Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwscli- VI aan deren
No. 43.
VRIJDAG 4 SEPTEMBER i 931
4/e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
M o r a a 1.
FEUILLETON.
Buitenland.
ei k
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNF MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERJENTIËN van 1
eiken regel meer 12 Cent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht,
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
tot 5 regels 60 Centvoor
Groote letters worden naar
uiterlijk
Wat is moraal Misschien is
het niet te definieeren. Alleen
zóó te omschrijvenMoraal is
een samenvatting van begrippen
over wa:-.nag-en-wat-niet-mag,
zooals deze individueel gevoeld,
en in massa toegepast worden.
Het is een uit levende gege
vens opgebouwd systeem. Het is
het in woorden vastgelegd inner
lijk geweten.
Zóó omschreven, wijst het
vooral daarop dat het niet een
ons opgelegde wet is, doch een
uit ons midden opgegroeid, ge
kweekte en geplukte vrucht van
ons zelf.
Daarom is de onderwerping
aan de wet die moraal heet, niet
lijdelijk doch actief. Geen wet
dan juist die der moraal toont
zijn uitvoerder zoo zeer in de
persoon van de in de wet be
trokkene. Want de wet van de
moraal is de wet die wij ons zelf
stellen, aan ons zelf handhaven
en bij anderen gehandhaafd wen-
schen te zien.
Dit alles houdt een onuitge
sproken, maar niet minder levende
vrijheid in.
Want daar is buiten het schrif
telijk geordende mogen en niet
mogen een innerlijke scheidslijn
tusschen deze welke zich niet
met het witte krijt van den wet
gever trekken laat. En juist dat
onbewaakt terrein is het veiligst,
wijl het overschrijden van die
grens een beleediging beteekent
van den ongenoemden wetgever
die wij zelf zijn.
Moraal is Zelfrespect. Gees
telijk, persoonlijk, lichamelijk zelf
respect.
Geestelijk. Er is niets
meer vogelvrij dan ons denken
juist omdat hier iedere controle
ontbreekt, is het 't zelfrespect
alleen dat halt weet te roepen
en het zelfrespect alleen dat aan
dat halt gehoorzaam is.
Persoonlijk. Daar zijn altijd
twee wegen in het levende
rechte en de zijweg. Hij die leeft,
die werkt, in welke maatschap
pelijke positie ook, hij kent de
oogenblikken,waarin van hem din- j
gen gevraagd worden, die hem
misschien direct, misschien aan
stonds, doch altijd slechts naar
het uiterlijk vooruitbrengen. Het
is alleen het persoonlijk zelfrespect
dat hier ondanks alles neen
durft zeggen.
L i c h a m e 1 ij k. Waar de mo
raal ter sprake komt, daar komt
altijd de drift van het bloed ter
sprake. Hier zijn machten tegen
machten in den strijd. En het
zou altijd ondergang beteekenen
indien niet het wapen van het
zelfrespect ons in de hand werd
gespeeld, door dien vreemden
geheimzinnig-onbekenden Vriend,
van Wien wij niets anders weten
dan dat Hij meer van ons ver
wacht altijd meer, dan wij
van onszelf durven hopen. Elk
verhaal heeft zijn moraal ook
ondanks het kunst-om-de-kunst
in de literatuur.
leder leven is een verhaal.
De moraal van een levensver
haal wordt altijd beheerscht door
die eene vraag; „hoe groot was
hetZelfrespect
X.
Engeland» zorgen.
Alle optimistische verklaringen
van Snowden, Kanselier van de
schatkist, ten spijt, is overduide
lijk gebleken, dat de Engelsche
financiën in een waren noodtoe
stand verkeeren. Dientengevolge
kwam, daar noodwendig hierin
voorzien en een begrootingstekort
van 120 millioen pond sterling
weggewerkt moest worden, de
regeering tusschen twee vuren
te zitten. Aan den eenen kant
waren het de conservatieven, die
aandrongen op drastische bezui
nigingen, ook ten aanzien van de
kapitalen verslindende werkloo-
zenzorg. Aan den anderen kant
stonden de leiders der vakver-
eenigingen, die eiken aanslag op
den werkloozensteun afwezen
en daarvoor met hun geheelen
aanhang op de bres gingen staan.
Wat moest nu de arbeidersregee-
ring doen De vakvereenigingen
die, officieel althans, met de po
litiek niets te doen hebben en
stellig geenerlei verantwoordelijk
heid in dat opzicht dragen, kon
den gemakkelijker hun eischen
steller, dan dat deze door de re
geering konden worden ingewil
ligd. Evenwel zou eene atwij-
zing van die eischen, of liever
een doorvoeren der regeerings-
voorstellen, onvermijdelijk voeren
tot een breuk tusschen het ar
beiderskabinet en de arbeiders
bonden. Mac Donald en enkelen
zijner ministers kozen het laatste.
