eerzien
Beroepen van vroeger: de omroeper
"«m
Kijk uit naar
de volgende
editie
Colofon
10081. IbMnd
3
Krantenjongen Loek
Barendregt bezorgde
het proefnummer van Zeeuws
Weerzien in het Provinciehuis.
De krant verschijnt voortaan
in maart, juni, september en
december.
Clonic
Frmrk
\i Vis VII
door: Peter Blom
Eeuwenlang lieten de ambachten zich horen
- je kon ze ook ruiken - in de Zeeuwse steden
en dorpen. De metselaar tikte welgemoed met
zijn troffel een baksteen in lijn, de smid hamerde
op het aambeeld een gloeiend hoefijzer in vorm,
achterin de winkel klonk het geklop van de
schoenmaker, in de timmermanswerkplaats
snerpten de zagen, in de slagerij rook het
naar verse worst en gehakt,
de bakker bezorgde in alle
vroegte een verse broodgeur
in je slaapkamer.
En in de straat ratelden
de wielen van de eerste
wagen al op de keien.
Dat was de lading voor de
melkboer, die klaar stond
om zijn buitenronde te
gaan maken.
Vaak werd gewerkt voor
het huis, in de open lucht.
Kleermakers zaten in de
vensterbank bij daglicht. Bij
kaarslicht werd verder geknipt
en genaaid, zeker op donkere
winterdagen. Dat heette toen
werken 'tot 9 ure toe metter
keersse'. Lange werkdagen
waren in die tijd heel gewoon.
Brood (bakker), kleding (kleer
maker), schoeisel (schoenmaker),
woonruimte (metselaar, timmer
man) en metalen gebruiksvoor
werpen (smid) waren dagelijks
nodig.
Een geluid dat boven al die
ambachtsgeluiden uitkwam, was
de roep van de stads- of dorps
omroeper. Een omroeper verkon
digde vroeger het nieuws in de
stad, toen er nog geen kranten
bestonden. Hij bracht de bevol
king op de hoogte van medede
lingen van het bestuur en van
aanbiedingen van midden
standers. Deze publicaties van
diverse soort werden op vele
plaatsen in de gemeente
omgeroepen, voorafgegaan door
enkele slagen op een koperen
bekken of hard geklingel met een
buitenmodel bel.
Met forse stem
Langzaam verdwenen veel oude
beroepen met hun karakteris
tieke geluiden uit het Zeeuwse
straatbeeld. Maar af en toe is daar
toch nog het vertrouwde geluid
van de omroeper. In een aantal
Zeeuwse plaatsen klinkt zijn
forse stem nog steeds. Er is zelfs
een opleving!
In Domburg liep tot 1961 Adriaan
Provoost met zijn slaghout en
gong. Hij moest op 36 punten in
Domburg de gemeentenaren van
alle mogelijke bijzonderheden
op de hoogte stellen. Het werd
nog een hele toer een opvolger
voor hem te vinden. Gelukkig
wilde J. Kleinepier dit wel doen.
Om niet gelijk weer met een
vacature te zitten werd de
vergoeding van de omroeper
grondig verhoogd. In de jaren
tachtig vervulde Marcel Nyst op
de Domburgse Koninginne
dagen deze rol. Thans hanteert
Rinie Vaane, die ook stadsomroe
per van Middelburg is, het slag
hout en de gong tijdens de
boerenmarkten in Domburg.
De langst roepende
In 1942 nam de toen twaalfjarige
Cees Blaeke (overleden 2018) uit
Sluis de bel over van zijn vader
Felix, die hem weer van zijn
vader had overgenomen. Pas
toen Cees 85 jaar was stopte hij
met omroepen. Vrijdag 9 oktober
2016 bracht hij zijn laatste twee
'roepen' ten gehore. Dat was bij
een huwelijksceremonie in Sluis.
Hij was de langst roepende
omroeper van Nederland, en
misschien wel van de hele we
reld. In het rood-geel-groene flu
welen pak, gebaseerd op de be
roemde Sluizenaar Jantje van
Sluis, riep hij al jaren met de
woorden 'Aandacht! Aandacht'
het publiek op om naar hem te
luisteren. Na zijn pensioen gaf
hij de bel over aan zijn kleinzoon,
Bas Bovendeur.
De beste roeper
Marco van Avermaete is de
omroeper en ambassadeur van
Philippine. Evenals de overige
Zeeuwse stads-en dorpsomroe
pers is hij aangesloten bij
het omroepersgilde 'Eerste
Vereniging Stads- en Dorpsom
roepers Nederland'. Regelmatig
strijden hij en zijn collega's op
landelijke en internationale
concoursen wie het beste kan
'roepen'.
W teelpws
Zeeuws Weerzien is een gratis krant
die 4x per jaar in een oplage van
50.000 wordt verspreid in heel
Zeeland: in alle vestigingen van
Bibliotheek Zeeland, zorg- en welzijns-
instellingen,gemeentehuizen, wacht
kamers van huisartsen en fysiothera
peuten, musea, boekhandels en bij
lokale ondernemers. Een overzicht
van distributie-punten, alsmede een
digitale versie van de krant, treft u op
onze website. De krant komt tot stand
in samenwerking met Stichting Feest
van Herkenning, die bijeenkom
sten organiseert waarbij het delen
van herinneringen centraal staat.
Uitgever
Stichting Zeeuws Weerzien
Postbus 33, 4350 AA Veere
www.feestvanherkenning.info/
zeeuws-weerzien
weerzien@feestvanherkenning. info
Eindredactie
Jan van Damme
Redactie
Peter Blom, Zeeuws Archief
Johan Francke, ZB| Planbureau
en Bibliotheek van Zeeland
Vormgeving
Leo Minnaard
Ramon de Nennie, decreet
Druk en advertentieverkoop
Meulenberg Media, Patrick Joossens
en Jerry Tupanwel
verkoop@meulenberg.nl
Coördinatie
Hanneke de Vroe, Zeeuws Weerzien
weerzien@feestvanherkenning. info
Bij het samenstellen van deze krant is met
zorg getracht alle rechthebbenden m.b.t.
beeld- en archiefmateriaal te achterhalen.
Mochten personen of instanties deson
danks van mening zijn dat (foto)rechten
zijn geschonden, dan kunnen zij zich
wenden tot de redactie via weerzien@feest-
vanherkennnig .info.
Deze editie is mede
mogelijk gemaakt door
Stichting
de Godshuizen
AandachtAandacht
Omroeper Provoost uit Domburg ZB, Krantenbank Zeeland, PZC, recordnr. 143332.