Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 86.
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1932
47e Jaarg.
J. C. VINK - Ax®l.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Greote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franee ingewacht, uiterlijk
tet Dinsdag- en Vrijdagvoermiddag 11 ure.
Zitting van 2 Febr. 1932.
Voorzitter de heer F. Blok, bur
gemeester.
Aanwezig zijn de heeren J. M.
Oggel wethouder en de heeren
A. Th. 't Gilde, A. Hamelink, P. L.
Ortelee, I. de Feijter, P. van Ben-
degem, B. Seghers, C. Hamelink,
A. P. de Ruijter, F. Dieleman en J.
de Feijter, benevens de secretaris,
de heer J. L. J. Maris.
Na het gebedsformulier te heb
ben uitgesproken, opent de Voor
zitter de vergadering en houdt de
in het vorig nummer vermelde
rede, waarop de heer Dieleman
namens den Raad hartelijk dank
zegt voor de uitgesproken wen-
schen en wenscht den Voorz.
met zijn gezin wederkeerig Gods
besten zegen toe, in de hoop,
dat we voor ziekten en rampen
gespaard zullen blijven en onze
krachten beschikbaar kunnen stel
len om den moeilijken en zwaren
arbeid te verrichten, die thans
van de overheid wordt gevergd
spr. hoopt ook dat er, ondanks
verschil van meening, met eens
gezindheid zal worden gewerkt
en gehandeld in het belang van
de gemeente Axel.
De VOORZ. deelt mede, dat
dhr. Van de Bilt bericht heeft
gezonden, dat hij de vergadering
wegens ongesteldheid niet kan
bijwonen.
1. Notulen.
De notulen van de vergade
ringen van 5 en 12 Nov. en 17
Dec. 1.1. worden na een paar op
merkingen van de h.h. 't Gilde en
C. Hamelink goedgekeurd.
2. Ingekomen stukken en
mededeelingen.
a Bericht van Gedep. Staten,
houdende goedkeuring van ge
nomen Raadsbesluiten inzake ver
koop van bouwgrond.
b. Idem, inzake de verorde
ning volgens art. 208 der Ge
meentewet.
c. Idem van verdaging van
hunne beslissing op de begroo
ting 1932.
d. Idem inzake het raadsbe
sluit tot toelating van dhr. Van
Kampen als raadslid en dat zij
ongegrond verklaren de bezwaar
schriften daartegen van P. J. van
Bendegem en A. Th. 't Gilde.
Ged. St. overwegen hierbij o.m.
dat de onder nummers 1, 3 en 4
van lijst 1 voorkomende candi-
daten geen bericht van aanneming
der benoeming hebben ingezon
den, zoodat zij ingevolge art. 15,
2e lid der Gemeentewet geacht
moeten worden de benoeming
niet te hebben aanhenomen, ter
wijl de onder de nos. 2, 5 en 6
voorkomende candidaten ver
klaarder,, de benoeming niet aan
te nemen
dat derhalve is aangenomen,
dat lijst 1 geen candidaat meer
bevatte, die voor benoeming in
de bestaande vacature in aan
merking zou kunnen komen, en
deze lijst dus was uitgeput;
dat de door appelants voorge
stane opvatting, als zouden deze
candidaten nog benoembaar zijn
In de bestaande vacature, noch
steun vindt in eenig uitdrukkelijk
wetsvoorschrift, noch met een
gezonde wetsuitlegging te rijmen
is
en dat derhalve de beslissing
van den voorzitter van het Cen
traal Stembureau terecht is ge
nomen en de candidaat C. van
Kampen in overeenstemming
daarmede terecht door den Raad
is toegelaten.
Dhr. 'T GILDE zegt dat men
bij dit besluit het hoofd in den
schoot zou kunnen leggen, ware
het niet, dat volgens deskundige
en ter zake zeer bevoegde per
sonen dat besluit van Ged. St.
zoo aanvechtbaar was. Spi. heeft
het idee, dat Ged. St. dit hebben
geschreven om den voorzitter te
believen, maar z. i. geen ernst
van de zaak hebben gemaakt.
De VOORZ.lk kan deze uit
drukking over het college van
Ged. St. niet toelaten.
