Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwscli- Vlaanderen. Het Qeheim. No. 36 DINSDAG 6 AUGUSTUS 1929. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Buitenland. FEUILLETON. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-UITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Een moeilijke kwestie. Tijdens de verkiezingen deed de leus ontwapening" bij vele van de 36 partijen, welke hare afgevaardigden in de Tweede Kamer wenschten gekozen te zien, opgang. Afgezien van de prin- cipieele zijde van dit vraagstuk willen we er echter op wijzen, dat ontwapenen maar niet zoo in een-twee-drie gaat. En daarom was het o.i. beter en meer be trouwbaar geweest, als men ge sproken had van «beperking van bewapening". Want die moet toch aan ontwapening voorafgaan. Men kan nu eenmaal niet op een gegeven oogenblik zeggenalle soldaten, onderofficieren en offi cieren naar huis. En dat ook een beperking van bewapening nog met veel moeilijkheden gepaard gaat zal zelfs Mac Donald, de tegenwoordige democratische Eer ste Minister van Engeland onder vinden. Nu de Labourpartij in Engeland de regeering in handen heeft ge nomen, is er overal uitgebazuind, dat wij snel tot ontwapening en vrede zullen komen. Het haastige bezoek van den Amerikaanschen gezant aan Schotland, ten einde daar met den heer Mac Donald te kunnen confereeren, de tafel rede van dezen Amerikaan op het diner der Pilgim-fathers, de aan kondiging, dat de Engelsche Pre mier zich voorstelt President Hoo ver te Washington te bezoeken, dat alles wordt beschouwd als duidelijke kenteekenen, dat het nieuwe kabinet, hetwelk te dezen opzichte de Engelsche openbare meening juist interpreteert, er op uit is met snelle schreden den weg der ontwapening in te slaan. Mr. Mac Donald's belangstel ling in dit vraagstuk is volkomen oprecht. Op het gebied van den Volkenbond, den vrede en de ontwapening heeft Mr. Mac Do nald zeer sterke overtuigingen. Men kan hem toevertrouwen, dat hij al zijn invloed in de schaal zal werpen ten gunste van een vermindering van het internatio nale wantrouwen, en een meer energisch onderzoek naar de red dende formule, die den last der bewapening over de geheele we reld zal verlichten. Zelfs wanneer hij geen man van een pacifistisch karakter ware, zou hij dezen weg opgedreven worden door de kracht van partij-oppor- tuniteit. De eenige ontegenzeg gelijk groote daad, van onschat bare waarde op parlementair en electoraal gebied, zou zijn een maritieme overeenkomst met de Vereenigde Staten, en de aanne ming door den Volkenbond van een geregeld plan voor ontwape ning op het vasteland. Succes op dit gebied zou waarlijk succes mogen heeten. Ongelukkig is er om vrede te maken meer dan één land noodig. Toert Mr. Mac Donald in 1924 eerste minister werd, kwam zijn succes tegelijkertijd met dat van Mr. Herriot in Frankrijk. Aan beide zijden van het kanaal be stonden er minderheidsregeerin- gen, welke in het bijzonder be loofd hadden een Volkenbonds- politiek te voeren. Maar de tegen woordige eerste minister van Frankrijk is juist van de tegen overgestelde politieke richting als Mr. Herriot was, en kan slechts zeer weinig sympathie gevoelen voor de pacifistische denkbeelden van den leider van de Britsche Labourpartij. Het is niet waar schijnlijk, dat de psychologische harmonie tusschen Engeland en Frankrijk, die in 1924 een zoo merkwaardig en veelbelovend ver schijnsel was, in 1929 zal terug- keeren. Mr. Briand daarentegen is een man meer naar het hart van Mr. Mac Donald. Hij is een Kelt, heeft een oprechte afkeer van' den oorlog, en een diepge wortelde verachting voor zijn fundamenteele onredelijkheiden Mr. Briand is minister van bui- tenlandsche zaken. Men hoopt in Londen, dat Duitschland bevrijd zal zijn van de geallieerde troepen, eer de winter komt. Wanneer dat zoo is, zal de Labourregeering het eerste punt van hare buitenland sche politiek ten uitvoer leggen. Maar