LUTSTl Limit. No. 46. Zaterdag 12 September 1914. 30e Jaarg. 1\ r Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. F. DIELEMAi\9 De oeconomische crisis. FEUILLETON. D<t blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent. Voor Belgis 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER—UITGEVER AXEL. AOVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor eiken regel meer 5 Cent. Groot® letters worden naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal. AdvertentiëD worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren. ii. Het opvragen van Spaarbankgelden en deposito's. Wie zijn geld naar een spaarbank of een bankinstelling brengt, verwacht intrest. Derhalve wordt het geld door die banken niet opgepot, maar er wordt mede gewerkt. Spaarbanken b.v. be leggen de ingekomen gelden hoofdzake lijk in hypotheken en effecten. Elk dezer instellingen moet zorgen voor een bedrag aan vlottende middelen, waaruit opgevraagde gelden kannen worden voldaan. Hoeveel daarvoor noodig is, moet het bestuur door ondervinding leeren. Elke instelling heeft eigen be hoeften. Zoo bijv. ia bij Spaarbanken, die gelden van landbouwers en vee houder» beleggen, veel geld noodig in het voorjaar en wordt er belegd in het najaar. Bij een onderwijzersspaarbank gaat het weer heel anders. Zoodra er kans op oorlog ontstond, m er voor het publiek gewettigde aanleiding om geld op te vragen en kwam er niet veel van beleggen. Het spreekt vanzelf, dat er dus groote be dragen aan de spaarbanken en bank instellingen moesten worden onttrokken. Ook echter in. dit geval werd door paniekstemming het kwaad buiten alle verhoudingen vergroot. Het voldoen aan zulk een stroom van aanvragen als in de eerste week van Augustus binnenkwam, beteekent voor elk dezer instellingen een groot verlies. Immerh alleen door tegen in deze omstandig Roman van Gborgk Ohnet. Nadruk verboden.) Mina dacht naar huis terugkeerende ''ongeveer evenzoo als juffrouw Andrimont. Voor haar was de toestand thans glas helder en met eenige angst dacht zij er over wat Armand er van zou zeggen. Zij gevoelde zich ongelukkig over de verlegenheid waarin zij verplicht was hem te brengen. Zij vergat haar eigen verdriet omdat zij thans dengene, wiens naam zij droeg, zou moeten doen blozen over hetgeen hij had gedaan. Toch was een verklaring onvermijdelijk geworden. Het was noodig, dat het gebeurde word opgehelderd en nu maatregelen werden genomen voor de toekomst. Met veel oordeel gaf Mina er zich volkomen reken «chap van dat, de zaken te laten zooals zy thans waren, hetzelfde was als ze erger doen worden. Was Armand ver- lietd op juffrouw Andrimont, dan moest er öf een einde komen aan hun geheime samenkomsten, öf hij moe3t haar slechts ontmoeten in gezelschap. En ongetwijteld kal» Armand nog niet ernstig verliefd was, zou het voldoende zijn hem op het gevaar te wijzen, opdat hij niet in zijn doen zou volharden. heden abnormaal hooge rente geld op te nemen kon het benoodigde kapitaal worden verkregen. Gelukkig leert de ervaring, dat na zulk een eb spoedig weer vloed volgt en dat dus weldra weer veel zal worden teruggebracht. Ondertusschen is er veel schade be rokkend. Er bestaat alle aanleiding toe om in het reglement van elke spaarbank be palingen op te nemen, waardoor aan opvragen paal en perk kan worden gesteld. Ook de Rijkspostspaarbank ondervond al de moeite en last van de onberedeneerde paniek en zag zich verplicht een reglementairen dam tegen den stroom op te werpen. Onderwijzer» kunnen een goed werk doenals zij aller wegen waarschuwen tegen het opvragen van geldendie niet onmiddellijk noodig zijn. Inmiddels dreigt ons volksleven van dezen kant geen