Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen,
No, 85
DINSDAG 2 FEBRUARI 1932
4?e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Oorlog en
ontwapening
FEUILLETON.
Een moeilijke taak.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters werden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franc® ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Achter deze beide woorden kan
helaas een vraagteeken gezet
worden. Hunne beteekenis is er
een van leven of dood voor de
wankelende orde der maatschap
pij. En het is wel eigenaardig,
dat evenals in 1914 weer een
tweetal met elkaar strijdige feiten
zich voordoen.
Kort nadat te 's Gravenhage het
Vredespaleis was geopend, brak
in 1914 de groote Europeesche
oorlog uit. En nu Misschien
klinkt juist op den dag, waarop
te Genève de eerste conferentie
voor ontwapening der volken (in
werkelijkheid beteekent dat voor-
loopig beperking van bewapening)
zal worden gehouden het bericht
van een oorlogsverklaring van
China tegen Japan door de wereld.
Reeds Zaterdag werd dit be
richt verspreid, doch officieel was
het nog niet, al kunnen we gerust
zeggen, dat er eigenlijk reeds
verscheidene weken in het verre
Oosten een oorlogstoestand
heerschte en er gebrand, gevoch
ten, geschoten en gedood werd
op een schaal, die niet meer aan
schermutselingen deed denken.
Maar met dat al wordt weer
de ideale vredesgedachte in de
schaduw gesteld door de koude
werkelijkheid van een zee van
onmenschelijke daden.
Zeker, tot heden deed de Vol
kenbond al het mogelijke om toch
oorlog te voorkomen en het is
een ontzettend zware strijd die
de Europeaansche grootheden
geestelijk te voeren hebben tegen
de Aziatische naburen, waar Japan
aan den eenen kant steeds het
vuur der haat zat aan te blazen,
en gezien de berichten
China eigenlijk met lankmoedig
heid het gesar verdroeg, maar
tot heden zelfs nog niet tot een
officiëele oorlogsverklaring kwam,
al werd er ook met legers ge
vochten en gebombardeerd, dat
het in een oorlog niet anders zou
gaan. Maar zoolang het woord
oorlog niet was gesproken, had-
Even na achten gingen we naar bo
ven om wat te slapen. Terwijl onze
mannen rond het vnur bleven zitten.
De herbergier zou opblijven en ons
roepen zoo gauw ais de maan op was.
Ik had dat net zoo goed op me kun
nen nemen, want van opwinding deed
ik geen oog toe. Ik stond dan ook
op zoodra de waard ons riep en een
kwartiertje later waren Fresnoy en ik
cp weg en bevonden ons spoedig
tegenover het kasteel, dat zich statig
verhief in het licht der maan. Terwijl
ik er voor stond dacht ik weer aan de
gevaren van deze gewaagde onderne
ming. Een huivering liep me door de
leden. Ik moet bekennen dat ik het
liefst rechtsomkeert had gemaakt, maar
het moest nu eenmaal. Er was niets
meer aan te doen.
Ik merkte dat mijn metgezel even be
zwaard was als ik, want hij was doods
bleek en tevergeefs trachtte hij iets te
zeggen. Toen hij eindelijk iets ver
mocht te zeggen, was het om mij over
te halen het op te geven.
Wat riep ik verbaasd uit, we
eijn er al, Fresnoy 1
Laten we het niet doen, smeekte
hij, me bij den arm schuddend Laten
we het niet doen, u weet niet in wat
voor gevaar u zich begeeft.
Neen, mijnheer Fresnoy,zeide Ik
koel. Ik ga niet meer terug, maar jij
kunt natuurlijk doen wat je wilt.
den we hoop, dat door onder
handelen misschien een oplossing
nog te vinden ware.
Die hoop is thans als vervlogen
te beschouwen en er mag gezegd
worden, dat Japan zich daarvoor
een ontzettende verantwoording
op de schouders geladen heeft.
Want men moge in eenvoudige
klingen misschien vragen wat
hebben wij met een oorlog te
maken tusschen China en Japan,
de feiten zullen deze vraag spoe
dig genoeg beantwoorden. De
verhoudingen tusschen de Oos-
tersche rijken en Amerika en de
Europeesche Staten is de laatste
jaren van dien aard, dat alle staten
over de geheele wereld met el
kaar hebben te maken gekregen
en deze als het ware één keten
vormen, al vallen de schakels ook
nu en dan uiteen. Maai daarom
was juist de ontwapeningsconfe
rentie weer zoo'n mooi en mach
tig middel om dien keten sterker
te maken.
Over het welslagen dier confe
rentie wordt nu meer dan voor
heen verschillend geoordeeld.
