Frans Naerebout maakte Captain Grant tot een succes Suikerzoete verzameling eerzien 11 DE ZEVEN PROVINCIËN No. 337. Trots en met enige eerbied pakt Vlissinger Hein Naerebout gretig werd gespaard. (70) het boekwerk van de tafel. Een album van Captain Grant, het shag- en sigarettenmerk, dat in de jaren vijftig bij de tabaksproducten plaatjes van schepen voegde, die Terwijl hij vanuit zijn huis aan de Boulevard Bankert uitkijkt over de voorbijglijdende zeeschepen, bladert Hein er voorzichtig in. Zijn vader, voor 95 procent zeker in een rechte lijn afstammeling van mensenredder Frans Naerebout van wie een standbeeld op de boulevard staat, werd opgeleid als technisch maritiem tekenaar. Maar kunstschilderen was zijn passie. Hij volgde de Rotterdamse Academie. Door de unieke combinatie van technische kennis en artistieke vaardigheid kreeg hij rond 1950 de opdracht voor het tekenen van scheepsplaatjes voor vier verzamelalbums van Hooimeijer Beschuit. Daar schreef hij ook de teksten voor. Toen er een andere auteur werd aangesteld en Naerebout zelfs een tweede tekenaar naast zich moest dulden, stapte hij op. Om meteen te worden ingelijfd door tabaksfabrikant John Wood, die vond dat scheepsplaatjes naadloos aansloten bij het merk Captain Grant. „Nederland zat in de opbouwfase en scheepvaart was booming in die jaren'', weet zoon Hein. ,,De interesse voor de maritieme wereld was enorm.'' Van Captain Grant kwamen vier albums uit in soms wel acht drukken: Van zee tot zee (1957), Op de lange deining (1958), Havens achter de kim (1960) en Van stoom tot atoom (1961). In totaal 630 plaatjes, gemaakt op basis van foto's uit zijn eigen omvangrijke archief of afbeeldingen die rederijen leverden. Geschilderd met dekkende waterverf (gouache) op A4- formaat. Met de boeiende tekst van Gerard Bovens erbij waren het albums die menig jongen inspireerde om naar zee te gaan. Na 1962 veranderde de belangstelling van de jeugd van zee- naar luchtvaart en dat was het einde van de scheepsplaatjes. De inkomsten liepen hard terug. Frans Naerebout solliciteerde met succes naar een baan als tekenleraar op de Rijks HBS in Vlissingen. „Toen was het weer a volonté bij ons thuis'', zegt Hein, die later in de voetsporen van zijn vader trad. Niet als tekenaar van plaatjes voor een verzamelalbum, wel als kunstschilder en leraar, op het Delta College. Vader stortte zich later onder andere op het tekenen en schilderen van zeeschepen met zeilen erop: dé toekomst volgens hem. Zelfs de veerboot Vlissingen-Breskens tooide hij met hoge masten en strakke zeilen. Kinderen die om suikerzakjes bedelden, een minister, in 1958 op werkbezoek in Wolphaartsdijk, die netjes zo'n zakje gladstreek en in haar tasje stopte en een Middelburgs damesmodezaak die een gratis suikerzakje bij een paar nylon kousen gaf. Zeeland beleefde aan het eind van de jaren vijftig het hoogtepunt van glycophilie. Dat wil zeggen: het sparen van sui kerzakjes. bedrijfskantines geen suikerpot op tafel stond. Suiker kreeg men in een papieren zakje, vaak bedrukt met een tekst en een afbeelding. De uitbater kon zich uitleven in slagzinnen zoals 'De koffie is fijn Bij tante Lijn' (strandtent de Zilvermeeuw in Vrouwenpolder), 'Zij die het weten gaan bij Jaap drinken en eten' (Café De Vriendschap, Middelburg) of 'Hotel Café Restaurant "De Schuur", Gezellig, goed en niet duur' (Varkensmarkt, Middelburg). Ook in Zeeland was het in de loop van de jaren vijftig gebruik dat in stationsrestauraties, op veerschepen, koffiehuizen en in De meeste zakjes werden ge maakt door de Rotterdamse sui- kerfabriekVanOordt. Een bedrijf dat zijn wortels heeft in Zeeland. De grondlegger Hendrik van Oordt (1710-1805) is afstamme ling van gegoede Middelburgse kooplieden. Zijn bedrijf bewerkt rietsuiker die geïmporteerd wordt door de VOC. Andere suikerfabrikanten bleven niet achter en vele tienduizen den verschillende zakjes werden gemaakt. Het verzamelen van suikerzakjes werd een rage. In de jaren vijftig en zestig waren er in Nederland vele duizenden verza melaars. Er werden ruilbeurzen georganiseerd en er ontstond een levendige ruilhandel. Anno 2021 bestaat er nog een 'Club van Suikerzakjesverzamelaars in Ne derland' met leden die verzame lingen hebben met 50.000 tot 200.000 suikerzakjes. Juist in deze coronatijd is er een her nieuwde interesse in het verza melen van de suikerzak. Hun website werd vorig jaar vaker be keken dan ooit. Soms komt een verzameling in een archief te recht. Het Zeeuws Archief kreeg enkele jaren geleden een verza meling Zeeuwse suikerzakken die netjes werden beschreven en gedigitaliseerd. Bij het zien van zo'n zakje voel je weer het korrelige papieren omhulsel en weet je nog hoe je het afscheurde. Soms met je tanden als je handen tekort kwam. En met een beetje gevoel voor romantiek zitje weer achter de koffie op de boot van Vlissingen naar Breskens of van Hansweert naar Perkpolder. Of, nog langer geleden, stapje op de 'Koningin Emma' die tussen Zierikzee en Katseveer voer. Zo is ieder suikerzakje een zoete herinnering aan de salon van een PSD-boot, dat ene café waar je ie dere dag de krant las, het iets te chique restaurant waar je koffie bestelde omdat je nodig naar de wc moest of die strandtent van vele zomers geleden. PORGY -f BESS W ZEEUWS door: Peter de Jonge Zijn vader, Frans Naerebout, schilderde al die plaatjes met een ongekende precisie waardoor ze als waardevolle mini-schilderijtjes werden geplakt in de legendarische albums op kwarto-formaat, gebonden met een plastic spiraal. Unieke combinatie A volonté door: Peter Blom unchroom nketbakkerif LUTE1]N CAFÉ RESTAURANT „BLAUWE KEET" A. R. Oeurloo - UI. 46 OotIerland (2.) De koffie is fijn Zij, die bet weten. Gaan btj Jaap drinken en eten Jaap v. d. Bergt CAFE RESTAURANT „DE VRIENDSCHAP MARKT 75 - TEL. 2257 IDDELBIJRQ Zeeuwse suikerzak Sweet memories LUNCHROOM - CAFETARIA NOORDSTR. 52 - TËRNEUZEN Latijns Amerikaanse sfeer

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2021 | | pagina 11