No. 90.
Zaterdag 1 Maart 190*2.
I7e Jaarg.
Gemeenteraad.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwscli -Vlaanderen.
F. DIELEMAff,
AXEL.
liuitenlaiid.
Landbouw.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 70 cent. Afzonder!, numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters wordei
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De BURGEMEESTER der gemeente
Axel maakt bekend, dat Openbare Ver
gadering van den Gemeenteraad is belegd
tegen Dinsdag den 4 Maart 1902, des
voormiddags ten 93/4 ure, ten Raad-
huize alhier, ter behandeling der volgende
zaken
1. Mededeeling ingekomen stukken.
2. Rekening Armbestuur 1901.
3. Afdruk verzoekschrift van den heer
Ph. J. van Dixhoobn e. a., tot het
verleenen van adhaesie ter uitbrei
ding van de Rijkspolitie.
4. Verzoekschrift van A Butleb, waar
over in de vorige zitting de stemmen
hebben gestaakt.
5. Geldleening.
6. Verzoek van den heer P. J. Kbuusse,
om eervol ontslag als lid der Com
missie tot wering van schoolver
zuim.
7. Benoemen lid Commissie tot wering
van schoolverzuim.
8. Aankoop grond.
Axel, den 28 Februari 1902.
De Burgemeester voornoemd
D. J. OGGEL.
Mooie cijfers. In het Engelsche Lager
huis werd Dinsdag officieel meegedeeld,
dat de kosten van den Zuid-Afrikaanschen
oorlog tot 31 Dec. 1901 hebben bedragen
„ongeveer" 131 millioen p. d en van 1
Jan. tot 31 Maart het eind van het
loopende jaar - geraamd worden op 15
millioen p. s. Dat maakt te zamen 146
millioen p. s. of 1752 millioen gulden.
Inderdaad shockiüg? Wij zijn benieuwd
naar de slotrekening. want er komt altijd
nog bij. en hier zeker niet weinig.
Een andere zaak neemt aan de Theems
eiken dag grooter afmeting aan de knoeie
rijen van Engelsche officieren bij leger-
leveranties, vooral van paarden. Bij elk
groot korps, ook het beste, kan men lieden
hebben, waar een luchtje aan isschurf
tige schapen kunnen in elke kudde voor
komen, maar het merkwaardige in dit
geval is, dat het niet blijft bij enkelen,
maar schier elke week nieuw bedrog ont
dekt wordt. Het is begonnen met de
paarden in Hongarije, waarbij de Engel
sche officieren zich de handen lieten
stoppen. Ook bij het vervoer van paarden
werd gesjacherd. Zekere firma Houlder
kreeg in 1900 zestien en achttien p s
voor elk paard, dat van Australië naar
Zuid-Afrika werd vervoerd, terwijl anderen
daarvoor acht p s. kregen. De vracht werd
aan de firma Houlder bezorgd door een
ontslagen officier.
Zoo is er meer van dien aard. Telkens
vragen daarover in het Lagerhuis en tel
kens werd de Minister, de verantwoorde
lijke persoon, meer in de lengte gedreven,
totdat de bekende heer Brodrick erkennen
moest, dat de inspecteur van den remonte-
dienst, generaal Truman, van de Regeering
een wenk had ontvangen, dat hij beter
deed heen te gaan. Zeker het gemakke
lijkste middel om zich van de zaak af te
maken.
Dat gaat echter zoo maar niet. Op het
punt van omkooperij verstaat men in het
Engelsche Parlement geen gekheid en in
het Hoogerhuis werd door lord Tweed-
mouth voorgesteld een gemeenschappelijke
commissie uit beide Huizen te benoemen
om alle hoop verdragen, door het Departe
ment van oorlog ten behoeve van den
oorlog in Zuid-Afrika gesloten, te onder
zoeken. Lord Rosebery steunde het voor
stel de Regeering bestreed het op grond
dat tijdens den oorlog zulk een onderzoek
niet plaats zou mogen hebben en het
voorstei werd met 83 tegen 25 stemmen
verworpen. Maar de indruk van het
voorstel en het kleine argument, waarmee
de Regeering aan den dans ontsprong,
blijft hangen. Er is reeds meer gezegd,
dat er veel rot is in de omgeving van
deze Regeering. En roestvlekken vreten in.
't Kan zijn, dat de Engelsche officieren
zich de handen hebben laten stoppen, den
kend aan het spreekwoord: de kat komt
een graatje toe. Als Joe met den premier
het land waagt aan een oorlog om het
goud van Transvaal, dan behoeven ook
anderen 't met de eerlijkheid zoo nauw
niet te nemen.
