JVo.
Zat er da a Juli I !H1
50e Jaar*?.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
F, ÜIELEMAX,
Buitenhuid.
AXELSCHEMCOÏIMIVT.
DU blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
ADVERTENTIEN van 1 tot A regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Natuurlijk melden de bladen nog
steeds bijzonderheden omtrent den dub-
I beien moord te Serajewo.
De bomaanslag werd gepleegd door
.een 21-jarigen typograaf, Cabrinovic,
afkomstig uit Trebinjede revolver
jischoten werden gelost door den 19
f. jarigen gymnasiast der achtste klasse,
f Pruuzig genaamd, en uit Grahovo af
komstig. Beide moordenaars werden
door het publiek bijna gelyncht. Cabri
novic was na den aanslag in de rivier
gesprongen, doch door eenige politie-
I beambten en personen uit het publiek,
die hem nasprongen, gearresteerd. Bij
zijn verhoor gedroeg hij zich buitenge-
I woon cynischhij verklaarde geen
medeplichtigen te hebben en de bom
van een anarchist uit Belgrado, wiens
naam hij niet kende, ontvangen te
jjebben. Ook Prunzig zeide, dat hij
geen medeplichtigen hadreeds gerui-
men tijd had hij het plan gekoesterd,
om een hooggeplaatst persoon uit nati
onalistische motieven te dooden.
Op het beslissende oogenblik had hij
I geaarzeld, omdat ook de hertogin in de
I auto zat, doch toen snel eenige schoten
gelost. Hij werd door officieren en
politiebeambten gearresteerd. De woe
dende menigte takelde hem danig toe,
I zoodat hij een aantal bloedende wonden
I opliep.
Aartshertog Frans Ferdinand was nog
geen 51 jaar oud. Hij was 18 Dec.
I 1863 te Graz geboren als oudste zoon
van aartshertog Carl Ludwig, een broe
der van den grijzen keizer Frans Jozef.
Deze is driemaal gehuwd geweest. Frans
Ferdinand was de zoon uit het 21 Oct.
I 1862 te Venetië voltrokken tweede
huwelijk met Maria Aununciata prinses
van Bourbon-Sicilië.
Door den dood van 'a keizers zoon
Rudolf (20 Jan. 1889) en van zijn vader
werd Frans Ferdinand erfgenaam van
den troon der Donau-monarchie. Een
I tjjdlang bestond bij hem vrees voor
tering, maar dit gevaar was hij reeds
lang te boven, mede tengevolge van
een reis om de wereld, in 1892 en
1893, waarop hij ook Java bezocht.
Ook Nederland genoot eenmaal de
eer van een bezoek van den aartshertog-
•troouopvolger, toen deze, als groot lief
hebber van bloemen en planten, te
Haarlem en Boskoop een kijkje kwam
nemen.
Uit zyn militaire loopbaan valt aan
te stippen, dat hy in 1894 tot generaal-
majoor benoemd werd, in 1898 tot
plaatsvervanger van den keizer als
opperbevelhebber en in 1899 tot gene
raai der cavalerie. In vele opzichten
regeerde hij nü reeds naast den ouden
keizer, vooral inzake de militaire aan
gelegenheden, welke hem als inspecteur
van leger en vloot waren toevertrouwd.
Moderniseering der legeruitrusting, in
voering van groote manoeuvres, ver
jonging van het geheele officierskorps
tot dit alles nam Frans Ferdinand
het initiatief ot hij verleende er zijn
krachtigen steun aan. Met dezelfde
onverdroten toewyding ijverde hij voor
de verbetering der ernstig verwaar
loosde vloot.
In de buitenlandsche politiek zag de
troonopvolger in het bondgenootschap
tusscheu Oostenrijk en Duitscbland den
hechten grondslag voor de machts
positie en de veiligheid van beide rijken,
zonder daarom nog een principieel
vijand van Italië te zijn. Hij steunde
graaf Berchtold's politiek, die samen
niet Italië de Albaneesche quaestie tot
oplossing heeft trachten te brengen.
Ook streefde hij er naar Rusland nader
tot de Donau monarchie te brengen en
de uiterste lankmoedigheid, welke
Berchtold tijdens de .jongste Balkan
crisis jegens het Rijk van den Tsaar
aan den dag gelegd heett, is mede voor
een belangrijk deel zijn werk.
