Gezocht en Gevonden.
No. 812.
Zaterdag 12 Mei «894.
1II' Jaarg.
BEKENDMAKING.
Kermis te Axel
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee uwsch - V laan deren.
F. IHËLI MIV,
AXEL.
Buitenland.
M
,35 s. FEUILLETON.
"LSCHE
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Ad ver ten tien van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag-en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Aanstaanden Dins
dagavond zal van dit
Blad geen nummer verschijnen.
I aanvang nemende Maandag 14 Mei en
eindigende Donderdag 17 Mei 1894, des
nachts te 12 ure.
Burgemeester en Wethouders van Axel
D. J. OGGEL, Burgemeester.
J. A. VAN VESSEM, Secretaris.
Eenigen tijd geleden is door het Hon-
I gaarsche lagerhuis de wet op het bur-
I geilijk huwelijk aangenomen Wil deze
I wet echter van kracht worden, dan moet
1 ook het hoogerhuis er zijn zegel aan
hechten. En thans ziet men met span-
I ning de beslissing te gemoet.
Alle hoogwaardigheidsbekleeders van
I het hof waren in het huis. der magnates
I verschenen om deel te nemen aan de
I stemming over het wetsontwerp op het
I verplicht burgerlijk huwelijk. Onder
groote belangstelling van het talnjkaan-
I wezige publiek weiden Dinsdag de be-
I raadslagingen begonnen, l'n alle katho-
I lieke kerken waren te voren gebeden
uitgespioken en missen opgedragen tegen
de wet. Een sterke politiemacht be-
I waakte h6t gebouw met het oog op mo-
j a gelijke demonstraties.
,28
,55
I,18| NAAR HET HOOGDUITSCH VAN
OOLO R A IVII X I»
DOOR
A. A. v. W.
Erwin, in het volle gevoel zijner vrij
heid en onafhankelijkheid, nam de hein
aangeboden hand aanOm den president
te verblijden gat hij uitvoerige mededee-
1 in gen omtrent zijne maatschappelijke po
sitie en het rijke vermogen, dat hjj ver
worven had en schreef dat hij naar Eu
ropa komen zou, zoodat de meest nood
zakelijke aangelegenheden zonden geschikt
zijn.
Ofschoon htj zich haastte deze werk
zaamheden te verrichten, kwam reeds voor
zij gedaan waren de tijding van den dood
zijns grootvaders en Erwin gaf de reis op
Deze treurmare werd hem medegedeeld
I door zijne tante, voor wie hij wel nim-
f mer bijzondere sympathie gevoeld had,
maar die toch ook niet a's zjjn oom recht
1 tegenover hem had gestaan en wier ka
I rakter de toen eerst negentienjarige jon-
I geling minder juist kon beoordeelen dan
dat van haren echtgenoot, met wien hij
nader bekend was.
Door den vorst-primas Vaszary werd
het ontwerp bestreden, wijl het de leer
stellingen der kerk over de onschend
baarheid en het heilig karakter van het
huwelijk te niet doet. De spreker had
den paus en den koning trouw ge
zworen. Door het voorstel te verwer
pen werd hij het vaderland niet ontrouw,
wel echter de kerk, indien hij er voor
stemde.
Door den minister van justitie werd
de souvereiniteit van den staat op het
gebied der burgerlijke wetgeving betoogd.
Hij weerlegde de argumenten van den
vorst primas met verklaring, dat de wet
op het verplicht burgerlijk huwelijk gee-
neriei dogma krenkt, ook geen gewe
tensdwang uitoefentintegendeel leverde
het de waarborgen voor de reinheid van
het huwelijksleven. De ontbinding van
een huwelijk is dikwijls beter en heil
zamer, dan een samenleven waaraan al
le zedelijke grondslag ontbreekt.
Nog wees de minister op Belgie en
Frankrijk, waar sedert iang het burg. hu
welijk bestaat. Het verwijt, dat het voor
stel op protestantscher, grondslag berust,
wees hij van de hand, waarna hij met
een krachtige aansporing om de wet
toch aan te nemen, zijn rede eindigde.
