Vo. 73.
If oensdag 16 December 1908.
24e Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwse h -VI aan deren.
F. DIELEMAV,
Buitenland.
FEUILLETON.
AYELSCHE
COURANT.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
elkeü regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
DUITSCHLAND.
De Rijksdag is Vrijdag op Kerst-
recea gegaan, onder den aangenamen
indruk, dat de Duitsche schatkist toch
liet alleen uit de zakken van de be-
utingbetalers gestijfd behoeft te wor-
len. Aan de Lüderitz-baai in de ko
lonie Zuidwest-Afrika kortweg Süd-
reit en door de sociaal-democraten bij
roorkeur Wüstwest genoemd zijn nu
ran regeeringswege geologische onder-
loekingen naar het voorkomen van
liamant gehouden, en de uitslag daarvan
is, naar staatssecretaris Dernburg mede-
ieelde, buitengewoon gunstig geweest.
In den aanvang is ook Dernburg zeer
Iwijfelmoedig geweest. Maar inmiddels
lijn een aantal deskundigen met groote
trvaring op het stuk van diamantvelden
b Lüderitz-baai geweest, en nu had de
minister een geheel nieuw verslag, uit
gebracht door een geoloog, die jaren
lang in de diamantvelden in Zuid-Afrika
rrerkzaam is geweest. Ik zal u, zeide
Dernburg, uit dat verslag voorlezen,
wat ik voor mijne rekening meen te
kunnen nemen, terwijl ik alle eenigszins
lantastische verwachtingen voor mij
zal houden.
Volgens dat verslag, mogen wij over
tuigd zijn, dat wij met een veld van
jroote waarde te doen hebben. De
diamanten worden gevonden in een
strook lands ter lengte van 40 K.M. en
met een breedte, wisselende van 10
LM. tot een paar honderd meters. De
strook loopt van het Noorden naar het
XIV.
Judith werd nog voor de Oversten en
Heeren op 't Raadhuis ontboden; maar
de inlichtingen, die zij geven kon, waren
weinige en weinig belangrijk. Trouwens,
men had een paar dagen te voren schier
il wat men te weten noodig had, uitge-
'ischt van zekeren Jeronimo de Arcibu,
ten Spanjaard, die, bij een uitval ge-
tangen genomen, voor de hem gedaue
later maar al te slecht gehoudene
belofte van lijfsbehoud de plannen en
middelen van zijn veldheer bereidwillig
aan den dag bracht.
Onder zijne opgaven was wel de ge
wichtigste, dat men binnenkort een
ware bestorming te wachten had, en
wo hielden de belegerden zich thans
nacht en dag bezig met allerlei maat
regelen van tegenweer. Onder anderen
ook de ijverige poorter Dirk Kater,
die ou8 vroeger reeds eenmaal voorkwam,
ten verzoeke van den Gouverneur Cabil-
jauw den last op zich genomen, om bij
nacht op de wallen de ronde te doen en
toe te zien, of de schildwachten wel
waakten. In den nacht van 17 op 18
September was hij hiermee weer te gan
maar toch nog eerst in 't begin zijner
Zuiden. De diamanten liggen bijna
uitsluitend in de dieper gelegen gedeel
ten, in de tallooze pannen van het zeer
golvende terrein. Volgens de totdusver
gedane onderzoekingen, liggen zij alleen
aan de oppervlakte en gaan zij niet
diep. In het algemeen heeft men tot-
nutoe weinig gebroken steenen of brok
ken gevonden, slechts af en toe is er
van een oktaëder een hoek afgebroken.
Gewoonlijk gaan er vier tot vyf steenen
op een karaat, maar in den laatsten
tijd heeft men ook steenen van 112 tot
3/4 karaat gevonden. Een Duitsche
firma wint thans op primitieve wijze
200 karaat dagelijks, maar er is geen be
zwaar, om 2000 karaat -te winnen, en
bij verstandige leiding zal de voort
brenging op 5000 karaat daags gebracht
kunnen worden.