ontwapening in eigen land zal veel grooter moeilijkheden opwerpen, want hier moet men volgens de meening van de Fran- sche school met de mogelijkheid van oorlog rekening blijven hou den. Nu zijn de kansen van de mogelijkheid voor een oorlog natuurlijk moeilijk te schatten. Wie kan aangeven volgens welken maatstaf de mogelijkheid van een oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland moet berekend wor den Deze moeilijkheid heeft er de Britsche staatslieden toe geleid om aan te raden zich te bepalen tot beperking van het vredes- effectief, en bij dit vredeseffectief rekenen wij tevens de geoefende reserves. Het Engelsche stand punt is, dat iedere andere be grenzing onpraktisch zou zijn en dat, wanneer de geoefende reser ves niet zouden worden begrepen in het vredeseffectief, de alge- meene dienstplicht op het vaste land voor eeuwig zou bestendigd worden. Aan het einde van de regeering van Baldwin hadden de Britsche gedelegeerden in zoo verre concessie gedaan aan het Fransche standpunt, dat zij ver klaarden bereid te zijn hun eischen betreffende de geoefende reserves te laten vallen, indien daardoor een algemeene overeenstemming kan worden bereikt. Het is echter twijfelachtig, of Mr. Mac Donald, gezien den grooten afkeer van ieder systeem van dienstplicht, welke bij zijne volgelingen heerscht, ook zoo inschikkelijk zal zijn. In iedere conferentie, waaraan Britsche ge delegeerden deelnamen, waren zij verplicht zeer sterk op te komen voor de kwestie van de geoefende reserves. Dezelfde moeilijkheid omtrent de mogelijkheid van oorlog zal Mr. Mac Donald ontmoeten bij de besprekingen met de Ver eenigde Staten over het maritieme vraagstuk. Wij herinneren eraan, dat de conferentie in Genève van 1927 spaak liep, daar de Ameri kanen vasthielden aan den eisch van een 8-inch-kanon, tegenover het 6-inch-kanon van de Engel-, schen. „Wat een gezeur", riepen de critici. Maar de Amerikanen vonden het onderscheid volstrekt niet zoo beuzelachtig. „Want, zeiden zij, «als het 6-inch-kanon aangenomen wordt, kan men gemakkelijk koopvaardijschepen gaan bewapenen, en dit zal de mogelijkheid tot oorlog ver- hoogen." De bespreking der moeilijk heden in betrekking tot de ont wapening hebben ten minste aan de wereld bewezen, hoe moeilijk het is, zelfs indien men met de beste bedoelingen bezield is, om een juisten standaard van verge lijking vast te stellen voor be wapening van landen, die in ver schillende omstandigheden ver- keeren. Mr. Mac Donald zou veel tot stand gebracht hebben, wanneer hij met de Vereenigde Staten tot een overeenkomst kon geraken, welke den wedijver in het bouwen van oorlogsschepen deed ophouden en welke leiden kon tot sommige onmiddellijke verminderingen van de bewape ningen te land bij de Europee- sche staten. China. In een intervieuw met de pers heeft Svenfo, de minister voor de spoorwegen der nationalis tische Chineesche regeering, ver klaard dat China voornemens is met de Sovjets te onderhandelen op de volgende basis Terwijl alle rechten en belan gen van den Chineeschen Oos terspoorweg gemeenschappelijk Russisch-Chineesch eigendom zullen zijn, zal het recht van beheer op den spoorweg aan China komen. In weerwil van uit Moskou afkomstige tegenspraak, houden de geruchten omtrent inleidende onderhandelingen tusschen Rus land en China hardnekkig stand. Thans meldt de „Kölnische Ztg." weder, dat de onderhandelingen tusschen China en Rusland defi nitief verzekerd zijn. Het betreft hier nog altijd de zgn. voorbe sprekingen te Mantsjoeli. Deze zouden de volgende punten om vatten vaststelling van tijd en plaats der officieele onderhan delingen; staking van de mili taire actie in het grensgebied bepaling dat de overeenkomst van 1924 grondslag zal vormen van de onderhandelingenspoe dige hervatting van het trans- siberische doervoerverkeer. Derde stadium. Nadat Vrijdagavond gebleken was, dat dc heer Ruys de Beeren- brouck zich voldoende