En zoo doet zich het wel zeer
eigenaardige geval voor, dat de
labourregeering van gisteren,
vandaag de vertegenwoordigers
van labour in het parlement als
tegenpartij heeft te beschouwen.
En volgens de leiders zal het een
felle oppositie zijn, welke gevoerd
zal worden. Maar de hoofden
zijn reeds bij voorbaat geteld en
tegen de gezamelijke conserva
tieven, liberalen en ^waarschijn
lijk enkele overloopers zal deze
oppositie slechts weinig effect
sorteeren en) alleen dienstig zijn
als opwekkingsmiddel voor de
galerij.
Leider van de oppositie in het
kabinet was Arthur Henderso 1,
de Minister van buitenlandsche
Zaken, en het zal wel voorname
lijk zijn gezag zijn geweest
hij bekleedde het grootste deel
van zijn leven een voorname po
sitie in de Engelsche vakbewe
ging dat aan het verzet zoo
veel kracht gaf.
Maar nu kwam de groote ver
rassing MacDonald trad niet af,
om plaats te maken voor den
conservatief Baldwin of den li
beraal Lloyd George, neen, hij
blijft aan als hoofd van een ge
mengd kabinet: de socialistische
premier wordt leider van een
nationaal ministerie, dat Enge-
lands financiëelen toestand in
orde zal maken, dat het pond
sterling zal veilig gaan stellen.
Ziedaar de interessante wending
van deze crisis.
Zoo is MacDonald de centrale
figuur van deze oplossing ge
worden. Zijn houding getuigt
van twee dingen van vaderlands
liefde en van moed. Zij bewijst,
wat trouwens iedereen wel wist,
dat socialisme in Engeland nog
iets anders beteekent dan elders.
Om tot een nationale oplossing
te komen zette MacDonald de
eenheid van zijn eigen partij en
tevens zijn eigen positie op het
spel en het nieuwe Kabinet is
gevormd. Aan alle politieke kop
stukken is een plaats ingeruimd,
met uitzondering dan van Lloyd
George, wiens ziekte een afdoend
beletsel vormde voor het deel
nemen aan de in deze dagen wel
zeer enerveerende regeeringstaak.
Bij de samenstelling der regee
ring is een eigenaardige afschei
ding gemaaktde ministers ma
ken wel allen deel uit "an de
regeering, maar niet van het Ka
binet, dat beperkt is tot een tien
tal personen met Ramsay Mac
Donald aan het hoofd. De be
doeling daarvan is duidelijk. Er
moeten drastische bezuinigingen
worden bewerkstelligd en de
Kabinetsraad zal ten aanzien van
de daartoe te treffen maatregelen
alles bedisselen. Tusschen dat
tiental, waartoe 4 conservatieven,
4 Labourmannen en 2 liberalen
behooren, zal sneller overeen
stemming worden verkregen om
trent hetgeen moet worden gedaan
of nagelaten, dan wanneer alle
ministers daarin zeggenschap zou
den hebben. We zouden in dit
verband dus gevoegelijk kunnen
spreken van een eenigszins uit
gebreid directorium, waaraan door
de Labour-Ministers leiding wordt
gegeven.
Volgens de „Daily Herald", het
orgaan van de Britsche Arbei
derspartij, zal het bezuinigings
programma van de nieuwe natio
nale regeering o.m. bevatten
le. verlaging der werkloozen-
uitkeering van 10 pCt. (zooals
Mac Donald in zijn radiorede
heeft aangegeven). Hierdoor zou
een bezuiniging van 13 millioen
pond sterling worden verkregen
2e. verhooging van de wekelijk*
sche contributie van de werk
loosheidsverzekering en wel van
het huidige bedrag van 7 pence
Het kalme gezicht van den man
tot een shilling per week3e.
salarisverlaging van onderwijzers
4e. bezuiniging van 7,8 millioen
op het wegenbouw-fonds5e.
verlaging der Ministers-salarissen
boven 5000 p.s per jaar, met 20
pet. en der salarissen tusschen
1000 en 2000 p.s. met T/t pet.
6e. verlaging der vergoedingen
aan Lagerhuisleden van 400 tot
380 p s.7e. Salarisverlaging der
hoogst-bezoldigde ambtenaren in
openbaren dienst, met 20 pet. en
lagere verminderingen van lager-
bezoldigde ambtenaren 8e sala
risverlaging bij leger, vloot en
luchtvaartcorps. Hierdoor wordt
9 millioen p.s. bezuinigd 9e.
bezuinigingen op het Ministerie
van ^Openbare Gezondheid van
1,75 millioen p.s. en op het
Ministerie van Landbouw van
1,25 millioen p.s.