Volgens de laatste berichten uit Bu
dapest staan de kansen van de regeering
niet gunstig. Er wordt door vooi en
tegenstanders hard gewerkt. De heer-
schenden stemming in het hoogerhuis
is voor de liberalen slecht. De clerica
ien rekenen op 30 stemmen meerderheid
en treden als overwinnaars op.
Naar aanleiding van de jongste werk
staking der steenbakkers te Boom en
andere plaatsen is door eene commissie
Mevrouw Vcrn Marzdorf schreef haren
neet op moederlijken toon zij wees hem
daarop, dat de familiekring was vernauwd
en dat de overbljjvenden door des te vas
tere verbinding hun best moesten doen,
om de openingen aan te vullen, door den
dood gemaakt. Bjj deze harteljjke toe
spraak voegde zij eeen afschrift van liet
testament, waarvan de opening reeds had
plaats gehad en verklaarde de omstandig
heid, dat het vermogen van den president
op ongedachte wijze gekrompen was door
de mededeeling, dat de overledene, door
den geest des tjjds medegesleept, zich ge
wikkeld had in gewaagde speculaties.
Erwin lachte hierom die oude stjjve
stroeve man zou geleden hebben aan de
modeziekte, spelfculatie genaamd, waarvoor
naar zijne meening, het blauwe bloed
een ieder, in .viens aderen dit vloeide,
moest behoeden. De speculatie, waaraan
een groot vermogen ten oifer viel, was
de groene tafel, welke op den majoor reeds
vijftien jaar geleden een noodlottigen in
vloed uitoefende en de ongunstige tijd
was de ongeregelde verkwistende levens
wijze in diens' huis.
Hij vergaf het zijne tante, dat zij er
niet toe kon besluiten, de aanklaagster
te worden van haren eigen echtgenoot,
het slot der mededeeling maakte zelfs een
verrassend gunstigen indruk op hem.
De president had geen tijd meer gehad
zijn laatste, in toorn geschraveu testament,
met den gouverneur der provincie Ant
werpen aan het hoofd een onderzoek in
gesteld. Deze commissie heeft nu ver
klaard, dat de loonen der arbeiders te
Boom voldoende zijn. De loonen der
steenbakkers aan den Rupe! zijn echter
veel lager, waarom men verwachtte, dat
de commissie ook hieromtient eene be
slissing zou nemen. De commissie heeft
evenwel hare zending voor geëindigd
verklaard, zoodat de arbeiders, die in de
slechtste condities verkeeren, aan hun
lot zijn overgelaten.
De arbeiders rusten evenwel niet en
door de patroons wordt de beweging on
der hun werkvolk met wantrouwen ga-
Is het met genoemde steenbakkers
niet gunstig gesteld, met de touwslagers
te Hamme is het nog treuriger.
Het eerste gedeelte van hun werk doen
de arbeiders in of bij hgn woning. Van
de patroons haien zij de hennep, die zij
dan aan de eerste bewerking onderwer
pen hunne vrouwen kammen de hennep
uit en als de man aan het maken van
het touw begint, draaien de kinderen
het wiel of verleenen den vader andere
hulp.
Door aldus te werken verdienen de
vaders, de moeder en ten minste twee
kinderen van 14 tot 15 francs per week.
Gemiddeld is de arbeidstijd 16 uur
per dag; om 2 uur wordt in deze tijd
van het jaar 's morgens begonnen en
's avonds om 9 uur geëindigd.
Evenals elders onder de arbeidende
klassen zijn hier de gezinnen talrijk, 6
a 7 kinderen. Deze arme dreumessen
worden, zoodra zij vijf jaar oud zijn -
zegge vijf jaar- aan het werk gezet.
te veranderen. Het was veranderd na
Erwins vlucht en deze zag zich geheel
ontertd.
Hij heeft gehandeld in het vuur van
zijn toorn, schreef mevrouw Von Marz
dorf, maar zijn laatste dagen ademden
liefde en verzoening voor u en het staat
aan ons zijne gevoelens de juiste uiting
te geven. Wij deelen het weinige eerlijk
met u, mijn goede Erwin, zooals dat in
betere tjjden, toen gij bjj ons waart, groot
vaders wil was en gij moet beslissen, hoe
en waar gij de kleine erfenis ontvangen
wilt.