Och, optimisten zien overal zon
door de wolken, maar wij ge-
looven, dat de zon der ontwape
ning nu wel weer eenige jaren
schuil zal blijven, zoo niet de
nacht der oorlogszuchtigen of
heerschzuchtigen of het dan
kapitalisten of revolutionairen,
bolsjewieken of fascisten zijn
zoodanig door de rede der men-
schelijkheid en de liefde der
Heiligheid wordt verlicht, dat
wapens niet meer tegenover men-
schen moeten gebruikt worden.
In elk geval zal de conferentie
worden gehouden en zullen daar
zaken besproken worden,die toch
van een vredelievenden wil zullen
getuigen en mocht oorlog on
vermijdelijk zijn, dan dringe toch
van gansch Europa een vurige
bede tot den Volkenbond door,
dat zij al het mogelijke zal doen,
om den oorlog zoo spoedig mo
gelijk te beëindigen, want voor
zeker is het gevaar voor Europa
ook in dit conflict niet denk
beeldig.
Engeland, Rusland en ook
Hij keek me ontzet aan, maar zeide
niets meer. Toen ik een ladder nam,
die ik 's middags bij het balkon had
zien staan, ging hij met me mede.
Ik had den geheelen tijd naar het
venster van jonkvrouw de la Vlre ge
keken, waar ik echter geen licht zag
branden. Hieruit maakte ik op, dat
het komplot ontdekt was of dat ze be
sloten was niet mede te gaan. Ik zette
den ladder tegen het balkon en beval
Fresnoy er bij te blijven staan om
iedereen die mocht komen onschade
lijk te maken. Vervolgens ging ik
voorzichtig op de ladder en met mijn
zwaard in de hand stapt ilk over
de balustrade. Een stap voorwaarts
doende tastte ik naar de in lood ge
vatte ruiten en klopte zachtjes aan
Het raam week geluidloos achteruit en
een hand werd op de mijne gelegd.
Het Jwas donker in de kamer en de
hand beduidde me een paar stappen
naar voren te komen. Ik hoorde dat
er ten gordijn achter me werd dicht
getrokken en het volgend oogenblik
werd er een scherm van een kaars
weggenomen. Een zwak schijnsel
verlichtte nu het vertrek.
Ik begreep dat het sluiten van het
gordijn net zoo goed was, alsof er een
deur achter mij werd dichtgedaan, en
ik had even een onaangenaam gevoel.
De kamer, waarin ik mij bevond,
was lang, smal en laag van verdieping.
Tegen den wand stonden enkele hooge
kasten en de vloer was bedekt met
kleurige matten, waarop een tafel en
eenige stoelen stonden. Achter deze
tafel stond de kleinste van de twee
vrouwen, die een masker aan had en
een rijcostuum droeg. De zwijgende
en bijna minachtende manier, waarop
ze me .aanstaarde Ik zag dat door
Nederland met zijn koloniën
hebben daar betrekkingen, die
voor het welzijn van hun land
en hun Staat van het hoogste
belang zijn.
De economische ontwikkeling
der wereldsituatie.
Het economische leven dat de
laatste weken tenminste naar bui
ten kalm verliep, zonder bijzon
dere [schokken, is de afgeloopen
dagen weer aan het hollen. De
gebeurtenissen volgen elkander
in angstwekkende snelheid open
wij leven weer in die spannende
momenten, welke ook de periode
vanaf September van het vorige
jaar tot half November hebben
gekenmerkt. Toen was het de
opzijdezetting van den gouden
standaard door Engeland en con
sorten, die het weinige handels
leven nog meer deed stokken.
Momenteel leven wij in een ern
stige fase van den titanenstrijd
tusschen Frankrijk, Duitschland,
Engeland en Amerika. Dr. Brü-
ning heeft in een gesprek met
den Engelschen gezant iu Berlijn
onomwonden gezegd, dat Duitsch
land niet meer betalen kan, noch
in het heden, noch in de toekomst,
in allen gevalle niet meer de po
litieke schulden, waartegen over
geen enkele prestatie stond. De
particuliere schulden daarentegen
zouden blijven erkend, zij het ook,
dat een milde regeling noodzake
lijk is. Hoewel enkele dagen
later de uitlatingen van den Rijks
kanselier van officieele zijde wer
den verzacht, vooral toen Parijs
er krachtig op reageerde, neemt
het niet weg, dat duidelijk ge
manifesteerd werd, dat Duitsch
land het Young-plan als afgedaan
beschouwde, terwijl de volgende
stappen wel de wijziging van het
vredes-verdrag van Versailles
zullen gelden. We behoeven niet
naar de redenen te zoeken, welke
Brüning hebben gedreven tot zijn
verklaring, nog voor de interna
tionale vergadering in Lausanne.
