eerzi VLEESCH £jj Hr.jlf VLEESCH Souburg ontvangt glas van Nieuwer Amstel Oprollen grote coupure zwendel via Goes-Groede 11 Weer even thuis is een wekelijkse rubriek in de PZC, waarin mensen terugblikken op hun jeugd. Ze staan altijd voor de deur van het huis waar ze opgroeiden. Opeens stond vader voor de deur Jan Buijs staat weer even voor zijn thuis in Oost Souburg, in de Willem-Alexanderstraat. Net na de oorlog was het nog de Wilhelminastraat. Nee, dit is niet zijn geboortehuis. Vader Jan Buijs was bij de marine, hij woonde met zijn vrouw in Den Helder. Toen in 1940 de oorlog op uitbreken stond, was zij zwanger. Jan Buijs vertelt: „Mijn vader zat op de vloot en moest naar Engeland uitwijken. Mijn moe der gaf hij de raad naar haar ouders in Middelburg te gaan, want Den Helder kon gebombardeerd worden. Ze liep op alledag en ging eerst nog even langs bij een oom en tante in Zeist. Daar ben ik op 1 juli 1940 in het ziekenhuis geboren. Ik ben naar mijn vader genoemd, Jan. Ze wist niet zeker of mijn vader terug zou komen. Op deze manier had ze toch een Jan." Moeder en haar zoons kregen de woning in Oost Souburg toegewezen. Al die oorlogsjaren was het niet duidelijk, of vader Buijs nog in leven was. ,,De oorlog, die onzekerheid heeft een enorme im pact op mijn moeder gehad. Opeens, dat weet ik heel goed, stond hij voor de deur. Jan, Jan, Jan, riep mijn moeder en ze vloog hem om de hals. Ik riep ook Jan, Jan Jan en werd meteen op mijn vingers getikt: het is je vader." Bron: PZC 15september2018 foto Ruben Oreel. 4 Lakens moesten op de bleek Het Goese Sas, een jeugd aan het kanaal naar Goes. We staan voor de oude woning van dijkbaas Van Oost. Tonny Vercouteren-van Oost en haar broer Hans van Oost halen herinneringen op. Hans: ,,In droge zomers werd er met paard en wagen een tank water gebracht uit de Wilhelminapolder. Van twee lange steigerplanken werd een goot gemaakt, die met pek werd dicht gesmeerd. Daarover stroomde het water onder ons huis door naar de waterput." Vader Van Oost maakte zelf een waterleidingsysteem in huis, met een reservoir op zolder. Hans had om de dag pompdienst: een kwartier lang zwengelen aan de hendel in de hoek van de keuken. De jongens moes ten de kippen voeren en hout en kolen halen uit de schuur in de tuin. De meisjes stopten sokken en deden de was. ,,Met de hand", zegt Tonny, „elke zaterdag de was van tien personen. Lakens moesten op de bleek worden gelegd, door het stijfsel gehaald en op onze droogzolder opgehangen." Zwembad Het Sas, in het kanaal pal voor hun deur, was een attractie voor de hele streek. Waterpoloteam De Ganze, waarin Hans ruim 25 jaar meedraaide, was succesvol op landelijk niveau. Ze herinneren zich het pierenbadje, kinderen die leerden zwemmen met blikken bussen op hun rug. Hoewel de oorlog in decem ber 1946 alweer langer dan twee jaar eerder eindigde voor de Walchenaren, maakte dat nog geen einde aan de schaarste. Zo was het moeilijk om kapotte ramen te vervangen. Tot dan toe werden de kapotte ramen met hout dichtgetimmerd. Het Zeeuwsch Dagblad van 12 december 1946 meldde dat de Souburgers van de burgerij van Nieuwer Amstel niet minder dan 1.200 m2 glas ontvingen. Dat arriveerde in vijf vrachtwagens en een verhuiswagen en was al op maat gesneden voor de ontvangers. Dertien schilders en vijf timmerlieden uit Amster dam zorgden voor plaatsing daarvan. De werklieden werden ondergebracht in het barakken kamp op het voormalige