32* Jaarg.
1\
li
Zaterdag 28 1916
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
F. OIËLFM VV,
Gemeenteraad van Axel.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 60 Cent; franco per post 70 Cent.
Yoor België 80 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groete letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden frttuse ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Try dagnamiddag EEN are.
Zitting van 24 Oct. 1916.
Tegenwoordig de beeren Lamaïtre,
Kruijsse, Van Driel, Oggel, F. Dekker,
Dieleman, Smies, De Feijter en Wolfert,
afwezig de h.b. Dregmans en P. Dekker.
Voorzitter dhr. L. J. den Hollander,
Secretaris dhr. J. A. van Vessem.
De notulen van de vorige vergade
ringen worden zonder aanmerkingen
goedgekeurd.
De Voorz. deelt mede dat punt XI
van de agenda „aangaan geldleening
kan worden afgevoerd, omdat die uit
gaven uit het kasgeld kunnen worden
gevonden.
I. Mededeeling ingekomen stukken
a. De Voorz. doet voorlezing van de
dagen en uren waarop hij voor het
publiek moet te spreken zijn. Voor
kennisgeving aangenomen.
b. Missive van Ged. Staten houdende
goedkeuring van een raadsbesluit be
treffende wijziging der begrooting. Voor
kennisgeving aangenomen.
c. Proces-verbaal van kasopneming
bij den gemeente-ontvanger, waaruit
blijkt dat in kas is 6959.28.' Voor
kennisgeving aangenomen.
d. Kennisgeving van den Commissaris
der Koningin dat tot zetters van s Rijks
Dir. Belastingen zijn benoemd de h.h.
Smies en Wolfert.
e. Een adres van L. Faas, voerman
te Axel, waarin wordt medegedeeld dat
hij van de gemeente heeft aangenomen
het vervoeren van straatvuil voor j 4
per dag;'
dat hem later ook is opgedragen
sintels enz. naar het Spuipadje te rijden,
waardoor hem de toegestane rusturen
werden ontnomen en hij heele dagen
heeft moeten rijden, soms door greppels
en putten
dat hij gelet op de duurte van de
fourage en het materieel, het rijden
naar het Spuipadje niet kan doen voor
4, maar voor die dagen 6 per dag
niets te veel acht.
Dhr. Wolfert vraagt hoeveel dagen
Faas naar dat Spuipadje heeft gereden.
De Voorz. 3 of 4 dagen.
Dhr. Smies vraagt of er niets van in
de voorwaarden staat.
De Voorz. antwoordt ontkennend.
Dhr. Kruijsse zou het wenschelijk
achten om die bagatelle aan adressant
toe te staan.
M. a. s. wordt hiertoe besloten.
Een schrijven van de Directie
der Z. V. T. M waarin zij te kennen
geeft, dat de weg tusschen de Brug en
het tramstation te Drie Schouwen niet
verlicht is, zeer tot ongemak van de
reizigers en het trampersoneel, dat
's avonds van de laatste trams komt,
waarom zij der gemeente verzoekt over
dien afstand eeuite gaslantaarns te
willen plaatsen.
De Voorz. zegt, dat het hem zeer
gewenscht voorkomt, dat daar eenige
lantaarns stonden het plaatsen is echter
niet het groote bezwaar, maar wie moet
Se aansteken en dooven Hij vraagt,
of de leden er voor zijn om dit adres
'dadelijk te behandelen of eerst te ren-
voyeeren naar B. en W.
Dhr. Oggel is voor directe behande
ling, daar het nu juist de tijd is, ener
anders misschien van den winter weer
niets van komt.
De Voorz. zou dan willen voorstellen
om de lantaarns van gemeentewege te
plaatsen, maar de tramdirectie voor het
aansteken en dooven der lantaarns te
laten zorgen.
Dhr. Oggel acht het gewenscht dat
dit gebeurt door de gemeentewerklieden.
Dhr. Kruijsse zegt, dat er toch altijd
zoo'n jongen loopt om de rails schoon
te maken, die zou ze wel aan kunnen
steken, en misschien kan een van het
trampersoneel ze wel uitdoen, als ze
's avonds van den laatsten tram naar
Axel komen. Daar hierover geen be
slissing kan worden verkregen wordt
besloten de uitvoering aan de gascom
missie over te laten en een voldoend
aantal lantaarns te plaatsen.
