eerzien 'Bij Zijpe rook ik weer het zilte Zeeland' Onvergetelijke data V i V 1 De veldwachter vuurde twee lichtpijlen af I ,t mÊi 5 Herinnering aan de bevrijding door Tannie Stoutjesdijk-Wilbrink (84) door: Ali Pankow „Mamma, ik ruik Zeeland weerDat riep ik uit op de boot naar Zijpe. Die heerlijke zilte geur gaf zoveel herkenning", memoreert Tannie Stoutjesdijk-Wilbrink (84) uit Zierikzee. Zij was elf jaar toen het gezin Wilbrink in augustus 1945 met negen kinderen terugkeerde na ruim anderhalf jaar evacuatie in Lochem. Wegens de inundatie van het eiland door de Duitsers moesten de meeste bewoners naar elders verkassen. ,,Het was geweldig om weer thuis te komen, maar echt heimwee heb ik niet gehad.'' Tannie verwijst naar de veerkracht en de gretigheid van alle nieuwe indrukken die je als kind hebt. ,,Ik had geen idee hoe groot de wereld buiten Schouwen-Duiveland was tot die dag van de evacuatie.'' Haar vader, kruidenier in Zierikzee, wist met hulp van zijn familie in De Achterhoek in 1944 zijn nering in Lochem tijdelijk voort te zetten. „Natuurlijk waren er ook angst en zorgen. Ik was bang van die V1's die overkwamen. We hadden te eten uit de gaarkeuken, maar echt honger hebben we niet gehad. Ondanks alles was het voor ons ook een ongestructureerde en zelfs onbezorgde tijd. Op je buik op de slee door een besneeuwd bos had ik nog nooit meegemaakt." Beelden van de Bevrijding op 5 mei 1945 staan Tannie nog goed voor ogen. ,,Het was ineens feest. De Canadezen reden op legertrucks door de straten van Lochem. We stonden allemaal te zwaaien en als kinderen mochten we een stukje meerijden op die trucks.'' Twee maanden later, een dag na thuiskomst in Zierikzee kreeg Tannie difterie, maar is daar gelukkig snel van hersteld. v J H door: Ans van Nieuwenhuijzen Belangrijke dagen die de geschie denis van de Tweede Wereld oorlog markeren, zijn 6 juni en 17 september 1944 en 5 mei 1945. Zo staat 6 juni voor D-day, de invasie in Normandië, ook bekend als de operatie Overlord. De operatie Market Garden of de nogal noodlottige slag om Arnhem wordt 17 september herdacht. Onbetwist hoogtepunt is natuurlijk de bevrijding van Nederland op 5 mei. In mijn familie hebben die data nog een andere betekenis. Om het chronologisch te houden: mijn grootmoeder van moeders kant - Jans, naar wie ik ben vernoemd - was jarig op 6 juni. Oma Rachel trof de minder glo rierijke datum van 17 september als geboortedag, maar uiteraard lang voor de slag om Arnhem. En dan mijn ouders, getooid met de oer-Hollandse namen Jan en Marie. Zij trouwden op 5 mei 1943. In mijn schooltijd, de jaren vijftig en zestig, werd Bevrij dingsdag nog elk jaar gevierd en was ik die dag vrij. En bij ons thuis was het dan natuurlijk altijd dubbel feest. door: Albert Kort Vorig jaar verscheen zijn boek Nieuwdorp in oorlogstijd. De inmiddels 80-jarige Adri van Oosten uit 's-Heer Hendrikskinderen maakte het als kind van vijfjaar in Nieuwdorp allemaal mee. Hij mocht toen wel een klein jongetje zijn, er gebeurden dingen die hem altijd zijn bijgebleven. Adri's boek heeft tot veel reacties geleid. Tijd genoten herkennen veel van wat hij in zijn boek vertelt en dit jaar heeft hij een aantal keren een lezing gehouden over de oorlog. Genoeg redenen dus om Adri te interviewen. En vertellen kan hij. Zo hield hij tijdens de dodenherdenking dit jaar een 'praatje' over de afschuwelijke dingen in de oorlog. Nieuwdorp lag in 1944 in de frontlinie, beschoten door zowel de terugtrekkende Duitsers als de aanstormende Engelsen en Schotten. De school die door een explosie in vlammen opging, de enorme luchtdruk die het glas uit de sponningen deed trillen: dit alles heeft op hem indruk gemaakt. Aan tragische gebeurtenissen ontbrak het niet. Neem die geestelijk gehandicapte jongen van Walcheren, die vanwege de inundatie eind 1944 met zijn vader en moeder een veilig heenkomen had gezocht in het 'veilige' Nieuwdorp, en die door de Engelsen wegens 'verdacht' gedrag werd aan gehouden. De jongen werd verhoord, slaagde erin te ontsnappen, maar werd door de Engelse kok doodgeschoten omdat hij een tweetal waarschuwingsschoten had genegeerd. Op uitnodiging van het Bevrijdingsmuseum in Nieuwdorp vertelde Adri op 5 mei jongstleden over de bevrijding, die hij op een wel heel vreemde ma nier meemaakte. Op een zondagavond trokken de Duitsers zich terug achter de Sloedam en het gezin Van Oosten ging naar bed, de ouders in gewone kleding, je kon tenslotte niet weten wat er volgende dag stond te gebeuren. Adri sliep de hele nacht door en de volgende ochtend kreeg hij van alle kanten te horen: ,,We zijn bevrijd, we zijn bevrijd." De jongen rende naar het dorp en zag overal vlaggen. Soldaten deelden sigaretten en chocolade uit! Op 5 mei 1945 werd de bevrijding nog een keer herdacht. Wie denkt dat dit uitgebreid gebeurde, vergist zich. Spectaculair vuurwerk hadden de dorpelingen tijdens de oorlog al genoeg gezien. Nu was het de veldwachter die twee lichtpijlen afvuurde: een rode en een groene. En dat was alles. W ZEEUWS ft s£ <4 jT JU

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2019 | | pagina 5