Naar in welingelichte kringen
te Londen verluidt zou de nieuwe
regeering voornemens zijn de
volgende belastingen te verhoo-
gende inkomstenbelasting en
de belastingen op bier, spiritua
liën en tabak. Tevens zal een
nieuwe belasting op lux-e voor
werpen worden geheven.
Men neemt vrij algemeen aan,
dat de nationale regeering min
stens tot Kerstmis aan het bewind
zal blijven.
Al heeft Engeland tot nu toe
de grootste moeilijkheden kun
nen overwinnen, dan mag men
daaruit niet afleiden, dat het ergste
voorbij is.
Integendeel, wij gelooven, dat
de wolken, welke boven het
Britsche eiland hangen donker
der worden, naarmate de mini
sters de problemen trachten te
ontwarren. Het gaat hier niet om
het sluitend maken van een be
grooting alleen, niet om de be
scherming van het Pond Sterling
noch om vragen van geringer be
lang de inzet van den strijd is
de toekomst van Engeland en van
het Britsche Rijk
Het vraagstuk is uiterst gecom
pliceerd. Er zijn tal van facto
ren in gemengd, de achteruitgang
van den export, het achterblijven
(Wprdt vervolgd,)
LSCHE
ANT
90,
Philippe luisterde scherp toe. Bij
verdere ondervraging vernam hij, dat
het praatje van een stalknecht uitging,
die twee dagen geleden des avonds
Iaat uit het dorp was gekomen. On
der de donkere boomen had hij een
menschelijke gestalte heen en weer
zien gaan op het terras. In de mee
ning dat het een zijner kameraden was,
was hij nader bij gekomen, om hem
te verrassen. De schrik had hem ech
ter verdoofd, toen hij achter een mar
meren standbeeld uitkwam, en zich
bevond tegenover een grooten man,
die er voornaam uitzag, wiens gelaat
doodsbleek was, en die hem met zijn
oogen in den grond scheen te boren.
De gestalte geleek een geest, een scha
duw, zoo verzekerde hij, en verliet hem
zonder gerucht.
Waarom dacht gij, dat het een
geest was? vroeg Philippe lachend.
Omdat ik, hoewel mijne knieën
knikten en ik nauwelijks in staat was
een gebed te stamelen, terstond dacht
aan den markies van Charlemont, ant
woordde de stalknecht. Hij had de
zelfde fiere houding, waarin men hem
heeft afgeschilderd. Ik weet, dat het
de geest van den markies was, die
geen rust heeft, omdat zijn moorde
naar nog niet getraft is.
Daar zijn moordenaar hem reeds
lang in een andere wereld volgde, zou
hij toch beter doen hem daar ter ve>*
jwtwoordlng tc roepen, dan hier te
komen en ons dood te doen schrikken I
merkte een andere stalknecht op. Ik
voor mij zal er wel voor oppassen, om
in het donker het huis uit te gaan. Ik
ben anders niet bang, maar ais het
geesten betreft, dan ben ik zoo schuch
ter als een meisje.
Zaagt gij, in welke richting de
geest verdween vroeg Philippe.
Hij verdween als een schaduw,
in de richting der n.ï len, luidde het ant
woord. Eenige minuten stond ik als
een steenen beeld, en ging daarna het
kasteel in. Voor al het geld van de
wereld kom ik 's avonds na tien uur
niet meer buiten.
Gij hadt zeker te diep in het
glas gekeken, spotte Philippe. Wees
er zeker van, dat de vermoorde mar
kies niet ronddwaalt, nadat hij acht
tien jaren rustig gebleven is. De ge-
heele zaak komt hierop jneer, dat gij
voor uwe eigen schaduw, of voor een
standbeeld bang waart. Ja, wat toch
een goed glas warme wijn uitwerken
kan, het maakt zelfs dat men geesten
ziet 1
Philippe Piron stond in de bedien
denkamer voor een snaakschen kerel
bekend, waarom zijne laatste gezegde
als scherts werd opgenomen, en men
in een luid gelach uitbrak. De geesten
ziener ergerde zich, maar weerhield
een antwoord en bromde slechts eenige
woorden in sich self, die Philippe niet
verstond, want men moest voorzichtig
met hem zijn, of men kreeg z'n ontslag.
Nog onder het aanhoudend lachend
ging Philippe heen. Toen hij in de
voorzaal kwam, bemerkte hij een
vreemdeling, die de huishoudster
wenschte te spreken. De huishoud
ster liet den vreemdeling in hare ka-
m«r komen, waar zij in een leunstoel
bij den haard gezeten, bezig was eenig
handwerk te verrichten. Toen de vreem
deling binnentrad stond zij op, en was
zeer vei rast. Zij had den geheimen
politieagent verwacht, dien de rechter
Talbot beloofd had haar te zenden;
maar dat kon deze man toch niet zijn.