In de binnenlandsche politiek volgde
Frans Ferdinand de consequenties van
zijn streng-geloovig Katholieke over
tuiging. Hij steunde de Weensche
christelijk-socialen en de clericalen van
alle andere nationaliteiten.
Zeer godsdienstig en zuinig, was hij
een man van eenvoudige manieren.
Hartstochtelijk minnaar van de jacht,
vertoefde hij het liefst op zijn landgoed
te Konopischt, waar een ander verwoed
jachtliefhebber, keizer Wilhelm, met
wien hy zeer bevriend was, hem nog
kort geleden bezocht.
Den len Juli 1900 sloot hij te Reich-
stadt, in Bohemen, een morganatisch
huwelijk met een hofdame van de
gemalin van aartshertogFrederik,gravin
Sophie fan Chotek en Wognim, die
later tot hertogin van Hohenberg werd
verheven. Deze stamde uit een oud
adellijk Boheemsch geslacht en was 1
Maart 1868 te Stuttgart geboren als
vierde dochter van graaf Borislaw van
Chotek. Uit dit huwelijk zijn 3 kinderen
gpborenprinses Sophie (gib. 24 Juli
1901), prins Maximiliaan Karei (geb.
29 Sept. 1902) en prins Ernest (geb.
27 Mei 1904), die echter geen recht
hebben op de troonsopvolging.
De vermoedelijke troonopvolger is,
daarom Frans Ferdinands neef, Karei
Frans Jozef, de 17 Aug. 1887 te Perseu-
berg geboren zoon vau aartshertog Otto
Fraus Jozef, den in 1906 overleden
broeder van den thans vermoorden
troonopvolger, en prinses Maria Josepha
van Saksen. Hij is sinds 21 Oct. 1911
gehuwd met de 9 Mei 1892 geboren
prinses Zita van Bourbou-Parma, uit
welk huwelijk 20 Nov. 1912 een zoon
geboren is, aartshertog Frans Jozef Otto.
De grijze keizer ziet dus een opvolging
in het vierde geslacht. De nieuwe
troonopvolger heeft nog een jongeren
broer, aartshertog Maximiliaan Eugenius
Lodewijk, die 13 April 1895 is geboren.
Gravin Choteck, de zuster van her
togin Sophie, had de pijnlijke taak op
zich genomen om deu kiuderen het
gebeurde mede te deelen, Eerst ver
telde ze hun alléén, dat te Weenen
bericht ontvangen was, dat hun ouders
een ongeval hadden gehad, waarschyn-
lijk een automobielongeluk. Dit verhaal
deed de kinderen zóó ontstellen, dat zij
het niet geraden achtte voorloopig nog
meer te zeggen, 's Avonds baden de
kinderen nog, dat God alles tot een
goed einde mocht leiden en dat hun
ouders gauw hersteld mochten zijn.
Intusschen kon gravin Choteck de waar
heid niet langer verzwijgen, daar de
kinderen, en vooral prinses Sophie, de
13 jarige oudste, bijzonder schrander
zijn en aan hun omgeving moesten
merken, dat er iets ernstigers gebeurd
was, dan zij wisten. Later heeft gravin
Choteck den kinderen de volle waarheid
verteld. Hun ontzetting was verschrik
kelijk met moeite gelukte het de oudste
twee kinderen zoover tot kalmte te
brengen, dat men zich niet meer onge
rust behoefde te maken zij zijn zich
den omvang van het ongeluk volkomen
bewust.
Toen men keizer Frans Jozef de
vreeselijke tijding mededeelde, riep hij
weenend uit„Ontzettend Ontzettend
Niets is my op deze wereld gespaard
gebleven Hij trok zich diepbewogen
in zijn vertrekken terug en gaf bevel
dadelyk maatregelen te nemen voor de
terugreis naar Schönbrunn.
Uit Rome werd aan het „Berliner
Tageblatt" geseind: „De paus werd
door het bericht van den aanslag zoo
geschokt, dat hij zich nauwelijks staande
kon houden. Hoewel de geneesheeren
hem dringend den raad gaven, naar
bed te gaan, ging-hij toch om 8 uur
naar de Pieterskerk om aan het Apostel
altaar voor de zielerust van de ver
moorden te biddendaarbij viel hij
verschillende malen in onmacht. Ook
in de kringen van het Vaticaan is men
vreeselijk geschokt.
Cabrinovic, de bomwerper, stond
reeds lang onder verdenking bij de
Bosnische poiitie.
De commissaris van politie, die be
last was met de uitvoering van de
veiligheidsmaatregelen, heeft een uur
na den aanslag zich met een revolver
doodgeschoten.
