eerzien En het was bitter koud 13 Herinneringen aan koude winters leiden vele jaren later tot warme herinneringen. Wat weet u er nog van? W.G. van der Hulst zou erover geschreven hebben: 'en 't was bitter koud', als we spreken over de koudste winter van de vorige eeuw. Hij had dan niets teveel gezegd. Die van 1963 was bar koud en langdurig. Het vroor van 20 december 1962 tot 5 maart 1963. Vaak meer dan tien graden. Hoe beleefde de Zeeuw deze winter? Centrale verwarming was er nauwelijks. In 1963 behielp men zich nog met een kolenkachel. Daarmee verwarmden de Zeeuwen slechts hun woonvertrek. In de gang, het toilet (en hoeveel pleetjes stonden er nog buiten?), de keuken en de slaapkamers heerste Koning Winter. Niet iedereen had een warmwater-kruik. Bakstenen of ijzeren voor- werpen als strijkijzers werden op de kachel gelegd en nadat ze goed heet waren, stopte men ze met een doek erom in bed. Iedereen heeft nog weet van ijsbloemen op de ruiten. Maar er was ook volop ijspret. Alleman, die schaatsen kon, bond de ijzers onder van Friese doorlopers tot kunst-schaatsen. Mijn vader had rondrijers en was daar een baas op. Afzetten met het ene been en daarna een halve cirkel rijden, gevolgd door een halve op het andere been de andere kant op. In de draai moest een been de hoogte in. Een fraai gezicht, maar mijn oudste broer maakte er spottend van: 'pootje omhoog, plasje doen.' Schaatsen vond in de steden vaak op de vesten plaats. Op de dorpen schaatste men op ondergelopen weilanden en bevroren watergangen. Plaatselijke ijsverenigingen floreerden en organiseerden activiteiten voor de liefhebbers. Kinderen leerden schaatsen al dan niet achter een stoel en vallen behoorde er gewoon bij. Het ijs was sterk genoeg om met de auto Noord-Beveland te bereiken over de Zandkreek. Veerboten werden uit de vaart genomen of voeren niet volgens dienstregeling. Op de dijken ontstonden manshoge ijsmassa's en op de zeedijk bij Westkapelle zag men zeeijs zover als men kon kijken. Maar ook aan deze winter kwam een eind. door: Albert Kort Van de vele mensen die dorpsgenoot Pim Huijbregsen speciaal voor mij in het Heer Hendrikhuis had opgetrommeld - in totaal maar liefst elf - was er niet één die met afschuw terugkeek op de strenge winter van 1963. De meest verschillende verhalen hoorde ik over de drie maanden waarin de provincie tot één grote ijspegel werd gemaakt. Bevroren leidingen, schaatsen en zelfs autorijden over het Veerse Meer, maandenlang vorstverlet, een school die een tijdje de poorten sloot omdat er te weinig leerlingen waren die naar school konden komen. Kortom, het dagelijks leven werd er flink door verstoord. De 94-jarige Marietje de Jonge woonde toen in 's-Heerenhoek en vertelt dat de kratten limonade die in de winkel werden verkocht een plaatsje kregen in de huiskamer, omdat ze in de schuur waar ze normaal werden bewaard zouden 'ontploffen'. Een gezellige boel: de kerstdagen doorbrengen in een huiskamer die tot het plafond toe was volgestouwd met kratten! Els van Diemen, inmiddels 81 jaar, werd op 1 december 1962 moeder van een dochter. Om het kindje voor de bittere kou te behoeden, moest er iedere dag 24 uur lang in de kamer een straalkacheltje branden. Het kostte bovendien veel moeite om de nageboorte te begraven, de tuingrond was immers keihard. Janna de Vlieger kwam samen met haar man en twee kinderen in december 1961 aan de Oude Rijksweg in 's-Heer Hendrikskinderen te wonen. Dat waren ze aanvankelijk niet van plan, maar hadden in andere plaatsen hadden ze meermalen te horen gekregen dat ze als woonwagenbewoners 'niet gewenst' waren. In hun onderkomen hadden ze het niet breed. Uiteraard was de waterleiding bevroren, het water moesten ze binnen in een emmer opslaan. De beddenlakens waren 's ochtends stijf en niet omdat ze buiten hadden gehangen; het Wilt u reageren op een artikel uit deze krant? Stuur uw reactie naar redactie@zeeuwsweerzien.nl. Wilt u niet dat uw naam in de krant wordt geplaatst, zet dit er dan duidelijk bij. Een greep uit de reacties op het vorige nummer: "Ik stuur