Een toelichting?
Zeeuwsche Partijdag.
Collecten bij Huwelijksbevestiging.
Riik gestoffeerd met citaten en zinspelingen in
vele talen, tot in 't Italiaansch toe enkelen
meenden dat dit Babylonsch was houdt de
aftredende Rector zijn Rede, waarvan we iets
meedeelen, zoo gepopulariseerd, dat al onze lezers
t kunnen vatten.
Altoos heeft de Vrije Universiteit getoond meê
te leven het groote wetenschappelijk leven dat
zich m de wereld openbaart, en in menige onver
getelijke rectorale redevoering hebben hare profes
soren tegenover het beweren der wereldwijsheid
xx §etui?enis der Goddelijke waarheid gesteld
zóó dat in hun redevoeringen als handgemeen
raakten de Geest des Heeren en de geest der
eeuw.
De oude professor Kuyper leidde zijn gehoor
herhaaldelijk^ het geestelijk worstelperk binnen
en won er zijn schoonste lauweren; heden bleek
een eerstgeboortedeel van zijnën geest te rusten
op zijnen zoon.
In een zeldzaam rijken gedachtengang werden
wij ditmaal meegevoerd en tegenover de dwaal
leer, dat het Godsbesef, dat reeds zijn eerste
sporen vertoonde in de vereering van zijn meester
door zijn hond en zich bij menschen uitte in de
vrees voor en vereering van het vreemde, straks
van de geesten der afgestorvenen, eindelijk van
de krachten der natuur om te eindigen met
t erkennen van een wereldbezieling of ook een
wereldschepper en behouder in welke evolutie
van voorstellingen van het bovenzinnelijke onlangs
prof. Delitsch uic Duitschland onder toejuiching
van Duitschlands keizer, wees op Babel ah moe
der van t geloof van Abrahams Zaad, stelde de
Redenaar het getuigenis der waarheid, dat God
Zich Zei ven heeft geopenbaard revelatieeerst
in het Paradijs, straks met name ook aan den geest
van den fijnbeschaafden Babyloniër A bram
om den Waarachtige te kennen als den El-
fechadai, ook als den Jehova, die in vrijmachtige
genade in allen nood en behoefte, ook van het
offer voorziet.
De modernen leerden vroeger met groote ver
zekering als pure wetenschap, dat geen der aarts
vaders, zooals de Bijbel die teekent, in die bar-
baarsche eeuwen, toen niemand in Kanaan no*
lezen of schrijven kon, heeft kunnen bestaan dat
Israël nooit in Egypte is geweestdat eerst enkele
Semitische horden een woesten, wreeden woestijn
god vereerden, die dorstte naar bloed, en later
gelukkig verzacht werd door samensmelting met
Baal en Astharotho en dergelijke godslasterlijke
onzin meer.
Doch nu blijkt uit alles wat men in Babel
heeft opgedolven, dat de oud BabyIonische be
schaving van Abraham volkomen zuiver o-ekend
wordt uit het Bijbelsch verhaal der patriarchen
dat al wat de geschiedenis van Jozef en Mozes'
in Egypte bericht zuiver tot in de kleinste bizon-
derheden Egyptisch gekleurd en geteekend is
dat reeds 't oude Babel een wetgeving had in
tal van geboden met Israels voor-Mozaische zeden
en plechtigheden volkomen een; dat reeds iets
van de kennis van Jehova in de oudere overle
veringen van Babel speelt, en er sporen in te
ontdekken zijn van de week, den zondvloed met
de ark enz.
roePen de j°ngste modernen natuurlijk
dat Mozes niet door openbaring (revelatie) maar
alles door evolutiedoor ontwikkeling van Babel
sche en Egyptische gegevens heeft gevonden.
