32'
1
Xo. 71.
Zaterdag 9 December 1910.
aar
Nieuws- e n A d v e r t e 111 i e b 1 a d
v oor Zeen wsch- V laai) d eren
F. DIKLEMAX,
Binnen land.
P
Dit blad verschijnt eiken Dinsdast- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 60 Centfranco per post 70 Cent.
Voor België 80 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
X E L
AüVERTENTIEN van 1 tot 4 regels, 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. G roste letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
flinsdasr- en Vrijdagnamiddag EEN ore.
De wegvoering der Belgen.
In antwoord op de vragen van den
heer Duys betreffend# bet wegvoeren
der Belgen en de indertijd aan de
Nederlandsche regeering gegeven belof
te over het niet wegvoeren der naar
België terug gekeerde vluchtelingen,
heeft de Minister vau Binnenlandsche
Zaken het volgende geantwoord
De juiste toedracht der zaak is als
volgt
Toen de Duitsche overheid in het
j bezette deel van België in October 1914
tot de overtuiging was gekomep, dat
het tot herstel van het geregelde dage-
lijksch leven in het bezette gebied
wenschelijk was, dat de bij vele hon
derdduizenden naar het buitenland ge
vluchte bevolking weder naar haar
haardsteden terugkeerde, werd door het
college van burgemeester en schepenen
der stad Antwerpen 13 October 1914
een proclamatie verspreid, waarin was
opgenomen een verklaring van den
Duitschen gouverneur van Antwerpen,
generaal baron von Huene, en den
voorzitter der Intercommunale Commis
sie van Antwerpen, den heer Louis
Pranck, houdende dat er geen sprake
van was, dat Belgische jonge mannen
naar Duitschland gouden worden ver
voerd of tot legerdienst zouden worden
gedwongen.
Tevens werd door de overheid de
medewerking van den consul-generaal
der Nederlandeu te Antwerpen inge
roepen om van de goede bedoelingen
van het Duitsche bestuur aan de in
Nederland vertoevende Belgische vluch
telingen te doen blijken ten einde hen
tot terugkeer naar hun vaderland te
bewegen.
In overleg met genoemden gouver
neur, baron von Huene en -den heer
Franck werd daarop door den consul-
generaal een berichtopgesteld, geda
teerd 17 October 1914, waarvan de
tekst gelijkluidend was met den door
den heer Duys aangehahlden (en waarin
o.a. verzekerd wordt: „Aan uiemand
wordt 'eenige overlast aangedaan.")
Den 20 October 1914 deelde de con
sul generaal aan baron von Huene
officieel mede, dat dit bericht met toe
stemming der Nederlandsche regeeriug
in Nederland verspreid werd. Door
tusschenkomst van het ministerie van
binnenlandsche zaken, hetwelk op zijn
beurt de bemiddeling inriep van de
commiss irissen der Koningin en de
burgemeesters der verschillende ge
meenten, werd daarop het bericht van
den consul-generaal ter kennis van de
Belgische vluchtelingen gebracht.
In antwoord op de vierde vraag
(welke stappen de regeeriug heeft ge
daan) kan de Minister medetdeeleu, dat
hij naar aanleiding vau de bovenstaande
feiten een schrittelijk vertoog tot dè
Duitsche regeeriug heeft gericht, hou
dende, dat de Nederlandsche regeerin
de wegvoering van de bevolking van
een bezet gebied naar het land van
de bezettende macht in strijd acht met
de bepalingen en den geest van het
volkenrecht, zooals dit laatstelijk uit
drukking heeft gevondeu iu de vierde
Haagsche Conventie van 1907, dat zij
evenwel, getrouw aan de sedert het
begin van den oorlog door haar gevolgde
gedragsliju, zich van bijz fndere stappen
te dezer zake outhoudeu zou hebben,
ware het niet, dat de boven omschreven
eiten een besliste verantwoordelijkheid
op de Nederlandsche regeeriug geiegd
hadden tegenover diegenen onder de
thans weggevoerde Belgen, die, aanvan
kelijk naar Nederlandsch gebied uitge
weken, later naar België teruggekeerd
waren, vertrouwende op de waarborgen
o. a. van met-wegvoering naar Duitsch
land. welke hun door de hoogste
Duitsche overheid te Autwerpen, met'
medewerking der Nederlandsche regee
riug, uitdrukkelijk waren gegeven.