u een klein gedeelte van herinneringen die bij het lezen van uw uitgave (rondom herdenking 75 jaar bevrijding, red.) zomaar komen boven drijven, zoals de keer dat ik bij houthandel Alberts door een Duitse vrachtwagen werd aan gereden en door een Duitse soldaat op zijn schouders werd thuisgebracht. Resultaat was een lichte hersenschudding, hetgeen mijn buurmeisje deed vragen: heeft Wim nu een lichte of een donkere hersenschudding?" W.J. Deijnen "Lopen op klompen, nou reken maar dat ik (1934) dat nog heb gedaan, tijdens mijn jeugdjaren in Breskens en Terneuzen. Op klompen mocht je nergens binnen gaan, die liet je staan bij de deur. We hadden toen ook al schoenen, maar die waren voor bij de zondagse kleren. Dank voor jullie nostalgische artikel!" C. Boeije "Ik krijg het blad van msn dochter opgestuurd. Altijd is er heimwee naar msn geliefde Zeeland. Nu woon ik in Zuid Holland. Als u eens wist hoe gelukkig ik ben met jullie blad! Gaet er mè mee deur oor! De hroeten ee." J.E.Baaijens-Karman "Ik wil jullie graag laten weten dat de krant ook in Brabant wordt gelezen! Bij het zien van de foto van de sleutelhanger van kippenringetjes, herinnerde ik mij dat deze ringetjes in de flessen afwasmiddel zaten. Je moest wachten tot de fles leeg was, dan kon je ze er uitschieten en maakten wij er kettingen van. Soms spoten wij er stiekem wat afwasmiddel uit, zodat het sneller ging. Er waren verschillende kleuren, die we ruilden met andere kinderen op school. Net als de voetbalplaatjes van nu!" Mevr. E. Leeflang In het zomernummer vroegen wij u naar de herkomst van de 2-delige sok in de vitrine van kwam door hun adem! Jan Lokserse woonde in Wilhelminadorp en fietste voor zijn werk iedere dag naar Goes, langs het kanaal. Belangrijk werk, want hij moest met een olietankwagen mensen op het platteland van brandstof voorzien. De wagens kwamen maar langzaam vooruit over de smalle Bevelandse weggetjes. Als ze op een tegenligger stuitten, moesten ze soms wel drie tot vier kilometer achteruitrijden om te kunnen passeren. En de klanten maar Streekmuseum De Meestoof. De redactie ontving 2 inzendingen. Eén ding wordt duidelijk: de sok is nog niet voltooid. "Ik denk het antwoord te weten. Mijn tante breide voor ons de sokken ze deed dat op dezelfde manier als op de foto. Omdat de sok op de zool het eerste slijt, kun je die makkelijk vernieuwen. De teen werd uitgetrokken, een nieuwe zool eraan gebreid en de teen weer opnieuw aangebreid. De zijnaden dichtnaaien en de wachten op de olie! Gillis Traas stond eind 1962 op het punt te verhuizen naar zijn nieuwe woning aan de Jacoba van Beierenstraat in 's-Heer Hendrikskinderen. De kou gooide echter roet in het eten. Wegens vorstverlet - de schilder kon zijn werk niet doen - moest het feest drie maanden worden uitgesteld. Hij was gedwongen zolang zijn intrek te nemen bij zijn schoonouders. En zo heeft iedereen zijn eigen specifieke herinneringen aan deze bitterkoude maanden. sok kon weer een tijdje mee. Minder werk én wolbesparing, want de boorden en wreefstuk (bovenkant) van de sok waren nog goed. Zo leerden ze op handwerkles de sok te breien. De afgebeelde sok is dus nog niet dicht genaaid." Mevr. M. Davidse "De 2-delige sok waar jullie over schreven is gebreid op een breimachine die niet kan rondbreien, ik had vroeger zo'n breimachine. Je breit eerst een boord waar een naad in komt, daarna de boven- en ondervoet. Die werden apart gebreid met een naad aan beide kanten en de teen op dezelfde manier. Dan werd met de hand de onder- en bovenvoet en teen aan elkaar genaaid en dat laatste moet op de foto nog gebeuren." Mevr. J.J. van Westenbrugge-Schiettekatte W ZEEUWS De beddenlakens waren stijf bevroren door: Allie Barth Vallen en opstaan Schaatsen op de vaart in Sluis 1963 Foto O. de Milliano, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 77321. Schaatsen op de Veste, Westwal in Goes Foto S. Kroonenberg, ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland, recordnr. 170028.

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2019 | | pagina 13