Het is de gespannen binnenland-
sche toestand geweest, die hem
het masker heen vervulde me met
een gevoel van onbehagelijkheid, te
tneer daar ik de halve carolusgulden
verloren had.
De zwaar gebouwde figuur, die ik
dien middag ook gezien had bleek een
roodwangige vrouw van even dertig
te zijn, met schitterende zwarte oogen
en een brutale manier van optreden.
Zij stond achter haar meesteres en
had een ruwe roode hand op de leu
ning van de stoel gelegd, waarvan zij
juist scheen te zijn opgestaan toen ik
binnen kwam.
Gedurende eenigeoogenblikken staar
den we elkander aan, terwijl de jonk
vrouw de la Vire mijn buiging beant
woordde met een licht hoofdknikje.
Mejonkvrouw de la Vire vroeg ik
Ze knikte weer.
U moet me verontschuldigen als
ik wat kortaf ben freule, maar de tijd
dringt. De paarden staan op honderd
metprs afstand van het huis en al de
toebereidselen voor uw vlucht zijn ge
maakt. Een uur uitstel zou tot ge
volg hebben, dat alles ondekt werd.
Haar antwoord was koud en hoog
hartig.
U loopt te hard van stal, mijn
heer. zeide ze. Ik ken u niet, of lie
ver ik weet niet hoe u er eigenlijk toe
gekomen ben om u in mijn zaken te
mengen. U zegt dat u door een vriend
gestuurd zijt. Door welken vriend
Door iemand dien ik trotsch ben
zoo te mogen noemen, antwoordde ik
geduldig.
Hoe heet hij
Ik antwoordde dat Ik dien naam en-
mogelijk kon noemen en zag haar
hierbij strak aan.
Dit scheen even indruk op haar te
maken, want na een korte pauze ging
noodzaakt tot het neerleggen van
zijn troefkaarten. Officieus wis
ten wij allen, dat Duitschland
niet meer zou betalen, nu echter
uit officieelen mond deze forsche
taal klonk, voelde men een mo
ment de ernst er van en de com
plicaties, welke daaruit voor de
gespannen wereld-verhouding
zouden ontstaan. De binnenland-
sche Duitsche toestand in nog
nerveuzer door de vrees, dat het
Midden-GermaanscheRijk ook den
gouden standaard zal moeten ver
laten met alle nare gevolgen van
inflatie en van hernieuwde ineen
storting van de Mark daaraan ver
bonden, Want dit staat onomstoo-
telijk vast, nl. dat Duitschland's
financieele situatie zoodanig is,
dat een navolgen van het Engel-
sche- en Japansche voorbeeld
heel andere uitkomsten zal heb
ben dan in die landen het geval
was. De vierde noodverordening
die tot nu toe geen opluchting
heeft gebracht, was een der uitin
gen van de bestaande vrees lie
ver wilde het Duitsche volk deze
opofferingen aanvaarden dan de
dupe te worden eener nieuwe
munt-entwertung Als verdere
verwordende kracht kunnen wij
de komende Presidents-verkiezing
noemen. Hindenburg moet aftre
den. omdat de presidentsperiode
zeven jaar bedraagt. In 1925 is
hij tot dit hooge ambt benoemd
en in 1932 eindigt zijn termijn.
De nieuwe president moet bij
volks-referendum worden be
noemd en een dergelijk, kost
baar referendum zal de harts-
stochten krachtig doen oplaaien.
Indien de partijen genoegen zou
den nemen met een simplistische
verlenging van die termijn door
den Rijksdag (hiervoor moet een
meerderheid van 2/s der stemmen
worden verkregen) dan zouden
de binnenlandsche bisbilles geen
schaduw op de buitenlandsche
politiek werpen en rust veroor
zaken zoo noodig voor het goed
behartigen der Duitsche belangen
op de komende Lausanne- en
Genève-conferenties. Doch de
nationaal-socialistenen de Duitsch
nationalen hebben een dergelijke
Waar bent u van plan mij heen
te brengen, mijnheer
Naar Blois. Naar het huis van
een vriend.
U spreekt wel erg vermetel, ant
woordde ze met een minachtenden lach.
U schijnt sedert eenigen tijd in de
wereld vrienden gemaakt te hebben
n;ar het schijnt. Maar dan moet u
toch wet iets van een brief bij u heb
ben of anders een of ander teeken,
waardoor ik weet, dat u van een
vriend komt.
De waarheid is, freule, stamelde
ik. Ik zal het u uitleggen, want...
Neen, mijnheer, riep ze hoog
hartig uit, u behoeft het me niet uit
te leggen. Als u werkelijk bent, wat
u allemaal vertel', kunt u me het be
wijs er van laten zien. U bent het,
die tijd verliest.
