SCHELPHOEK: ongekend werk voor Waterstaat
... HET sluiten van het gigantische stroomgat bij Schelphoek op Schouwen en Duiveland be
looft een unieke prestatie te worden in de geschiedenis van de waterbouwkunde.
Van de vele problemen, welke op dit
Gat bij de Schelphoek, 30 m diep.
nachtmerrie voor Schouwen
... (Van een onzer verslaggevers)
AAN BOORD VAN DE KONINGINNE-
PLAAT. Vraag aan die op Schouwen waar
de slag het hardst is aangekomen; ze weten
het allemaal: bij de Schelphoek. Van de meer
dan vijftig
Laatste dijkgat bij Schelphoek thans
door caissons gedicht
... Aan de Schelphoek is de laatste
weken vrijwel dag en nacht ge
zwoegd. Na de ongemeen gevaarlijke
sluiting van de Gemene Geul en de
Klompegeul is men snel caissons
gaan plaatsen, tenslotte zelfs het
Nieuwe overwinning achter
Schelphoek
... Dit werk was het invaren en vast
leggen van een „blokkendoos-caisson"
in de Klompegeul achter het grote gat
van de Schelphoek. Het was geen bij
zonder grote caisson ditmaal. De lengte
was 37,5 meter
Nieuw groot gat tussen
Zierikzee en Schelphoek
... TN de Flauwersinlaag tussen Zierikzee en Schelphoek aan de Zuidkust van
Schouwen werd gisteren een dijkval geconstateerd, die in de loop van de
nacht een breedte van ongeveer honderd meter kreeg
Gat bij Schelphoek dicht
... LAM tien over half zeven gisteravond is de laatste opening in de Ooster-
inlaagdijk bij Schelphoek gesloten. Dit is geschied met twaalf caissons,
die in twee elementen tegelijk werden geplaatst
Stroomgat bij Schelphoek
... Oostelijke
inlaagdijk bij de Schelphoek te dichten en daardoor is dan de negenduizend
hechtaren tellende polder Schouwen van het buitenwater afgesloten.
Vier maal daags 80 millioen kubieke
meter water door de Schelphoek
... Te herstellen is er genoeg; vier grote
gaten in Duiveland, de gaten bij
Burghsluis en in de havendam van
Schouwen en het grote gat bij de
Schelphoek en dan nog talloze klene-
re gaten en afkalvingen
Hoe het zal moeten gaan
bij de Schelphoek
... materiaal aan de
Schelphoek zouden moeten worden ont
trokken dat de grote slag kan wor
den begonnen. De nodige grote cais
sons bevinden zich ter plaatse en op
korte termijn ':an de plaatsing van de
eerste
SCHELPHOEK
... Op Duiveland zyn nabij Ouwerkerk nog
twee gaten in de dijk, op Schouwen is
er nog één bij Schelphoek, nabij het ge
maal van die naam en het vroegere ha
ventje. dat ook zo geh'eten was. Dit
gat bij
Dichting van liet dijkgat bij
Schelphoek baart zorgen
... Ook bij de dichting van het gat
bij- Schelphoek op Schouwen, het
gat dat van alle dijkbreuken de
meeste zorg baart, zal van de
vluchthaven als aanvoerhaven ge
bruik worden gemaakt.
Opening bij Schelphoek gedicht
... Om tien over half zeven Donderdagavond is de laatste opening in de
Oosterinlaagdijk bij Schelphoek gesloten, dat is geschied met twaalf cais
sons die in twee elementen tegelijk werden geplaatst.
Gat in dijk bij Schelphoek
... GOES. In de Flauwcrsinlaag tus
sen Zicrikzee en Schelphoek aan de
Zuidkust van Schouwen is gistermid
dag een dakval geconstateerd. De af
kalving heeft een breedte van onge
veer 30 meter en een diepte
Laatste opening in Oosterinlaag-
dijk bij Schelphoek dicht
... Aan de Schelphoek is de laatste weken
vrijwel dag en nacht gezwoegd. Na de
ongemeen gevaarlijke sluiting van de „Ge
mene Geul" en de „Klompengeul" en het
zorgvuldig bezinken van het maaiveld in
,de
Gat bij Schelphoek
30 meter diep
... Burchsluis, waardoor Schou
wen in drie stukken uiteen zou kun
nen slaan. Nu het water door het gat
bij de Schelphoek over een veel gro
tere breedte naar binnenstroomt, is
de doorwerking van de vloed in de
geplaatst in de Veerhaven van Kruipingen, een derde iverd later
gebruikt bij de Schelphoek en van de vijf overige waren er tenslotte vier nodig voor de afgrendeling van het stroomgat bij Ouwerkerk
Op 21 Augustus werd de tweede en laatste geul
in het gat van de Schelphoek Schouwen-Duive-
landj gesloten. Toen restte de dijkenbouwers nog
één geweldige taak: het gat bij Ouwerkerk
Het zinken van twee grote stukken,
elk van 40x40 meter, bij de gemene
geul in het dijkgat van Schelphoek.
