En omdat ze niet kunnen blijven luisteren en de kinderen bovendien nieuwsgierig
zijn hoe het in 1944 met die overstroming van Walcheren afliep, daarom vraagt
Arjen: 'En toen, vader, hoe ging het toen
'Maar toch heeft het eiland Walcheren in 1944, dus nog geen tien jaar geleden,
bijna helemaal onder water gestaan', zegt moeder.
, die resp. 75 en 50 °/o van hun areaal
verloren, kregen zware slagen, temeer waar zij
zich nog in 't stadium van opbouw bevonden.
De veilingvereniging Goes verloor 23 van
haar areaal. De Polder Walcheren ... , Zuid-Beveland 1200,
Noord-Beveland 300, Walcheren 80, Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen 200; totaal Nederland
25000). In Zeeland zullen 12 a 15000 stuks
runderen minder aanwezig zijn wegens onmo
gelijkheid van
ook voor Walcheren en Zuid-
Beveland. Veel zal afhangen van
het herstel der verbindingen in
Midden-Zeeland, waarvoor de ver-
keerscirculatie West Zeeuwsch-
Vlaanderen Walcheren Zuid-
Beveland over
eigenlijke Walcheren verenigd,
Wolfaartsdijk geraakte met Zuid-Beveland
verbonden, Schouwen en Duiveland werden
door het verdwijnen van het Dijkwater tot
één eiland. En Zeeuwsch-Vlaanderen zag door
inpoldering ... -Vlaanderen; tussen Walcheren
en Zuid-Beveland werden in de periode
18541891 reeds 1314 ha gewonnen en de pas
ten zuiden van de Sloedam bedijkte Quarles-
polder koppelde de eilanden hechter aaneen.
De watervlakte
Walcheren
...
kan inderdaad overal in het binnenland van de eilanden oude zeedijken
aantreffen, behalve in de zgn. oude kernlanden zoals van Walcheren
en westelijk Zuidbeveland. Beekman, wien dit niet was ontgaan
oppervlakten grond wil
prijsgeven. Op Walcheren achtte men die werkwijze wei
nig aantrekkelijk, ook al omdat alle geulenstelsels ver landin
waarts waren doorgevreten, zodat een eventuele omringdijk
zeer lang zou ... zijn geworden. De dijkring van Walcheren
werd dan ook gedicht door het afsluiten der stroomgeulen
in de onmiddellijke nabijheid van de bressen.
Onbekend nog met wat bij de zusterbedrijven op Walcheren en
Zuid-Beveland was gebeurd, werd in de loop van de dag, nadat
slechts de directeur van het Ziekenhuis was gewaarschuwd, de wa
terlevering ... van Ged. Staten Mr Dr Mes met alle belanghebbenden,
teneinde de problemen van de watervoorziening op Walcheren en
Zuid-Beveland nader onder het oog te zien. Hierbij werden onder
van Normandië, de haven die in juni
1944 inderdaad bij Arromanches is gebouwd.
Een aantal van deze caissons werd gebruikt voor
de sluiting van de dijkgaten op Walcheren,
zoals in A. den Doolaards Het ... , heeft hij ook herinneringen van oog
getuigen van de overstromingen van Walcheren
en Ouwerkerk opgenomen, maar deze, hoe
dramatisch ook, hebben eigenlijk weinig met
Er was echter in 1953 één positief aspect dat
licht wordt vergeten: de ervaring en kennis
opgedaan bij de droogmaking van Walcheren
(1945-1946) was nog volledig ter beschikking
en ook hadden de ... sluiten
van de dijkdoorbraken van februari 1953 een
gemakkelijke taak was. Maar zonder de inundatie
van Walcheren en de daaropvolgende sluitingen
was de taak schier onmogelijk geweest.
.
Het terugveroveren op de zee van geheel Walcheren
is daarvan een nieuw en sprekend bewijs. Hier drong
de nood tot handelen, snel en goed!