vlieg veld. Eerst werd het Marnixplein in West-Souburg afgewerkt. Daarnaast ontvingen de Souburgers een bedrag van zestienduizend gulden. Dit werd mogelijk gemaakt door de door pater de Greve ingezette ruiten-troef actie. Ook andere Walcherse dorpen werden door de Amsterdamse burgerij van glas voorzien. Om de geringe hoeveelheid vlees na de oorlog op een eerlijke wijze onder de bevolking te distribueren werd nog lange tijd met een bonkaartensysteem gewerkt. Dat was goede handel, maar er werd ook misbruik van gemaakt. Onderzoek in septem ber 1947 wees namelijk uit dat elf bonnen, goed voor elfhonderd rantsoenen door de Goese slager S. waren ingeleverd, maar deze verklaarde ze te hebben geruild met iemand uit dezelfde stad. Deze persoon verklaarde twintig bonnen te hebben gekocht waar van hij er veertien bij slager S. had geruild. Hij zei nooit te hebben geweten dat de coupures vals waren. Aan de hand van zijn verklaring kon de politie de verkoper opsporen. De verkoper kwam uit Middel burg had 65 bonnen van honderd rantsoenen gekocht van de land arbeider J.S. uit Groede. Hij ver klaarde desgevraagd rond de vierhonderd valse bonkaarten te hebben verkocht. Hij dreef deze handel in commissie met een Belg uit Moerbeke. Daarvoor ontving hij vijf gulden commis sie per bon. Alle handelaren kregen geldboetes en voorwaar delijke straffen, maar de Groede- naar kreeg drie maanden celstraf. BONKAART 01ST MB UT] H Het frietkot dreef voorbij Een dienstwoning aan de veerhaven van Perkpolder. Lenny Kammoun-Mast had er een onbezorgde jeugd. Jarenlang zag Lenny Kammoun-Mast de auto's de boot op- en afrijden op de veerhaven van Perkpolder. Vader Mast werd daar in 1940 benoemd tot agent van de P.S.D. - de Provinciale Stoomboot Diensten - op de Westerschelde. Hij kreeg er een nieuwe dienst woning voor zijn gezin. Daar werd Lenny geboren, eind 1944. ,,Op onze meidenkamer hoorde je om half vijf 's ochtends de vrachtwagens optrekken. Als het flink hoog water was zag je altijd mensen van de boot komen, die medepassagiers op hun rug namen omdat die anders natte voeten zouden halen. Bij mistig weer hep mijn vader met de misthoorn naar het water, zodat de veerboot kon horen waar de fuik was. Die misthoorn was een kastje met een slinger, het maakte een loeiend geluid." „Met de watersnood van 1953 zag ik een frietkot voorbij drijven, dat was wel even schrikken. Als kind besefte je niet hoe erg het was, we moesten er eigenlijk om lachen. De poes lag bij mijn moeder en zussen inbed, van bangigheid deed ze haar behoefte. Ook dat vonden we heel grappig. Later begreep ik dat het water niet nog een kwartier langer had mogen stijgen, want dan waren we allemaal verdronken." 19 19 19 20 20 20 20 HO K K A A UT I) 1ST R IÏ UTIE ak- W teelpws Weer even thuis Bron: PZC 17 februari 2018 foto Mechteld Jansen. Ramen in de Wilhelminastraat in Oost-Souburg hebben het onder invloed van het water begeven en zijn met planken dichtgespijkerd Foto 1945, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 154003. Bron: PZC 2 september 2017 foto Camile Schelstraete. Bonkaarten voor de distributie van vlees uit verschillende perioden, ca. 1940-1945. Bron: collectie Museum Rotterdam 1940-1945, inv.nr. 10711 28-39. viir^H vii-iji.'H hLirvii l'Ht-blü- MBOË m HCUE"- 1 IJ •- 1 LI T.Jh 'i.l-.h 1 M Llri H MfH"- -LJOTU I n.' l a-i^rir: 1 TUiVCH ^LLIJi.H

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2019 | | pagina 11