Hij was nog zeer jong, een weinig
terughoudend en zacht in zijne ma
nieren, een echt ideaal van een be
diende.
Wenscht u mij te spreken vroeg
de huishoudster.
Ja, juffrouw, antwoordde de
vreemdeling, met een buiging. Ik zoek
een plaats en kwam vragen, of u er
soms een voor mij had. Ik zal alles
doen wat u verlangt.
De huishoudster zag den man twij
felend aan. Neen, dat kon geen ge
heime politieagent zijn. Nog noo.t
had zij een eenvoudiger en meeralle-
daagsch gezicht gezien dan dit.
Er is hier geen plaats open,
zeide zij kortaf, ik kan u niet aan
vaarden.
Ik zou u goede getuigschriften
kunnen toonen, juffrouw, zei de man.
Mijnheer Talbot, de vrederechter van
Charlemont, beveelt mij bij u aan.
Het gelaat van de huishoudster klaar
de wat op.
Ha, ik begrijp het, riep zij. Kom
nader, mijnheer, en ga zitten.
Zij maakte de half openstaande deur
toe, terwijl de vreemdeling naderde.
Ik had u al verwacht, zeide de
huishondster t ik zou eigenlijk uw kt*
rakter niet geraden hebben. Hebt u
een brief van den vrederechter
De man haalde een brief uit den
zak en gaf dien aan haar. Het was
een eenvoudige aanbeveling, welke in
hield» dat de hulshoudster in den man
een trouwen dienaar vinden zou, als
zij hem nemen wilde.
Alles is in orde, zeide zij. Ik
heb met den bottelier over u gespro
ken en hij zal u werk in huis geven.
Gij zult de plaats van stoker vervul
len en meet dus alle kamers warm
houden, ook die van den bediende van
den markies.
Ik twijfel niet, of ik zal de te
vredenheid van den bottelier verwer
ven, zeide de man.
Hij heeft den stoker juist een
week geleden weggezonden, zeide de
huishoudster, De bottelier is in de
zaken ingewijd en zal het u zoo aan
genaam mogelijk maken. Gij zijt juist
te rechter tijd gekomen, zeide zij zacht.
Philippe kwam gisteravond zonder zijn
heer terug. Hij heeft zeker een of
ander misdadig doel.
Er werd aan de deur geklopt en
Sofie trad binnen. Op het gezicht van
den vreemdeling wilde zij weer heen
gaan, maar de huishoudster riep haar
terug.
Dat is onze nieuwe stoker, juf
frouw Lepage, zeide zij. Ik heb hem
op aanbeveling van den vrederechter
aangenomen.
Sofie zag den man opmerkzaam aan
en deze beschouwde haar wederkeerig
belangstellend. Hij had van den heer
Talbot de ontdekking van Sofie ver
nomen en dadelijk gedacht, dat een
geheim haar omgaf. Bij den eersten
oogopslag zag hij nu. dat zij niet was
voor wie zij aangezien wilde worden.
Eenmaal op het kasteel geroepen om
een geheim te ontdekken, besloot hij
uit tijdverdrijf ook nog een ander te
ontsluieren, namelijk dat van Sofie's
geboorte.
overtuigde Sofie, dat hij de noodige
voorzichtigheid en kennis bezat. Zij
vertrouwde op zijne bekwaamheden en
besloot hem haar volle vertrouwen te
schenken. Na eenige vragen, die hij
tot hare tevredenheid beantwoordde,
vertelde zij den moordaanslag van
Philippe.
De huishoudster schrok hevig. De
geheime politieagent luisterde oplet-
lettend hij onderbrak haar met geen
enkele vraag, doch liet haar eerst alles
verhalen, wat haar vijand tot nu toe
tegen haar ondernomen had.
Maar waarom is hij uw vijand,
juffrouw vroeg de agent. Waarom
staat hij u naar het leven
Sofie werd beurtelings gloeiend rood
en bleek. 1
Omdat hij mij vreest, antwoord
de zij. Hij weet, dat ik hem voor den
moordenaar van zijn vroegeren heer
houd en denkt, dat het mij zal geluk
ken, hem te ontmaskeren.
Als hij den moord begaan heeft,
merkte de agent op, en daarvoor zijn
straf ontvangt, dan heeft men dit aan
u te danken, juffrouw. Niemand zou
er op gekomen zijn het vonnis des ge
rechts te verdenken, totdat u die ver
andering van meening mogelijk maakte
Is u een bloedveiwante der familie,
juffrouw vroeg hij eerbiedig.
Sofie verbleekte weder.
Juffrouw Lepage, zeide de huis*
houdster lachend, o, neen, in 't geheel
niet. Zij is de gast van mevrouw Bar*
tineux zij heeft het geheim geheel op
eigen hand genomen en brengt de waar*
heid aan het licht, hoewel zij geen
persoonlijk belang bij de zaak heeft,