ernstig gevaarde spaarbank- en depositoquaestie is van ondergeschikt belang. Wissels en Crediet. Veel ernstiger is het feit, dat door den ingetreden oorlogstoestand velerlei nering en bedrijf stil staat. Immers vorderingen op het buitenland kuDnen grootendeels niet worden geïnd, voor raden blijven onverkocht, grondstoffen voor de nijverheid worden bijna niet ingevoerd, de transitohandel staat stil. Landbouw, veeteelt, nijverheid, vis- scherij en handel worden alle getroffen. Het gevolg daarvan is, dat het wissel- verkeer wordt gestremd en dat het verleenen en verkrijgen van crediet zeer bemoeilijkt? wordt. Dit treft direct Misschien ook vergiste Mina zich en had zij zich voor niets ongerust gemaakt. Misschien was haar man al even min schuldig als Lucie en bestond er tusscben heu slechts vriendschap. Den avond toeu zij hem tot eeu bekentenis bad trachten te brengen, door hem met aandrang te ondervragen, had hij haar geantwoord op geruststellenden toon en met buitenge woon kalm gelaat. De aandoening, die hij dien avond had getoond vond een natuurlijke verklaring in het ongeluk dat juffrouw Andrimont had getroffen. Het sterfbed van iemand verlaten om zich te begeven naar schitterend verlichte zalen, daar muziek te aanhooreu en komedie te moeten spelen, was dat niet een vreeselijke overgang en Armand moest wel een buitengewone zelfbeheer- sching hebban geha 1 om zich zoo goed te hebben kunnen houden. Dat was het wat mevrouw de Fonteuay veront rustte. Zou zij tegenover hem niet ont wapend staan P Als zij hem niet stout moedig aanviel hem niet dadelijk beslis sende slagen toebracht, zou zij niet kunnen overwinnen. Dat gevoelde zij zeer goed en daarom nam zij een heldhaftig besluit. Het was vijf uur toen zij in haar hötel terugkeerde. Nooit was Armand anders zoo vroeg thuis. Door eeu gelukkig toeval was dit thans wel het geval. De ochtend, dien hij gebruikt had voor zulke treurige plichten, had bega geheel of indirect alle standen der bevolking en met de grootst mogelijke energie moet aan deze moeilijkheden het hoofd worden geboden. Zooals men weet, zoeken velen hun heil in een moratorium. Dit is een toestand, w&arby bijv. de dwangmid delen, die tegen nalatige debiteuren kunnen worden aangewend, tydelijk buiten werking worden gesteldook kan er by de wet ontheffing worden verleend van de verplichting, om con tracten vóór het uitbreken van den oorlog gesloten, na te komen. Het is duidelijk, dat de wet, die het morato rium regelt, zeer verschillend kan wor den opgezet en dat er dus onder den invloed van een moratorium verschil lende toestanden kunnen ontstaan, die zoowel ten goede als ten kwade kunnen werken. Maar een moratorium, hoe ook ge regeld, is een middel, dat alleen in den uitersten nood mag worden aangewend, omdat het op handel en bedrijf ver lammend werkt. Onder de krachtige leiding van minister Treub, oud-hoog leeraar in de Staathuishoudkunde, werd aan den aandrang tot het instellen van een moratorium weerstand geboden» Wel werd de mogelykheid geschapen, dat de rechter, indien hij van onmacht van den schuldenaar overtuigd was, de strafmiddelen der wet tegen nalatigheid buiten werking zou kunnen stellen. Schrijver dezes juicht deze krachtige houding der regeering toehet is te wenschen, dat dit zelfbewuste optreden tijdens het geheele verloop der crisis kan worden volgehouden. van zijn gewoonten doen afwijken. Hy was niet gestemd om naar zijn club te gaan, maar was in zijn kamér gaan rookeD en lezen. Althans hy trachtte te lezen, want gezeten in een fauteuil bij het venster, lag hij spoedig achterover ge leund, was het boek uit ziju handen op het tapijt gevallen en hij in gepeins ver zonken. Voor hem