Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- VI aan deren.
No. 77.
DINSDAG 5 JANUARI 1932
47e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Binnenland.
FEUILLETON.
Een moeilijke taak.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Galden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 5é. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
's Werelds toestand.
In de buitengewone zitting van
de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Amsterdam heeft
de voorzitter, de heer E. Heldring
bij het einde van het jaar, zooals
gebruikelijk is, een overzicht ge
geven van den economischen
toestand in de wereld en ten
onzent. Zijn zeer uitvoerige be
schouwing wa's ditmaal van te
meer beteekenis, wijl zij samenviel
met zijn afscheid van de Kamer.
Zooals te verwachten was,
kwam in spr.'s rede de mineur
toon sterk naar voren. Lichtpun
ten, zeide spr., zijn nauwelijks te
ontwaren zekere mogelijkheden
van herstel, door spr. het vorige
jaar genoemd, werden niet ver
vuld integendeel, de vicieuse
wisselwerking tusschen steeds
toenemend wantrouwen, zich
uitende door credietbeperking en
de daling van groothandelsprijzen
schreed voort. Zoowel het steeds
gebrekkiger werkende crediet-
wezen als de kortzichtigheid der
politici, die de economie der
staten bepalen, werken autarchie
der landen in de hand, de vor
ming van economische eilanden
met onderdrukking van hun onder
ling verkeer.
Sombere vooruitzichten
Het dreigt op finale verlamming,
eindelijk op gebrek en hongers
nood uit te loopen. Andere
ernstige moeilijkheden zijn de
politiek van hooge uitgaven, ge
strengeld aan de starheid der
loonen in vele landen, de hoogte
der belastingen en der sociale
lasten. In de Vereenigde Staten
heeft de theorie der hooge loonen
tegen heug en meug in volkomen
gefaaldnergens is de terugslag
heviger, de werkloosheid grooter.
Den economischen toestand in
de verschillende landen afzonder
lijk beschouwende, wees spr.,
wat Frankrijk betreft, op het feit
dat dit land ervaren heeft, dat
goud alleen geen geluk brengt
het aantal werkloozen is voor
Frankrijk buitengewoon hoog.
BERICHT.
Wij deelen bij deze aan onze
geachte lezers mede, dat we er
weer in geslaagd zijn een feuil
leton te krijgen, waarvan we over
tuigd zijn dat het van begin tot
einde boeien zal. Het behelst
een verhaal, dat ontleend is aan
den politieken strijd, die gevoerd
werd tusschen Hendrik IV, den
koning van Frankrijk en de Ligue,
in de 16e eenw. Een historisch
verhaal, dat om zijn variatie's wel
de aandacht trekt, omdat het loopt
over de ontvoering van een hof
dame, die in het bezit is van
staatsgeheimen. De gevolgen van
die ontvoering houden den lezer
voortdurend in spanning.
i)
Door den dood van den prins van
Condé, die in het voorjaar van 1588
stierf, ontviel mij alle bescherming, en
het was met mijn omstandigheden in
den winter van dat jaar, toen Heidrik
de vierde, koning van Navarre, naar St.
Jean d'Angely kwam om daar de Kerst
dagen door te brengen, treurig gesteld.
Ik bezat in die dagen bijna geen cent
meer en wist niet hoe aan de een of
Wat Amerika aangaat, is weinig
van het geloof in de superioriteit
van Amerikaansche zakenmetho-
des overgebleven, althans voor
het oogenblik.
Voor de Europeesche nijverheid
ziet spr. voorshands geen ernstige
mededinging van Rusland, omdat
het binnenlandsche afzetgebied,
dat voor de hand ligt, reusachtige
mogelijkheden laat.
In Engeland wordt het op peil
houden van het Pond door de
verpletterende hoogte der staats
schuld bemoeilijkt. Voor een
stabilisatie is in elk geval een
definitieve verlichting der oorlogs
schulden onontbeerlijk; in de
gedepriceerde valuta brengen zij
een ondragelijke verplichting
tegenover Amerika mede.
Na gewezen te hebben op de
gevaren van de deviezenpolitiek
en de invoerbeperking, welke
door verschillende landen worden
toegepast, wijdde spr. een be
schouwing aan den gouden stan
daard, daarbij opmerkende, dat
men moet streven naar toestan
den, die de weder-uitbreiding
van den gouden standaard moge
lijk maken, een streven, waarin
zoowel regeeringen als centrale
banken behooren samen te
werken.
Voor de scheepvaart en veor
den scheepsbouw zijn de voor
uitzichten nooit slechter geweest.
