Vee bekieks mee m'n jojo eerzien Je ziet ze steeds minder, kleine dorpswinkeltjes waar van alles te koop is. Met name in kleine dorpen komt het verdwijnen van het laatste winkeltje hard aan. De neergang is al decennia aan de gang. Het artikel over dorpswinkels ('Voortbestaan op het spel'), waaruit hieronder een gedeelte, verscheen vrijdag 15 oktober 1982 in de Zeeuws-Vlaamse bijlage van de PZC. door: Peter Verdurmen JT o de Blok heeft nooit anders geweten. Ze is op gegroeid in een winkel. Het is de enige kruide nierszaak in Vogelwaarde. Er is letterlijk van es te krijgen: naast 'gewone' kruidenierswaren ook textiel, potten, pannen, speelgoed en snuiste rijen. En natuurlijk niet te vergeten de roddeltijd schriften en een krant, in dit geval de Volkskrant ('Die loopt hier niet zo goed'). Jo de Blok is niet aan een bepaalde inkoopcombinatie gebonden. Vroeger was ze aangesloten bij de VéGé, wat haar maar matig beviel. ,,Ze zeiden dat ik alles bij hun moest kopen. Daar voelde ik niet veel voor." Sinds de komst van grote supersmarkten hebben deze kleine dorpswinkels het zwaar te verduren. Jo is realistisch. ,,De mensen stappen in hun auto en rijden naar een supermarkt in Hulst of Axel. Zelf zou ik het ook doen. Tenslotte kan ik met m'n prij zen nooit tegen een supermarkt op." De dorpsbewoners die al hun boodschappen nog bij haar kopen zijn op één hand te tellen. Er is veel veranderd in vergelijking met vroeger, constateert de kruidenierster. „Toen bijna nog niemand een auto had, bleef je voor je boodschappen in eigen dorp. Er waren toen trouwens veel meer winkels dan nu." Een verschijnsel dat ook nagenoeg verdwenen is, is poffen. ,We doen het nog voor een paar klanten. De rest betaalt zo", aldus Jo. Om het hoofd boven water te houden moet een dorpswinkelier tot heel wat bereid zijn. Jo de Blok bijvoorbeeld bezorgt nog steeds boodschappen aan huis. Gratis. ,,Het is te begrijpen dat ik voor een tientje boodschappen niet langs kom.'' De ope- ningsuren van winkels zijn vastgelegd in een win- keltijdenbesluit. „Godzijdank", verzucht Jo de Blok. „Vroeger kwamen er tot negen, tien uur 's avonds klanten. Je had nooit rust." Het is bijna onmogelijk om van een dorpswinkel als deze te leven, meent de onderneemster. ,,Deed ik het louter voor het geld was ik er allang mee ge stopt." De dokter had tegen Marie de Nijs, inmiddels 73, gezegd: als jij je winkel niet meer hebt ga je dood. ,,En zo is het ook", aldus Marie. Haar kleine winkel tje in het buurtschap Driewegen bij Biervliet is een echte 'winkel van sinkel'. Noem een artikel op en Marie heeft het: koffie, thee, suiker, soep, waspoe- der, maar ook handdoeken, pannen, kopjes en wol. Ook zij voelt de druk van de supermarkten. ,,Wat men in de supermarkt vergeet, haalt men bij mij." Ze snapt het ook wel: in de 'super' betaal je voor een pakje boter 20 cent minder. ,,Dat is mijn inkoops prijs." De bewoners van weekendhuisjes in en om Driewe gen weten het winkeltje goed te vinden. ,,Die dur ven gerust om twaalf uur 's nachts nog om een krat bier te komen." Dat ze volgens de winkelsluitings wet op dat tijdstip officieel dicht moet zijn, zal haar eerlijk gezegd een zorg zijn. ,,Zo gaat dat hier nou eenmaal." Op controleurs heeft Marie het niet begrepen. „Laatst kwam er iemand op woensdagmiddag bin nen, die ik niet kende. Hij vroeg om sigaretten. Ik dacht: mij zul je niet hebben mannetje. Ik vroeg: ben jij misschien een controleur, en zo ja dan ver koop ik je geen sigaretten. Ik heb namelijk geen zin om 85 gulden boete te betalen, zie je." Ik Zien 'm dao nog liggen. Rechts achter 't glas. Die schööne jojo. 