li1
L«JkT 1i il iU
Een nacht te Brczwezmgisl.
No. 52.
Zaterdag ti October 1000.
I6e Jaarg.
herhalings-onderwijs
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaa ii deren
F. DIELEMAN,
AXEL.
Buitenland.
FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentien van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worde»
naar olaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Burgemeester en Wethouders van Axel,
doen te weten, dat van 15 October 1900
tot 15 Maart 1901, op dp Openbare La
gere School,
zal worden gegeven, en dat zij. die daar
van gebruik verlangen te maken, zich
vóór 14 October aanstaande, bij het Hoofd
der school kunnen aanmelden.
Axel, den 2 October 1900.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. J. OGGEL.
De Secretaris,
J. A. VAN VESSEM.
Er heeft te Komatipoort bij het ver
nielen van door de Boeren achtergelaten
ammunitie een ontzettende ontploffing
plaats gehad. Het eerste bericht spreekt
van twintig gedoode Hooglanders, later
wordt gemeld, dat er maar twee dooden
en achtien gewonden zijn. Het is zon
derling, waarom men de kostelijke buit
gemaakte ammunitie moest vernietigen.
Het heeft den schijn alsof er heel iets
anders is gebeurd.
Fischer, een van het Transvaalsche
driemanschap, heeft aan een Belgisch
blad verklaard, dat Kruger stellig in Den
Haag of te Brussel zich zal vestigenFischer
had juist een brief van president Steijn
ontvangen, vol goeden moed en vertrou-
TOCHT NAAR BRCZWEZMGISL.
Ik twijfel er volstrekt niet aan, of het
jaar 1796 heeft vele verschrikkelijke nach
ten gehad, vooral voor Italianen en Duit-
schers. Het was het eerste zegepialende
jaar van Napoleon Bonaparte en de tijd
van Moreau. Ik had toen mijne acade
mische lessen volbracht, was doctor io de
beide rechten, en had mij wel verstout,
het proces der gezamelijke keizers en
koningen tegen de Fransche republiek te
beslechten, wanneer men Grotius, Puffen-
dorf en mij tot scheidsrechters had ver
langd.
Ik was intusschen alleen tot commis
saris van politie van eene kleine stad van
het nieuwe Oost-Pruisen verkozen. Dit
was veel eer voor mij. Met den eenen voet
nog in de gehoorzaal van de akademie,
en met den andereD reeds in een ambt is
een zeldzaam geluk. Dit had ik te danken
aan de verovering of schepping van een
nieuw Oost-Pruisen en aan den val van
Kosziusko. Men legt wel is waar den
hoogstzaligen koning ten laste wij
overige christenen sterven slechts zalig,
en de bedelaars vermoedelijk diepzalig
meu zegt; in den dood zijn wij elkander
wen. Er zullen binnenkort zeer belang
rijke zaken bekend te maken zijn.
Vierhonderd vreemdelingen, hoofdzake
lijk Iersche, Amerikanen, Franschen en
Italianen gaan te Lorenzo Marques scheep
op de Styria naar huis. Al hun kosten
worden door de Transvaalsche regeering
betaald De mannen ontvangen nog elk
130 gulden en hebben vrije keus van
haven. Beschamende tegenstelling met
de behandeling der vreemdelingen dooi
de Engelschen.
De Boeren zijn weder in Natal, dit
leert ons het telegram, door de „Stan
dard* uit Durban ontvangen. Het geno
men convooi was blijkbaar op weg naar
generaal Hildyard, die tegen Christiaan
Botha opereert in de omstreken van Piet
Retief. De slotzin van het telegram is
vermakelijkMogelijk is het, dat de
Natalsche vrijwilligers nu nog onder de
wapenen zullen blijven maar voor korten
tijd. Die uitdrukking is meer gehoord.
Toen de oorlog begon, zou hij niet zoo
heel lang duren, en nu hij, na bijna een
jaar strijdens, officieel uit is, zal hij nog
een poosje duren.