De toestand in
Nederland,
In Nederland zeide spr.
is de binnenlandsche economische
toestand zorgelijk, als gevolg van
de ontwikkeling van zaken buiten
de grenzen en de hoogte van
onze productie- en exploitatie
kosten. Beschermd door onze
zeer sterke goudpositie en onze
credietverhouding tot het buiten
land behoeven wij ons over den
gulden niet ongerust te maken,
op voorwaarde dat men van alle
zijden tot het behoud van het
financiëele evenwicht in de volks
huishouding medewerkt. Wat de
betalingsbalans betreft kan de
algemeene indruk niet overmatig
gunstig zijn, hoewel geenszins
verontrustend.
andere betrekking te komen. De over
haaste vrede, die kort te voren door
den koning van Frankrijk, Henri van
Valois, gesloten was, met de Ligue,
een machtige partij, die, onder aan
voering van den hertog de Guise naar
de overheersching van heel Frankrijk
streefde, had de volgelingen van Hen
drik van Navarre, die eveneens naar
de macht wilden grijpen en die niets
liever wenschten dan zich met den
koning van Frankrijk te verbinden,
doen begrijpen dat nu hun einde na
bij zou zijn. Een der rpdenen hiervan
was dat ze niet in staat waren hun
uitgeputte schatkist bij te vullen en
nieuwe troepen uit te rusten.
De dood van den prins van Condé
had den koning van Navarre, als eenige
gunsteling van de Hugenooten gelaten,
hoewel men den invloed van het hef
tige karakter van den burggraaf van
Turenne al ging voelen en de Chatil-
lon zich ook begon op te werpen als
leidsman. Het was echter mijn onge
luk, dat deze drie leiders mij even wei
nig kenden, en daar ik in de maand
December veertig jaar werd, kan men
wel beprijpen, dat ik niet zeer hoop
vol gestemd was
Ik was eenigen tijd geleden genood
zaakt geweest, om al mijn paarden,
behalve de zwarte met de witie vlek
ken op den kop, te verkoopen, en nu
had ik me zelfs van mijn knecht moe
ten scheiden, dien ik betaald had met
het geld, dat ik ontving van de laatste
schakels van een gouden ketting, welke
mij nog restte. Het was niet zonder
wanhoop, dat ik mezelf zoo gedaald
zag, en dat een man van mijn geboorte,
zelf zijn paard 's avonds op Hal moest
zetten, Maar dit was nog het ergste
niet. Mijne kleeren, die natuurlijk erg
Na een bespreking van de bo-
dembedrijven wees spr. er op,
dat onze zeescheepvaart een ver
deren, gevaarlijken slag heeft ge
kregen door den val van het
Pond, het vraagstuk van de ver
dere ontwikkeling in het bedrijf
wordt in groote mate door de
hoogte der gages beheerscht. De
Rijnvaart heeft ook zwaar onder
de economische crisis te lijden,
de binnenschipperij is allerwege
noodlijdend geworden.
Spr. deed verder uitkomen, dat
het werk van den zoo dringend
noodigen modernen scheepvaart
weg van Amsterdam naar den
Boven-Rijn niet mag behooren
tot de werken, waarvan uitstel
door den financiëelen toestand
geboden is. Voor één tak van
bedrijf, n.l. de scheepvaart, zeide
spr., is het in het bijzonder te
hopen, dat Nederland zich ont-
houde van den wedijver in han
delsbelemmeringen, welke reeds
zoo ontzaggelijk veel schade be
rokkend hebben. Voorts wees
spr, erop, dat de depreciatie van
staats- en gemeente-obligaties
voornamelijk het gevolg is van
het wantrouwen in de uitgaven-
politiek, vooral van de groote
gemeenten, verbonden aan het
bedenkelijke oploopen der vlot
tende schuld en het niet aflossen
der leening 1922 in Maart a.s.
Indië zwaar getroflen.
Nederlandsch-Indië is in alle
opzichten zeer ernstig getroffen.
De reusachtige begrotingstekor
ten zei spr. zullen de schuld
aan het moederland sterk doen
toenemen en tevens de noodza
kelijkheid van verdere consolida
tie. Hoewel geen enkel lichtpunt
aar den economischen horizon te
zien is, moge men bedenken dat
in een primitieve volkshuishou
ding als de Indische, de reactie
naar boven, wanneer eenmaal in
getreden, zich even snel zal ont
wikkelen als de terugslag het
deed. Ook in de oveiige kolo
niën is de toestand onbevredigd.
