Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen,
No. 31.
DINSDAG 19 JULI 1932.
48e Jaarg.
j. c. VINK - Axol.
Buitenland.
FEUILLETON.
Een moeilijke taak.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per poet 1 Quieten.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TQEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 t«t 5 regels §0 Cent; voor
eiken regel me&r 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
AdvertentiëH worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Daitsehlaud moet kieeen.
Ondanks de belangrijke be
slissing op internationaal gebied,
is de binnenlandsche politieke
toestand er bij onze Oostelijke
naburen niet op verbeterd. Von
Papen en v. Gayll blijven zonde
bok. Socialisten en centrum staan
sceptisch tegenover de huidige
bewindslieden, omdat hun „nati
onale" interventie weinig ten
goede heeft veranderd. Had men
Rijkskanselier Dr. Brüning niet
ontijdig als algemeen politiek
leider aan den dijk gezet dan
was het resultaat te Lausanne er
zeker niet minder om geworden.
De groote groep nationaal-so-
cialisten, die zich in de eerste
regeeringsperiode-von Papen ver
school achter enkele algemeene
uitspraken, die geen uitspraken
bleken te zijn, komt thans op
doemen als een evenzeer te
duchten oppositiegroep.
Dr. Frick, een der vazallen
van het Bruine Huis, heeft nauw
lettend naar zijn fascistischen
meester geluisterd en zeide op
een vergadering van Nazi's o.m.
„Wij nationaal socialisten verkla
ren reeds vandaag, dat wij den
wissel van drie milliard, welke
de heer von Papen te Lausanne
heeft geteekend, niet zullen in
lossen".
De Rijksdagverkiezingen staan
voor de deur en het Duitsche
volk zal hebben te kiezen tus-
schen het practisch heden of een
zeer onzekere toekomst.
De Nazi's hebben de toekomst
reeds voor zich opgeëischt. Daar
om zal de keuze voor vele Duit-
schers, die nog willen doorden
ken, moeilijk zijn. Ze moeten dan
namelijk vragen naar de daden
der nationaal-socialisten. Het ant
woord moet erg mager zijn. Om
de twee dagen een politieke
donderrede met als voornaamste
strekking „we zijn er tegen" en
verder een serie min of meer
geslaagde parades.
Dit is tot heden het program
geweest, waarvoor de nationaal-
socialisten zich verantwoordelijk
stellen. Wel heeft Hitier tijdens
Brüning's bewind even achter de
schermen meegeregeerd, getuige
Dr. Brüning's „non possumus"
ten aanzien van de betalingen
aan het buitenland. Doch Hitler's
steun was slechts van korten
duur en veranderde weer snel in
tegenstand.
Het ligt voor de hand, dat de
binnenlandsche politieke toestand,
vooral bij een bewind der nazi's,
nog nadrukkelijkei dan tot heden
het geval is geweest, de buiten-
landsche politiek zal beïnvloeden,
en o.i. verscherpen.
Intusschen blijkt wel, dat het
geen in Lausanne bereikt is
achteraf geheel op losse schroe
ven staat. De beslissing omtrent
de gemaakte afspraken ligt in
handen van de regeering te Was
hington. Alleen dan bezit de
overeenkomst van Lausanne prac
tisch waarde, wanneer Amerika
zich bereid verklaart een streep
te halen door de rekening nopens
de oorlogsschulden. Gebeurt dat
niet, dan blijft alles zooals het
was en hernemen de thans bui
ten werking gestelde bepalingen
van het Youngplan hun vroegere
kracht.
De Europeesche crediteur-mo-
gendheden hebben zich gedekt
tegen alle eventualiteiten door
een „gentlemen agreement," waar
door alle aan Duitschland ver
leende faciliteit met inbegrip van
van de schuldvermindering tot
een totaal bedrag van 3 milliard
Mark worden teniet gedaan, in
dien de Amerikanen weigeren af
te zien van hun vorderingen uit
hoofde van de oorlogsschulden.
