De stadsrechten van Axel.
... stadsrechten heeft ver
kregen, maar niet te bewijzen is
in welk jaar, omdat nu eenmaal
de acten en crigineele geschriften
den tand des tijds helaas niet
hebben kunnen weerstaan, zooals
helaas zooveel uit ons
Gemeentebestuur, op
te wekken deel te nemen aan de festiviteiten
ter ge'egenheid van het feit dat Axel in 1213
stadsrechten verkreeg van gravin Johanna van
Konstantinopel en graaf Ferdinand van Por
tugal.
... -dit
licht bezien is het van meer dan plaatselijke bete
kenis, dat wij het feit van het 750 jarig bestaan
van onze stadsrechten, hebben aangegrepen om een
zodanig herdenkingsfeest te vieren, dat door mid
In juni a.s. wordt feest gevierd ter ge
legenheid van het feit dat het 750 jaar ge
leden is, dat gravin Johanna van Konstan-
tinopel en haar gemaal Ferdinand van
Portugal stadsrechten gaven aan Axel.
... door
archiefstukken bewezen jaartal aan over
het verlenen van stadsrechten. De stad
kreeg toen haar eigen bestuur en recht
spraak.
Zoals gezegd kwam er meer belangstelling voor de geschiedenis van
ons stadje en in een vergadering van de V.V.V. kwam de vraag naar
voren, wanneer de herdenking van het verlenen der stadsrechten aan ... naar in te Stellen, welk comité besliste dat, gezien de officiële
bescheiden in het archief der gemeente, in 1213 door graaf Ferdinand
en Johanna van Konstantinopel de stadsrechten aan Axel waren ver
bestaan
betreft, al een meer dan duizendjarige her
denking kunnen gaan voorbereiden. Maar
de stadsrechten zijn in ieder geval in 1213
verleend. Dat staat vast. De heer De Jonge
verklaart dit positief ... verzette, kan dit niet ont
kennen. In 1213 werden door Johanna van
Konstantinopel stadsrechten aan Axel ver
leend. Dus met het volste recht kunnen wij
gaan herdenken en vieren dat dit feit 750
jaar is
3e, Ferdinandstraat. Ferdinand van Por
tugal was de echtgenoot van Gravin Jo
hanna en dus ook betrokken bij het ver
lenen der stadsrechten.
... In die tijd werden vrijheden aan Gent toe
gestaan en ontving Axel zijn stadsrechten.
Men schrijft ons uit Hulst
Tijdens de herdenkingsfeesten
van het 750-jarige bestaan der
stadsrechten te Hulst, van 15 tot
25 Augustus a.s. zal op een der
terreinen nabij het Zeeuwsch-
Vlaamsche ... Toen Hulst voor 750 jaren zijn
stadsrechten verwierf, stond het
Vlaamsche land in het teeken van
bevrijding uit de kluisters der
dienstbaarheid. De „servi" van
weleer werden aanzienlijke poor
ters en
Een wagen, voorstellende Ferdinand en
Johanna, graaf en gravin van Vlaanderen,
welke Axel stadsrechten geeft of deze
bevestigen (1213).
... Filips (zich noemendezoon van de
koning van Frankrijk), gehuwd met Marga-
retha van Male, bevestigt de stadsrechten
en geett verlof aan Axel om een Zaterdag-
markt en twee vrijmarkten te houden (1399).
Ons stadje, ja w'ant ook in 1944 had
Axel al zo'n 800 jaar stadsrechten, maar
behoudens deze rechten kon men van het
stadskarakter niet zo veel bespeuren. In de
loop der eeuwen was Axel van een wel
jonge, D. J. Oggel Jz.
en J. C. Vink uitr.oodigde om een
onderzoek in te stellen naar de
stadsrechten van Axel. Het re-
eigen rechtbank, dus
haar eigen stadsrechten bezat,
bouwen. Waar nu de Algemeene
Begraafplaats is, stond toen de
parochiekerk, gewijd aan St.
Pieter, waarvan een paar jaar
geleden de fundamenten en brok
Verlenen van
STADSRECHTEN
... Nu het voor sommigen verwarrend wordt, het
jaartal van het verlenen van de stadsrechten aan
Axel te bepalen en anderen het jaartal 4213 in
twijfel trekken, wil ik nog eens nader de gegevens
uit het
Vergezeld van een groep poorters en
poorteressen, onder aanvoering van de
graaf van Vlaanderen, van wie Hulst i#
de veertiende eeuw stadsrechten verkreeg,
arriveerde de burgemeester in gezelschap
van
Amper een jaar geleden vierde Axel het
feit, dat haar 750 jaar geleden stadsrechten
werden verleend.