Uit de korte mededeel ingen, van Boe
ten-troepen hier, en Boeren-troepen daar
zou men bijna besluiten, dat zij zich
volgens een goed overlegd plan steeds
meer verspreiden, zoodat de 200,000 man
van het prachtigste leger ter wereld,
door niet meer dan 14000 Boeren over
den geheeien Vrijstaat en bijna geheel
Transvaal worden vastgehouden. Niette
genstaande de duizenden ossen, schapen
en paarden, die dagelijks door de Engel
sche generaals veroverd worden, schijnt
nog geen Boer van honger te zijn omge-
gelijk, ik bewijs echter in het voorbijgaan
het tegendeel men legt hem dan ten
laste, deel genomen te hebben aan eene
schreeuwende onrechtvaardigheideen zelf
standig volk te hebben helpen verslinden,
doch zonder die kleine onrechtvaardigheid,
die ik volstrekt niet schreeuwend vind,
zouden duizend andere pruisische muzen
zonen zonder aanstelling zijn gebleven. In
de natuur is de dood van het eene het
leven van het andere. De baring is voor
de maag van den walvisch en het ge-
heele dieren- en plantenrijk, ja zelfs het
delfstoffelijk rijk, ware dit niet onver
teerbaar, is voor den mensch. Voor het
overige is het zeer gemakkelijk te bewij
zen, dat een meisje, hetwelk geene eer,
en een volk, dat geene zelfstandigneid be
zit de oorzaak zijn van hun eigen ongeluk.
Want wie sterven kan, is onbedwingbaar,
en de dood is juist het vaste steunpunt
van 660 groot, roemvol leven.
Mijne moeder gaf mij haar besten zegen,
schoon linnengoed en reisgeld, en zoo toe
gerust, begaf ik mij op weg naar de plaats
mijner bestemming, gelegen in Oost-Prui
sen, en welker ligging de tegenwoordige
aardiijkskundigen nu niet meer weten aan
te wijzen, hoewel het toch geen toover-
land was, dat op den wenk van een Obe-
ron ontstaat en verdwijnt. Ik zal den lezer
niet met eene lange reisbescbrq ving lastig
vallen.
Vlak laDd, vlakke menschen lompe post
wagens, lompe postmeesters, ellendige
komen. Over de troepen onder De Wet
luidt zelfs het laatste bericht, dat man
mannen en paarden er zoo welgedaan
uitzien, dat zij het nog gemakkelijk een
jaar kunnen volhouden.
Nu de oorlog uit is, heeft het War-
Office er voor gezorgd, dat de granaten
der veldbatterijen niet alleen meer op
2500, maar ook op 5400 yards springen
kunnen.
Te midden van het oorlogsgedruisch
zal President Steyn's 43 verjaardag, Dins
dag door hem gevierd, misschien is
het beter te zeggen door hem beleefd,
onopgemerkt zijn voorbijgegaan, Te mid
den van de gevoelens, die hem op dezen
dag moeten bestormd hebben, zal er één
zijn geweest, levendiger dan alle andere
het bewustzijn, dat de zaak voor zijn
volk niet hopeloos staat, en dat hij,
burger onder de burgers, daartoe met
opoffering van alles wat hem lief en
dierbaar was, zijn beste krachten heeft
gegeven.
Indien ooit »alles zal reg kom in di
land», dan zal Steyn's naam naast die
der andere helden in dezen wreeden
oorlog, steeds met eere genoemd blijven.
Lord Roberts seinde Woensdag uit Pre
toria Twee en twintig wagens, op weg
naar Vrijheid, onder escorte van 60 man
bereden troepen, zijn bij De,, Jagerisdrift
door ongeveer 140 Boeren aangevallen.
Twaalf man ontkwamen. Onmiddellijk
werden de Natalsche vrijwilligers uitge
zonden om zich te vergewissen van het
lot der rest.
In den afgeloopen nacht lieten de Boe
ren bij Panstation een trein ontsporen.
De trein vervoerde drie compagnieën Gold-
straten, ellendig verkeer en daarbij ieder
zoo trotsch op zijn raetsboop, als een per-
sische scbach op zijn troon. Het was een
der voortreffelijkste werken der natuur,
ieder wezen een element aan te wijzen
uitsluitend voor hetzelve geschikt, en
waariD bet zich naar welgevallen beweegt.
De visch versmacht in de lucht, en een
poolsche jood in de elegantste salon.
Doch kort en goed ik kwam op zekeren
avond voor zonsondergang in zeuer stadje
aan, ik geloof dat het Brczwezmgisl heette
vriendelijk, hoewel de huizen vuil en
zwart, de straten ongeplaveid en sljjuerig
en de menschen niet rein waren. Maar
een kolenbrander kan even zoo goed een
vriendelijk uiterlijk hebben al eene eerste
danseres, wier sierlijke passen door ken
ners worden toegejuicht.