In de omgeving van den kroonprins
vertelt men, dat deze altijd bevreesd
was voor een aanslag en dat daahom
de spoorwegdirectie altyd lang vooruit
gewaarschuwd werd als hij op reis zou
gaan. De aartshertog bracht dan echter
altijd weer plotseling veranderiug in de
getroffen maatregelen.
Thans wordt uit Weenen gemeld, dat
daar het complot bekend was. De Sar
vische gezant aldaar had zich verleden
week naar het ministerie van buiten
landsche zaken begeven in opdracht
van zijn regeering den troonopvolger
af te raden naar Bosnië te vertrekken,
daar de Servische politie in kennis
gesteld was'van een met zorg voorbereid
complot. Men bracht deze mededee-
lingen aan den troonopvolger over, maar
deze wilde zijn reis niet opgeven, daar
de voorbereidende maatregelen reeds
te ver gevorderd waren en hij de
manoeuvres zelf wilde leiden.
De politie had zeer uitgebreide maat
regelen getroffende straten waren
geheel met militairen afgezet en het
was aan het publiek zelfs verboden
achter de soldaten te blijven staan. Er
hadden 37 arrestaties fan verdachte
personen plaats. Het was een ieder
streng verboden zich voor de vensters
te vertoonen, terwijl het aartshertogelijke
paar voorby reed. Duizend man gen
darmerie waren in de stad geconcen
treerd, ten einde den veiligheidsdienst
te versterken. Men maakt den chef
der politie thans ernstige verwijten, dat
hij na den eersten bomaanslag een
tweeden rit door de stad niet heeft
weten te verhinderen. Er waren vele
teekenen, welke er op wezen, dat ge
durende den laatsten tijd in Bosnië
wederom Panservische samenzweringen
werden gesmeed. Deze zijn wijdvertakt
en hebben aanhangers onder alle standen
der bevolking. Reeds vier weken ge
leden werden de leeraren van een
middelbare school, Oostenrijksche offi
cieren in uniform, door gymnasiasten
beleedigd, terwijl verscheidene aanvallen
op Oostenrijksche beambten te Serajewo
en andere aanslagen gepleegd werden.
Het resultaat van het gerechtelijk
onderzoek wordt voorloopig nog geheim
gehouden, maar in weerwil daarvan
wordt van bevoegde zijde toch reeds
bevestigd, dat aartshertog, Frans Ferdi
nand het slachtoffer van een Servisch
complot is geworden, en dat niet alleen
deze twee sluipmoordenaars, maar nog
meer samenzweerders naar Sarajewo
waren gezonden om den toekomstigen
Keizer van Oostenrijk te dooden.
En in de Servische hoofdstad schynt
dat complot bekend te ziju geweest, en
door de hoogste kringen te zijn gesteund.
Prins Georg van Servië schijnt de be
schermheer dezer samenzweerders te
zijn geweest, althans de plannen te
hebben gekend, terwijl het blad Narod
voor eenige dagen reeds schreef, dat
de aartshertog ditmaal Bosnië en Her-
zegowina wel goed mocht bezichtigen,
daar het de laatste maal is dat hij 't
doen konwoorden die nu eerst be
grepen worden.
Alle volken der monarchie zijn ver
ontwaardigd over de afschuwelijke mis
daad en voelen meer dan voorheen de
noodzakelijkheid zich ter gemeenschap
pelijke verdediging tegen deze nihilis
tische aanslagen der Serviërs nauwer
aaneen te sluiten en te vereenigen.
In de tot nu toe gevolgde politiek
tegenover de nationaliteiten zal wel geen
verandering komen, maar wel zal met
de meeste gestrengheid er tegen worden
gewaakt dat het land vaa de gevaarlijke
elementen worde gezuiverd en dat een
nauwlettend toezicht worde gehouden
op alle Serviërs die uit het naburige
koninkrijk naar hier komen, quasi om
zaken te doen, in werkelijkheid om hier
tegen de eenheid van het rijk op te
hitsen en, zooals nu is gebleken, mede
werkers voor moordaanslagen aan te
werven.
Vöor do politieke gevolgen van den
moord op den troonopvolger, is da wijze,
waarop Bilinski, de gemeenschappelijke
minister van financiën, door den Keizer
is ontvangen, een aanwijzing.
Bilinski was, gelijk bekend, de ziel
van de zachtmoedige politiek tegen de