De historische optocht verp'aatst ons naar
de tijd waarin aan Axel de stadsrechten ge
geven werden door gravin Johanna van Kon-
stantinopel en graaf Ferdinand van Portugal,
haar gemaal, dus omstreeks
Toen hij nu met een Johanna en een groot
leger te Gent kwam, verzetten de Gente
naren zich niet meer. Gent kreeg zijn vrij
heden en Axel zijn stadsrechten.
historische gebouwen zullen
des avonds verlicht zijn en de bekende Kam
per steur zal de kop opsteken. In het ver
leden zou de beschermheer van Kampens
stadsrechten, de Bisschop van Utrecht een
maaltijd in ...
vóór de stad, toebereid zou worden voor
een gastmaal tere ere van een hoge bezoe
ker, de Bisschop van Utrecht, de bescherm
heer van Kampens stadsrechten.
Hier zal H. M. met alle tocht-
genooten uitstappen, ter bezich
tiging van den historischen stoet,
welke dan ter herdenking van
het 750-jarig bestaan van de
stadsrechten van Hulst door de
stad trekt.
Nijverheids
tentoonstelling, bij de feesten tot
herdenking van het 750-jarig
bestaan der Stadsrechten van
Hulst in Augustus.
Generale
Staten voorzien zou zijn, een afzonderlijk be
stuur en Stadsrechten (Dr. Wesseling Ge
schiedenis van Terneuzen, Zelandia Illu-
strata), welke rechten later door Leicester in
augustus 1586 werden
1 (1213) Wagen, voorstellende Ferdinand
en Johanna, Graaf en Gravin van Vlaanderen,
geven aan de Magistraat van Axel hun
stadsrechten-
Juni herdachten we het 750-jarig jubileum
van de verlening der stadsrechten aan Axel
door graaf Ferdinand van Portugal en gra
Dit jaar zal Axel het feit herdenken, dat
het 750 jaar geleden stadsrechten verkreeg.
In een in 1533 door Karei V aan Axel
verleend privilege wordt vermeld
„Dat Willem Ferdinand, Graave van
Hulst herdenkt dezer dagen haar 775-
jarig bestaan als stad met stadsrechten, die
haar in 1180 verleend werden. Zaterdag be
gint deze herdenking met een ontvangst van
genodigden in de Burgerzaal van
En om een sterk sprekend feit te noemen,
speelde Axel reeds een rol van betekenis en
had het reeds stadsrechten verworven, toen
Amsterdam nog ternauwernood een vissers
dorp was
Haar stadsrechten waren al bevestigd in
1213 door Ferdinand van Portugal en
Johanna van Konstantinopel, graven van
Vlaanderen.
tugal, de gravin, die de stadsrechten van
Axel had bevestigd, was opgevolgd door
haar zuster Margaretha, ook wel in later
tijd Zwarte Margriet genoemd. Deze was
in 1244 een vrouw van omstreeks 50 jaar
en
Burgemeester en Wethouders van Axel maken
bekend dat de markt op zaterdag 22 en 29 juni a.s.
in verband met de feesten ter gelegenheid van het
750-jarig bestaan van de stadsrechten een uur
vroeger
stadsrechten
kreeg. Welteverstaan is dus Hulst
geen 750 jaren oud, want het
bestaat reeds meer dan 10 eeu
wen, maar als stad is Hulst het
volgend jaar 750 jaar oud.
Vervolgens gaf de voorz. lezing
van het rapport, dat was uitge
bracht over de stadsrechten en
dankte de heeren, die daarvoor
moeite en tijd belangeloos had
den opgeofferd. Ofschoon dus
1933 in dat
stadsrechten heeft verkregen, daar
de oorkonde daarvan zoek gc
raakt is.
Om deze stad heen Is nu in den
loop der eeuwen een aantal voorsteden
verrezen, waarvan een enkele, b.v. de
regeeringswijk, Westminster volledige
stadsrechten verkreeg en ook den titel
.City* draagt
in dezelfde tijd als Hulst
en Biervliet stadsrechten ontving.
