OERMmUBDA.
I6e Jaarg1
i\o. 4.
Zaterdag 14 April 1000.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeu wsch-VIaanderen
F. OIELEMAN,
AXEL.
niet.
DE KLAS.
Kuiten land.
FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
A B 0 N N E M E N T S PR IJ S
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
COURANT.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van ltot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters wordei
naar nlaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlnk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Dinsdagavond verschijnt
de Axelsche Courant
Aldus luidt de gebruikelijke naam van
het Algemeen Depot van Discipline" te
Vlissingen. Het is een inrichting, die in
een kwaden reuk staatde soldaat, die
er heen gaat, heeft het ernaar gemaakt,
en het laven, dat hij er leidt, is alles
behalve gemakkelijk buitengewoon stren
ge discipline en straf voor de geringste
overtreding. Het doel dier instelling is
om verbeterend te werken op hen. die
er geplaatst zijn, doch de uitwerking is
anders. Reeds meermalen is er over ge
klaagd, dat menigeen, die er van terug
komt, verharder van gemoed, verdorve
ner van ziel, verstokter en balooriger is
dan toen hij er kwam.
Die meening vinden we thans beves
tigd door een artikel van den auditeur
militair te 's Gravenhage, mr. A. C
Wesenhagen, in den „Militairen Specta
tor". Uit dat artikel blijkt duidelijk, dat
de tuchtregelen bij »de klas* gebruike
lijk, veelszins behoefte hebben aan grondi
ge herzieningze zijn dikwijls verre van
menschkundig en schijnen er op gemaakt
om overtredingen uit te lokken. Enkele
verbodsbepalingen zijn pure plagerijen,
al mogen ze ook als zoodanig niet be
doeld zijn. O. a is den klassianen ver
boden de handen in de broekzakken te
houden, zelfs als ze in de cel opgesloten
zitten allerlei kleinigheden zijn strafbaar
gesteld en het is waarlijk niet te ver
wonderen, dat het dagelijksch staatje»,
waarop de delicten ter kennis van
den commandant worden gebracht, altijd
vol is.
Niet onduidelijk geeft mr. Wesenhagen
te kennen, dat er aan het beleid van
het bewakend personeel wel wat hapert.
Terecht eischt hij van officieren en
kader menschenkennis, kalmte en beza
digdheid, nevens vastheid van wil en
scherp onderscheidingsvermogen, doch
ieder die weet, hoe de aanvulling van
opengevallen plaatsen in de »klas« vaak
toegaat, houdt zijn hart vast bij de ge
dachte, wat er van de jonge klassianen
worden zal. Men vergete toch niet, dat
de klassianen geen misdadigers ziin Het
zijn meestal woelige knapen, die niet
aan de militaire tucht konden wennen,
of die, uit den band springende, in hun
garnizoen zich te veel aan uit spattingen
overgaven. Om dit slag van jonge man
nen weer op het rechte pad te brengen
is een mate van toewijding, tact en
liefde noodig, die zoo maar niet bij den
eerste den beste wordt aangetroffen.
De heer Wesenhagen nu heeft de er
varing opgedaan, dat het recruteeren van
het kader voor het depót op zeer beden
kelijke, om niet te zeggen lichtvaardige
wijze geschiedt, en het dus niet te ver
wonderen is, als wij lezen van onder
officieren, die, zonder eenig menschehjk
gevoel of mededoogen, den manschappen
het leven zoo zuur mogelijk maakten
van strafregisters, die den stempel vau
heetgebakerdheid in het „rapport maken»
dragenvan een jong korporaal, die, bij
het depót verzeild geraakt, beneden aan
de trap uit angst stond te huilen, als
hij naar het chambrée der klassianen
moest; van superieuren, die „zogen»,
„pestten» en »judasten" van gemis aan
zeemanschap bij het kader, enz. enz.
Hetgeen de schrijver over de straffen
bij deze tuchtschool mededeelt, gaat alle
beschrijving te boven, en is in waarheid
verschrikkelijker dan het strengste régi
me. waaronder moordenaars en dieven
van het slechtste allooi opgesloten wor
den gehouden.