Dhr. 't GILDE: Het besluit
wordt door geen enkel bewijs,
gegrond op eenig wetsartikel ge
staafd. Ced. St. glijden er ge
makkelijk over heen. Spr. zegt,
dat er inderdaad voor dit geval
een leemte in de wet is, maar
heeft daarom evengoed recht om
de beslissingen van den Raad
ongedaan te maken. Ged. St. ver
wijzen naar art. 15, maar hun
opvatting van art. 17 is daarmede
in strijd, want nos. 1, 3 en 4
zijn niet van de lijst afgevoerd.
Een deel der candidaten hebben
niet. op wettige wijze gehandeld
en omdat in dat geval de wet te
kort schiet, is het zeer goed mo
gelijk, dat de uitdrukking van
Ged. St., „dat onze opvatting
niet met een gezonde wetsuitleg
ging is te rijmen", op henzelve
terugslaat. Al is het dat Ged. St.
die meening hebben, kan die
juridisch nog aanvechtbaar zijn?
Spr. stelt daarom voor, dat de
Raad na deze beslissing bij de
Kroon in beroep gaat.
De VOORZ. geeft den Raad in
overweging om bij zijn stand
punt te 'blijven en het voorstel
't Gilde niet aan te nemen.
(Ged. St. deelen mede, dat de
Raad ingevolge art. 36 der Ge
meentewet bij de Kroon in be
roep kan gaanmaar gedurende
veertien dagen, te rekenen
van den dag, waarop dit besluit
is medegedeeld. En aangezien
dit de datum van 6 Januari
is, had de Voorz. ook kunnen
zeggen, dat de termijn voor be
roep verstreken was en had
dus het voorstel-'t Gilde geen
zin meer. Misschien had dit het
debat verkort. Red)
Dhr. C. HAMELINK zegt, dat
hij niet gehoord heeft op grond
van welk wetsartikel men in be
roep wenscht te gaan. Spr. heeft
er in de vorige vergadering iets
van gezegd en later nog geinfor-
meerd bij een onverdacht des
kundige, den heer dr. R. van den
Berg, die ruimschoots aan de
tot standkoming der wet heeft
meegewerkt en deze heeft geant
woord, dat de gemeente Axel in
haar beslissing gelijk heeft. Bij
de interpretatie van een zoo des
kundig persoon en het oordeel
van Ged. St. wil spr. adviseeren
niet op het voorstel-'t Gilde in
te gaan.
Dhr. 't GILDE had verwacht,
dat hij bestreden zou worden,
maar er is nog een nieuw licht
punt in die zaak, nl. hetgeen te
Putten gebeurd is in een derge
lijk geval, maar waar Ged. St.
van N.-Brabant zoo'n besluit on
gegrond hebben verklaard en
waarna de Raad in beroep ging
bij de Kroon.
De VOORZ. acht dat geen
nieuws, want een dergelijk geval
heeft zich elders cok voorgedaan,
maar daar is het niet gebeurd
zooals hier.
Dhr.'t GILDE i Maar ook daar
is de Raad in beroep bij de
Kroon en zal morgen beslist
worden. Het blijkt in elk geval
dat er verschil van meening is
over deze kwestie en spr. zal
niet rusten voor de hoogste uit
spraak er is. Indien de Raad
mijn voorstel niet aanneemt, zal
ik zelf bij de Kroon in beroep
gaan.
De VOORZ.: Dat is uw recht.
Dhr. OGGEL zegt, dat inder
daad verschil van meening be
staat over deze kwestie, maar nu
Ged. St. ons in 't gelijk stellen,
heeft het z.i. geen zin om nog in
beroep te gaan. Als het anders
om was, zou spr. er voor te vin
den zijn, maar nu kunnen we
dankbaar zijn, dai we gelijk heb
ben gekregen. Niettemin heeft
dhr. 't Gilde gelijk, dat hij het
zoo ver mogelijk uitzoekt.
Dhr. ORTELEE Nu er nieuwe
gezichtspunten zijn, kan ik met
het voorstel meegaan.