Wanneer Karei V op 23 Januari 1532 de
stadsrechten van Axel bevestigt, vermeldt
hij (oud Archief van Axel A 1), dat Ferdi
nand van Portugal, graaf van Vlaanderen en
zijn gemalin Johanna van
Ie. wordt hier gesproken over het geven
van stadsrechten of bevestiging daarvan
door Ferdinand en Johanna van Konstauii-
nopei, graven van Vlaanderen in 1213.
En de historicus Van Loon roept met
velerlei bijzonderheden de romantiek uit het
verleden op. Hij vertelt van de Soester
bekkensnijders van het boerendorpje Bacrn
dat eenmaal stadsrechten kreeg, van
Zooals bekend is Hulst eigen
lijk het doel van de reis der
Koningin. Deze stad viert het
feit, dat het in September van
het jaar 1180 de stadsrechten
verkreeg van Dirk van Elzas,
Qraaf van Vlaanderen
Het is een gelukkig samentreffen,
dat Uw hooggewaardeerd bezoek juist
valt in de dagen, dat wij feestelijk
herdenken het 750 jarig beslaan der
Stadsrechten. Immers behalve een
reden tot vreugde over ... verleening van de stadsrechten aan
Hulst en tevens aan de gemeenten,
welke wij heden bezoeken. Ik houd er
Mij van overtuigd, dat de hechte ban
den, waarmede Zeeuwsch-Vlaanderen
aan het Vaderland en
Verder moet me iets van het hart over het geven
van stadsrechten aan Axel, daar ik daarin verschil
met de heer Oggel, zoals deze wel begrijpt.
... Uit de stadsarchieven blijkt, dat stadsrechten ge
geven zijn aan Axel in 1213 door Ferdinand van
Portugal en Johanna van Konstantinopel, graven van
Vlaanderen en niet door Filips van den Elzas, die
Toch vinden we in de nummers A.l en
A.2 de vermelding van het geven van stads
rechten en weten we, dat Axel al vroeg
stadsrechten bezat, en dus als stad met ei
gen bestuur een voorname plaats innam ... , Sicilië etc. het 17e jaar.
Zeker is het nodig geweest eeni copie in het
Hollands door een notaris te laten opmaken
als Axel in een kwestie met anderen ge
wikkeld werd, waarbij de stadsrechten in
het geding
gemalin Johanna van Kon-
stantinopel stadsrechten werden gegeven aan Axel
(Stadsarchief A 1), welke stadsrechten op 5 Ja
nuari 1389 door Filips de Stoute en door Ka-
rel V op 23 Januari 1532 werden
Voorstel tot het treffen van voorbereidingen
voor de viering van het feit, dat Axel in 1963
750 jaar geleden Stadsrechten verkreeg.
... Het zal uw Raad bekend zijn, dat Axel in het
jaar 1213 stadsrechten verkreeg. In 1963 kan der
halve gesproken worden van „Axel 750 jaar stad".
Axel kreeg stadsrechten in 1213 van Jo
hanna van Konstantinopel en Ferdinand van
Portugal, Gravin en Graaf van Vlaanderen.
... Het is een gekostumeerd spel dat ongeveer
een ha'f uur duurt en handelt over het ver
lenen der stadsrechten aan Axel in 1213 door
gravin Johanna van Konstantinopel en haar
gemaal Ferdinand van
Amper een jaar geleden vierde Axel het feit, dat
haar 750 jaar geleden stadsrechten werden ver
leend. Toen kwam de gedachte op, de gemeente
Axel een blijvend aandenken in de vorm van een
carillon in
Het dorp Lichtenberg is, onder den
rook van Berlijn, in weinige jaren zoo
uitgegroeid, dat het nu stadsrechten
heeft gekregen. Maandagmiddag heeft
graaf Rödern, de landraad van den
kreits
26. Voorstel tot het treffen van voorbreidingen
voor de viering van het feit dat Axel in 1963
750 geleden stadsrechten verkreeg
Voorbereidingen worden getroffen voor een
waardige viering in 1963 van het 750-jarig be
staan van de Axelse stadsrechten. Ook deze her
denking vindt op enige posten haar neerslag in de
begroting.
Axel, dat reeds in 1213 van Ferdinand,
graaf van Vlaanderen en Johanna van Kon-
stantinopel zijn gemalin, de stadsrechten,
zoals die aan Hulst en Gent waren gegeven,
had ontvangen, zal wel klaar
Nadat Sluis in 1290 stadsrechten kreeg,
verwierf het snel een grote welvaart en werd
op aandrang van de burgerij reeds in 1375
met de bouw van het Belfort begonnen.