... Het dichten van het gat bij Schelphoek
zou een lauw karweitje zijn, als de zee
achter de bezweken dijk niet een duivels
spel had uitgehaald. Moest »r alleen op
het ondergelopen maaiveld worden ge
vastgesteld op eilan
den in de Grevelingen en in natuurontwikkelingsproject
De Schelphoek in de Oosterschelde. Weliswaar gaat het om
buitendijkse nestplaatsen, maar ze vallen wel binnen de
gemeentegrenzen van ...
gesteld op één van de eilandjes in
het buitendijkse natuurontwikke
lingsproject in de Schelphoek. In
vrijwel alle gevallen kon worden
vastgesteld dat meerdere jongen
uitvlogen.
In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953
klopte omstreeks half vier een meisje op de
deur bij het echtpaar Mieras. „Ze kwam vra
gen of mijn man wou komen. Bij Schelphoek
stond de dijk op ... Mieras en de wethouder stonden op het punt
om terug terijden, toen de dijk brak-het ont
staan van het beruchte Gat van Schelphoek.
„Het water kwam met zo'n gang dat het in de
knalpot van de auto liep
DE SCHELPHOEK: Niemand wil het hebben.
... Schelphoek-
haven over de dijk naar het café liep.
Dat paadje was een uitholling in de
dijk en het stijgende water gutste
daardoor in het holst van de nacht
Schouwen binnen.
onderlip trillend van emotie.
Dat was in de wilde, gevaarlijke stromen achter het gat bij de Schelphoek de grootste
dijkbreuk aller tijden, waarin de .Oranje en de Willem Ruys elkaar met gemak zouden
kunnen ... Zo is ook de manier waarop anno 1953 Gerrit Vis
ser en zijn mannen bij de Schelphoek hun zinkstuk
ken klaarmaken en naar de kelder helpen, in begin
sel nog geheel' gelijk aan wat naar wij moeten
Te zien zijn onder meer het dorp en de
omgeving van de Schelphoek, de
kinderen die in Renesse naar school
moesten vanwege de evacuatie en de
boerderijen die er voor de ramp nog
waren. Daarnaast zijn ... Wie de foto's en film heeft bekeken kan
tenslotte in de directe omgeving van
Serooskerke, bij de Schelphoek, de
gevolgen van de ramp nog eens in het
echt gaan zien. Want, zoals dorpsraad-
voorzitter
Honderden gaten in de dijken moeste
worden gedicht. Hieronder waren vee
kleine, maar ook enkele, grote en héé
grote. Tot deze laatste behoorde hei
gat bij Schelphoe.k op Schouwen. Even
als bij
Boven rechts: Zeven maanden lang
trotseert - aan de Verseputseweg
vlakbij Kerkwerve - de enige stolp
boerderij van Schouwen-Duiveland
het vaak woedende water. Als eind
augustus het gat bij Schelphoek
dijk bij de Schelphoek is doorge
broken. Ik stond natuurlijk gauw
op. Ik ging naar beneden en daar
zaten mijn vader en moeder en
mijn broertje. We gingen eten.
Toen we gegeten hadden, gingen
we alle ... bracht meubelen weg naar de hoger
gelegen westhoek van het eiland en
zag bij de Schelphoek dat het reeds
hoog water was tijdens eb. Hij ver
trouwde er op dat de dijkwachters
dit ook gezien hadden en
dijken nog geenszins zo hecht,
dat zy ccn volledige bescherming voor dc polders op het eiland boden. Zy
lieten, bijvoorbeeld bij ,dc Schelphoek, nog steeds water door.
... Bij de Flauwers ten Oosten van
het dijkgat bij de Schelphoek zijn
14 pompen opgesteld, die eveneens elk
een vermogen hebben van 50 m' per
minuut. Hier konden de pompen niet
op dc dijk geplaatst
Het gigantische gat in de
Schelphoek (nu gegroeid tot 270
meter) kan voorlopig met wor
den gedicht, de zee is er nog op
permachtig en zolang dat het
geval is, zet Noordgouwe zijn
spaden niet weg ...
gevoerd bij het beruchte punt, de Schelphoek, de ernstig gekneusde
hoog in de zeedijk pal ten Zuiden van Serooskerke, verder ten Zui
den van Zierikzee, waar de Westelijke en Oostelijke havendijken
veel
<;idCis^cïe0verhoging"van degpensioen- regelen' die de efficiencT van het ambte- j van een dijkval, die gistermiddag tegen half 4 werd geconstateerd in
FiauWersinlaag, tussen Zierikzee en Schelphoek. De hierdoor ...
beruchte gat bij Schelphoek. Op die
plaats was reeds enige tijd een. zandzui
ger bezig met het opspuiten van de bin
nenzijde van de zeedyk. Of dit spuiten
van invloed is geweest op de dijkval, kon
men ons
in het gehele nood-
gebied: het gat van de Schelphoek; en ook van wat er in de afgelopen maan
den bij Zierikzee is gebeurd.