Doch de redenaar toont aan, dat de oude herin-
neringen in Babel sterk afwijken van wat de
H. Schrift behelst en slechts het zond vloed verhaal
bijna gelijk is, doch de tekst van dit verhaal is
ook eerst uit de zevende eeuw voor Christus en
kan dus al heel licht aan Genesis zijn ontleend
Een heel andere geest dan in Babel heerschte in
Israël en in 't oude Babel ging, in plaats dat er
ontwikkeling was, het oorspronkelijk goede in
verbastering onder. De verklaring van den rijken
en verheven godsdienst van Mozes en de Profeten
Israels kan onmogelijk uit een ontleenen aan
Babel, maar alleen uit openbaring door God niet
dus uit evolutie, slechts uit revelatie worden' ver
klaard.
Na deze Rede verhaalde de aftredende Rector
op geestige wijze de lotgevallen der Academie
eindigende met den alouden groet!
In optocht verlieten onder daverend applaus
de officiëele mannen onzer Vrije de zaal. Met
enkele genoodigden, waaronder ook schrijver dezes
een plaats vond, zaten ze straks aan in de te
afgelegen, doch vriendelijke woning van den af-
getredene, aan een disch, waarbij het uitgezochte
der doorgaans echt-nationale spijzen, waarbij Zee
land vooropging, harmonisch symboliseerde den
geestelijken maaltijd, in de Rectorale oratie aan
geboden. Onder de toasten trof me bovenal een
zeer schoon woord van een der oudere professoren,
die zijn jeugdigen collega toeriep, dat hij, hem
hoorende, gevoeld had, dat de jonge Kuyper niet
als zoon van zijn vader, maar jure suo, ten volle
krachtens eigen talent en wetenschappelijke
kracht zijn plaats onder de hoogleeraren der Vrije
bekleedt. J
Na het diner recipieerde Prof. Bavinck keuris de
talrijke dames en heeren, die den tocht naar Water
graafsmeer gemaakt hadden om den nieuwen Rector
te begroeten, 't Was er recht gezellin En we
gingen naar huis, blijde over het goede van Gods
hand over de Vrije Universiteit, dat we heden
weer hadden gezien.
W.
Ds. Laman schrijft ons volgend briefje:
„Waarde Broeder, Uw onderschrift onder het
door mij geleverde „Kort Verslag der Classis
Goes lokte mij uit mijn tent ter verweer.
Als scriba ben ik zoo onschuldig als een kind,
aan wat u een krenkende behandeling noemt!
Ik deed slechts, wat de Classis mij opdroeg.
droeS m[i n l- op aan „ZeeSwsch
Kerkblad een verslag op te zenden met verzoek
aan den uitgever om een gedrukte copie op te
zenden aan de andere genoemde bladen „uit
naam der Classis Dit geschiedde niet om te
krenken, maar ten gerieve van de Scriba's.
Kan de Uitgever er voor zorgen, dat de „Zuider
Kerkbode' vroegtijdig een afdruk ontvangt om
t verslag in dezelfde week te plaatsen, dan is ons
dit volkomen goed.
We hebben op Donderdag classis, Vrijdagmor
gen komt het verslag ter drukkerij, en nu
weten wij natuurlijk niet, of er dan nog gele
genheid is om het in de „Zuider Kerkbode" op
te nemen.
U krijgt het verslag evenwel niet van den heer
Littooij, maar van ons door zijn welwillende be
middeling. Uit de korte notulen blijkt genoeg,
dat we uw blad niet willen achterzetten. Het
doel van dezen arbeid is slechts verlichting van
den arbeid der scriba's. Kan de uitgever van
„Z. Kerkblad" er voor zorgen, dat in dezelfde
week ook de „Z.-Kerkbode" het verslag kan op
nemen, dan handelt hij zeker niet tegen onze
bedoeling.
Wat mij persoonlijk betreft hoop ik van harte
dat nu beide bladen er zijnze ten zegen der
Zeeuwsche kerken mogen arbeiden en in liefde
bloeien.
Ik hoop, dat u dit stukje wilt opnemen, opdat
ik geen scriba schijne, die zijn taak kwalijk
volbracht. Ik betuig u bij voorbaat mijn dank
en mijn hoogachting, en eindig met een webe-
meenden broedergroet en heilbede."