Tot toelichting van deze getallen,
moet ik mededeelen, dat de waarde
van diamanten ter grootte als daar ge
vonden worden, op het oogenblik 30
shillings het karaat bedraagt. (Een
karaat is ongeveer 1j5 gram). De kosten
van voortbrenging beloopen in Pretoria
ongeveer 18 shilling, te Kimberley 26
shilling, maar precies kan ik het niet
zeggen. Op beide vindplaatsen komen
naast de gewons steenen ook zeer vele
duurdere steenen voor. In Lüderitzbaai
bedragen de kosten van voortbrenging
ongeveer 5 mk. het karaat. Al komen
ook elders in Zuid-Afrika kostbaarder
steenen voor dan in Lüderitzbaai, de
kosten zijn in de laatste plaats veel
lager, want elders zitten de diamanten
in vast gesteente vast, in Lüderitzbaai
heeft de wind zorg gedragen voor het
wandeling, toen hij, over de ongewone
helderheid der hem omringende voor
werpen getroffen, een blik op 'c luchtruim
wierp, en van verbazing staan bleef.
De maan toch moest eerst over drie uren
opkomen, en evenwel was de hemel nu
reeds, schoon men de maan zelve niet
zag, als door maneschijn verlicht. »Wat
mag dat zijn?* riep hij na een poos
rondstarens onwillekeurig bij zichzelven
uit, en had in zijne versteldheid niet
eens de nadering bemerkt van Egbert
Diert en den Rector Pieter Meerhout,
wie de ongedurigheid over 's vijands
dreigende plannen mee naar de vesten
had gedreven.
»Wat dat zijn mag ?c antwoordde de
eerste, die de vraag als tot hem gericht
beschouwde: >zoo maar niet een voor
spook, dat de Heer on#over onze zonden
bezoeken wil, en dat het ouder zijne
toelating den Spanjool gelukken zal,
onze stede in lichtelaaije vlam te
zetten
»Het schijnsel is niet rooi ofte droevig,
als men bij een brand bespeurt,* zeide
Kater, die hem thans herkende, daartegen
in. »De klaarheid en vroolijkheid die
het om zich spreidt, schijnt mij
veeleer een blijde uitkomst te spellen.*
»Ik heb,* zeide de Rector, »onzen
vriend hier reeds herinnerd, dat dierge
lijke natuurverschijnsels zoo heel vreemd
en zeldzaam niet zijn als hij en gij lijkt
te denken. Ge hebt toch zeker wel eens
klein maken, en de diamanten kunnen
daar zonder meer van den grond opge
raapt worden, zooals ik zelf heb gedaan.
Gelooft u niet, dat ik u een geschiedenis
van Ali Baba, een sprookje uit de 1001
nacht vertel. Uit dit ontzaglijke ver
schil van 5 mk. voortbrengingskosten
en 30 sh. waarde ziet u het groote
voordeel, dat de diamantnijverheid daar
zal opleveren.
In Zuidwest-Afrika heeft de fiscus
zelf uitgebreide diamantvelden, die oor
spronkelijk aan de Deutsche Kolonial-
gesellschaft für Südwest Afrika be
hoorden.
Dernburg verwachtte, dat er onder
Duitsche leiding een diamanthandel
ontstaan zou. Wij hppen, besloot hij,
dat ook het Duitsche diamantslijpers-
bedrijf (te Hanau) er eenig voordeel
bij zal hebben.
AMERIKA.
In de December-afievering van het
tijdschrift Atlantic geeft W. E. Ripley
belangwekkende getallen ter illustratie
van het cosmopolitisch karakter van
eenige groote steden in de Vereenigde
Staten. In één bepaald huizenblok in
New York woonden 1400 lieden, onder
scheidenlijk behoorende tot twintig ver
schillende nationaliteiten. Te Boston
wonen méér in Ierland geboren of uit
Iersche ouders geboren personen, dan
in heel Dublin. Boston mag dan ook
met recht worden beschouwd als de
zetel van de volkrijkste ïersche stede
lijke gemeenschap ter wereld. In New
York wonen heden ten dage meer Ita
lianen dan in Rome, de Italiaansche
van dat opdoemen of opgeven der zee
hooren spreken, of er zeiven wat van bij
gewoond, waardoor somwijlen kusten en
torens en schepen, die anders voor ons
te laag liggen om gezien te worden,
naar boven komen en zich aan ons ver-
toonen Welnu, ik denk, dat dit ver
vroegde maanlicht daarmee op eene lijn
moet gesteld worden; te meer omdat het
nu ook zulk mistig weer is, als waarbij
(t opdoemen plaats vindt.*
Had de Rector de wetten der straal
breking gekend, hij had tot nog vaster
slotsom kunnen gerakenmaar daarvan
verstond hij even weinig als zijne toe
hoorders. Dezen hielden zich dan ook
elk bij zijn gevoelen, en Egbert meende
zelfs, dat men door een uitleg als dien
van Meerhout gevaar liep de macht des
Heereu te verkleinen.