over zijn eerste opdracht „beraden" had, om tot een negatief resultaat te komen, viel hem reeds Zaterdag een tweede opdracht te beurt, zoodat de nieuwe week mei nieuw beraad begon. Drie weken zijn nu voorbij. De Kroon gaf het voorbeeld voor een vlot tempo van adviezen- verwerken tot een opdracht, en aanstonds na het vernemen van de mislukking het verstrekken van een nieuwe opdracht. Maar zoo vlug werkt de par tijen-machinerie niet. En Neder land laat zijn hooge gasten deze week door een demissionaire gastvrouw ontvangen Het heet, dat de „ongunstige wending", welke de beraadsla gingen volgens het gepubliceerde communiqué Vrijdag hebben ge nomen, te wijten is aan tegen stand van de Chr. Hist.-fractie- leiding tegen een welomlijnd pro gram, als waarop van den aan vang af vooral van R.-K. zijde was aangedrongen. Ook kan men zich voorstellen dat de door den heer Colijn voorgestane Indische politiek, zoowel als zijn financi eel pessimisme de R.-K. leiding beducht heeft gemaakt. Het blijkt echter wel dat de zgn. „Rechter zijde' indien zij in bepaalden vorm nog te denken is, hel beeld geeft van een gebroken lijn. En dat is inderdaad niet een grondslag om (gelijk van een zooveelste Kabinet-Ruys volgens AXELSCHE COURANT. 42; Ik weet niet zei Felix Eisler het is me zoo vreemd te moe alles schijnt me een droom Gelukkig is juffrouw Melitta hier, om u te doen ontwaken antwoordde Hempel, kortaf. Wanneer zal ik haar zien I riep hij hartstochtelijk. Vandaag nog O, meneer Hempel Stil, stoor me niet, zeide deze iet wat ongeduldig, terwijl hij Melitta's eer sten brief doorvloog. Dat is bijzonder interessant Hempel verdiepte zich in zijn lec tuur. Van Peter Mark was er slechts één brief. Deze bevatte geen nieuwe, behalve dat op 1 September gasten op Senkenberg werden verwacht. De oude heer had zich met het idee van Prosper's huwelijk verzoend, zijn verloofde in genade aangenomen en wilde de verloving officieel met een di ner vieren, Men verwachtte behalve de dames van Mauerberg, ritmeester von Maguer- ry met echtgenoote, de oude mevrouw von Chudek met haar dochter en den eenigen vriend uit de jeugd Van den slotheer, baron Mander- scheid. Om zes uur zou het diner plaats hebben. De brief eindigde met dezen zin De andere meneer Felix is na» tuurlijk niet zeer gesticht over dexe geschiedenis, zooals u denken kunt, fioewel h(j doet, alof het geluk van zijn neef hem zeer ter harte gaat. Ik heb hem echter waargenomen, toen hij alleen was. Zijn gezicht draagt dan een trek, die me niet bevalt. Ik wilde, dat die eerste September maar voorbij was." Hempel had alle brieven gelezen en liep nu zwijgend de kamer op en neer, elk oogenblik naar de klok ziende,onge duldig, als brandde de grond hem onder de voeten. Felix stoorde hem niet. Hij dacht aan Melitta en vergat daarbij al het andere zelfs, wat Hempel hem over 't verleden had verteld. Vader, familie, rijkdom, het waren wezenlooze begrippen die hem voorloopig meer angst injoegen, dan met blijdschap ver vulden. Hempel's geduld werd lang op de proef gesteld, maar eindelijk werd er toch geklopt en drie heeren traden binnen. Twee waren de detectives, die Hempel verwachtte, de derde was de officier van justitie van het district, meneer Ferntaler. Goed, dat u direct meekomt, meneer Ferntaler zei Hempel na de begroeting. U weet, waarom het gaat Zoo ongeveer. Ik ben nog wat van streek. Het is voor mij een on gelooflijke geschiedenis. En dat hij wierp een half nieuwsgierigen, half eerbiedigen blik naar Felix, die opgestaan was en de heeren met een stramme buiging had begroet dat is zeker Meneer Filix von Senkenberg, stel de Hempel voor. Maar stel als 't u be* lieft, alle begroetingen tot later uit. Ik" vond hier berichten, die mijn plannen geheel wijzigen. We moeten direct handelen* Oho! Wat is er dan gebeurd? U kent zeker wel de steengroeve op het landgoed van den heer Maguer- ry? Het moet dicht bij Mauerberg liggen Natuurlijk