II. Verzoekschrift van F. C. Zonne-
vijlle e. a. te Axel om vermindering
van den industrie-gasprys.
De Voorz. geeft lezing van het vol
gende adres
Ondergeteekenden, allen klein-indu
strieelen uit de gemeente Axel, hebben
de eer Uw College te berichten, dat de
prijs van 10 cent voor 1 M3. industriegas
zeer hoog is, en de onkosten van ons
bedrijf onnatuurlijk verhoogt.
Zij nemen de vrijheid er Uw College
op te wijzen, dat uit het verslag der
zitting, waarin deze quaestie besproken
is, ten duidelijkste blijkt, dat er volstrekt
geen klaarheid heerscht omtrent den
ünancieelen toestand der gasfabriek. Er
worden toch drie met elkatïr iu strijd
zijnde meeningen verkondigd. Zij mee
nen te mogen opmerken, dat de hoofd
oorzaak voor dit feit bestaat in het
totaal ontbreken van eene winst- en
verliesrekening. Volgens hun beschei
den meening behoort in elke onderne
ming jaarlijks een winst- en verliesre
kening te worden opgemaakt. En
nimmer kan op de verlieslijst geplaatst
worden een post voor uitbreiding der
fabriek, zooals zeer eigenaardig in Uw
vergadering werd gedaan. Zij vragen
U daarom dringend een deskundige
zoo'n winst- en verliesrekening te doen
opmaken, opdat er meer klaarheid komt
iu deze voor onze gemeente zoo belang
rijke quaestie.
Het is hun bovendien bekend, dat de
gasfabriek is belast met posten, die op
de gemeenterekening thuis behooren.
Zoo'n onware belasting drukt natuurlijk
de gasfabriek, en doet haar financieele
toestand zeer onzuiver zijn. Ook deze
overweging spoort tot ernstig onderzoek
aan.
Bovendien merken wij op, dat we als
klein industrieelen door het in ruime
mate verschaffen van arbeid, reeds
belangrijk werken in het algemeen
belang, en het al een zeer onzuiver
standpunt is, ons als filantropen te doen
optreden voor de gemeentekas.
Wij vragen U daarom dringend op
Uw besluit betreffende den prijs van
het industriegas, terug te komen, na
voldoend onderzoek, en niet langer onze
uitgaven onnatuurlijk en werkelijk on-
noodig fe belasten.
Het is niet hun bedoeling gas te
gebruiken op kosten van hun medebur
gers. Zij zijn gaarne bereid den kosten-
den prijs te betalen, maar vragen U
dan beleefd ons zoo'n rekening voor te
leggen, waaruit we in sjaat zijn den
kostprijs te berekenen.
De Voorz. zegt wanneer we dit adres
met aandacht lezen, dan moet men wel
daaruit de gevolgtrekking maken, dat
de administratie en het beheer der
gasfabriek niet in orde zou zijn en
mede omdat het adres gesteld is in
vrije krasse bewoordingen, hebben B.
en W. gemeend daarop nader te moeten
ingaan. Daarom hebben wij alle onder
teekenaars van het adres, geen enkelen
uitgezonderd, verzocht even op het
raadhuis te willen komen, om eens
nader en duidelijk aan te toonen, wat
er eigenlijk met het adres bedoeld wordt.
Alle zijn verschenen, uitgezonderd de
onderteekenaars F. C. Zonnevijlle en
P. Buijze. Iu het verzoekschrift wordt
gezegd, dat er posten op de rekening
van de gasfabriek voorkomen, die feite
lijk op de gemeenterekening thuis be
hooren, maar indien zulks het geval
was, dan was het toch beter geweest
dit op een andere manier onder de
aandacht van het Dagel. Bestuur te
brengen, dan door het request reeds
in een nieuwsblad te plaatsen nog vóór
het bij den Raad was ingekomen. Die
rekeningen worden immers geruimen
tijd ter visie gelegd Evenwel konden
de opgekomen adressanten B. en W.
niet nader inlichten alleen wist. men
te zeggen, dat in de rekening van 1913
enkele posten wat raar door elkander
waren gehaspeld. Dit hebben we ge
meend even te onderzoeken, en toen
bleek dat gemeend werd een postje van
59.88 waarop 23.48 te veel zou
hebben gestaan, omdat dit een werkje
betrof dat voor de gemeente was gedaan.
