13.
Woensdag 17 Mei 1916.
32" Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
O.
Fe IMFXEMAX,
Buitenland.
"V
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Cent; franco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
A X E' L
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 ragals 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Greets letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden fr»nc« ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag EEN nre.
DE OORLOG.
Over het algemeen is in den toestand
geen verandering te melden.
Halverwege tusschen la Bassée en
Lens hebben de Duitschers op de En
gelsehen een plaatselijk voordeel be
haald. Zij namen hen daar ai, wat in
het Duitsche bericht wordt genoemd
„verscheidene linies", in hetEngelsche
„500 meter loopgraat van de voorste
linie". De bloedige verliezen van de
Engelschen waren vooral groot bij een
vergeefschen tegenaanval, zoo zegt
Berlijnmaar Londen déelt mede, dat
de Engelsehen met dien tegenaanval
een gedeelte van de verloren loopgra
ven hernamen. Beide berichten stem
men in alle geval hierin overeen, dat
het voordeel in dit plaatselijk gevecht
aan Duitscben kant was.
Bij Verdun voortdurend grootverbruik
van artilleriemunitie, maar geen ver
andering.
Berlijn meldde niet verder over den
aanval van de Duitschers in de streek
van Jacobstadt, maar het ofïicieele Rus
sische bericht vau dien dag maakt
gewag van levendig Duitscb artillerie
vuur zoowel bij Jacobstadt als bij Duna-
burg. Er zijn daar waarschijnlijknieuwe
gevechten te wachten.
Voor het overige van de gevechtster
reinen geen nieuws, behoudens dat de
Russen van mislukte pogingen der Tur
ken melding maken om tegen de Rus
sische kolonne, dia in de richting van
Bagdad marcheert, lot het offensief over
te gaan.
Het Journal des Débats zegt in een
artikel, dat het in alle entente lands
belang van staat en burger beide is, dat
de oorlog spoedig eindigt. En dat kan
alleen bereikt worden, als alle beschik
bare krachten tegelijk worden aange
wend. Met den uitputtingsoorlog is
Duitschland niet klein te krijgen. Het
oogenblik is dus voof1 de entente mogend
heden gekomen om alle krachten voor
groote slagen te vereenigeu op punten
waar met zekere waarschijnlijkheid op
de overwinning kan worden gerekend,
Die waarheden, vervolgt het Journal,
zijn eindelijk ook in Engeland doorge
drongen. In Engeland is tot dienstplicht
besloten, in Italië worden weer lichtin
gen opgeroepen. Maar de openbare
meening schijnt er nog niet voor ge
wonnen te zjjn, dat die krachten ook
moeten worden gebruikt. Totnogtoe
wil men er de legers op het eigen
hoofdfront houden. Maar, Verdun be
wijst het weer, daar is moeilijk een
beslissing te verkrijgen. Men moet de
verschillende fronten als één front be
trachten en beproeven door te breken
daar Waar het met het geringste verlies
kan geschieden, onverschillig of die
punten van het eigen front verwijderd
liggen. Zoo is het wanneer Oostenrijk
op den Balkan wordt overwonnen, voor
Italië voordeeliger dan wanneer het de
Oostenrijkers in Tirol of de Isonzo
eenige redoutes ontneemt.
N. R. Crt.
Hanotaux, van de Eransche Academië
is te Verdun geweest. De stad, zoo
schrijft hij in de Figaro o.m. voor de
helft overeind, en voor de helft ver
woest, is leeg en verlaten, vol zon en
stilte op dezen namiddag, nu wij ze
bezoeken. Ik heb Soissons, Reims en
Atrecht gezien en hoeveel dorpen en
gehuchten, die door den oorlog geiroffen
waren. Hier schijnt de leege stad nog
vol leven en energie, misschien omdat
zij het laatst getroffen is en de adem
van gisteren ze nog bezielt, misschien
meer omdat de kring van vuur, die
ze omringt en de hoop op de spoedige
overwinning levendig houdt. De bur
gerlijke bevolking heeft de stad moeten
ontruimen. Een zeldzame militaire be
volkiug waaktterritorialeu, wier goed
moedigheid nauwelijks den trots ver
bergt, dien zij ondervinden omdat zij
daar zoo, in den vollen zin des woords,
de verdedigers van Verdun zijn. Van
de hooge wallen af bespeurt men in
de verte rookwolken, die de aanwezig
heid van den vijand' aan den rand van
het onmetelijke hebben onthuld. Een
schot. E :n granaat. Hij flhit, stijgt,
verscheurt de lucht en vliegt voorwaarts
met dien snijdenden kreet van zijde,
die scheurt. Hij valt, hij slaat in.
