, waarbij Goe-
ereede stadsrechten verkreeg.
In de artikelen 9, 11, 12 en 35 komt
[elkens de visserij ter sprake, waarvan
rellicht het meest frappant is, dat toen
leds in maatschap werd gevaren, het-
een
Jr waren ook nog andere steden,
pnalsteden genoemd. Ze hadden vroe-
wel stadsrechten gekregen, maar
laren van minder betekenis en hadden
leen medezeggenschap in de regering
In Zeeland. Het waren
laatste tijd is bewezen,
dat de Romeinen er een nederzetting
hebben gehad. (Flandria) In elk geval
was Vlaardingen van ouds een vissers
stad, Floris V gaf in 1273 stadsrechten
en andere privilegiën. Vooral
Als stad is het 800 jaar oud, hei kreeg
namelijk in 1180 van de Vlaamse graaf
Filips van den Elzas stadsrechten. Toen
bestond het dus al als dorp. Het oudste
document is een oorkonde uit het jaar
te Ouddorp. Het is een oud
stadje dat reeds in 1330 stadsrechten
ontving. Brand, storm, overstroming, oor
log en plundering waren in de loop der
eeuwen haar deel.
Bij het snuffelen in oude papieren
ontdekte ik dat Vlissingen in 1315 van
Graaf Willem III (uit liet Henegouwse
huis) stadsrechten heeft gekregen. Dat
is dit jaar dus 650 jaar geleden, van
daar een
uitgroeide tot een
stad. Men liet de hond uit de naam weg
en sprak eenvoudig van „de Dam". Het
is een flinke stad geworden: Damme, dat
reeds in 1180 stadsrechten kreeg, hon
derd jaar voordat Jacob van Maerlant ... , die stadsrechten aan de plaats
gaf, Margaretha van Vlaanderen, Karel
de Stoute.
fvcnals Domburg kreeg ook Westka-
750 jaar geleden stadsrechten
iojji) Het werd een smalstad, kreeg
tene zitting in de Staten van Zee-
.,(1 Evenmin als bij Domburg horen
fiier van muren met poorten
Een on-a£-zienbare mensenmassa was
zonda-s in deze stad (want Ri]ssen
Se rin Stadsrechten) waar te nenaen^
nfsch kerk met zijn 1300 zitplaatsen
was beide diensten boordevol. Vooral m
de middagdienst
De kustlijn van Walcheren buigt zich
hier om en op deze Westkaap is het
oude stadje ontstaan. WestkapeUe is in
derdaad een stad, een smalstad, in 1223
kreeg het stadsrechten, maar tegenwoor
dig
.g.n. stadsrechten steeds meer invloed
gingen uitoefenen op het volk. Het plat
teland bleef hierin enige tijd achter,
omdat de bevolking hier werd gere
geerd door de landheren e.d. De ontwik
keling van de steden en
In 1091 genoemd Dorfes Albrandstadt
kreeg in 1354 stadsrechten.
Er waren in 1550 ongeveer 500 in
woners.
... In 1398 kreeg GroB-Gerau stadsrechten.
In de 30-jarige oorlog werd de stad bijna
volledig verwoest door brand.
Ook de pest maakte veel slachtoffers. Na
die oorlog was het inwonerstal gedaald
tot 50
In 1312 verkreeg Goedereede van de toen
regerende landsheer Gerard van Voome de
eerste stadsrechten. Later werden aan deze
stadsrechten nog nieuwe toegevoegd. Dit
gebeurde respectievelijk in de jaren
Op 7 december 1366 heeft Jan van
Blois, Heer van Tholen, aan Tholen
stadsrechten verleend.
De VOORZ.: Tholen is een stad met
stadsrechten! Tholen heeft ook een brug en
bruggeld! Ik wou dat we ook zoo'n brug
hadden! (Vroolijkheid.) Na eienlge be*
spreking, wordt tot het maken van een be
Deze steden hadden stadsrechten ge
kregen, ze mochten dan muren rond de
stad bouwen met poorten er in en grach
ten er rond. Ze konden zich dus goed
verdedigen tegen een m.ogelijke vijand.
