n
4 M VERLEIDING.
No. 59.
Woensdag 29 October 1902.
18
«faurg.
e
i a J Ukl
M i vu w s- en Advertentieblad
voor Zeeuwse li-Vlaanderen.
F. DIELEMAfl,
Bnitenland.
FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 70 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
AXEL.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Het voorstel in de Franscbe Kamer tot
scheiding van staat en kei k en opzeggmg
van het Concordaat is bij de commissie
en men weet nil t of men bet daar de
gewone begrafenis zal geven, het lot van
vele ontwerpen dan of het in de Kamer
zal terugkomen. Gaan Je hooge geeste
lijken met de kloosterbesturen voort met
hun stiiji tegen de Republiek, die zij
altijd getracht hebben te ondermijnen
dan kan het er wel van komen, want
een groot deel der ministerieele meerder
heid - de radicalen en socialen - is er
voor en elke aanval van de geestelijken is
'n wapen om de regeering te dwingen door
te zetten en op eens een eind te maken
aan een toestand, die steeds meer onboud
baar wordt.
Wanneer de heeren van de kerk echter
beginnen ie zien, dat het ernst wordt met
het gevecht en het Concordaat zal sprin
gen, din is het de vraag, of zij niet terug
zullen trekken en onder een of anderen
vorm den strijd opgeven. Men weet welk
een rol het geld in de wereld speelt, veel
grooter nog dan men erkennen wil, reden
waarom men doorgaans andere motieven
opgeeft. De begrooting van Eeredienst
bediaagt op het oogenblik nog 43 millioen
fr.de Nationale Vergadering bracht haar
op 53 millioen, maar in de laatste jaren
heeft men het elk jaar een beetje ver
minderd. Behalve deze 43 millioen krygt
de kerk ook nog geldelijke bijdragen van
de provinciën en gemeenten, kosteloos
gebruik van staats- en gemeentegebouwen,
onderhoud van gebouwen enz. De afge-
„Een pachter van Saint-Rëau, die bom
am mijn voorganger verkocht.*
»Saint-Réau, een slecht gewas. Ik wil
niet zeggen dat die pachter Giet eerlijk is
hoewel zijn appelwijn* - zij dronk een
slok en klapte met de tong hoewel
zijnjanpelwijn mij vermengd schijntmaar
zelfs zoo hij dien niet vermengde zou hij
u toch nooit iets goeds kunnen leveren.
Zoo ge wilt neef, zal ik u er van voor
zien. Zooals ge weet is Bezu-Bashet bes
te gewas van het gewest, en 't zou in
de familie blijven, wel te verstaaan tegen
den piys van den dag; goede appelwijn
is voor jongelieden onmisbaar; hij ver
sterkt de maagdaarbij eet men minder
wanneer men iets van goede kwaliteit
drinkt.*
»Dat spreekt van zelf, tante dankbaar
neem ik uw voorstel aan.*
„'t Is hetzelfde wat uw voorraad brand
hout betreft, ik zal u dien leveren zoo
ge wilt. Ge stookt immers voor de jon
gelieden, niet waar?*
'Zeker.*
'Welnu, ge weet beter dan ik dat er
verschil van brandhout is, dat van Bezu-
ffis, ,t welk niet in vochtigen grond groeit
vaardigde Jules Roche heeft als Minister
van Handel een onderzoek laten instellen
naar al de giften en gaven, die de kerk
in verschillenden vorm ontvangt en kwam
tot bel eerbiedwaardig cijfer van 450 mil
lioeu fr. Komt de scheiding van staat
en kerk tot stand, dan houden al die by
dragen op en het zou zeer de vraag zijn
of de kerk die som kan missen, zonder
zelf enorm schade te lijden, want er zijn
onder da geloovigen zoo heel veel on- of
slap geloovigen, dat er weinig kans be
staat door vry willige bijdragon of kerke-
lijken omslag een som bijeen te brengen,
die in de verte reikt bij betgoeD thans
door den Staat wordt betaald.