De VOORZ.: Nieuwe gezichts
punten zijn dat niet. Het was
ons bekend en we hebben die
zaak ook gevolgd en bekeken.
Spr. brengt het voorstel-'t Gilde
in stemming, dat wordt verwor
pen met 6 tegen 5 stemmen.
Vóór de h.h. 't Gilde, A. Hame
link, Ortelee, Van Bendegem en
Seghers.
Dhr. 't GILDE zegt nu gebruik
te zullen maken van het recht,
dat het Prov. Reglement hem
biedt, om bij de Kroon in beroep
te gaan.
e. Begrooting keuringsdienst
van Waren te Goes.
Onder de ontvangsten komen
voor f 33600,34 als Rijks bijdrage
en f 35435,33 als bijdrage van de
kringgemeenten. Met een batig
saldo van 1931 ad f 3473,78 tellen
de baten in totaal f 76000. Zoo
ook de uitgaven, w.o. f 48900 aan
salarissen, f 7634 aan pensioens
bijdragen, aankoop en onderhoud
vervoermiddelen f 1875, reis- en
verblijfkosten f 5840, aaukoop
monsters f 1250, rente stichtings
kapitaal f2088, idem inrichting
f 1535 en diversen met onvoor
zien f 1359.
De kosten van den dienst over
1932 zijn geraamd op f75168.
De kapitaaldienst wordt ge
raamd op f694.
f. Jaarverslag commissie tot
wering van schoolverzuim over
1931. Blijkens dit verslag zijn
er 51 verzuimen behandeld over
de 4 scholen, waarvan 11 van de
openbare school, 30 school
Nieuwstraat, 7 r.k. school en 3
school Spui, in totaal 29 niet
verschoonbaar. De verzuimen zijn
hoofdzakelijk een gevolg van den
slechten toestand in het landbouw
bedrijf en de geringe inkomsten
in diverse gezinnen.
g. Verslag van den Corres
pondent der Arbeidsbemiddeling,
dat aldus luidt
Zooals mijn verslap vorig jaar reeds
aanduidde, begon 1931 met groole
werkloosheid. Vanaf begin Januari
stonden dagelijks 150 werkioozen in
geschreven, dat in Februari reeds tot
ruim 200 was aangegroeid.
Door Uw correspondent werden
meerdere pogingen aangewend om bij
de fabriek de I'Azote eenige plaatsing
voor Axelsche werkioozen te bedingen.
Zonder beteekenend resultaat evenwel.
Behalve enkele plaatsingen bij land
bouwers om met de machine te doi-
schen, was er het eerste kwartaal
geenerlei werk te bekomen. Onder-
tusschen werden de pogingen om den
toegang tot de fabriek te Sluiskil voor
de Axelsche werkioozen ontsloten te
krijgen voortgezet, met als gevolg dat
de Heer Burgemeester de toezegging
verkreeg, dat men onder het noodige
voorbehoud v an de Axelsche Arbeids
beurs in de toekomst gebruik wenschte
ie maken, om de noodige arbeldskrach*
ten langs dien weg te betrekken. Op
19 Maart werd de secretarie opgebeld
om tegen een bepaald uur 19 man te
sturen. In het tweede kwartaal kwam
er meer aanvraag en in de maand
April werd de secretarie 5-maal opge
beld, met als gevolg dat 57 personen
konden geplaatst worden op de I'Azote.
In Mei werden in 5 opvolgende groe
pen 78 man geplaatst, waarmede de
laatste kostwinners geplaatst waren,
aangezien ook het landbouwwetk was
aangevangen. In Juni werd slechts
éénmaal een 20 sjouwers gevraagd, in
Juli in totaal een 40 tal. Op 10 Aug.
moesten in drie achtereenvolgende
ploegen 73 man zich aan het Pointage-
bureau aanmelden. Op 12 en 13 Aug.
nog respectievelijk 30 en 15 man in
September nog 10 man. In October
bereikte ons geen aanvraag, om in No
vember bij f> oproepingen 88 man te
sturen. In December werd 10 maal de
bemiddeling ingeroepen, met een plaat
sing van 112 personen. Vanaf 19 Maart
tot 28 December 1931 werd 38 maal
aan de aanvraag van de I'Azote vo'-
daan waarbij 635 afschrijvingen plaats
hadden.