Tenslotte den toestand van
Amsterdam besprekende, wees
spr. erop, dat deze bepaald slecht
te lijden hadden van al dergelijke be
zigheden, begonnen er al spoedig de
sporen van te dragen, zoodat op den
dag, dat de koning van Navarre zijn
in het hol van St. Jean, Jk me niet
durfde vertoonen temidden van het
volk, dat het dadelijk opmerkt, als een
edelman er sjofel uitziet. Ik bleef dus
thuis, bracht den tijd Jzoo goed mo
gelijk op het zolderkamertje van de
kleermakerswoning, dat ik slechts met
moeite betalen kor.
Mijn overpeinzingen op dien dag
waren wel zeer troosteloos. Hoe ik
het ook wilde zien, ik moest telkens
tot de slotsom komen, dat de lente van
mijn leven voorbij was. Ik begon al
rimpels te krijgen en mijn haren wer
den al grijs. Bovendien waren mijn
kleeren versleten, mijn zakken leeg en
mijn zwaard begon in de schede te
roester.
De gemeenste huurling, die met be-
modderde kleeren en gebroken lans
achter Turenne aanliep, zag er nau
welijks iets beter uit. Ik bezat wel
is waar een rots en een paar schrale
akkers in Bretagne, de laatste over
blijfselen van de familiebezittingen,
maar het kleine sommetje, dat de
pachters opbrachten, zond ik jaarlijks
naar mijn moeder in Parijs, die geen
andere bron van inkomsten haddaar
kon ik dus onmogelijk aankomen.
Hoewel ik me er niet veel van vooi*
stelde, sedert ik niemand had, die mijn
voorspraak bij den koning zou kun
nen zijn, deed ik toch alles, om langs
dien weg iets gedaan te krijgen. Ik
stelde een verzoekschrift op en na een
ganschen dag gewacht te hebben op
een gelegenheid om den heer Forget,
den secretaris van den koning van
Navarre te spreken te krijgent reikte
is en zonder vooruitzicht spoedig
beter te worden. De financiën
der stad kunnen slechts beveiligd
worden langs den weg, door het
hoofd der gemeente aangegeven
drastische bezuiniging, in belang
rijke mate mogelijk te maken door
vermindering van salarissen en
loonen, die het budget veel te
zwaar drukken.
De ramp van de .Ooievaar".
Het met de luchtmail ontvan
gen „Alg. Ind. Dagblad" bracht
ons mededeelingen omtrent de
meening van Indische deskun
digen op luchtvaartgebied, over
de oorzaken van het ongeluk.
Daaruit blijkt, 'dat aan het
openstaan van het luik geen be
teekenis wordt toegekend. Het
zon bovendien na den start ter
stond zijn opgemerkt geworden.
Telegrafisch had Aneta kort na
het ongeluk reeds gemeld, dat de
Ooievaar op Don Muang een zeer
zware Kerstpost wachtte, in ver
band waarmede de mogelijkheid
van overbelasting geopperd werd.
Door de K.L.M. werd dit ont
kend door de mededeeling, dat
het gewicht van het vliegtuig bij
den start nog 237 K.G. beneden
het toelaatbare maximum geble
ven is.
Volgens de internationale be
palingen voor de luchtwaardig
heid, moet elk verkeersvliegtuig
voldoen aan den eisch, dat de
startlengte niet meer mag bedra
gen dan 300 meter en het toestel
na 600 meter tenminste 20 meter
moet zijn gestegen. In verband
hiermede mag het totaal gewicht
van toestel en inhoud in Neder
land bij standaard-atmosfeer
d.w.z. een druk van 76c.M. kwik
en een luchttemperatuur van 15
graden Celsius niet méér zijn
dan 5000 K.G. In andere lucht
streken met ijler lucht zal, wan
neer bij een totaal gewicht van
5000 K.G. de startlengte meer
dan 300 meter bedraagt, het
maximum toelaatbaar gewicht
moeten worden verminderd, tot
aan dien eisch wordt voldaan.
Intusschen besloot Indië tot een
proefneming. Bij Bandoeng wer-
ik hem dit over en vroeg hem het aan
den koning ter hand te stellen. Hij
nam het aan en op zijn gewone be
leefde wijze beloofde hij het te doen.
Maar de nonchalante manier, waarop
hij het samenvouwde en het te bewa
ren gaf aan zijn grijnzenden knecht,
ontnam me alle hoop. Niettegenstaande
dat, bracht ik de volgende dagen in
buitengewone spanning door, Einde
lijk, op den morgen van den derden dag,
naar ik meen drie dagen voor Kerst
mis, hoorde ik een stap op de trap.