Hiermee wordt het succes,
waarop de Duitsche rijkskanse
lier von Papen zoo prat ging,
vrijwel tot nul gereduceerd. En
dat zal hem tijdens den verkie
zingsveldtocht ongetwijfeld van
alle kanten onder den neus wor
den gewreven. Voor het Duit
sche kabinet beteekent de publi
catie van dit „gentleemen agree
ment" een pijnlijke verrassing,
waardoor zijn toch al wankele
positie nog aanzienlijk wordt
verzwakt.
Da „geheime" overeenkomst.
Het reeds zoo veel besproken
„gentlemen's agreement" is offi
ciéél aan de orde gesteld in het
Engelsche Lagerhuis. Daar heeft
nl. de voorzitter van de Herstel
conferentie, minister-president
Mac Donald, een rede gehouden.
De eerste moeilijkheid te Lau
sanne was, aldus de premier, dat
Duitschland herstelbetalingen
deed, maar dan ook alleen her
stelbetalingen.
Frankrijk, Groot-Brittannië en
anderen betaalden en ontvingen
eveneens oorlogsschulden. Ieder
dezer drie groepen weigerde zijn
contractueele verplichtingen na
te komen.
Er is, zoo vervolgde Mac
Donald, veel geschreven over
gentlemen's agreement. Het
schijnt, dat zulks is voortgespro
ten uit het antwoord, dat spreker
in de plenaire zitting heeft ge
geven naar aanleiding van een
vraag van rijkskanselier von
Papen of, indien hun plan zou
mislukken, gegarandeerd kon
worden, dat een andere confe
rentie zou volgen. Spreker ant
woordde toen, dat zulks zeer
zeker het geval zou zijn.
In plaats van Duitschland tot
het Youngplan terug te doen
vallen, stemde men er in toe, dat
in een dergelijk geval de aange
legenheid opnieuw zou worden
ter hand genomen. Men was er
evenwel van overtuigd, dat het
plan niet zou mislukken. De
inhoud van het gentlemen's agree
ment is bekend gemaakt. Zonder
deze overeenkomst zouden de
Britsche gedelegeerden in een
moeilijke positie zijn geraakt,
indien de Italiaansche en Fransche
vertegenwoordigers zouden zeg
gen „Jullie zult je overeenkomst
hebben, indien je ons al onze
schulden kwijt scheldt".
De Britsche premier zeide nog
veel meer, maar het onaangename
in zijn rede was, dat de belang
stellende schare moest bemerken,
dat er veel om de besproken
overeenkomst werd heen gerede
neerd, doch wat er eigenlijk
precies met het „gentlemen's
agreement" aan de hand was, is
niet duidelijk geworden.
Daarom was een heftige aanval
van den liberalen staatsman Lloyd
George hier wel begrijpelijk.
Het doel van Lausanne is een
volledige zuivering geweest. Wat
beiicht werd is onvoldoende.
Met een exemplaar van de
gepubliceerde onderhandelingen
te Lausanne in de hand, riep hij
uit: „En dat is nu alles, water
op de conferentie bereikt is. En
dan staat er nog niet eens in,
wat iedereen er graag in had
gezien.
Het Parlement heeft er recht
op te weten wat het gentlemen's
agreement inhoudt. Mac Donald
heeft gezegd dat na de confe
rentie met een nieuw boek be
gonnen werd. Wij hebben alleen
nog maar het voorwoord gehad.
Een nieuwe periode is bij lange
na nog niet ingezet".
„Onbekend maakt onbemind".
Dit is ongetwijfeld een der rede
nen, waarom reeds zoovele poli
tici in Amerika en thans enkele
in Europa, hun ergernis niet
onder stoelen en banken steken.
Onze landbouw en Lausanne.