Nu zou dit resultaat nog van groo-
tere beteekenis zijn geweest indien niet
zoo vaak dezelfde personen werden
ontslagen en dan enkele dagen later
dezelfde personen werden terug ge
vraagd. Dat men van de zijde der
fabriek daartoe het recht had. spreekt
van zelf. Wanneer een bepaalde ploeg
voor enkele dagen genomen werd en
ontslagen, behoort het tot hun eigen
bevoegdheid om dezelfde, dan wel
andere personen te vragen, ofschoon
eenige overeenkomst met een duiven
til niet te ontkennen viel. In hoever
de algemeene crisis die de wereld door
maakt hiervan de oorzaak is, vermag
uw correspondent niet te beoordeelen.
Dat de Directie aan sommigen per
soonlijke voorkeur liet wedervaren,
achtte zij blijkbaar tot haar eigen be
voegdheid. Dat echter de oorzaak der
ontevredenheid aan het verkeerde adres
toegewezen werd, ligt er mijns inziens
geheel aan, dat men niet besefte de
moeilijkheid die dat meestal plotseling
oproepen voor de betrokken persoon
opleverde.
Dat de correspondent niet den ge-
het len dag voorhanden is ter secreta
rie had meermalen tengevolge dat b.v.
tusschen 11 en 12 uur door de I'Azote
werd opgebeld, toen werkioozen en
correspondent reeds vertrokken waren
Wanneer dan gevraagd werden 20
man opkomen om half twee en 20 man
om half zes, dan moest de correspon
dent gehaald worden en met behulp
van de heeren Oosting en Griep de
werkioozen nagereden en opgezocht
worden om hun het aanmeldingsbriefje
uit te reiken. Waren dan een of meer
werkioozen niet thuis bij de komst
van den correspondent (hetgeen nogal
voor de hand ligt als men niets te
doen heeft), dan maar weer terug om
de briefjes voor de reserve's te halen
en uit te reiken. Zelfs is het gebeurd
dat op een uur werd opgebeld b.v.
laat in den namiddag of somwijlen
's avonds na het sluiten der secretarie
wanneer toevallig een der heeren nog
voor nawerk op de secretarie aanwe
zig was, dat de correspondent voor
dien dag niet meer vindbaar was.
Terwijl toch steeds het parool bleef:
de I'Azote helpen en zoo spoedig mo
gelijk. Hoezeer dan ook gestreefd werd
om naar billijkheid en recht de weik-
loozen geplaatst te krijgen, bleven
enkele vergissingen niet uitgesloten.
Te meer nog, wat ook slechts op de
secretarie en bij den correspondent be
kend was, dat de directie der I'Azote
aan bepaalde personen een her-in-dienst
nemen ontzeide daarentegen aan an
deren (die bij naam werden opgege
ven) bij voorkeur opriep.
Ondanks dat mag men tevreden zijn
dat de directie van de I'Azote nog zoo
vaak Axelsche arbeiders opriep, aan
gezien er dagelijks werklsozen aan de
poort zich aanmeldden en ondertus-
schen ook op de fabriek geplaatst wer
den. De fabriek te Sluiskil was de
grootste afnemer van werkioozen, ter
wijl de landbouwer al meer arbeiders
or tslag gaf. Alleen in de maand Juli
en Augustus, de drukste maanden in
den landbouw was de werkloosheid
gering. Gemiddeld een 20 A 30 man
stonden toen echter nog dagelijks in
geschreven, voornamelijk eenige bouw
vakarbeiders en fabrieksarbeiders.
Weldra groeide het aantal wprkloo-
zen in snel tempo; in September ston
den reeds 40 A 50 werkioozen inge
schreven. Het landbouwwerk machi
naal verrichten vond meer toepassing,
zoodat steeds meer arbeiders overcome
pleet geacht werden in den landbouw,
l-fi ialve dat het ontslaan der landar
beiders ook vaak geschiedde als recht»
streeks gevolg van de crisis in den
landbouw. Ook de vlasindustrie kon
onder de huidige omstandigheden haar
gewone arbeiders niet (of uiterst moei
lijk) aan den gang houden.