Alles in het rond is verpulverd een
muur stort in, er is een hol in den
grond geslagenuit een reusachtigen
krater vliegen zwarte, roode, grijze
steenen andere stukken muur wanke
len, schudden en storten, eveneens in.
En in de rust, die zich langzamerhand
herstelt, doet zich vreugde gevoelen
omdat het vreeseljjke voorbij is
terwijl er reeds een nieuwe uitbarsting
begint.
De vijand, zegt Hanotaux voorts nog
o.m. beschouwt Verdun als knooppunt.
Voor wie de dingen beschouwt zooals
ze op een kaart staan, 'is Verdun de
spil van de Fransche strijdmacht in het
Oosten, de vesting, welker val het lot
van Frankrijk beslissen zou. Misschien
is dit geografisch waarmaar tevens
is het psychologisch een „kolossale"
dwaling.
Verdun wordt niet verdedigd met
zijn verbrokkeld muurwerk, niet met
zijn forf, niet met zijn heuvels en zijn
moeilijk terrein, zelfs niet met de batte
rijen en de op dat kleine stukje aarde
opgehoopte wapens, zelfs niet met den
zwerm gehelmde mannen, die op elk
bedreigd punt zijn: Verdun wordt
verdedigd met het hart van Frankrijk,
dat de massa's bezielt, dat ademt op
deze velden, dat deze huizen en ge
huchten, deze kathedraal, deze stad
gebouwd heeft. N. R. Crt.
Men meldt uit Moskou, dat prius
Argoetinsld, een verslag heeft gezonden
over den staat van zaken in Trebizonde
nadat die stad door de Turken was
ontruimd.
Bij de inbezitneming vau de stad
vonden de Russen er 15,000 inwoners,
uitsluitend 'Grieken, want de Turken
waren alle gevlucht. Wat de Armeniërs
uit Trebizonde en om-itreKen aangaat
deze waren door de Turken afgemaakt
of verdronken. Men bevestigt eenslui
dend dat de wreedheden der Turken
tegen de Armeniërs van Trebizonde
alles te boven gaan wat zij tot nog toe
op dat gebied op hun geweten hebben.
De verdrijving der Armeniërs uit de
stad begon in Juli 1915. Bij wijze van
begin werden eenige honderden invloed
rijke jonge Armeniërs gevat onder voor
wendsel dat zij met den vijaud heulden
in booten gebracht en op zee verdron
ken. 4ndere Armeniërs werden naar
het dorp Djivistik, in de buurt van
Trebizonde gebracht, de mannen en
de vrouwen afzonderlijk. De vrouwen
werden verkracht en gedood, de kinde
ren aan de bajonet geregen. De Turken
maakten van hun gewerenalleengebruik
tegen heel kleine kinderen, die zij als
schietschijf gebruikten. De overleven
den werden naar Erzeroem gebracht.