Er bestaat ongetwijfeld een
groote band tusschen het resul
taat van Lausanne en de uitvoer-
mogelijkheden van onzen land
bouw. Op het eerste gezicht
zal men dit niet vermoeden en
toch is hij aanwezig. Wij geloo-
ven daarom niet, dat wij zullen
profiteeren van hetgeen er met
de herstelbetalingen is geschied.
Immers Duitschland heeft een
belangrijke reductie der Young-
schulden gekregen, er bestaat
echter één groot verschil en wel,
dat de Young-betalingen niet
meer zouden worden hervat, al
zou Frankrijk er op blijven staan
terwijl de nieuwe regeiing onge
twijfeld van kracht zal worden,
zoodra de nieuwe Rijksdag haar
zal hebben geratificeerd, hetgeen
natuurlijk nog lang niet zeker is.
Hoe het ook zij, in de practijk
zal Duitschland méér te betalen
hebben dan vroeger onder het
Dawes-plan, want toen bestonden
de reusachtige particuliere ver
plichtingen nog niet. Wij hebben
berekend, dat Duitschland naar
het buitenland Mk. 2milliard
jaarlijks te remitteeren zal hebben,
inclusief rente en aflossing op de
nieuwe obligatieieeningen van Mk.
3 milliard (die niet behoeven te
worden uitgegeven zoolang de
koers van 90 pet. resp. 95 pet.
niet te maken is) den dienst op
de bestaande Dawes en Young-
leeningen, de betalingen aan
Amerika, de rente en aflossing
op de particuliere schulden en
de verschuldigde sommen aan
België inzake de oorlogsmark-
biljetten. Het bestaande surplus
op de betalingsbalans is daartoe
niet voldoendemen zal dus
trachten méér te exporteeren en
minder te importeeren. Onze
landbouw zal dus opnieuw een
krachtig halt vernemen, wanneer
hij zijn producten op de Duit
sche markt zal willen brengen.
In dit verband is het belang
wekkend een artikel te lezen in
het Algemeen Nederlandsch Land
bouwblad, dat wij hieronder
laten volgen
„Wij hebben nimmer verwacht,
dat de verandering in regeering
in Duitschland ook een verande
ring in de handelspolitiek zou
teweegbrengen, met name minder
bemoeilijking van den invoer.
Dat deze veronderstelling juist
is, blijkt ook uit hetgeen de nieuwe
Duitsche ministers in redevoe
ringen omtrent hunne plannen
mededeelen.
Hieronder volgt een samenvat
ting van hetgeen de nieuwe
minister van landbouw von Braun
in een rede ontvouwde
De opbrengst van de verede
lingsproducten bedraagt in het
loopende bedrijfsjaar naar schat
ting anderhalf milliard mark
minder dan het vorige jaar. Dit
groote verlies moet volgens hem
worden toegeschreven aan het
teit, dat men op dit gebied te
zeer aan de wereldmarkt en haar
catastrophale prijzen gebonden is.
Hoewel de vee-import belangrijk
is achteruitgegaan, zoo heeft op
dit gebied nog altijd een over-
AXELSCHE
COURANT
51)
Mevr. Brühl lachte hitter. De ongeluk-
kigen zija overal veilig, antwoordde
ze op 'n wijze, die mijn hart deed
breken. Het was nog kort geleden,
dat ik haar zoo gelukkig had aange
troffen, hoe was alles sinds dien tijd
veranderd. Gaarne had ik haar zelf
naar huis gebracht, indien ik niet ver
plicht was geweest om, wegens het
bezoek van den koning thuis te blij
ven. Ik dacht erover om haar een van
de mannen van Maignan mede te
g ven, toen er met veel lawaai op
mijn deur werd geklopt.