... Er waren ook nog andere, kleinere
steden met stadsrechten, ze werden
smalsteden genoemd en hadden geen
vertegenwoordigers in de Staten (Dom
burg, Westkapelle, St. Maartensdijk,
Kortgene).
wat 'investeren' is en
over de concrete invulling van de 'gelijke
verdeling' valt nog wel het een en ander te
zeggen. Over één ding zijn wij het eens;
stadsrechten en stadsplichten zijn onlosma
kelijk
Een plechtige boodschap van de Ge
meenteraad van Bolsward bij gelegen
heid van de herdenking van het feit dat
in 1455 de Vroedschap van Bolsward
zijn stadsrechten vaststelde;
Vorstelijk paar herdacht en tegelijk, dat het 650 jaar ge
leden is, dat Goedereede stadsrechten verkreeg. (Het besluit over de muziek
tent hebben wij in ons vorig nummer reeds opgenomen).
Goedereede verschillende stadsrechten
... ze een deel hunner rechten
aan de plaatselijke, door hen zelf 'be
noemde 'bestuurders: de stadsrechten
gaven aan de steden een eigen bestuur
Schout en schepenen werden zelfstan
diger en naast hen
Later werd er een klooster gebouwd,
allengskens groeide het aantal inwo
ners; in 1217 werden stadsrechten ver
leend. Willem II, roomskoning gaf or
der de Abdij verder uit te bouwen, zijn
stoffelijk
De datum van 7 december 1366 heeft
men nu als vaststaand aangenomen,
dat Tholen stadsrechten kreeg en dit
jaar bestaat Tholen 600 jaar als stad.
Omdat 7 december valt in een „dure"
tijd (vlak na St
Maar Veere weigerde beslist het be
vel op te volgen, het beriep zich op zijn
stadsrechten. Ging het niet goedschiks,
dan maar kwaadschiks. Middelburg
wapende zich om met geweld Veere
te dwingen en De
De geschiedenis verhaalt dat op 9
april 1355 graaf Willem V stadsrechten
gaf aan Enkhuizen.
De stand is al eeuw oud. Reeds m
wordt ze genoemd. Daarna kreeg
stadsrechten. Ze werd een zeer bedrU'
ge Hanzestad. Druk verkeer van kooP'
De steden werden steeds sterker,
mochten zich door muren omringen en
grachten graven. De drie grootste kre
gen stadsrechten: Middelburg 1217,
Vlissinigen 1315, Veere omstreeks 1350.
Ze werden later ... stemhebbende steden
in de Staten van Zeeland. Domburg en
Westikapelle kregen hierin geen stem,
ze werden smalstedert genoemd en had
den sinds 1223 stadsrechten. Arne'mui-
den kreeg dit recht pas in 1574 van
jaar stadsrechten bezitten. In verband met
dat heuglijke feit werd dit jongensboek
uitgegeven. Het speelt uiteraard in
datzelfde Nieuwpoort en wel rond 1785,
de tijd van patriotten en prinsgezinden.
Stadsrechten In 1985 is het 500
jaar geleden dat de Smalstad Sint Maar
tensdijk stadsrechten kreeg. Op welke
manier de herdenking zal plaats vinden, is
nog niet bekend.
1204
en kreeg stadsrechten in 1375. Ondanks
de eerste stormramp werd er in 1549 de
nieuwe de nieuwe graaf Philips van Zee
land ingehuldigd. Maar toen in 1631 de
Zeeuwse vloot er zo'n duizend gevangen
500 jaar
en zal het stadje Goedereede
vieren dat het 700 jaar gele
den stadsrechten kreeg. "De
Stichting Goereese Gemeen
schap treft al voorbereidin
gen voor de festiviteiten en ik
kan me niet
Na de buitengewone raadszilttingr, ter herdenking dat 650 jaar geleden aan de
oude stad Goedereede stadsrechten zijn verleend, had de opening plaats van
het geheel gerestaureerde Hotel „De Gouden ... De commissaris Mr. Klaasesz hield
een belangwekkende rede en confron
teerde zijn gehoor met het verleden. Op
7 mei 1312 werd door de lieren van
Voorne aan Goedereede stadsrechten
verleend; spreker
. werd de Chr. Land-
bouwhuishoudschool te Ouddorp in ge
bruik genomen Zaterdag 8 sept. werd
te Goedereede feestelijk herdacht dat
het 650 jaar geleden stadsrechten ver
kreeg Zondag 9 sept. had de beves
de bevrijding van de Spaanse be-
kting niet veel meer te merken is.