... Men heeft wel eens gevraagd waarom
het niet mogelijk was, net grote Gat van
Schelphoek kleiner te maken. Het ant
woord gaf prof. Thijsse zeer beslist: „Dat
mocht niet. dat kon absoluut niet, want
dagen nadat de Gemene
Geul in de nieuwe
binnendijikse ring,dam rond
het grote gat van de
Schelphoek werd gesloten
is de tweede en laatste
geul, die naar de boerderij
van Sehouwens dijkgraaf
Klompe is ... Schelphoek moet
afsluiten, is nog maar een deel boven
water; de rest is onder water bezonken
'op het zgn, maaiveld. De twee moeilijke
gedeelten, de diepe geulen, zijn dus nu
in de loop van deze week bedwongen
. Slechts enkele plaatsen zijn per radio
bereikbaar: Brouwershaven, Bruinisse, Zierikzee, Klauwers-
hoek. Schelphoek, Kortgene, flansweert en Ooltgensplaat.
... ZIERIKZEE. 3 Febr. Vanmid
dag telefoneerde een A.N.P.-eoï-
resp. uit Zierikzee, dat in de buurt
schap Schelphoek een aantal hui
zon is weggeslagen en bij Brou
wershaven drie lijken zyn gebor
gen
Groot is het gevaar, dat het gat zich
zal verenigen met dat in de dijk bij
Burchsluis, waardoor Schouwen in
drie stukken uiteen zou kunnen slaan*
Nu het water door het gat bij de
Schelphoek over een ...
acht, doordat de dijken aan de Noord
kant het zouden begeven, is het gevaar
aan de Zuiderdijken thans veel groter
gebleken. Het gat bij de „Schelphoek"
aan de dijk van de Oosterschelde, was
werd een
tocht gemaakt naar de Schelphoek,
waar door het grote stroomgat werd
gevaren naar de in aanbouw zijnde
ringdijk. De Koningin liet zich uitvoe
rig inlichten over de stand van het
in volle gang ... zijnde werk. Van
Schelphoek vertrok de Breezand naar
Zierikzee.
Schouwen is het zorgenkind voor
Rijkswaterstaat. O.a. bij de Schelphoek
en in de Zuid-Oosthoek bevinden zich
zeer ernstige gaten in de dijk. Daar
komen twee moeilijke omstandig
heden bij: le. is het ... tegenover
de havenmond een werkhaven te ma
ken. Er zal ook een werkhaven komen
ten Oosten van Schelphoek. Kleinere
gaten o.a. bij Brouwei-shaven werden
reeds gedicht.
Nabij Schelphoek, ten westen van
Zierikzee. zal binnendijks terrein wor
den opgespoten om er barakken voor
arbeiders op neer te zetten. Indien
klei onvoldoende voorradig mocht
zijn, gaat men eerst in ... Schelphoek dat is de naam
die even bekend, zo niet bekender
zal worden dan Rammekens het
was in de spannende tijd van Wal-
cherens droogmaking.
Thijsse dat het „lelijkste" gat was bij
Schelphoek op Schouwen. Vier maanden later
bleek die zeedijkbreuk te rijn uitgeschuurd tot
een breedte van 425 meter en een diepte van 37
meter. Je kwam onder ...
het klonk zo menselijk. Wel, de moeilijkheden
maanden later om de Schelphoek dicht te
krijgen, waren er om Thijsse gelijk te geven.