Haar beduidende om stil te blijven
staan, luisterde ik. Het kloppen werd
herhaald. Ik opende het luikje, dat
zich in de deur bevond en hoorde nu,
dat Simon buiten stonden mij smeekte
om zoo pauw mogelijk de deur te
openen. Terwijl ik hem binnenliet,
riep hij dat ik de deur moest grende
len. Door de reet zag ik op de trap
een toorts, die een paar mannenge
zichten verlichtte. Zij sprongen haastig
naar boven, maar net bijtijds had ik
de deur gegrendeld. Er ging nn een
luid gerucht van stemmen op. Me
vrouw de Brühl zag spierwit en Simon
beefde op zijn beenen
Op mün vraag wat dat allemaal
beteekende, kon hij eerst niet ant
woorden en ik had hem juist bij zijn
kraag gegrepen, als om een antwoord
uit hem te schudden, toen de koning
met 'n opgewekt gezicht uit het andere
vertrek kwam. Hij scheen seer voldaan
te zijn over wat hij van de freule
gehoord had. Toen hij mevrouw de
Brühl daar met 'n doodsbleek gezicht
tegen den muur zag leunen, vroeg hij
wat er gaande was.
Ik vrees dat we omsingeld zijn»
sire, antwoordde ik, nog wanhopiger
door zijn tegenwoordigheid, maar
door wie, dat weet ik niet. Deze
jongen weet het, ging ik voort, en
hem aanstootend beval ik
Vooruit lafaard, vertel wat je
gezien hebt.
De maarschalk-provoost, stamel
de hij nog verschrikter door de tegen
woordigheid van den koning. Ik
stond beneden op wacht maar was
juist even naar binnen gegaan omdat
het zoo koud was, toen ik hen hoorde
binnen komen.
Ik vroeg waarom hij niet naar
boven was gegaan om Maignan te
waarschuwen, die nu van ons afge
sneden was. Dwaas schreeuwde
ik, als je niet zoo stom was geweest,
dan zou hij nu voor de deur op wacht
staan. En wat is dat nu voor onrin
met dien maarschalk-provoost
Die is buiten, antwoordde Simon
met verschrikte oogen.
Ik dacht dat hij maar wat vertelde,
maar de mannen begonnen nu op de
deur te slaan en te roepen, dat <k
open zou doen. De vrouwen beefden
van ontzetting en het werd zoo'n
leven, dat zelfs de koning een stap
achteruit deed.
Ik hoorde duidelijk roepen„In
naam van den koning". Simon had
dus de waarheid gesprokendit stelde
mij echter gerust, want het was op
het oogenblik minder erg, dat we met
de wet te doen hadden, nu de kening
bij ons wa9.
Ik geloof dat de jongen gelijk
heeft, gire, zeide ik op koelen toon.
Het is maar de maarschalk-provoost.
Het ergste is, dat hij u hier zal aan
treffen, dat is natuurlijk heel verve
lend, maar als we hem het zwijgen
opleggen, zal hij het wel laten om er
met anderen over te spreken. Zal ik
dus maar het luikje open doen en hem
te woord staan
De koning, die geheel van zijn stuk
scheen door dat plotselinge vooival,
knikte van ja Ik wilde dus het
luikje openen, toen mevrouw de Brühl
mij bij den arm pakte.
Wat wilt u beginnen riep ze
ontzet. Hoort u dan n et, dat hij er
bij is?
Wie vroeg ik verbaasd
Wie? wel mijn man. Ik hoor
zijn stem. Hij heeft ontdekt waar ik
ben en zal mij dooden.