[Leiden is een oude stad, die reeds in
3 van Floris V stadsrechten ontving.
bank zij de lakenindustrie beleefde Lei-
len in de
Toch is Domburg een stad, een zoge
naamde smalstad; het had geen afge
vaardigde in de Staten van Zeeland,
zoals de andere grote Zeeuwse steden.
Wel stadsrechten, maar geen muren,
wallen, grachten en
Dit jaar bestaat Middelburg als stad
750 jaar: in 1217 kreeg het stadsrechten.
In juni wil men dit historische feit op
sobere wijze herdenken, voor een uit
bundige feestviering heeft men geen
geld
: ze hadden wel stadsrechten van de
landsheer gekregen, maar hebben nooit
een afgevaardigde in de Provinciale
Staten van Zeeland gehad.
Het meest begeerde voorrecht ont
vangt de plaats in 1374: Reimerswaal
krijgt stadsrechten. Van een onbemuur-
de plaats, een z.g. vrijheid, kan het een
stad worden als men muren en schans-
torens
Hulst is een oude stad, reeds in 1180
kreeg het stadsrechten.! Omstreeks het
jaar 1400 was de stad al in het bezit
van een primitieve gracht met een
aarden wal er omheen. Door de uit
vinding van liet
Het hoogtepunt van de ontwikkeling
is het verkrijgen van stadsrechten op 1
april 1375. Vanaf die datum mocht Rei
merswaal zich dus een stad noemen en
zich ook als stad inrichten met wallen,
muren
In 1315 heeft Vlissingen stadsrechten
gekregen en enkele jaren later (1328)
werd deze kerk gebouwd; een kruis
kerk, aan Jacobus gewijd, daarom wordt
de Grote kerk ook wel St. Jacobskerk
genoemd. De
Deze steden hadden stadsrechten ge
kregen, ze mochten dan muren rond de
stad bouwen met poorten er in en grach
ten er rond. Ze konden zich dus goed
verdedigen tegen een miogelijke vijand.
... Er waren ook nog andere, kleinere
steden met stadsrechten, ze werden
smalsteden genoemd en hadden geen
vertegenwoordigers in de Staten (Dom
burg, Westkapelle, St. Maartensdijk,
Kortgene).
In 1183 had het stadsrechten gekregen
van Filips van de Elzas, graaf van
Vlaanderen. Biervliet was vroeger een
belangrijke handelsstad, waar behalve
kooplieden ook veel vissers woonden,
die als
Verscheidene eeuwen voor Domburg
1223 stadsrechten kreeg, bestond de
'laats al. In het begin van onze jaartel-
mg moet het een Romeinse nederzet-
mg zijn geweest, uit deze tijd zijn er
wmeinse munten
Het was altijd een grote eer voor een
plaats wanneer deze stadsrechten kreeg.
Van een onveilig dorp veranderde men
dan in een veilige stad. Want bij deze
rechten was het geoorloofd in het ver
volg
. Maar Veere trok
er zich niets van aan, het beriep zich
op zijn stadsrechten.
Arnemuiden krijgt
stadsrechten
... het dorp Arnemui
den stadsrechten geschonken.
Behalve de zes stemhebbende steden
waren er in Zeeland ook smalsteden. Ze
hadden van de graaf eens stadsrechten'
verkregen, maar hadden geen wallen
of muren met poorten gebouwd. Even
min hadden ze ... Zo bijvoorbeeld Domburg en West-
kapelle, die in 1223 stadsrechten had
den' gekregen, imaar er uitzagen als ge
wone dorpen. Zo ig het nog. Op de plaat
van Domburg zien we een paar herders
met schapen
bestaan. Ze
probeerden een zetel te krijgen in de
Staten van Zeeland, maar door de te
genwerking van Zierikzee gelukte dat
niet. Zulke steden werden smalsteden
genoemd: ze hadden wel stadsrechten,
maar