... Met een variatie op een slagzin over de vrijheid, kan
men van Walcheren zeggen „nooit werd het land zó
duur gekocht, of het was méér waard".
van schepen (geen caissons natuur
lijk) bij het dijkherstel, na de oorlog in Walcheren,
later bij de afsluiting van de Brielsche Maas en Braak
man toegepast, kende men vroeger ook, al stond daar
de ... even volgen. Op
Walcheren overvloeiden de dijken op diverse plaatsen;
de oude havendijk tussen Middelburg en Arnemuiden
brak door, drie weken lang was het land „besouten".
Te Vlissingen vloeide een stuk
Intussen blijkt het gevaar voor Walcheren bezworen
te zijn, want het gat was na vijf getijen definitief ge
dicht. De militairen kunnen na veertien dagen weer
naar hun garnizoenen terugkeren.
...
bij de aansluiting aan de duinen. De toestand is voor
Walcheren précair. Het college besluit Vlissingen en
Vere aan te schrijven de garnizoenen gereed te hou
den om aanstonds naar Westkapelle te kunnen
grotendeels verliest. Het ver
wijderen van het zout en bepaalde tegenmaatregelen zijn
bekend. Deze zijn o.m. toegepast na de drooglegging van
de Wieringermeerpolder en ook op Walcheren na de
inundatie in 1944.
... De invloed op de bouwmaterialen is minder bekend en
tegenmaatregelen zijn niet eenvoudig aan te geven. Op
Walcheren is deze veelal niet direct zichtbare schade on
derschat en heeft geleid tot vele
leidingwater voor Zuid-
Beveland en een groot deel van Walcheren dwars door
het overstroomde gebied aanvoerden. Het zijn een stalen
leiding van 300 mm wijdte en een in gewapend beton
van 400 mm, die langs twee ... Walcheren te ondersteunen.
Toch zou het water alleen niet het ergste geweest zijn, als de Duitsers aan de
overkant van de Westerschelde maar niet zoveel forten gebouwd hadden, vooral op
het eiland Walcheren en speciaal bij ...
vrienden de Amerikanen en Engelsen juist hebben om er hun oorlogsmateriaal te
lossen. De Duitsers moesten dus koste wat kost van Walcheren worden verdreven.
Dat zou natuurlijk kunnen door hun forten vanaf
Londen. Ons eiland Walcheren zou eerst
moeten verdrinken voor het gered kon worden, hoe gek dat ook klonk. En het zou
niet alleen moeten verdrinken voor zijn éigen redding, maar voor de redding en ... onderwaterzetting van Walcheren betekende tegelijkertijd
onze bevrijding. Dat was zeker. Voor het water zouden de Duitse soldaten onher
roepelijk moeten vluchten en na viereneenhalf jaar onderdrukking zouden we
Aanvankelijk meenden we in dezelfde positie te verkeren ais
Walcheren in 1945. De eerste berichten van deskundigen over de
(Eerder verschenen als
boekbrochure "Vreselijke Vrijdag" over
de verwoestingen in Middelburg in mei
'40 en "Water als Wapen" over de
inundatie van Walcheren in oktober '44)
1. Walcheren. 2. Noord-Beveland. 3. Schouwen-Duiveland.
4. Tholen.
... Walcheren
Walcheren en de Zeelandbrug leidt naar
Zuid-Beveland, dat door een brug over het
Schelde-Rijnkanaal weeT met het Brabantse
vasteland wordt verbonden. Deze verbindingen
zorgen voor een steeds groeiende stroom
19401945. De gesel van de oorlog striemde het land.
Van de gebieden die thans getroffen zijn, werden in die jaren
eveneens geteisterd Walcheren, Schouwen en Duiveland,
Tholen, Sint Philipsland
Kasse (no relation to the Walcheren Kasses)
was an organic chemist in his native Holland.
Ernest, the camp genius, had already earned
two doctorates and was working on a third!
Op Walcheren, Zuid Beveland en
in Zeeuws Vlaanderen scheen men
de toestand weer 'neester te zijn.
... naar
Walcheren, waar zij Vlissingen, Kou-
dekerke en Middelburg bezocht. Te
Middelburg heeft Zij de nacht door
gebracht. Heden (Dinsdag) bracht zij
een bezoek aan Noord Beveland.