Ach, dat verbeeldt u zich maar,
zeide ik, terwijl ik me tot Simon
wendde om te vragen of het waar
was. Mijn hart zonk me in de schoe
nen, toen ik hoorde dat de Brühl er
bij was en nu drong voor 't eerst tot
mij door in welken gevaarlijken toe
stand wij ons bevonden. Ik keek rond
in de slecht verlichte kamer en zag
naar de ontdane gezichten van de
vrouwen en naar de zenuwachtige
houding van den koning. Ik begreep
dat we er leeltik aan toe waren- Het
geluk had de Brühl wel gediend om
ons nu allen tegelijk te pakken te
krijgen. De koning, dien hij nu kon
compromiteeren, zijn vrouw, die hi)
i haatte, de freule, die hem al een keer
ontsnapt was, en- mij, die hem twei»
maal een hak had gezet. Het was
geen wonder dat het hart mij in de
schoenen zonk en met angst naar de
krakende deur luisterde. Mijn eerste
plicht was den koning in veiligheid
te brengen, maar hoe moest ik de
freule en mevrouw de Brühl bescher
men
Wat den maarschalk-provoost betrof,
dien behoefde ik voor het oogenblik
het minste te vreezen. Ik wendde mij
snel tot den koning en verzocht hem
om met de vrouwen in een hoek te
gaan staan, die vanaf de deur niet
zichtbaar was. Ze deden dit en ik
opende het luikje.
Toen de bende my zag, ging er op
de trap een geweldig geschreeuw op,
vervolgens was er een oogenblik
stilte en trad de maarschalk-provoost
met veel drukte naar voren. In
naam van den koning, doe open, her
haalde hij.
Wat beteekent dat vroeg ik,
naar de verhitte gezichten kijkend.
Wat wilt u eigenlijk Waarom komt
u op dit uur mijn huis bestormen?
Ik heb een bevelschrift om u in
hechtenis te nemen, zeide hij bot.
Tegenstand zal vergeefsch zijn. Ais
u zich niet overgeeft, dan zal ik de
deur oz>en laten treken.
Waar is dat bevelschrift Dat
van vanmorgen is op order van den
koning zelf vernietigd.
Alleen maar tijdelijk geschorst,
antwoordde hij. Ze hebben het mij
vanavond weer gegeven om het on
middellijk ten uitvoer te brengen. En
nu verzoek ik u u over te geven.
Wie heeft het u gegeven
Mijnheer de Viiiequier. Hier Is
het. Kom mijnheer, doe nu open.
Voor ik dat doe, zeide ik droog,
zou ik wel eens willen weten wat de
heer de Brühl met daze geschiedenis
te maken heeft. F.n daar heb ja
warempel mijn ouden vriend Fresnoy
ook al En dan zijn er nog meer ge
zichten bij, die mij bekend voorkomen.
Wat voeren die hier allemaal uit?
Het is de plicht van ieder eerlijken
man om toe te zien dat de orders van
den koning worden uitgevoerd, ant
woordde de maarschalk-provoost op
waardigen toon. U hebt u maar
over te geven, dan zal ik een onder
dak voor u zoeken in het kasteel.
Maar ik heb nu genoeg van al die
praatjes. Ik zal u tijd geven tot deze
toorts is opgebrand.
Ik had mijn hand nog aan het luikje,
toen ik bij den schouder werd gegre
pen. Het was de koning. Hij had
zijn masker afgenomen en een enkele
blik op zijn gelaat deed mij begrijpen,
dat er van zijn kant nieuw gevaar
dreigde. Zijn oogen toonden buiten
gewone opwinding, zijn wit gezicht
was overdekt met angstzweet. Het
gevaar, de afwezigheid van zijn ho
velingen en de bekende gezichten,
de hem dagelijks omringden, het late
uur, het armoedige huis, dat alles
was te veel voor zijn zenuwen. Of
schoon hij moeite deed om zich te
beheerschen, zag ik wel, dat hij alle
macht over zichzelf verloren had.
Doe die deur open, mompelde
hij tusschen zijn tanden.
Ik staarde hem onthutst aan.
Maar Uwe Majesteit vergeet, dat ik
nog niet...
Doe open, seg ik u, herhaalde
hij hartstochtelijk, hebt u me nog
niet verstaan mijnheer. Ik wil dat die
deur geopend wordt. Zijn slanke hand
schudde zoo, dat de diamanten van
zijn armband ratelden, terwijl hij
sprak.
(Wordt vervolgd)