Ik had tct op dit oogenblik nog
maar weinig woorden gesproken, maar
daar ik met het geheele geval ontzet
tend aan den grond zaf, zeide ik
nederig
Ik had een herkenningsteeken,
freule; het was een halve Carolusgul
den, dien mijn vriend mij gegeven had,
maar tot mijn schande moet ik u ver
tellen, dat die me vanmiddag ontsto
len is.
Ontstolen 1 riep ze uit.
Ja freule, daarom kan ik het u
niet laten zien.
Kunt u het daarom niet laten
zien en durft u dus zonder dat bij mij
te komen? beet ze me woedend toe.
Hierop overlaadde ze me met een
vloed van beleedigende woorden, waar
van ik verbaasd was ze te hooren uit
den mond vau zoo'n fijn dametje.
Hoewel ik In het ongelijk was, begreep
procedure geweigerd, omdat zij
niet wilden medewerken aan het
voortduren van hetBrüningregiem,
waartegen zij opponeeren. Nu
moet het referendum plaats vin
den en de gevolgen daarvan zijn
niet te overzien. Misschien gaat
het ordelijk en rustig, doch men
kan dit niet van tevoren zeggen.
De onzekerheid wordt er door
vergroot.
De reactie van Frankrijk op de
woorden van Brüning, is enorm
geweest. Het is voor Parijs moei
lijk een uitweg uit het labyrinth
te vinden, want een oorlog zal
de Fransche Regeering er niet
voor over hebben, vooral niet nu
ook daar een ministeriëele crisis
heerscht. Men vermoedt, dat
Parijs een wraak-politiek zal vol
gen. Wanneer wij niet betaald
worden, die alleen belang hebben
bij de herstel-betalingen, laten dan
ook onze tegenstanders, de En
gelschen, niets ontvangen. Dan
moet Duitschland financiëel maar
kapot en in verband hiermede is
het duidelijk, waarom de Banque
de France het vervallende crediet
destijds aan de Deutsche Reichs-
bank gegeven, slechts voor een
maand heeft willen verlengen.
Trekt Frankrijk haar gelden uit
Duitschland terug, dan zal de
Mark zich niet meer kunnen hou
den en dan komt de chaos. De
andere naties zullen dan evenmin
worden betaald, de particuliere
schulden zijn in gevaar, terwijl
de vrees voor inflatie de bevol
king tot wanhoop en tot excessen
brengt. Een Duitschland, getei
sterd door burger-oorlog, is ook
uit militair oogpunt voor Frankrijk
geen gevaar. Het is geen moreel
hoogstaande politiek, welke als
dan gevoerd wordt.
China.
Heel ernstig wordt de wereld
vrede bedreigd door de Japan
sche invallen in Mantsjoerije.
Het Japansch-Chineesche conflict
is daardoor in een nieuw sta
dium getreden en de algemeene
verhoudingen zijn er aanzienlijk
door verscherpt. De grootste
Chineesche havenplaats Sjanghai
ik toch niet, waarom ze zich zoo ver
nederend tegenover mij uit moest laten.
Eensklaps in een nieuwe vlaag van
woede had ze haar masker van het
gelaat getrokken en tot mijn ver
bazing herkende ik in haar het jonge
meisje, dit aan het hof mij met zoo
veel minachting had behandeld en die
ik door mijn antwoord aan den spot
van den nar had blootgesteld.
Wie heeft u betaald, mijnheer,
zeide ze haar smalle handen wringend
en met tranen van boosheid in haar
oogen om mij tot spot van het hof te
maken. Het is ai erg genoeg, dat u
me in de waan heeft gelaten, dat u
een van de lieden was die me te hulp
zullen komen. Wie heeft u de brutali
teit gegeven om te denken dat ik u
zou volgen, u, over wien het heele hof
zich vroolijk heeft gemaakt.
Freule I riep ik uit.
Een nuttelooze sjofele avontu
rier, ging ze voort, het is bespottelijk
het is
Neen freule, u zult naar me
luisteren, riep ik uit op zoo'n ernst:-
gen toon. dat ze eindelijk zweeg. Ik
geef toe dat ik arm ben, maar toch
ben ik een edelman. En trots ging ik
voort: Ik ben de laatste afstamme
ling van een familie, die gelijk in rang
is geweest aan de uwe. Ik kan u
bovendien bezweren dat ik, hier ko
mende, absoluut niet wist, wie u was
en ook niet, dat ik u vroeger ontmoet
had.
Maar waarom kwam u dan
Ik ben in dienst van een van die
menschen, die ik niet kan noemen*
Mijn eenige fout is dat ik het teeked
dat mij toevertrouwd werd, verlooft ett
daar vraag ik vergiffenis voor.
(Wordt vervolgde
AXELSCHE
COURANT
9) i
ze voort