De Wet beeft zich te Londen laten over
halen om den correspondent van de Pa
nische »Matin« te woord te staar,. De
Wet klaagde over het Europeescbe kli
maat hij voelde zich onlekker, had pijn
in de beenen, zonder bepaald ziek te zijn
Ook wat heimwee? vroeg de correspon
dent. Misschien wel, antwoordde de gene
raal. De Wet sprak met weemoed over
de vernieling van zijn hoeve waar de
Engelscben alles, tot de boomen toe, met
den grond gelijk gemaakt hebben. Alles
moet van voren af aan begonnen worden
en zonder middelen. Maar de natuur zal
ons wel helpen, meende hij. Hij voelde
zich vellicht nu zijn boek af was. Toch
was bij voornemens noch een boekje te
.chryven over bet spioneeren. Toen de
correspondent vroeg, of de generaal voor
zijn vertrek nog met Chamberlain spre
ken zou, antwoordde hij bevestigend ten
minste, de Wet dacht, dat het zijn nut
kon hebben er waren nog zooveel din-
is droog en hard, het verbrandt niet gauw
en warmt* Ik neem uw brandhout tante.
„En ge moet ook aardappelen hebben
wat
En eea grooten voorraad ook.
Gij, een geleerde weet dat er geeD
betere dan die van Bezu-Bas zyn meel
achtig, zoet, voedzaam een mud mijner
aaidappelen is meer dan twee van elders.
Na de aardappelen kwameo de eieren,
de boter, de melk »goede znivere melk
zonder een druppel water vooi dien ar
me kinderen", noten kaas, boonen zelfs
uitte zy bet denkbeeld dai het in het be
lang van baar neef zou zijn, zoo hy het
noodigo graan voor de voeding der leer
lingen kocht, bet deed malen, en aau de
broodbakker bet meel leverdedat zou
zeer economisch zijo.
Hoe genegen mijnneor MargueriUe ook
was, om dat alles aan te nemen, ver
wierp hij evenwel dat denkbeeld en zij
was kiescb genoeg ei niet op aan te drin
gen men moet zich weten tevreden te
stellen, niet waar?
De weigering nam zij bem niet euvel,
en zelfs vond zij vriendelijke woorden om
om hem te komplimenteeien, zij die nooit
anders deed dan de menschen onheusch
le behandelen.
Vrouw Margueritte sprak niet, maar
gaf er zich somwijlen aan over haar zoon
met aandoenlijke nieuwsgierigheid te Do-
schouwen, alsof zy zich vroeg »Is het
mogelijk Is het wel mijn zoon dien ik
gen na te gaan en op te helderen.
De generaal verklaarde zeer tevreden
te zijn over de ontvangst in Nederland
en België, te Parijs en te Berlijnook
de financieele resultaten vat de reis droe
gen zijn tevredenheid weg. De generaal
bevestigde, dat hij over acht dagen naar
Zuid-Afrika terugkeert.
De Wet keert dus narr Zuik-Afri
ka terug. Dat zal menigeen leed doen
want in het driemanschap was De Wet
vooral door zijn humoristische gave, de
meest aantrekkelijke figuur. Zijn vlucht-
tochten in den Vrijstaat hebben het meest
op de verbeelding gewerktmen had hem
den bijnaam moeten geven van den vlie
genden Hollander.
Maar zijn vertrek is verklaarbaar. Kort
gezegdDe Wet kan hbt hier niet uit
houden indien by bet nog langer vol
hield zou hij door de algemeene bescba
vingsziekte, neurasthenie, worden aange
tast. Altijd tusschen de wielen, altijd te
moeten spreken, wat men reeds zoo dik
wijls gezegd heeft, en niet uit volle be
wustzijn, maar afgemeten, berekenend,
omdat men niet kan zeggen wat men
wil, steeds aangegaapt als een vreemd
dier, nooit gezond werk, dat is voor hem
niet uit te houden en hij is de eanige
niet. Nu hij zich tijdig terugtrekt, willen
we hopen, dat deze tocht, moelijker dan
menige vlucht voor de Engelscben, geen
blijvend nadeel achterlaat.
Toen De Wet in Europa kwam, was
hij reeds vermoeid van ongewoon werk,
het schrijven van zyn herinneringen aan
den oorlog. Daarbij kwam de ziekte van
zijn kinderen, de dood van een jongen
zijn dertienjarige dochter was volgens dé
als direkteur wedervind
En hij, dien blik ziende, eD er de uit
drukking van begiijpend. voelde zljnhait
tegelijk vervuld vanvreugd en hoogmoed
zijne familie was trotsch op hem toen
zich vergelykend bij hetgeen hij geweest
was en hetgeen bij thans was, den weg
metende, afgelegd sinds den dag, toen
bij in deze school was gekomen, als een
kleine beursleerling, zoon van een arme
weduwe, tot het oogenblik dat hij er als
hoofdleeraar terugkeerde, was ook hij op
zich zei ven trotsch. Men was aan het des
sert hij verliet de tafel zeggende dat
men zou voortgaan, en hy oogenblikke
lijk terugKomon.