Dinsdag had het Minsteiie in het La
gerhuis een kleine nederlaag. Het lid
Norton deed een voorstel over werkuren
van de spoorwegbeambten. De Minister
verklaarde, dat hij niets tegen die motie
had, mits de vorm werd gewijzigd. Da
ongewijzigde motie werd echter aangeno
men met 151 tegen 144 stemmen De
oppositie hief een vervaarlijk gejuich aan.
Op zich zelf beteekend de zaak zoo
veel niet, maar iu Engeland zijn zulke
dingen gewoonlijk de voorboden van er
ger, men beschouwt ze als een bewijs
dat de meerderheid wat losraakt.
De vraag van Lloyd George in het
Lagerhuis, of Milner van Louis Botha een
kennisgeving had gekregen van overga
ve beteekend niet veel. Die vraag zag
op een gerucht ter Beurze, waar door
dobbelaars weid verspreid, dat Botha
een onderhoud met Milner had gevraagd.
Onder de speculanten zijn altijd licht-
geloovigen. Er is volstrekt geen reden
om thans aan overgave van de Boeren
te denken.
Toen Campbell Bannerman in het La
gerhuis verscheen na den afscheidsbrief
van Rosebery werd hij door de niet-
imperialistische liberalen met daverend
gejuich begroet, daarmede het zegel
hechtend aan het nieuwe oude liberaal
progam
Bij Vrijheid werd blijkens do verlies-
lljst ^19 Febr. majoor Blunt gewondbij
Brindisi den volgenden dag kapitein
Price zwaar gewond. Als aanvullings-
verliezen bij Klipdam bij Heidelberg op
18 Febr 2 gesneuvelden, 5 gewonden
Bij Wagenaarskraai zijn 18 Febr. een
kapitein en 5 man gewond3 man ver
mist bij Tafelkop 21 Febr. 5 man ge
wond.
Ook naïef. De >Daily Mail" meldt dat
De Wet bij zich heeft. Hij wordt als
altijd scherp achtervolgd
Het ministerie Oorlog heeft het ver:
slag openbaar gemaakt van den wer-
vings dienst voor het jaar 1901. Er blijkt
uit dat 47.039 man monsterden voor
het leger, 37.744 voor de militie, 16 418
voor de yeomanry, 5192 voor de vrij
willigers en 7739 voor de Z. A. Politie.
De monsteringen voor de yeomanry
waren 11.431 man boven, maar de vrij
willigers gaven niet wat men verwacht
te Op 42 compagniëu bereikten er 14
hun behoorlijke sterkte niet en 9 konden
niet gevormd worden. Wegens het voort
duren van den oorlog en om de mannen,
die in Zuid Afrika onder de wapens waren
aan te moedigen er te blijven, werden
premies van 5 pd. st. uitgeloofd, doch
weinigen lieten zich vangen. Voor de
infanterie waren er 2000 aanwervingen
minder dan verleden jaar. Die van de
militie waren bijna gelijk De verminde
ring van de aanwerving noemt de inspec
teur-generaal eeu zeer bedenkelijk feit.
De Biervlietsche berichtgever schrjjft aan
de M. Ct.
Het beetwortelcontract der „Union Sucri-
ère" voor 1902 valt kennelijk niet in den
smaak der landbouwers mijner omgeving.
Niet alleen, omdat de prjjs f 1,25 per duizend
kilogram bieten lager is gesteld dan in het
vorige jaar, maar ook omdat veel scherpere
bepalingen zijn voorgeschreven plus nadee-
liger conditiën, n.l. geideljjke. Het zaad
moet voortaan de teler betalen a 50 cent per
kilo. Weinig dunk voor de scherpzinnigheid
der teleis toont de suikerfabrikanteuboud
te bezitten, waar bij het voorschottenstelsel
regelde. Dienaangaande lezen wjj in het
voor ons liggende contract„Zoo de ver-
kooper het verlangt, wordt hem als voorschot
op den koopprijs hoogsten 47 per gemet
verstrekt, in welk geval de prgs per 1000
K.G. beetwortelen met 15 cent verminderd
wordt''. Ais we nu de opbrengst op 15
duizend kilo stellen» en dat is de middel
matige opbrengst, dan wordt de betenboer
f 2,25 per gemet gekort.
„Zoo de verkooper bet verlangt aldus
het contract kan hem ook voorschot
verstrekt worden tegen een interest van 5j/°
per jaar, in welks geval do vermindering
van 0,15 per 1000 K.G. beetwortelen niet
wordt toegepastbedoelde interest zal
worden berekend tot. en met 15 Oct. 1902
en per halve maand."