De gemeente-opzichter trekt het even-
wel tot op heden nog in twijfel of de
materialen niet aan de gasfabriek zijn
gebruikt. Het gebeurt ook wel dat de
gemeentewerker IJzebaart dan eens
eenige uren op een dag aan de gas
fabriek en de overige uren van dien
dag voor de gemeente werkt, dan is
het toch nog al veeleischend om te
verlangen op één cent na uit te rekenen
hoeveel op de rekening van de fabriek
en hoeveel voor de gemeente moet
worden geboekt. B en W. zijn daarom
aan een kant blij, dat de waarde der
beweringen zeer klein is, maar ze ge
voelen zich teleurgesteld, omdat een
scheeve voorstelling van de zaak wordt
gegeven en het adres reeds in de courant
geplaatst was voor het zijne bestemming
bereikte. Omdat adressanten niets na
ders konden meedeelen achten ook B.
en W. het niet meer de moeite waard
er verder op in te gaan. Toch moet
de Voorz. nog mededeelen als een klein
bewijs van de praatzucht van sommige
gemeeutenaren, dat ook wordt beweerd
dat de heele rioleering der Kerkdreef
gebracht was op rekening van de gas
fabriek.^ Spr. meent dat ieder nu wel
overtuigd zal zijn dat het dwaasheid is
zich aan zulke praatjes te storen.
Iets anders is dat de prijs van het
industriegas te hoog is en dat moeten
B. en W, beamen alsook de gascom-
missie. Jammer dat de gasdirecteur
geen tusschentijdsche berekening heeft
kunnen maken van den ko3tenden prijs
van het industriegas. B. en W. hebben
evenwel een onderzoek ingesteld naar
de gasprijzen van eenige andere fa
brieken, en zijn tot de conclusie ge
komen, dat de prijzen van licht- en
kookgas vrijwel overeenkomen met die
aan de Axelsche fabriek maar dat de
prijs van krachtgas aanmerkelijk lager
is dan in deze gemeente. Daarom
zouden B. en W. willen voorstellen om
op bet besluit tot verhooging van het
industriegas terug te komen, en aan
het besluit tot verlaging van den in-
dustriegasprijs terugwerkende kracht
te verleenen. Zij stellen voor om het
industriegas te brengen op 71/* cent per
M'. bij een verbruik van 1 5000 Ms.
en op 7 cent bij een verbruik van
5000- 10000 Ms.
Dhr. De Feijter merkt op dat we aan
adressanten meer geven, dan ze eigen
lijk vragen. In hun adres zeggen ze
immers den kostenden prijs te willen
betalen en hoeveel zou dat zijn?
De Voorz. zegt dat de Directeur der
fabriek alleen de gegevens bezit om
den kostenden prijs te berekenen maar
dat hij zoo iets tusschentijds niet kan
doen, om reden er zooveel rekeningen
loopende ziju. Alleen op 't einde van
'tjaar is de directeur daartoe in staat.
Op de berekening van dien prijs zullen
verschillende omstandigheden hun in
vloed doen gevoelen. O. a. moeten we
hier voor 900 ton kolen die we aange
voerd krijgen 2 per 1000 K.G. dus
1800 meer aan transport betalen, dan
andere gunstiger gelegen fabrieken.
Thans hebben we nog kolen, die maaË
21.75 kosten, maar die nu moeten
komen zullen minstens J 22.50 moeten
betaald worden, enzoo zijn er meer
diugen, die den kostenden prijs zeker
niet zal doen dalen.
Dhr. De Feijter pleit voor het adres
F. C. Zonnevijlle c. s. Het is wel in
ietwat scherpen toon gesteld maar er
zijn toch wel wat verzachtende om
standigheden voor te vinden. De prijs
van het gas voor kracht gebezigd is
hoog en waarom dat is niet met zeker
heid te zeggen. Een balans, winst en
verliesrekening is er niet te vinden,
en nu zijn het niet alleen de hooge
kolenpryzen die de gasduurte met zich
brengen, maar er zijn ook een heele
boel duizenden guldens te veel besteed
aan den bouw van de fabriek. Ook
vindt hij het niet goed om wanneer een
ambachtsman b. v. voor de gemeente
heeft gewerkt hem een rekening te doen
schrijven die luidt op de gastabriek.
De Voorz. zegt dat het heel gemak
kelijk is zoo'n advies aan de hand te
doen van uit de raadzaal maar men
weet het eerst hoe 't gaat als men zelf
voor de administratie zit. Hoe dikwijls