Ten slotte heeft het definitieve
mislukken van een snelle dichting
van het gat in de havendijk tot ge
volg dat de droogmaking van de
Schelphoek het gedeelte van
Schouwen-Duiveland dat in de zee
bocht ... Dezelfde stroom die de havendijk
haast onherstelbaar verwoestte, slijpt
brede geulen door het land en werpt
daarnaast onafzienbare en hoge zand
banken op. De Schelphoek zal, als hij
ooit boven water
Ten slotte heeft het definitieve
mislukken van een snelle dichting
van het gat in de havendijk tot ge
volg dat de droogmaking van
Schelphoek hei gedeelte van
Schouwen-Duiveland dat in de zee
bocht ... Dezelfde stroom die de havendijk
haast onherstelbaar verwoestte, slijpt
brede geulen door het land en werpt
daarnaast onafzienbare en hoge zand
banken op. De Schelphoek zal. als hij
ooit boven water
Ten slotte zegt burgemeester Van
Eeten, op een vraag onzerzijds, dat
hij zich herinnert dat er indertijd plan
nen zijn geweest voor een monument
aan de Schelphoek. „Hier bij Öuwer-
kerk zijn echter ... „Daar is indertijd wel sprake van
geweest. Men wilde op een van de
caissons waarmee het stroomgat van
Schelphoek werd gedicht, een beeld
plaatsen; als ik hot wel heb van een
dijkwerker. Ik heb er
onafzienbaar als het buitenwater, waaraan deze dijk tevergeefs maar zo moedig
weerstand bood. En de diepste indruk van alle de doorbraak bij Schelphoek, het grootste dijkgat in
... gaten, waar de zuigende
stroom van eb en vloed het meren en
werken onmogelijk maakt. En dan als
toppunt: het gat bij Schelphoek, waar
over men in Delft nog steeds in on
zekerheid verkeert wat betreft de
Het dijkherstel op Schouwen-
Duivenland heeft 78 millioen
gulden gekost; alleen al het
sluiten van het geweldige gat bij
Schelphoek kostte 38 millioen en
dat van de gaten bij Ouwerkerk
26 millioen ... ja er is een wil tot werken
en er wordt gewerkt. Doch vlak
de moeilijkheden niet uit. De
heer Van Beveren, met wien wij
naar het dode gebied bij de
Schelphoek reden, vertelde ons
dat enige weken
methoden schieten hier werkelijk te kort, zelfs die, waarbij men gebruik
maakt van caissons, zoals bij de dijkdichtingen Schelphoek en Ouwer-
kerk. Om een beeld te geven van de massa's water, die per getij ...
in en uit onze zeegaten stromen, geeft de memorie van toelichting op
het wetsontwerp een statistiek, waarin de hoeveelheden water per getij
bij dijkgaten als Schelphoek, Ouwerkerk en Kruiningen worden
Het geduld oefenen is noodzakelijk, omdat daarin de enige mogelijkheid
schuilt om Nederland weer tot een geheel te maken. De werken bij de moeilijke
dijkbreuken, als de Schelphoek op Schouwen, moeten ... De Schelphoek
herstel van het on
geveer 450 meter brede gat bij de
Schelphoek. Er zijn reeds enkele tien
tallen caissons geplaatst. Voor de
sluiting van de Schelphoek zijn on
geveer 270 caissons, waaronder een
aantal ... Het gat bij de Schelphoek is de
WIJ voeren dus door dat gruwelijke gat
van de Schelphoek. Elke dag vreet
de zee er verder aan, er is nu tussen de
drie- en vierhonderd meter van die hoge
dijk verzwolgen. Een paar kilometer het
land ... .
Vlak bij zee is een zeer groot gat en daar
door, net als bij de Schelphoek, stroomt het
bijtende zeewater de grote polder Schouwen
binnen. Om dit gat gaat het èn om de
Schelphoek. Om het gat bij
de Schelphoek het vierhonderd
meter brede, stroomgat aan de Zuid
kust van het eiland lussen Zierik
zee en Burglisluis is Holland op
z'n best. Het enige. dat. de bevol
king echter opmerkt, is de man ... staren
naar de gekleurde foto aan de wand:
hun eigen koninkrijk, tussen
Schelphoek en Zierikzee verdron
ken, en steeds opnieuw worden
hun oren getreiterd door het
schreeuwen van hun beesten, die zij
Na het succes bij Kruiningen
stond niettemin nog 8500 hectare
bij Schelphoek onder water en liep
tweemaal per dag de 2600 ha grote
polder Vierbannen bij Ouwerkerk
vol.
... Schelphoek
zeedijk
bij Burgsluis, de Schelphoek en
Zierikzee worden met groot
materiaal aangepakt, eerst de
gaten bij Burgsluis en Zierik
zee en later het belangrijke en
moeilijk te dichten gat bij de
Schelphoek. De ... de „Schelphoek" is het gat 200
meter breed en op het ogenblik
25 meter diep.
De gigantische strijd zal zich aan
vankelijk concentreren op de vijf
„bruggenhoofden" bijBurghsluis
(West-Schouwen), de vogelbroedplaat
sen oostelijk van het gat bij de
Schelphoek, Zierikzee (met de ... weken haar beslag
zal hebben gekregen. Daarna kan een
begin worden gemaakt met het tegen
gaan van de uitschuring van het gaL
bij de Schelphoek, dat het eiland het
meest belaagt.