Daar mijn huisheer in de benedenka
mer woonde en de twee verdiepingen
daartusschen leegstonden, begreep ik
dat de boodschap voor mij was en
ging naar buiten om haar in ontvangst
le nemen. Mijn eerste blik op den
boodschapper zeide mij, dat mjjn ver
moeden juist was geweest, want toe
vallig herkende ik in den jongen een
van de koninklijke pages, een bruta-
len rakker, die me een paar dagen van
tevoren.Oude kleeren te koop in
de straat had nageroepen. Op dit
oogenblik was ik het heelemaal ver
geten en de page scheen het zich ook
niet meer te herinneren.
Ik wilde evenwel niet de kans loo
pen iets doms te doen en voor ik
mijn hand uitstak, vroeg ik hem eerst
op beleefden toon of hij voor mij
kwam.
Hij antwoordde uiterst welwillend,
dat het voor den edelen heer de Mai*
sac was.
U wacht misschien op antwoord
seide ik, daar ik zag dat hij draalde.
De koning van Navarre heer,
zeide hij met een lichte buiging, zal
uw antwoord persoonlijk in ontvangst
nemen.
En n» zijn hoed diep voor mij te
den proeven genomen met
een toestel van het type van de
„Ooievaar". Het werd zoodanig
belast, dat het totaal gewicht 5000
K.G. was. Het weigerde na 300
meter los te komen. Na 600
meter taxiede het nog over den
grond. Eerst na 800 meter steeg
het, en toen bleek het zoo ge
ringe stijgkracht te hebben, dat
het rakelings over de toppen der
boomen ver buiten het vliegveld
scheerde. De inzittenden, gerou
tineerde vliegers, onder wie offi
cieren van de Luchtvaartafdee-
iing, gevoelden zich alles be
halve op hun gemak. Zij wisten
in direct levensgevaar te verkee-
ren en durfden niet te landen.
Eenigen tijd werd rondgevlogen
om het gewicht aan benzine te
doen afnemen, en eerst toen
werd het er op gewaagd den
beganen grond weer op te zoe
ken.
Een totaal gewicht van 5000
Kg. bleek dus voor Indië veel te
groot te zijn.
De directie der K.L.M. in Ne
derland heeft een maximum-ge
wicht van 4650 Kg. aanvaard.
Maar uit papieren, waarmee de
laatst-uitgekomen toestellen uit
gerust waren, bleek, dat de Rijks
studiedienst voor de luchtvaart
te Amsterdam er in had toege
stemd, het algemeen maximum,
voor Nederland zoowel als voor
Indië, te stellen op 5250 Kg. Dat
is dus 250 Kg. meer, dan het
vroeger voor Nederland toegelaten
maximum. En omgerekend in het
schijnbare gewicht bij een atmos-
ferischen toestand als te Batavia
en te Bangkok is het niet min
der dan 5400 Kg.
Het zegt dus niets of liever:
het zegt zeer veel als de
directie der K.L.M. verzekert, dat
het gewient van de „Ooievaar"
bij den start nog 237 Kg. beneden
het maximum bleef. Het was dan
toch nog 363 Kg. boven het voor
Indië en andere tropische landen
na serieuze proeven door be
kwame en serieuze deskundigen
berekende maximum.
Het wil ons voorkomen, dat
hier te lande te weinig rekening
hebben afgenomen keerde hij om en
ging de trap af.
Naar mijn kamer terugkeerend en
de deur afsluitend, deed ik haastig
den brief open, die met een groot lak
verzegeld was en die ieder kenmerk
droeg van bijzonder gewichtig te zijn.
De inhoud overtrof al mijn verwach
tingen. De koning van Navarre ver
zocht mij den volgenden middag om
twaalf uur bij hem te komen. De
brief liep over van vriendelijkheid en
welwillendheid, zoodat ik niet be
hoefde te twijfelen aan de goede be
doelingen vai den prins. Ik las den
brief ook in buitengewone opwinding
en de rest van den dag bracht ik door
m<t mijn kleeren zoo goed mogelijk
id orde te brengen,
Aldus wandelde ik den volgenden
morgen eenige minuten voor het vast
gestelde uur naar het kasteel. Het
was al geruimen tijd geleden, dat ik
me tusschen het publiek in de straten
had bewogen, die door het bezoek
van den koning van Navarre met
een groote menschenmenigte gevuld
waren en het ontging me ook niet,
dat ik van tijd tot tijd met een spot
tende glimlach werd opgenomen. Het
was geen wondfer, want ik zag er in
mijn afgedragen plunje armoedig uit,
Plotseling zag ik den page, die den
brief had afgegeven, op mij toekomen
Hij bleef voor me staan en na een
buiging gemaakt te hebben, verzocht
hij me wat haast te maken, daar de
tijd van den koning beperkt was en
hij mij in sijn werkkamer verwachtte»
(Wordt vervolgd»)
AXELSCHE
COURANT