Op dezen grond heeft de Nederland
sche regeering ten slo;te de verwachting
uitgesproken, dat diegenen onder de
naar Duitschlaud weggevoerde Beltten,
welke iu het voormeld geval mochten
verkeeren, zouden worden teruggezon
den naar hun haardsteden.
Dinsdag seinde Wolff uit Berlijn een
beschouwing van de officieuse Nordd.
Allg. Ztg., waarin gezegd wordt dat de
toenmalige belofte slechts de bezorgd
heid gold, dat uit Nederland terugkee-
rende Belgen, indien lichamelijk ge
schikt, in het Duitsche leger konden
worden ingelijfd of bij lichamelijke on
geschiktheid uaar Duitschland zouden
worden gebracht.
Deze belofte, zegt het blad, is volko
men gehoudenthans worden slechts
mannén, die sinds twee jaar werkloos
zijn en openbare ondersteuning genieten
om sociale redenen naar Duitschland
gebracht. Ten gevolge van de Engelsche
blokkade krijgt de Belgische industrie
haar ontbeerlijke grondstoffen niet, met
het gevolg dat honderdduizenden werk
loos werden, ondersteuning noodig had
den, loegloopers werden, degenereerden
en gedeeltelijk hun arbeidsgeschiktheid
verloren.
Het dagelijksch bestuur der afdeeliug
Nederland van den Boud 'van Neutrale
landen deelt mee, dat het in weinige
dagen duizenden betuigingen van iu
stemming heeft outvangen met zijn
voorstel, een beroep te doen op de
Amerikaansche natie, 'opdat zij haar
regeeriug be wage, tot eeu gemeen
schappelijk optreden der neutralen de
leiding te nemen. Dit beroep is thaus
verzonden; het bestuur zai net ook hier
te lande publiceeren, zoodra het weet
dat het beroep alie steden van de
Vereenigde Staten heett bereikt. In
denzelfden geest heett het zich thans
ook tot leidende mannen iu de andere
neutrale staten van Europa en Amgrika
gewend.
Het bestuur meent, dat men hier te
lande beter dan ergens ei i ;rs van deo
toestand in België op de hoogte is, en
dat meu zich lier dadelijk moet op
maken tot een volksbeweging, die onze
regeerinj dwingt, ook harerzijds het
gemeenschappelijk optreden der ueu
tralen te bevorderen. Het wenscht,
dat adressen van den volgendeminhoud
aan den minister van binnenlandsche
zaken, tijdelijk voorzitter van den
ministerraad, zullen worden gezonden
Het protest der Belgische bisschoppen
eu dat van de te Brussel verblijvende
ministers van staat, senatoren en volks
vertegenwoordigers stellen buiten twij
fel, dat de wegvoering van duizenden
Belgen naar Duitschland geschiedt
onder omstandigheden, die haar tot een
hoon maken voor de beschaving. Wel
hebben enkele regeeringen en gelukkig
ogk de ouze reeds te Berlijn geprotes
teerd, maar er moet blijkbaar meer
gedaan worden, want de wegvoeringen
duren voort. Nederland moet hier voor
gaan, want Nederland is van demtoe-
stand iu België het best op de hoogte.
Met aandrang verzoeken wij de regee
nug tot een gemeenschappelijk optreden
der neutrale staten het initiatief te
nemen. De wijziging in den duikboot
oorlog ueett getoond, dat teeds het
optreden van één staat invloed hebben
kau. Mier is van gezamenlijke actie
te verwachten en meer moet thans ook
worden bereikt.
Duitschland moet de deportaties sta
ken en 4e weggevoerde Belgen op
meuschwaariige wijze terugvoeren.
Het moet'de Belgische nijverheid zoo
veel mogelijk herstellen. Het moet
beseflfsu, dat dit de eischen z(jn, waar
van de neutralen niet zullen afwijken.
Het tijdstip is gekomen, waarop de stem
der menschelijkheid niet langer kan
uit
van eigen
zwijgen
belaag.
Moge de regeering toonen, dat zij
leiding- weet te geven, nu een groote
plicht aan ous kleiue volk onafwijsbaar
wordt opgelegd.
Minister Van Gijn.
Het Ned. Oorr. bureau meldt:
Met zekerneid kan thans worden
medegedeeld, dat de minister van finan
ciën, mr. dr. Aut. van Gijn, zijn verzoek
om ontslag aan de Koningin heeft in
getrokken.
Nadere uitbreiding landstorm.
