleed zijn, niet telkens in
Openbare Raadsvergaderingen
aan de kaak zullen gesteld wor
den, maar dat wanneer er ge
gronde klachten mochten zijn,
deze in de allereerste plaats zul
len besproken worden waar het
behoort en allerlaatst in open
bare Raadsvergadering en dan
met inachtneming van de per
soon zelve.
Wat nu de Zondagsrust en de
Zondagsheiliging betreft, is ons
standpunt van algemeene be
kendheid. Telkens herinnert de
Zondag ons aan overwinning
over dood en graf, maar ook aan
nieuw leven. Maar de Sabbath
t, Wordt vervolgd;
AXELS
cou
(Dnitsche vertaling).
12>
Driftig liep zij eenige malen in het
boudoir op en neer. Daarbij vielen
haar twee briefjes in 't oog, die op
de trfel lagen. Ze had 2e bij de oni-
vangst achteloos terzijde geworpen,
maar de verveling maakte haar nieuws
gierig. Zij klom op een stoel om de
salonlamp aan te steken en brak de
brieven open. Dit bracht haar gedach
ten onmiddellijk in een goede rici-
ting, misschien gelukkig voor B'and,
die, in een donkeren mantel gewik
keld, aan de schel trok.
.Mademoiselle," las Helcïse intus-
schen .vergun mij u een vraag te
te stellen. Uw gedrag is in den laat-
sten tijd in 't oog loopend zonderling
en kwetsend jegens mij geweestte
lomp mag ik wel zegger, om het als
louter gril te beschouwen. U we t
da' mijn neiging voor U van te err-
Btigen aard is om al die nukken en
plagerijen langer te kunnen duider, en
ik verzoek U dus dringend, óf U ge
paster jegens mij te gedragen, öf bij
dezen mijn laatst vaarwel te aan
vaarden."
LodeWijK, Prins von X.
De ballerina wierp lachend den
brief weder op de tafeldaarna wendde
>1] zich naar de deur, waardoor Brand
Juist was binnengetreden.
De advocaat werd allesbehalve vrien
delijk ontvangen ofschoon hij haar
Onderdanig de hand kuste.
Waarom kom je nu eerst vroeg
zij kortaf. Ik had je immers tegen
zeven uur besteld.
Het was mij totaal onmr gelijk,
mijn koningin! verontsehu'digae hij
zich, terwijl hij plaats nam. Ik had
veel te doen, Heloïse, cn ik heb ook
veel uitgericht, liet hij er langzaam
op volgen.
Wat dan Vertel opZij schoof
haar stoel dich'e naar hem (oe. Is
het weer als van ouds \i Beetje
Gur
Hola, geëerde Signorlna, zeide
Brand lachend, terwijl hii bedaard zijn
handschoenen uittrok, denk je dat 't
met stoom gaat? Alles moet z'n tijd
hebben en ik ben al tevreden, dat ik
zóóver gevorderd ben.
H re ver vroeg zij met fonke
lende oogen.
J3, dat is een lange geschiedenis,
die niet met 'n paar woorden te vei-
tellen is, of er zouden teveel détails
verloren eaan. Maar zeg mij eerst
eens, liefste, of je niet wat ver-
warmends voor mij te drinken hebt,
watt het weer is gewoon afschuwe
lijk en ik ben tot in merg en been
ve kleumd Ha, wat heb je daar voor
een brief c-.p rose papier? Prins Lode*
wijk Neem niet me kwalijk maar dien
moet ik even leien... Een vorstelijk
handschrift krijg ik niet alle dagen
onder mijn oogen.
Hij nam het geparfumeerde briefje
van de tafel en doorliep snel den
Inhoud
Dat is me wat moois, Heloïse,
sprak hij geërgerd. Hoe kom je er
toe dien man zoo te beleedigen Wil
je soms met hem breken
De danseres haalde onverschillig de
schouders op,
Als hij nog meer van die malle
brieven schrijft, zal 't er wel van
komen, zeide zij, terwijl zij het fijn-
gevormde neusje smadelijk omhoog
stak. Denk je dat ik met hem kan
lachen en schertsen, als ik er geen
lust in heb? Alle duivels, neen,
Hij lan 1 og in n.'n smaak vallen,
mr-ar zijn negergezicht vind ik een
voudig onuitstaanbaar.
Zij lachte luidkeels.