was verrezen de aanvallige figuur van Lucie met haar blonde lokken en blauwe oogen, een verschyning, die hy steeds in zijn gedachten had en die hij zich zoo gaarne voor oogen riep. In haar rouwkleed, met bleeke wangen door tranen bedauwd, zag hij haar weder, zooals dien ochtend op het kerkhof, alleen met ham, want niemand was gevraagd om de goede tante naar haar laatste rustplaats te brengen. Daar steun de zij op zijn arm, om weer naar het rijtuig te gaan eu volgden zij de groote laan van den dooienakkerZij had zich daar wel geheel aan hem overge geven op deze plaats, waar, als pijnlijke tegenstelling met den dood, alles levgn was in het weelderig groen der boomen, in de scnitterende kleuren der bloemeu en het vroolijk lied der vogelen. Een schaduw gleed over Armand's gelaat. Daar alleen bezat hij haar. Want zoodra zij het kerkhof hadden verlaten en in de straat gekomen waren, was zij vau hem gegaan. Immers zij waren gescheiden door een onoverkomelijken Maar er is meer noodig. Geld, veel geld om aan de credietbehoeften tege moet te komen. Daarvoor zorgt het bankiersconsortium, gesteund door de regeering met een fonds van voorloopig 200 Millioen gulden. Het is te ver wachten, dat by een langen duur der crisis dit fonds onvoldoende zal blijken dan zal er wel weer raad geschaft worden. Meer echter dan deze hulp beteekent o. i. de medewerking der bevolking. Daarom moet ook de Nederlandsche onderwijzer, zooveel in zijn vermogen is, er op aandringen, dat elk aan zijn verplichtingen voldoet. Dat hij zelf door contant betalen en omzichtig be handelen van schuldenaren een goed voorbeeld zal geven, spreekt van zelf. Jammer is het, dat de uitbetaling der onderwijzers-salarissen in zeer veel ge vallen aan het einde der drie maanden geschiedt waardoor menig onderwijzer genoodzaakt is crediet te vragen. Zon der de Hoofdcommissie van het Ondersteu ningsfonds geraadpleegd te hebbendurft ondergeteekende, die als penningmeester den geest van dat college kent, gerust verklaren dat van dat bestuur alle mogelijke mede werking mag worden verwacht om onder wijzers, die onder de heerschende omstandig heden in het gedrang komen, te helpen. Men meene nu niet, dat deze gevallen, die elk op zich zelf luttele bedragen betreffen, van ondergeschikt belang zyu. Integendeel, zij beheerschen door hun overweldigend aantal, den toestand. hinderpaal eo alleen op den doodenakker konden zij elkaar toebehooren, want wilden zij vrij zijn, zouden zij niet meer behoeven te scheiden, dan zou zich nog een graf moeten openen. Bij die gedachte sidderde Armand en hij gevoelde wroe ging in zijn hart. Wathij had, al had hij haar dan ook met afschuw van zich gestooten kunnen denken aan die vree selijke oplossing, aan den dood van haar aan wie hij was verbonden door eeuwige banden. Hij schaamde zich. Hoehij kon zich verlagen tot dergelyke lage gevoelensHij was er verontwaardigd over en kwam met alle kracht op tegen een dergelijke lafheid. Gelukkig te ziju tot dien prijs Dat geluk zou erger zijo dan een ongeluk Toen, plotseling zijn gedaehtenloop wijzigende, begon bij er over te denken welk een vreemde verandering van ge voelens hij verkregen had door de komst van juffrouw Andrimont. Nooit had bij, die toch dagelijks verkeerde ia de Parijsche groote wereld, die toch het doel was van de coquetteriëu eu gunstbewijzen der schoonsce vrouwen, eenige hartstocht voor eöa harer gekoe sterd. Hij had zelf nooit tegen zich zelf moeten strijden, nooit was hij in verzoe king gekomen. Hij bewonderde een schoone vrouw, hij sprak gaarne met een geestige dame, doch dat was alles hij bleef trouw. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1914 | | pagina 1