ken ik die. Een landweg, die zich later splitst en naar Maguerry's landgoed en naar Senkenberg voert, loopt er langs. Mooi. Daar woont sedert een paar maanden een man Die „bochelaar" Dien ken ik ook, ja Dat is de moordenaar, dien ik al zoo lang tevergeefs zoek. DeoudeEber- hard von Lavandal, die eens mevrouw Senkenberg tot de vlucht aanzette en sedert misdaad op misdaad sta pelde, om van zijn neef Senkenberg te kunnen erven. Onmogelijk! De officier van justitie deed van schrik een stap ach teruit. Ik geloof niet, dat ik mij vergis. Laat hem direct arresteeren. Omsingd de hut heel voorzichtig de man is j boven matesluw. Vergeet dat nietdood of levend, u moogt hem niet laten ont snappen. Nu, wat dat betreft ik meen daarvoor wel borg te kunnen staan. Wees niet zoo zeker daavan I Hij zal zich weren ais een bezetene. De hut moet vervolgens goed door zocht worden, ik heb reden, aan te nemen, dat hij de papieren, die hij bij moeder RabI heeft gestolen, niet vernietigd heeft. Een man zooals hij, zorgt voor de toekomst I Met die pa pieren van vrouw Eisler kon hij later van zijn neef afpersen, wat hij wilde zonder deze had hij geen macht over hem. Wai'schljn'ljk hadden ze reeds eenmaal ruzie over deze papieren. Tracht deze te vinden, ik moet ze hebben. Wanneer ze bestaan, meneer Hempel, zal ik ze vinden, antwoorde meneer Stein. Maar wil u er niet bij zijn. wanneer we den schurk vangen Neen, ik moet direct naar Sen kenberg. Wanneer uw arbeid aan de steengroeve is afgeloopen, komen jullie ook maar daarheen. Met den gevangene? Ja. Ik zal intusschen den ander gevangen nemen. Dan kunnen we ze direct confronteeren. Zulk een ver rassing is goud waard en ontlokt dik wijls den meest verstokten misdadi ger eer, bekentenis. Bovendien ken ik niemand, die beter de identiteit van den ouden Lavandal kan vaststel len, dan meneer von Senkenberg. Doodsvijanden vergeet men nooit ook al liggen er tientallen van jaren tusschen. Veel geluk verder. En ik? vroeg Felix, toen ze alleen waren. Wat gebeurt er met mij Mag ik eindelijk naar Melitta Eindelijk? We zijn hier nauwe lijks een half uur. Overigens, juffrouw yon Brankow heeft momenteel geen tijd. Ze is op diner op Senkenberg, en daar zal ik alles doen, om haar te spreken te krijgen. Wanneer u het er voor over hebt, een paar uur alleen in Mark's kamer te lijn, dan kan ik u wel een wederzien beloven. Ach meneer beste meneer wat lijkt hij precies op hem I Precies zoo zap mijn nliester er uit, toen ik bij hem in dienst kwam. En nu maar is het dan werkelijk mogelijk? Vergist ujich met Peter Mark sprak deze woorden met bevende stem, ter wijl de tranen hem over de wangen liepen 6 Silas klopte hem geruststellend op den schouder^- Nu met het hoofd verliezen, oude I Wat zal uw meester wel denken, wan neer ge hem zoo mijn komst komt melden? Natuurlijk ishetwaar.dat uw toekomstige meester in uw kamer zit. Later, wanneer ik tijd heb, zal ik u wel uitvoerig over alles inlichten, maar nu zijn er veel gewichtiger dingen te doen. Wanneer begint het diner? Over een kwaitier wordt opge diend en worden de gasten aan tafel genoodigd. Is er een bepaalde tafelorde? Ja. Op iedere plaats ligt een kaartje met den naam er op van dengene, die er zitten moet. Overtuig u zelf. Hij opende een deur en trad met Hempel de groote, in schemer ge hulde ruimte binnen, waar in 't midden de prachtig gedekte tafel stond. Ik zal u nu bij meneer aan dienen en dan de lichten doen aansteken, het is hier al vrij don ker, besloot hij. De heeren zijn in de salon. Goed. Maar doe het zóó, dat het geen opzien wekt. Zeg hem, dat ik ook wel wachten wil, tot de gasten weg zijn en dat ik de bewuste voorwerpen bij me heb. Later geeft u stilletjes dit briefje aan juffrouw Menzel I Zij moet weten dat ik hier ben. Peter Mark ging heen en Hempel ging in een der diepe nissen staan om te wachten. (Wordt, vervolgd}

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1