Weet je wel, dat het erg onver
standig van je is, de vriendschap van
den prins op het spel te zetten zeide
hij s reng. Ik meende, dat je belang
eischtr, hem vriendelijk tegemoet te
treden. Hij is rijk en royaal, dat is je
hekend uit eigen ervartng. Hij keek
naar haar jjweelen broche Heb je ai
veel geschenken van hem
Htloïse had inmiddels een flesch op
de tafel neergezet.
O ja, antwoordde zij onverschil
lig. Een handvol petit jruj rux. Maar
verlet me nu asjeblieft, wat je hebt
uitgericht en verveel me niet langer
met al die vrager, die jj toch eigen
lijk niemendal aangaan.
Daarin vergis jij j zeide hij
sche p De zaak Infe esseert me meer
dan je denkt. Laat mij je kleinoodiën
eens zien.
Hé Mfx ik begrijp niet, hoe j;
mil 1 kunt plager. I
Vleiend trok hij haar hand aan zijn
lippen.
Ik zal Je maar vijf minuten op
houden, kleine godir-, en die vijf minu
ten zijn «00 inteisssant voor mijl
Laat mij eens zien' of die kostbaar-
heden wel waardig zijn om de kost*
baarste parel te tooien.
Met een pruilend lachje ging Heloïse
naar de aangreniende kamer.
Men moet kinderen altijd hun zin
geven, andeis gaan zij huilen, zeide
zij spottend, toen zij met een juweel-
kisije terugkwam, dat zij op de tafel
neerztte en met het sleuulj?, dat
aan haar gouden halsketting hing,
opende.
Het meest? is van Lord Lang-
buty. Hij geeft kostbaarder geschenken
dan de prins.
Brand stond op en zijn loerend oog
vergastte zich a 1 de pracht, die zich
aan zijn blik vertoonde.
Loid Langbury herhaalde bij.
Zuo'n Croesus kan ook wel geacht 11-
ken geven.
Het licht speelde op de kos bare
steener, die hem met verblindenden
glans tegerfl mkerden.
Glimlachend hief Htl ïse een dia
deem omhoog en drukte dien in haar
donkere lokken. Het was een vorste
lijke verschijning, die de spiegel
weerkaatste.
Zwijgend nam Brand stuk voorstuk
in de hand, om het met begeerige
oogen te beschouwen. Hij scheen de
waarde nauwkeurig te berekenen en
tijn scha'ting btliep hooge cijfers. De
jaweelen lagen gl nsterend op de trfel,
de fonkilende stralen wierpen hun
weerschijn op de blanke vrouwen
hand, die zj met or g dald opnam 0111
ze weer in het k sije te werpen en
dat zoo achteloos en onvoorzicht g
deed, alsof het kiezelsteenen waien.
Welnu? vroeg zij spottend ter
wijl zij het deksel sloot. Heeft de
lentoonsteiling de entree beloond
Men zegt, dat je kostbaarheden
onschatbaar zijn, antwoordde hij met
een zonderlingen glimlach, Het is ook
ih waarheid een vorstelijke pracht, die
verdient je schoonheid te sieren. Wees
verstandig, Heloïse, en vergeld de ver
kwistende goedheid van den prins niet
met ondankbaarheid. Ik raad j ernstig
aan, hem een vriendelijk antwoord te
doen toekomen.
Och kom I was het gemelijke
antwoord.
Brand zette zich aan tafel en keerde
de flesch naar het licht.
Verduiveld, dat is 'n fijn meik
Chartreuse! Je kelder moet goed voor
zien zijn, want onlangs heb je mij 'n
heerlijken Benedictijner voorgezet, Van
wien betrek jij je voorraad
Drink maar en vertel lievei I sprak
zij kortaf, terwijl zij bet likeurglaasje
voor hem neerzetie. Daarna vljjadezij
zich in een gemakkelijke chaise longue
nedt r
Houd j? mij geen gezelschap I
vroeg hij, schuins kijkende naar het
ééne glas.
Neen.
Be 1 je zoo in gespannen ve -
w<jcI tir.g naar mijn vethaai? hernam
hij, met wreede b-'daardheid. Tant m -
ei x dan wil je zeker ook wel met de
nuodige aandacht naar mij luisteren.
Hij kneep het ééne oog dicht, hield
het glas tegen het licht en nam een
fi.. ke kennersteug. Toen legde hij zich
o.i^egenterd in zijn stoel achterover.
J101 xo kansen staan tameiijic
goed. Eerst was het natuurlijk paar-
denwerk om den goeien jongen han
delbaar te maker. Hij scneen zich te
wapenen met zijn geliefden arbeid en
werklust. Niettemin was zelfs de
strenge deugd, waarachter hij zich
verschanste, niet bestand tegen mijn
aanvallen.