De straffen in de arrestkamer bestaan
behalve in de iets mildere politiekamei
uit provoost, cachot, water en brood en
sluiting in de boeien, een en ander ver
zwaard, door een gedwongen niet* doen
Bedenkt men nu. dat de betrekkelijk
lage strafmaxima door de opeenstapeling
van straffen voor verschillende opeenvol
gende vergrijpen soms zeer snel kunnen
aangroeien, zelfs tot 6 en 8 maanden
achtereen, dan kan men zich eenig denk
beeld vormen van de gemoedsstemming
der jeugdige verdoolden, die, steeds zonder
bezigheid en in onverwarmde cellen op
gesloten, soms gelijk worden aan wilde
beesten en alles kort en klein slaan wat
maar onder hun bereik is of komt.
Deze cellulaire gedetineerde, soms nog
gekweld door een hongerige maag, waarbij
nu en dan een paar boeien als aanhang
sel, ondergaan, op den duur, behalve een
ware lichaamlijke marteling - 's zomers
slapen ze o. a. op de planken en van
geregelde luchtverversching is weinig
sprake - eene langzame maar zekere
geestelijke aftakeling. Men sluit ze maar
op en laat ze verder aan hun droevig
lot en aan hun gedachten en verkeerde
neigingen over, zonder te denken aan
het kwaad, dat daardoor wordt geboren
en gevoed. Waar gepaste bezigheid aan
het strengste régime veel van zijn ver
schrikkingen ontneemt, daar smoort het
gedwongen niets doen meesttijds elke
goede opwelling en brengt het van de
nog plooibare naturen, tot baloorigheid,
verbittering en verzet
Er is, schrijft mr. Wesenhagen, door
het gewraakte régime in de strafklasse
te Vlissingen bij zeer vele jeugdige klassi
anen een abnormale toestand ontstaan.
Er is bij hen öf overprikkeling van den
pest öf onnatuurlijke, doffe onverschil-
ligheid waar te nemengeen wonder
trouwens, nu voor enkelen hunner wel
eens een half jaar en langer voorbijgaat
zonder dat ze hun gewone kamer betreden
en in hun eigen bed slapen.
Als dat alles waar is - en we hebben
reden te gelooven, dat mr. Wesenhagen
inderdaad niet met te schelle kleuren
schildert - dan is het hoog tijd, dat de
militaire autoriteiten krachtig optreden
voor een geheele reorganisatie. >De klas"
moet er zijn, wij willen het toegeven,
maar zoo'n „klas" als we nu te V'is-
singen hebben is niets meer dan een klad
een inrichting die kwaad sticht in plaats
van verbeteren. jv. v. N.
De Boeren zijn tegenwoordig druk in
de weerhier en daar wagen zij aanval
len, die gewoonlijk met succes bekroond
worden.
Zoo is bij Wepener hevig gevochten.
Het aldaar liggende Engelsche garnizoen
is ingesloten. Aan beide zijden zijn
(Slot.)
Toen ik na menige bezigheid haar kwam
bezoeken, vond ik den ouden Franciska-
ner monnik, oij wien ik gebiecht had,
bij haar. Hij reikte my lachende de hand
en zeide; »uw lot lag mij aan hot hart
daarom zocht ik u op, wees niet boos
over mijne vrijpostigheid. Ik heb door bet
vertrouwen dezer deugdzame jonkvrouw
genoeg vernomen. Gij zijt in betere han-
deD, dan ik dacht."
Hierop verhaalde hg mij ook dat hij
eene allerzonderlingste ontdekking had
gedaan want Donna Lucia was goed bij
hem bekend, en hjj was verschrikt ge
weest, haar hier te vinden, totdat hg ver
nomen had dat Herraingarda hare twee
lingzuster was. Doch hij wilde de zaak
verder onderzoeken.
Nu wendde ik mij tot den eerwaardi
ger. vader, en verzocht hem mij met de
verloofde voor hel altaar te willen ver
binden. Nadat hij ons beider afkomst en
geschiedenis had gehoord, vond hij vooral
mtjne lotgevallen hoogst wonderbaar, druk
te ons de hand, bepaalde vriendelijk den
dag der verbindtenis.
Deze dag verscheen. Wij begaven ons
naar de kapel van den eerwaardigen mon
nik en hij gaf ons voor het altaar den
zegen. Toen ik hoogst gelukkig de be
koorlijke gade naar huis wilde voeren,
wenkte hij mij en zeide>sta mij, voor
dat wij misschien voor eeuwig scheiden,
nog eene bede toeuwe lotgevallen zijn
van zulk eenen zeldzamen aard, dat een
mijnei vriendeö, een man van hoogen
rang, begeerig is konnis met u te raaien.