In dit geval bedraagt de rente stel in
een half jaar van 47 a 50/° ongeveer
1-20.
Leuk niet waar, om aan den boer te
zeggen „Wat wil je betalen 1,20 ot 2,25,
dat is een gulden verschil per gemet voor
het voorschot als korting.
'tIs alsof men waarljjk gedacht heeft:
„Och, met een boer behoeft men het zoo
nauw niet te nemen."
Gunstig bij dit contract steekt zeker af
een contract der fabrikanten wonende
boven Brussel waarin niet alleen 9
aan de haven wordt aangeboden, maar dat
zeer milde artikelen bevat. Toch hebben
die fabrikanten bijna dubbel zoo'n scheeps-
vracht te betalen, dan andere Belgische en
Noord-Brabantsche, door den grooteren
afstand der fabrieken.
't Is daarom maar jammer, dat alleen de
telers van bieten uit het Oostelijk deel van
dit district van zoo'n voordeeliger contract
kunnen profiteeren. De agent dezer fabrikan
ten te IJzendiike kan niet eens de tallooze
aanzoeken om te contracteeren van elders
inwilligen, terwjjl de overige agenten zoo
goed als werkeloos moeten blijven.
Het optreden van diens agent mag nog
altjjd als een gevolg beschouwd worden
van den Boerenbond, dien de heer G. A.
Vorsterman van Oyen een paar jaar geleden
contra den suikerfabrikanten in 't leven
wist te roepen.
Beide contracten, te weten met 8.75
bruto en 9 netto, is het klaarste bewijs,
dat de fabrikanten met het voordeeligst
transport hun grove winst uit de zakken
der landbouwers trachten te halen.
AXEL, deu 38 Februari 1»03.
TWEE BOEREN IN AXEL.
(Vebvolg.)
Na hel zingen van Ps. 681 nam de
heer Breed het woord. In de eerste plaata
zoo sprak hij geachte Vergadering
dank voor uwe groote opkomstdank ook
aan de commissie. Veel zal ik over den
oorlog zelf niet spreken daarvan hebt ge
reeds zooveel gehoord. Ik ben een inwoner
van Kaapland maar oen Vnjstater van
geboorte. In Kaapland woont nog mijne
vrouw en 12 kinderen, van wie ik straks
twee jaar gescheiden ben. Toen er
sprake was van oorlog tusschen Engeland
en Transvaal, hebben wij, Kapenaars,
Vergaderingen gehouden en memories ge-
teekend die opzendende naar Engeland,
teneinde den krijg te voorkomen. Zoo ook
hebben wij de Transvaalsche Regeering
verzocht, toch toe te geven, zouder echter
hare onafhankelijkheid te laten varen. Wij
wisten van te voren, dat een oorlog met
Transvaal den strijd in geheel Zuid-Afrika
zou doen ontvlammende Kapenaars
hebben zoon's iD Transvaalde Transvaler
vaders in Kaapland. Maar de oorlog kwam
want in Transvaal was goud en daarnaar
dorstten de Engelschen. Wij moesten
kiezen. En we kozen, voor een groot deel
althans, tegen onze regeering. We offerden
alles op: onze dierbare betrekkingen,onze
bezittingen lieten we in handen van den vij
and: vrij ol dood! En ook ikging inden strijd.
Helaas, ik werd ziek, ik werd gevangen
genomen eu later kwam ik met de Hol-
landsche ambulance hier in een land. Kort
slechts nam ik aan den strijd deel. Het
was iu de dagen van de gevangenneming
van Cronjé. Dat waren donkere dagen
Nooit hadden we gedacht, dat Cronjé met
4000 man zich zou overgeven. Maar hij
moest 1 70000 Engelschen met 150 kanon
nen stonden tegenover hem. Toch hield
hjj 9 dagen den ongelijken strijd vol. En
bij zijne overgaaf konden de Eugelschen
juichen maar duur hadden zij Cronjé
gekochtzeer velen van hen waren gevallen.
Maar de moed zonk bij de Boeren. Kort
daarop viel Bloemfontein en de onze waren
teruggetrokken tot bij de Zandrivier. De
Zandrivier zoo bekend om het traktaat
van 1852 waarbij Engeland de onafhan
kelijkheid van den Vrijstaat erkende. Daar
zou men beslissen, of men den vijand
zou trachten togen t6 houden of niet. Maai
de Wet zeihet kan niet 1 Toen zoük de
moed nog meer. We lieten onze wagens
achter en trokken te paard terug. Na twee