Dit was een koen waagstuk van me
vrouw Von Marzdorf maar het geluk
te en de verstandige dame had een zeer
groot voordeel over hem verkregen. Naar
zij berekend had sloeg de man, die in den
overvloed des rijkdoms leefde, het aange
boden erfdeel af. Maar uit zjjn blief
sprak een levendige erkentelijkheid voor
den echten familiezin, welke sprak uit de
zen voorslag en toen mevrouw Von Marz
dorf haren dank uitsprak en bad, dat hjj
het bezoek, zijnen grootvader toegedacht,
nu haar en hare kindeien zou brengen,
en dat hij zou beproeven, zich in Euro
pa en in haar huis weder tehuis te ge
voelen en oude plekjes en oude vrienden
weder te zien, toen kwam daar iets over
hem als een gevoel van heimwee en hij
gaf er gehoor aan.
Deze indruk verflauwde wel een weinig
Bij de enquette van 1886 deelde een
industrieel van Hamme, de heer Boddart,
mede, dat kinderen van vijf jaar het wiel
draaien in touwslagerijen in de open
lucht, staande met de voeten in de
sneeuw
Zoo is het werk tehuis. Als de ar
beider zijn touw van één draad heeft
gemaakt, brengt hij het naar den fa
brikant. Deze touwen dienen om er ande
re meer gecompliceerde van te maken.
Dit geschiedt in de werkplaats. Gemid
deld verdienen de mannen anderhalvec
franc per dag, kinderen, knapen en meis
jes, arbeiden veertien uren per dag voor
60 centimes
Maar als de arbeider met zijn kinde
ren 12 a 14 francs in de week meent
verdiend te hebben, ontvangt hij feitelijk
iets meer dan de helft, want in strijd
met de wet van 1887 wordt het loon
niet uitbetaald in specie, maar in le
vensmiddelen of in bons, welke alleen
door zekere winkeliers worden aangeno
men, die door den fabrika 1 zijn aan
gewezen, indien hij niet zelf direct de
koopwaren levert.
Niet alleen is de kwaliteit dezer aan
de arbeiders verstrekte levensmiddelen
slecht, maar bovendien is de prijs soms
tweemaal zoo hoog als bij andere win
keliers. in elk geval veel'hooger.
Zoo kost het meel bij deze patroons
leveranciers 40 a 46 centimes per kilo
tegen 20 elders; voor de boter wordt 3
fr.26 bij de patroons öétaald, tegen 2
fr. 25 in den gewonen winkel. Hetzeit
de is het geval met de overige levens
middelen en met kleeren.
Een paar kenschetsende staaltjes wor
den van dezen handel verhaald- Een
gedurende zijn reis geen innig geliefde
menschen waren het, naar wie zijn hart
hem heentrok, slechts een weldadige vrien
delijkheid was het, welke hij beantwoord
de, daar hij niet twijfelen kon aan hare
belangeloosheid. En wat zij meer hadden
aau^ te bieden dan deze vriendelijke ge
zindheid, dat moest eerst nog ondervonden
worden.
Enkele familieleden leefden flauw nog
in zjjne herinnering, andere waren door
den dood weggerukt. De beide nog o
vergebievenen zoons zijner tante waren
negen- tot tienjarige knapen en de kleine
Hortense stak nog diep in de kinderschoe
nen, toeD bjj vjjftien jaar geleden Europa
verliet.
Hjj was nog nauwelijks een dagreis van
zjjn geboorteplaats verwijderd: maar gee.i
ongeduld dreet hem voorwaarts. Eerst
wilde hij de schoone havenstad bezichti
gen, welke hij toenmaals op zjjn haastige
vlucht met geen blik had kunnen ver
waardigen.
Hjj leunde uit zjjn venster en keek naar
benedende straat, waarin zjjn kamer
uitkwam, was smal naar hjj 'bemerkte,
alleen de statige voorgevel van het hotel'
keek uit op een tameljjk groot plein. De
vroolijke heldere herfstdag lokte hem naar
buiten zjjn enge kamei uit en juist maakte
hij zich gereed, ofschoon het reeds laat
in den namiddag was, een wandeling door
de stad te doen, toen hjj den knop der