Naar htt buitenland konden geen
arbeiders bemiddeld worden, aange
zien het een miniem aantal arbeiders
was dat door de gezamenlijke Neder-
landsche Arbeidsbeurzen naar België,
Duitschland of Frankrijk bemiddeld
werd. Ook de werkzaamheden aan
den Wieringermeerpolder bleven be
neden de raming, wat de plaatsing van
Axelsche arbeiders betreft. Plusminus
een honderdtal gehuwden of ongehuw-
den gaven zich in het voorjaar op
voor de Zuiderzeewerken, terwijl slechts
een 10 tal uit onze Gemeente aldaar
hun employ vonden. In hoever het
gelukken tzal om enkele gezinnen, die
zulks verzocht hebben, blijvend in de
Wieringermeer te plaatsen, is nog een
open vraag. Wel zijn er door den
Rijksbemiddelaar voor den landbouw
den heer Melse met uw correspondent
enkele gezinnen bezocht, maar het aan
tal woningen dat gereed is, is nog zeer
gering in vergelijking met de grocte
aanvraag om geplaatst te worden in de
Wieringermeer, niet alleen uit Zeeland
maar uit al de overige provincie's.
Uit een en ander moge blijken dat
het bp uw correspondent niet heeft
ontbroken om pogingen aan te wen
den, om bij de steeds groeiende werk
loosheid, voor de Axelsche arbeiders
nog te doen wat gedaan kon worden.
Ondertusschen werden echter steeds
meerderen ontslagen, zoodat de laatste
maanden van 1931 menschen werkloos
zijn geworden, die 20 en meer jaren
bij een zelfde patroon als vaste arbei
ders gewerkt hadden. Op 31 Decem
ber stonden dan ook 156 kostwinners
en 82 ongehuwden als werkloos inge
schreven, van welke het meerendeel
niet de helft des jaars geweikt had
den. wat niet alleen een zeer groote
schadepost is wegens loonderving
maar ook schadelijk werkt omdat de
jongeren zoodoende de gelegenheid
missen om zich behoorlijk voor hun
beroep te bekwamen, hetgeen voorde
betrokken personen ook voor de toe
komst schadelijk zal blijken.
Het aantal arbeiders dat zich tegen
werkloosheid verzekerde, nam dit jaar
snel toe en naast de bestaande Bonden
werd nog een nieuwe Afdeeling opge
richt. nl. eee afdeeling van den Chr.
Landarbeidersbond, die thans reeds een
aantal van 150 bereikt heeft.
(get.) A. DE VISSER,
Correspondent.
h. Motie van de moderne
vakbeweging en de s. d. a. p. in
Zeeland met memorie van toe
lichting in zake ondersteuning
van en werkverschaffing aan
werkioozen, met verzoek daaraan
zoo krachtig mogelijk medewer
king te verleenen.
Deze motie gaat uit van be-
stuerders van Bestuurdersbonden,
soc. dem. Raads- en Statenleden
en vak- en partijafdeelingen, die
constateeren, dat de omvang der
werkloosheid grooter is dan in
1930, en deze langer zal duren
dan andere jaren.
Zij zijn van oordeel, dat in
verband hiermede buitengewone
maatregelen moeten worden ge
nomen en vóór alles gezorgd
moet worden, dat de getroffen
arbeiders in staat zijn hun levens
peil en arbeidskracht intact te
houden
dat de Regeering het door
ruime steun de gemeentebesturen
mogelijk moet maken, de noodige
maatregelen te treffen en maat
regelen dient te nemen, die het
economisch leven versterken.
Waardeerende de gegeven me
dewerking en toezegging voor
uitvoering van waterstaatswerken,
achten zij deze medewerking on
voldoende en dringen ten sterkste
aan op de uitvoering van ver
schillende met name genoemde
werken, in totaal 14. Daaronder
komen voor ten opzichte van
deze streek i
ontwatering van Oost Zeeuwsch
Vlaanderen,
aanleg van het kanaal Hulst-
Axel,
AXELSCHE
COURANT
