Jaap van Westen en een leven vol muziek
Voorjaarsschoonmaak
eerzien
11
De Koewacht
als Het Dorp
Zeeland kent heel
wat muzikale
talenten. Bekende en
minder bekende. Tot
die laatste
categorie behoort
Jaap van Westen, die
in 1893 wordt
geboren in Borssele
en in 1976 overlijdt.
door:
Anneke van Waarden-Koets
Jaap gaat na zijn schooltijd
in de leer bij kleermaker De
Meij in Goes en trouwt
in 1919 met Jannetje
(Jaantje) Fraanje uit Borssele. Ze
beginnen een winkel in over
hemden. Er zit muziek in zowel
de winkel als het gezin. Ze krij
gen vier dochters en een zoon.
En het overhemdenwinkeltje
groeit uit tot de gerenommeer
de herenmodezaak Maison Van
Westen.
Jaap van Westen is een levens
genieter en een hartstochtelijk
muziekliefhebber. Hij leert
orgelspelen en dirigeert ver
schillende koren. Jaap waagt
zich ook aan componeren. Aan
vankelijk zijn het kinderliedjes,
later wat grotere werken, zoals
een compositie van 'Psalm 104',
die veelvuldig wordt uitgevoerd.
Van Westen componeert twee
oratoria: 'Daniël' en 'Esther'.
In de jaren dertig komt zijn
oratorium 'Daniël' tot stand.
Het verhaalt over het leven van
Daniël in de tijd dat het Joodse
volk in ballingschap in Babylo-
nië leeft. De muziek voor koor,
solisten, orgel, piano en orkest,
is romantisch, licht dramatisch
en een sfeervolle verklanking
van de woorden van Francien
Poley-Scheele, zijn vaste libret-
tiste.
Het oratorium 'Daniël' wordt
voor het eerst uitgevoerd op 11
maart 1936 in Nieuwdorp. Jaap
dirigeert zelf. Op 6 november
1940 wordt 'Daniël' uitgevoerd
door drie koren uit Yerseke,
Hansweert en Wemeldinge, on
der leiding van Jan Kousemaker.
De opbrengst is bestemd voor
de wederopbouw van de Her
vormde kerk in Yerseke, die in
de meidagen van de Tweede We
reldoorlog zwaar is beschadigd.
De compositie maakt indruk.
In januari 1941 wordt de Goese
Oratoriumvereniging opge
richt. Jaap van Westen wordt
lid van de zangvereniging die
onder directie staat van Jan
Kousemaker, met wie hij goed
bevriend is geraakt. Iedere week
komt Kousemaker naar het huis
achter de winkel om samen te
musiceren en te praten over hun
grote liefde: muziek en zang.
Op 20 en 21 juli 1948 voert de
Goese Oratoriumvereniging
het oratorium 'Daniël' uit in de
Concert- en Gehoorzaal te Mid
delburg. Het concert op 21 juli
is bijzonder omdat het recht
streeks wordt uitgezonden door
de NCRV op Hilversum 1.
Speciaal voor deze radio-uitvoe
ring worden landelijk bekende
solisten gecontracteerd. Eén van
hen is de sopraan Erna Spooren-
berg, die dan aan het begin van
haar glansrijke carrière staat.
De andere solisten zijn de alt
Watty Feenstra-Krap, de tenor
Ary Roodenburg en de bas Henk
Driessen.
Deze uitvoering is ook op 78-toe-
renplaten vastgelegd. Kleinkin
deren van Jaap van Westen (de
kinderen van zijn zoon Piet),
hebben de platen enkele jaren
geleden laten overzetten op cd,
zodat de uitvoering ervan in de
oorspronkelijke versie beluis
terd kan worden. De originele
partituur van het oratorium
'Daniël' en ook de partituren
van andere werken zijn bewaard
gebleven.
Willy Waumans (76) uit Koe
wacht is nog dagelijks bezig met
muziek. Onder meer als (oudste)
lid van de dorpsharmonie EMM.
Een andere bezigheid is het
hertalen van Nederlandse liedjes
in dialect. Hieronder een stukje
uit Het Dorp. Maar dan over De
Koewacht.
Op 't zolder von ik overlest
Een schuene foto niet al te best
De Koewacht van eel lang gelee
Wij emmen z 'allemoal gekend
De Klof, de Straffen en Pol Cent
En Koos de Koster aon de kerke
Veur friet noar Mijntsen van den
Buys
En Peerkenoan de Belse kerk
Maor uek een pintsjen bij Arieken
De volledige tekst is te vinden
op www.zeeuwsweerzien.nl
door: Stephanie Huibregtse
Enigszins ongelovig keek ik mijn tante
aan. Voorjaarsschoonmaak. Meende
ze dat nou echt? Helaas, er was geen
ontkomen aan: alle matrassen moesten
van boven naar beneden en daarna
zelfs naar buiten gezeuld worden! En
ik? Ik moest helpen!
Logeren bij Oom en Tante op de
boerderij betekende altijd: niet zeuren,
maar meewerken. Die onhandelbare
loodzware dingen moesten niet alleen
naar beneden, maar vervolgens ook
nog óp de haag worden getrokken - die
daaronder flink doorboog - en daar
na eindeloos met de mattenklopper
bewerkt. Tjonge, wat was dat zwaar
werk voor een vijftienjarige. Ik zie het
eindeloze stof nog over het erf zweven.
En pas als Tante helemaal tevreden was
met het resultaat, werden ze allemaal
weer terug naar boven gesjouwd. Wat
een gezweet en wat een gedoe.
Tante droeg tijdens de traditionele
grote voorjaarsschoonmaak altijd een
werkvestje in plaats van haar goede
zwarte jak. Want kuisen deed je niet
in je goeie goed, daar had je werkgoed
voor. Zo'n gebreid werkvestje was veel
praktischer en bovendien makkelijk te
wassen na al dat vuule werk.
Wil je ook zo'n werkvestje breien?
Werkvestje Saartje is vernoemd naar
één van die Tantes. Vroeger werden ze
uit het hoofd gebreid, er bestonden
geen patronen van. Het patroon van dit
vestje is nu te koop via www.visser-
struien.eu
U krijgt het patroon van het werkvestje
gratis bij aanschaf van het garen bij
www.blij - dat-ik-brei.nl
W ZEEUWS
Oratorium 'Daniël'
Uitvoering van het Oratorium 'Daniël' door de Goese Oratoriumvereniging, 27 en 28 november 1947 in het Schuttershof in
Goes. Solisten: sopraan Janny Schrijver uit Goes, alt Ali Filarski uit Den Haag, tenor C. Karelse uit Goes en bas-bariton A. van
Doorn uit Goes. In het midden dirigent Jan Kousemaker. Op de achterste rij Jaap van Westen, die na afloop wordt gehuldigd
met een lauwerkrans. Foto: privécollectie
Goese Oratoriumvereniging
Bewaard
Het Dorp Koewacht
Foto's: Stichting Zeeuwse Visserstruien
Zr«MATVISSERSTRL IEIM2C
Werkvestje