Stbl. no. 521 bevat een Kon. besluit
van 2 dezer, betreffende naiere uit
breiding vau den landstorm
Daarbij is bepaald
lo. Behoudens het bepaalde onder
2o. beboeren van 3D December 1916 at
ook tot den landstorm voor zoover zij
alsdan niet reeds daartoe behooren
de personen, bedoeld in art. 1 der
genoemde wet van 31 Juli L9L5, die
zijn geooren in 1887 en 1886.
2o. Degeoen der ouder lo. bedoelde
personen, die vrij willigen dienst bij de
zeemacht, bij het leger hier te lande,
bij de gouvernementsmarine in Ned.-
Indië ot bij de koloniale troepen hebben
vervuld en op 3L December 1916 niet
zijn gevestigd binnen net rijk, iu h
Dditscne rijk of in het koninkrijk België,
komen eerst tot den landstorm te b
uooreu op den dag, volgende op diea,
waarop zij zich aldaar mochten vestigen.
3o. Bij de inschrijving voor den
landstorm van de onder Lo. en 2o.
bedoelde personen kan worden afge
weken van de bepalingen van het
Landstorm-besluit voor zoover dit door
den minister van Oorlog wordt bepaald.
De kolenschaurschte.
Nader meldt het Hbld. dat van he l m
af extra S.S. treinen loopeu van Rotter
dam, Amsterdam eu Zwolle naar Nuth,
Heerlen en Simpelveld, om zooveel
mogelijk ledige kolenwagens uaar de
mynen te brengen en ze zoo spoedig
mogelijk vol weer naar de verscnilieade
olaatsen terug te voeren.
Lid Eerste Kamer.
Tot lid der Eerste Kamer (vacature
Zijlma) hebben de Provinciale Srar-'a
van Grouingen gekozen den heer J. Bs.
Westerdijk (vrijzinüig-democraat), oui-
lid van Gedeputeerde Staten van Gro
ningen, voorzitter van den Groninger
Landbouwbond.
Schelvisch.
Woensdagmorgen is namens de rijks
commissie van toezicht op de Zeevis-
scherij vereeniging een partij viscb in
de rijksvischhallen te IJmuiden in be
slag genomen krachtens de Onteige
ningswet, en er is proces verbaal opge
maakt tegen drie schippers van stoom
treilers, wegens het plegen van hande
lingen in strijd met de Distributiewèt.
Het was den ambtenaren iu de hallen
en den secretaris der rijkscommissie
opgevallen, dat sedert eenigen tijd de
kleine schelvisch, de z g. braadseh-d-
visch, ook wel piepers genaamd, door
eenige stoomtreilers in minderw tar iigsn
toestand werd aangebracht, dat wil
zeggen schaa-s van ijs voorzien, ong ;-
stript, dus niet van de ingewanden
outdaan. Deze vischsoort, die iu hoofd
zaak worde gebruikt voor de distributie
van regeeringsvisch in ons land, zag
er dan ousmakelijk uit en kou door de
rijkscommissie niet voor de lisrributie
gebruikt worden.
Het bleek, dat deze viscb, vo uitvo sr
naar Duitsch and verkocht, o •laugrijk
hooger prijzen opbraent, dan de regee
ring betaalt. Deze geeft 22 per hou-
derd pond, eu voor uitvoer werden
prijzen van 35 tot 38 besteed.
Zoowel uit deze feiten als uit uitlating-m
vau enkele belanghebbenden kreeg de
rijkscommissie de overtuiging, dat hier
opzet in het spel was, eu dat op die
wijze de distributie van regeeriugsvisch
ernstig bemoeilijkt werd.
Om aan deze praktijken een eiut te
maken, werd namens de regeeriug zon
der voorafgaande waarschnwiug era
krasse mtatregel genomen; nu er weer
veel kleine'schelvisch iu minder deug te-
lijken staat werd aangevoerd, nealt de
secretaris der rijkscommissie zooveel
schelvisch vau de groote soort onteigend
als voor de distributie noodig was, tegen
den prijs van f 22 de honderd pond,
die gëldt voor de kleinste schelvisch.
Natuurlijk is dit een nadeel voor de
aanvoerders, doch men hoopt door dezen
lorschen maatregel het kwaad te ver
helpen.
De drie schippers, tegen wie proces
verbaal werd opgemaakt, balden itcnce
kleine schelvisch aangevoerd.
N. R. Crty
AXE