Veroorloof mij, u tot hem te geleiden.
Het zal u niet berouwen."
Ik kon den grijsaard deze laatste bede
niet weigeren. Hij plaatste zich in ons
rijtuig, en ik liet het voortrijden, waar
heen hij begeerde. Wij kwamen in een
der schoonste paleizen van Rome. Rijk
gekleede bedienden ontvingen ons bij de
deur, en boven aan den breaden, marme
ren trap verscheen tot mijne niet geringe
onsteltenis de prins van Colleferro. Hij
echter sloot mij vriendelijk in zijne armen
en middelerwijl onze franciskanar monnik
mijne gemalin naar eene kamer bracht,
sprak de prins lang met mji in eene groote
voorzaal over mijne avonturen na den
dood van Lamentano. Over dezen laat
ste stelde hij mij volkomen gerust. Ook
wist hij van mijne vertrouwelijke betrek
king met donna Lucia, doch ik smeekte
hem, hiervan niets aan mijne gemalin te
ontdekken.
Nadat er wel een uur met deze gespi ek
ken verloopen was, verlangde ik toch we
der mijne gemalin te zien, doch ik durf
de den prins daaraan niet herinneren.
Zijue bedienden brachten ons ververschin-
gen en staken de kaarsen aan, want het
begon avond te worden.
Eindelijk verscheen de oude franciska-
ner, en nam mg en den prins lachendo
bij de handen, zeggende dat wij verwacht
werden. Hjj bracht ons in eene prachti
ge kamer, door tallooze kaarsen schitte
rend verlicht, alsof het dag was. In dit
vertrek stond niemand dan Herraingarda
doch tot mjjne groote ontsteltenis, twee
maal.
Kies nu," zeide de franciskaner, >wie
of uwe gemalin isIk zelf weet het niet
meer."
De prins scheen niet minder getroffen
dan ik, en zwoer dat dit gezicht bijna
eenig in zijne soort was. Ik zag wel in,
dat de prins benevens de monnik de
schoone zusters hadden te zaman gebracht
om zich met dat zonderlinge spel der na
tuur en met mijne verwarring te verma
ken; doch de prins was niet minder ge
troffen dan ik om de begoocheling te vol
tooien, waren beiden bijna op dezelfde
wijze gekleed.
Doch toen ik her, vergeleek, vond ik
vele teodere verscheidenheden aan het
vonkelen van haren blik herkende ik met
geheime huivering donna Lucia. Nu boog
ik mij tot hare beminnelyke zuster, die
den zachten, engelacbtigen blik op mij
vestigde, kuste hare hand en zeide»'k
kan u niet meer verwisselen."
Donna Lucia of liever Eugenia lachte
met uitgelaten moedwil en zeide: »wat
zsgf gij, don Bastiano, heb ik u niet eer-
lijk gekweld
Ik zeide: »men vergeeft zulke zonden
wel gaarne. Doch waarom hebt gij dat
gedaan
Zij antwoordde: >eerst uit nieuwsgie
righeid en of ik mijne schoone zuster ook
eenen vromen vereerder kon ontstelen,
vervolgens uit nood: want ware ik eer
lijk met a te werk gegaan, zoozoudtgij
de beleefdheid gehad hebben mij in het
land der bandieten in den steek te laten
- Ik wreekte mg te Aquila, doch later
hebt gij mij verdriet aangedaan." Zij
drukte mg hevig de nand en fluisterde
»ja schoone booswicht weet het maar ik
bemin u toch nogDoch myn prins, noch
uwe princes mag het hooien
De prins richtte een kostbaren maaltijd
voor ons aaD. De zusters schenen, hoe
wel zij elkander in jaren niet gezien, had-
den, elkander zelfs hier gaarne te mijden.
Hermingarda onderhield zich meer met den
prins of met den franciskaner monnik.
Eugenia week niet van mjjne zijde.
Wij giugen laat van elkandei. Ik biaoht
rayne jonge vrouw zegevierend naar buis.
Wjj vonden op Hermingarda's kamer een
kistje, met kostbare juweelen, die de prins
haar gezonden had, met een briefje, waar
in geschreven stond »aan de goddelijke
Hermingarda tot bruidschat en herinue ng
van eeneo vriend/