Ik had mij Brczwezmgisl, de plaats
waar ik beroepen was, veel verschrikke
lijker voorgesteld, en waarschijnlijk vond.
ik het juist daarom aangenamer. Toen ik
den naam van de plaats voor de eerste
maal wilde uitspreken, veroorzaakte dit
mij kramp in het aangezicht. Misschien
was dat ook wel de redan van mijn hei-
melijken angst voor dit stadje. De naam
heeft dikwijls een grooten invloed op de
voorstelling, die wij ons van de zaken
maken en dewijl het goede en het kwade
in de wereld minder in de zaken zeiven,
dan in het denkbeeld ligt, dan wij ons
van dezelve maken, zoo is verfraaiing van
naam eene wezenlijke veraangenaming des
stream Guards en andere troepen. Vijf
man werden gedood, een officier en der
tien man gewond.
Op het oogenblik hebben de mogend
heden te zamen 108166 manschappen
met 326 kanonnen en onderweg zijn nog
124000 man en 172 kanonnen. Graaf
Waldersee kan dus over gemis aan dood
en levend materiaal voor den aanstaan
den strijd niet klagen.
Intusschen doet de Chineesche regee
ring van haar kant alles om verder mi
litair optreden te voorkomen, De Chi-
eesche Keizer heeft direct een brief aan
Keizer Wilhelm geschreven, waarin hij
den moord op den gezant Von Ketteler
diep betreurt, belooft dat het vervoer
vau het lijk met eerbewijzen zal geschie
den en met nadruk een beroep doet op
Wilhelms vredelievende gezindheid ten
einde dadelijk de vredes-onderhandelin-
gen te kunnen openen.
Bij Keizerlijk dekreet worden tevens
de opstanden der Boxers afgekeurd en
een aantal Chineesche koogwaarnigheids-
bekleeders, leden van den Keizerlijken
raad, wegens hun welwillendheid tegen
over de Boxers gestraft. Prins Toean
zal zelf voor het Keizerlijk gerechtshof
worden gebracht,
JOHANNESBURG, 2 Oct. De landstreek
om Witwatersrand is nog niet gezuiverd
van de Boeren. Kleine troepjes zwerven
rond en vallen de Engelsche patrouilles
aan. Den 29en Sept. werden tweeman
bij Boshof, 25 K.M hier vandaan, gedood.
De eerste trein met levensmiddelen
kwam hier gisteren aan.
BLOEMFONTEIN, 3 Oct. Bericht wordt,
dat bij De Wet's dorp den 29en Sept.
levens. Ter vermeerdering van mijne vrees
voor het tooneel waarop ik mijne rechts
kundige bekwaamheid zou ten toon sprei
den, zal niet weinig bijgedragen hebben,
dat ik nooit verder van de plaats mijner
geboorte ben verwijderd geweest, dat men
de torens kan zienofschoon ik wel ge
lezen had, dat de menscheneters tamelijk
ver van ods verwijderd zijn, zoo baarde
het mij evenwel verwondering, dat men
mij op weg niet had doodgeslagen, op
plaatsen, waar geen haan naar mijn plot
seling verdwijnen van dezen aardbol zou
gekraaid hebben. Waarlijk, men verkrijgt
eerst vertrouwen op de raenscheD, wan
neer men zich als gast eu vreemdeling op
genade of ongenade aan hen heeit over
gegeven. MeDschenhaters zijG de klei»gees-
tigste en zelfzuchtigste menschen.
Wie egoïsten genezen wil, moet hen op
reis zenden. Verandering van lucht doet
zoo wel het lichaam als de ziel goed.
Toen ik uit den postwagen voor de eerste
keer op de plaats mijner bestenilming
nederzag, kwamen de gebouweD mij voor
als slijkhoopen maar ook Berlijn en Par\js
doen zich niet anders voor aan diegenen,
welke in de lucht zweven. Mijn hart klopte
geweldig. Dat was dus het doel mijner
reis, het begin van mijn openlijk leveu.
en misschien ook hot einde, wanneer de
in Oost-Pruisen veranderde polen kust.
lingen hunner onderdrukkers, bij eei oj»
roer lust gevoelden mij om te brengen.
Ik kttade er aiemanil dan een voormalig#*