Walcheren was in de eerste dagen derhalve geheel aangewezen
op de watervoorziening vanuit de waterwinplaats te Biggekerke,
die echter zonder suppletie van Zuid-Beveland bij lange na niet in
staat was ... een ook maar enigszins redelijke voorziening voor geheel
Walcheren, inclusief Middelburg, in stand te houden, mede omdat
in Vlissingen tengevolge van lekkages aanvankelijk vrij veel water-
verlies
Walcheren proved green and lovely. A police
man told us it owed its preservation to the
largest dikes in Zeeland, the Westkapelle
ramparts that tower 15 feet above the tide.
... Walcheren used American press-agent de
vices when it set about restoring its forests.
"Plant a tree on Walcheren," ran one slogan,
"and the island will again be the Garden of
Zeeland." It worked
rond Rotterdam, Dordrecht en 1 s-Gravendeel en verder
Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren, Zu1d-Beveland en Texel. Door de
geïsoleerde ligging van de ondergelopen plaatsen op de andere
eilanden
zelden meer dan 0,5 a 1 m, op Walcheren en Zuidbeveland daaren
tegen i,s a 2 m. Het oppervlak van Schouwen moet plaatselijk verder zijn ver
laagd door de moernering (turfwinning) en het af karren voor
,
ook niet met het boze gat van Rammekens bij de droogmaking van
Walcheren in 1945.
Bij de oorlogsinundatie van Walcheren stroomde door de gaten
gezamenlijk een hoeveelheid van 100 millioen m3 per 6 uren, op
Schouwen-Duiveland een kleine 200 millioen m3. Begrijpelijk, dat
de opgave
Walcheren) en „De Ramp van 1 Februari 1953",
waarvan de eerste twee een duidelijk beeld gaven van hetgeen de
Rijkswaterstaat reeds gepresteerd heeft op het gebied van het
maken/herstellen van zeedijken.
situatie op Schouwen waren ontmoedigend: Schouwen was veel
erger dan Walcheren, omdat Schouwen belangrijk lager ligt.
gaven, maar in menselijk
opzicht niet tot een ramp
werden. Inundaties vonden
plaats op Walcheren,
Schouwen-Duiveland,
Tholen, St. Philipsland, de
Bevelanden en in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
berichten over de staat van de dijken
op Walcheren en het Westelijk deel van Zuid Beveland niet erg
geruststellend waren.
op Walcheren,
waar tevens de methoden tot bodemherstel werden uitgedacht en toege
past. Zie het Rapport daarover van de Directie der Wieringermeer.
Zeeland overal het
dubbele van 1939, op Walcheren bijna het drie-, in W. Zeeuws-Vlaanderen
bijna het vierdubbele.
Op Walcheren had men ondervonden, hoe snel corrosie optreedt aan
metaal, dat beurtelings is blootgesteld aan de lucht en aan het zoute water.
Hierdoor geleerd heeft men de talrijke dure
in
ons land en ondanks dat het moeilijk was vaarklare sleepboten te vin
den. Maar juist op het nippertje kreeg men twee ervaren sleepbootkapi
teins, die hun sporen al in de strijd om Walcheren verdiend
door deze betere verbindingen zowel de handelsbeweging als de
industrialisatie der eilanden zal worden bevorderd, terwijl thans op
de eilanden, met uitzondering van Walcheren, als gevolg van hun ge
Onder de abonnees bevonden zich slechts
drie grote waterschapbesturen, die van
Delfland, de Hoekse Waard en Walcheren.
gebruikte bij het sluiten van de dijken op Walcheren. Men besloot tot de bouw van z.g.
eenheidscaissons', aan elkaar koppelbare caissons met afmetingen van 11 x 7,5 x 6 m.
De caissons konden naar
vaste klei in bruikbare hoeveelheden gevonden in het
Zuid-Hollandsch Diep nabij de Moerdijk, waar in 1945
ook klei was ontleend voor Walcheren.
aandacht destijds opnieuw
gevestigd op de eeuwige bedrei
ging van ons lage land. De bomen
op Walcheren bloeiden echter al
weer en in de Wieringermeer
rijpte weer het graan. Nogmaals
kregen wij echter een
de „werven" of „hillen" op
Walcheren ook een soort kunst
matige heuveltjes waren met
dezelfde functie als de terpen.
Tegenwoordig beschouwt men
die echter als overblijfselen van
vestingen, opgeworpen