»Ik zie nog niet in,* verdedigde zich
de Rector, »dat de grootheid Gods voor
ons in 't wonderbare zooveel meer dan
in 't natuurlijke uitblinkt. Wij immers
vermogen 't een zoo min als 't ander.
Dus, vrienden, ik voor mij hou mij te
vreden, dat ik de macht eu niet minder
de wijsheid en goedheid mijns Scheppers
in den tijd, waarop hij ons deze verhe-
veling toezendt, erkennen magwant
zeker, 't is ons, om van den vijand niet
overrompeld te worden, hoog noodig, dat
we van ons kunnen afzien.*
Er werd nog lang heen en weer ge
sproken, en het zonderlinge schouwspel
kolonie in de Amerikaansche metropool
telt over de 500,000 zielen.
Verder is New York de grootste
Joodsche stad ter wereld. Het telt niet
minder dan 800.000 Joden, voor het
meerendeel afkomstig uit Rusland. En
Pittsburg, het wereldbekende centrum
dar Amerikaansche ijzer- en staalnijver-
heid, telt onder zijn inwoners meer
Serviërs dan er wonen in de hoofdstad
van Servië.
Onder deze cosmopolitische steden
worde ook Chicago genoemd, dat, wat
het heterogeen karakter van zijn be
volking betreft, misschien wel voor de
eerste plaats in aanmerking komt.
De Newyorksche Metropolitan Psy
chical Society had eenigen tijd geleden
een prijs uitgeloofd van 12,500 gulden
voor dengene, die ten overstaan van
een onverdachte commissie behoorlijke
bewijzen kan leveren, dat geestelijk
verkeer heeft plaats gevonden tusschen
levenden en afgestorvenen.
Aanleiding tot het uitloven van den
prijs was de bewering, nu eenige maan
den geleden, van een vrouwelijk me
dium, dat haar mededeelingen waren
gedaan door een paar kort te voren over
leden Amerikaansche professoren.
De Amerikaansche bladen deelen nu
mede, dat een Engelsche dame, te
Plymouth, zich voor den uitgeloofden
prijs heeft aangemeld.
Er zullen nog wel meer gegadigden
komen opdagen
President Roosevelt heeft bij de ont
vangst van een commissie uit de Deep
Waterways Association verklaard, voor
had intusschen nog menig ander burger
op de wallen en in hun gezelschap ge
lokt, toen eensslags niet alleen de gan-
sche redetwist, maar zelfs de opmerk
zaamheid op 't geen er aanleidiug toe
gegeven had voor goed werd afgebroken
door de alarmtrom, die, eerst in Dón
Frederik's kamp te Ouddorp geroerd,
zich weldra van alle kanten in 't Spaan-
sche leger hooren liet. In een ommezien
vloog burgerij en bezetting te wapen
en eerlang schalden er ook van hier
alarmtrommen tot den vijand over, die
door den spoed, waarmee ze de zijnen
beantwoordden, hem bewezen, met hoe
veel -waakzaamheid men zich op zijne
komst gereedhield. Trouwens, 't scheen
om geen verrassing te doen te zijn, maar
alleen, om den Alkmaarders, reeds eer
zij aangetast werden, een schrik in 't
harte te jagen; want het duurde toch
nog tot drie ure in den morgen, voordat
Don Frederik zijne bendeu in slagorde
gesteld had. Toen evenwel was 't hem
ook rechte en volle ernstwant zoo
als de plaatsbeschrijver Boomkamp'naar
waarheid zegt geen banger dag zag
ooit Alkmaar, schoon ook geen die heug-
lijker eindigde, dan den achttiende°n
September.
De vijanden, overeenkomstig 't ontwerp
huns veldheers, ondernamen den storm
van vier zijden tegelijk. Die aan de
Kennemerpoort wel is waar, waar de
Duitschers en Walen mee belast waren,