't Was opeen zaoterdagmiddag en ik dienken dan 'k toen 'n jaor of achte was. Dao waoren mêêr joengers in de klasse die 'n jojo 'adden en die speelden dao mee op 't school plein. Natuurlijk mocht ik het ook wel 's proberen, mao 't lukkende me toch nie zö goed. De vaort goeng t'r al rap uut. En dan viel tie stille. Izak Colijn was fietsenmaoker en die verkocht ook van die jojo's. Die weunde an de rand van 't durp in een 'outen nööd- column: Rinus Willemsen Rinus Willemsen uit Biervliet is een van de streektaal-specialisten in Zeeland. Speciaal voor deze krant klimt hij in de pen. weunieng. Achter êên van de raomen was t'r een soort etallaoge gemaokt en dao laogen blienkende fietsbellen en ook die jojo's. Da was alles. Noe was ik daor alle daogen nao schooltied wisten kieken en in m'n gedachten zou 'k die rööd/groe- nen zaoterdagmiddag gaon kööpen. Juust, op zaoterdag, want dan kreeg 'k altied m'n zakgeld. En ik weten het nog as de dag van gisteren: ik stoof de deure uut, recht nao Izak Colijn toe. Die was in z'n schuurtje 'n band an 't plakken en ik vertel lende m'n verhaol. Dan 'k om die rööd/groene jojo kwam en m'n dubbeltje 'aolend 'k alvast uut m'n broekzak. 't Was zeumer en ik stoeng daor in m'n korte broek en in m'n kleffen 'and lag dat dubbeltje te brannen. ,,Eêst dien band klao maoken 'öör", zei tie en rustig goeng tie vèder mee z'n kerweitje. As tie even laoter nao binnen goeng, stoeng 'k voo 't raom en wees nao die rööd/ groene jojo. Die keek nog 's nao me en ik knikkende van jao. Zaoterdag, dao was toch gêên schööndere dag in 'êêl de weke. Nii nao schoole; d'n 'êêlen dag speelende kik mee m'n jojo. In 't begin goeng da nog nie zö rap, mao naor 'n uurtje viel tie nii mêê stille. M'n èrm goeng lank- zaom, dan we vlugger en soms 'êêl vlug op en nêêr. Mao moeg wier tie d'r ni van. Da lusje rond m'n middelvienger was lekker ruum, mao toch was er 's middags al een lienke te zien. Jao, wa dienk je, a je d'n 'êêlen dag mee dat dienk stao te spelen. Binst 't eten mostie op taofel liggen. Naost m'n bord. Zö 'öögvèèrdig was 'k d'r op. En 's aovonds lag tie onder m'n kus sen. Den anderen dag, 's zondags, natuurlijk weer 'n 'êêlen dag in de weer mee m'n jojo. Mao noe mee m'n lienksen 'and. En 's aovunds versierende 'k de ziekanten mee een soort krulle. An de rööie kant mee een krulle van groen en an de groene kant mee een dito van rööd. Mee gluton plakkende 'k dat papier d'r op vaste. Noe wist ik zeker: morgen op 't schoolplein was t'r gêên êêne die zö'n schööne jojo zou 'èn. En dan nog wel mee al die kleuren die anders zouen worren as tie draoiende. ,,Je za bekieks 'èn joengen", zei m'n moeder al. En jao 'öör, ze zat d'r nii naost. WitEU Wi 5 Louter voor het geld moet je het niet doen Foto's: Peter Verdurmen. Inkoopsprijs

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2020 | | pagina 5