Christelijke Turken vertellen, dat de
geheeie weg bezaaid lag met lijken van
kinderen en vplwassenen. Na de eerste
ontploffingen begonnen de Turken
Armenische jongens weg te voeren, die
voor ^en deel bestemd waren voor
Turksche gezinnen om er tot den fslam
bekeerd te worden. Anderen werden
vermoord en, naar de Grieken zeggen,
in manden opeengehoopt en in zee
geworpen. Bij de vlucht der Turken
uit Trebizonde werden de kinderen uit
de Turksche gezinnen aan de Grieken
overgelaten. Die kinderen zijn nu door
de zorgen van de weldadigheidsvereeni-
ging te Batoem opgenomen. Tot dusver
beeft men 50 kinderen verzameld. De
Grieken beweren, dat men er wel 1000
kan vinden. EeD deel der kinderen is
door de Grieken gered, anderen zijn
gevlucht naar naburige gehuchten of
hebben zich buiten verborgen, zich
voedende met wortels en vruchten ot
met aalmoezen. De te Trebizonde ge
vonden kinderen bieden een schrikwek
kenden aanblik. Zij zijn met lompen
bedekt, zien er ziek en ontdaan uit en
vragen telkens of ze niet afgemaakt
behoeven te worden. Het is de alge
meene opvatting der Grieken, dat de
Turken een massa-moord bedreven heb
ben, volgens een plan, dat ongetwijfeld
op initiatief der Turksche regeering is
vastgesteld, die onmeedoogend een ieder
vervolgde, die hulp aan de Armeniërs
verleende. Men schat het aantal kin
deren, dat in de zee geworpen is, op
800. Tal van Armeniërs hebbeu bij de
nadering der Turkeuzelf'moordgepleegd
N. R. crt.
Volgeus de „Temps" is door de Duit
schers te Geut eu Brussel de volgende
proclamatie aangeplaktIn den na
middag van den 16 April 1916 is de
landstormsoldaat Fuss door een burger
iu het boscb van Erembodegem door
drie messteken gedood.' De daad is
begaan met eeu tweesnijdend, spits mes.
Op ontdekking van den moordenaar is
een belooning vastgesteld van 3000
mark, voor inlichtingen die tot aan
houding vau den dader zullen leiden
worden 500 mark door de etappen-
inspectie van het 4e leger uitbetaald.
Avo.
De New-Yorksche Evening Post zegt
over de tusschen Duitschland en de
Vereenigde Staten gewisselde nota's,
dat Wilson onomwonden te kennen
heeft gegeven, de duikbootkwestie bui
ten elk verband met iets ander» te
willen regelen. Niettemin is de voel
hoorn, door Duitschland naar den vrede
uitgestoken, de aandacht van Wilson
niet ontgaan. Het is niet zeker, dat
de president zijn bemiddelingspogingen
zal hernieuwen, maar vaststaat, dat
wordt overwogen in welke richting de
Vereenigde Staten het herstel van den
vrede zouden kunnen dienen.
De Hearst-bladen vinden dat de Duit
sche nota Wilson een schoone gelegen
heid biedt om als bemiddelaar op te
treden en zijn er zeker ven dat het
Amerikaansche volk een poging, om
aan den oorlog een einde te maken,
zou toejuichen. N. R. Crt.
Op de door Macnamara beloofde lijst
van onzijdige koopvaardijschepen die
zonder voorafgaande waarschuwing zijn
getorpedeerd, komen drie Zweedsche
schepen, een Amerikaansch, drie Deen-
sche, negen Noorsche, vier Nederland-
sche en twee Spaansche schepen voor.
Verscheidene dezer schepen zijn op
een grooten afstand van de kust tot
zinken gebracht. In één geval zelf»
op een afstand van 180 mijlen, zonder
dat hulp werd verleend.
N. R. Crt.
Amerika en Duitschland.
Na de afzending der nota aan Duitsch
land heeft Lansing de verklaring ge
publiceerd, dat het grootste deel van
Duitschland's nota gewijd was aan za
ken, die de Ver. Staten met Duitschland
niet kunnen bespreken. De hoofdzaak
der nota is, dat Duitschland het ver
langen van Amerika inwilligt en zoolang
Duitschland zijn belotte nakomt, is er
voor de V. S. geen reden voor een
conflict, ofschoon „onze verliezen ten
gevolge der schending van Amerik.
rechten door Duitsche duikbootcomtnau-
danten, die krachtens vroegere iostruc
ties optraden, behooren te worden goed
gemaakt."
Onze geschillen met Engeland gaat
de verklaring voort kunnen geen
onderwerp van bespreking met Duitsch
land uitmaken. Vooropgesteld dient te
worden, dat wij in onze onderhande
lingen met de Engelscbe regeering on
tegenzeggelijk gehouden zijn ons te ge-
diagen naar de uitdrukkelijke verdrags
verplichtingen dier regeering. Wij heb
ben verdragsverplichtingen over de
wijze waarop de onderhavige geschillen
tusschen de beide regeeringen behooren
te worden behandeld. Wij hebben
Duitschland voorgesteld, wederzijds
dergelijke verplichtingen aan te gaan,
maar Duitschland heeft dit voorstel
afgewezen. Wanneer echter het onder
werp van ons geschil met Duitschland
de levens vau Amerikanen blijft be
dreigen, ware net twijfelachtig of zulke
verplichtingen toepasselijk zouden zijn,
tenzij die bedreiging tijdeus de onder
handelingen ophield. Avp.
OIRANT