Dat „oogenblikkeiijk* hield tamelijk lang
aan; eindelijk opende zich de deur en hij
veischeen in zyn galacostuumzwarte
tabbaard met gele, gewatteerde stroken,
gelen gordei, geel manteltje met herme
lijn en gele baret met fluweelen zoom.
De twee boerinnen waren verstomd en
beschouwden hem met bewondering.
»0 mijn zoon zei vrouw Margueritte,
»hoe schoon zijt gij.
Hij had zich in al zijn heerlijkheid wil
len vertoonen,
IV.
Mijnheer Margueritte had zijn plaats
aan tafel weder ingenomen en, de baret
op het hoofj, de mouwen van zijn kleed
opgestroopt, dronk hij smakelijk en mei
lust zijn koffie, bedwelmd door zyn eigen
laatste te Londen onlvangeü berichten
iets beter, maar hjj besloot toch te gaan.
Er komt bij, dat de toestand van de Boe
ren in Z.-A. zoo verward en ellendig is,
dat De Wet meent dat hij daar meer
nut kan doen dan hier. Er zijn onder de
Engelscbe ambtenaren in de oude Repu-
blieken zeker eenige mannen, die met een
goeden geest zijn bezield, welwillend, te
gemoetkomend, maar ovei het geheel- neen
nergens hebben de Engelscben er slag van
om orde te scheppen in zulke moeilijke
omstandigheden zjj zien niet, zij begry-
pen niet; ze zijn en blijven Engelsen, ze
stooten af in plaats van tot zich te trek
ken. Ze begaan allerlei domheden, die
verbittering brengen, zooals de bevoor
rechting van de verradeis. En tegenover
dit alles zyn de Boeren zonder leiding,
want hun hoofdmannen zijn in Europa,
waar ze oin geld ten eiDÖe het verwoes
te land op te bouwen en kapitaal te ma
ken ten einde de weduwen en vermink
ten van den hongerdood te redden en de
weezen te bewaren tegen een Engelscbe
opvoeding.
- Verleden week is den te Parijs ge-
aresteerden bankier Boulaine aan twee
rechercheurs ontsnapt. De rechercheurs
waren zoo onhandig om toe te stemmen
met bun gevangene in een café op den
boulevard een glaasje te drinken en ver
volgens met bem te dineeren in een goed
restaurant, en cabinet particulier nog wel,
van welke gelegenheid Boulaine natuur
lijk gebruik maakte om te ontsnappen.
De agenten zijn in hechtenis genomen;
men denkt, dat ze niet enkel nalatig,
maar ook medeplichtig zijn geweest aan
geluk en dut der bem omringende drie
vrouwen, die bem met teedoie en glim
lachende oogen aanschouwden.
Zijne moeder, trotsch op baar zoon, stelde
vertrovwen in de toekomst, zij die zestig
jaar lang, angstig den volgenden verbei
dend, geleefd had.
Zijne dochter gelukkig en bewogen door
de vreugd van haar vadereindelijk tante
Toutcha, die, blijmoedig de winst bere
kenende, welke zij zou hebben op de le
vering van appelwijn, brandhout, boter,
eieren, melk, kaas en aardappelen een
goed ontbijt verduwt, dat baar niets ge
kost heeft.
„Welnu, mamaatje,* zei mynheer Mar
gueritte, na tamelijk lang deze zoete za
ligheid gestaakt te üebben, »zoudtge dat
gedacht hebben, toen ge mijn eeiste la
kens buisje uit den rok van mijn armen
vader sneed, om mij betamelyk gekleed
naar school te zenden
„Hoeveel moeite heeft my dat- buisje
gekost, Ik wilde je zooals je schoolmak
kers zieD, en drommelsdat was juist,
het moeilijkste voor mij."
Juist omdat ik niet zooals de ande
ren kon zijn, wilde ik meer dan hen
zijn door arbeid, wijl ik in zooveel op
zichten minder dan hen was; en mis
schien is het dat gevoel hetwelk my ge
maakt heeft wat ik benmeer dan eens
heb ik veel door myn kaal buisje en mijn
gelapte schoenen moeten lijdendoch
wauneer des Dinsdags de plaatsen gege.