Wij hadden Ds. Laman niets bijzonders ten
laste gelegd. Maar dit briefje doet ons denken
aan een man, die u den voet dwars zet, en zich
maar niet begrijpen kan, dat u dit hindert, omdat
hij het doet met een lief gezicht en er u vrien
delijk bij toeknikt.
De „Zuider Kerkbode" heeft ook bij de classis
Goes de oudste brieven. Jaren lang ontving en
plaatste hij hare korte notulen. Er was nu immers
geen aanleiding om te vragen of dat zoo voort
kon gaan Er was toch in de verhoudin g van
de „Zuider Kerkbode" en de classis Goes niets
veranderd. Dat de heer Littooij een nieuw blad
is gaan uitgeven, dat ging toch geheel buiten de
classis om, wier predikant-afgevaardigden ter
jongste synode nog wel beiden stemden tegen het
pogen om de Z.Kerkb. tot een officieel kerkelijk blad
te maken en met Ds. v. d. Berg zelfs van <*een
contract wilden weten.
Doch nu komt de uitgever van het nieuwe
tegen-blad ook vragen om de korte notulen.
En met bewilliging van Ds. Laman besluit
de classis haar scriba op te dragen om ze hem
te zenden zóo dat hij ze plaatsen kan in 't e. v.
nummer. En om die stuitende partijdigheid te
verbloemen wordt er bij besloten, dat „Heraut",
„Bazuin" en „Kerkbode" overdrukjes zullen ont
vangen, waarbij de classis op de vingers kan
uitrekenen, dat die eerst een week later kunnen
worden opgenomen. Pure bespotting, hé? Een
soort vriendelijkheid, waarbij de bekende forsch-
heid van den heer M. de Jonge schier aangenaam
aandoet. Die zegt ten minste duidelijk, wat hij
bedoelt, en spaart u de hoop van harte nog
wel „dat beide bladen in liefde liefst in
liefde ja mogen bloeien
We herhalen: De classis Middelburg besloot,
dat het „Kerkblad" tegelijk met de „Kerkbode"
t kort verslag ontvangen zou, al moet dan ook
de scriba 't tweemaal schrijven Ge zoudt de heeren
van t „Kerkblad" eens hebben hooren prote
steeren, als wij besloten hadden om aan den heer
le Cointre te verzoeken een overdrukje aan den
heer Littooij te sturen, dat die dan een volgende
week opnemen kon. Maar wij hebben zoo niet
gedaan. Wij hebben loyaliteit betracht. Wij haten
de „kleine middelen." En wij hopen en verwach
ten dat ook zij —'top voorstel van Ds. Laman
de classis Goes op dit krenkend besluit teru»
komen zal.
-Wagenaar.
Onder praesidium van Ds. Bouma hadden we
m 5eSroote Schutters hofzaal onzen Zeeuwschen
partijdag. De opkomst was gering. Toch was
t genoeglijk enkele broeders uit verschillende
deelen van Zeeland te ontmoeten. Ds. v. d. Berg
uit Ter Neuzen sprak des morgens een' goed
woord over de Samenwerking der Calvinistische
j rije en Roomsche Antirevolutionairen. Eenlevendi»
debat^volgde, 't Liep over allerlei punten. Sommige
broeders betreurden hun „fout" van 1894. Ande
ren waarschuwden tegen 't uit het oog verliezen
van ons groot verschil van beginsel en streven
met Rome, en wezen er op, dat als tusschen de
meer conservatieve en meer vooruitstrevende
stroonnngen opnieuw de strijd begint, samenwer
king met radicalen wederom eisch worden kan.
Ook werd er vurig gedebateerd over 't reeds en
nog met uitgevoerde door ons Christelijk ministe-
rie. Eindelijk kregen we nog een warm woord
en antwoord over het recht der intelligente on
gehuwde vrouwen om hun brood met eere te
vinden in 't bekleeden van administratieve be
trekkingen.
Des namiddags hield in openbare vergaderin»
met vrij debat Mr. Diepenhorst uit Amsterdam
een fijne speech over wat hij noemde de wereld
beschouwingen van het Marxisme en van het
Christendom. Hij wees als grondzuilen voor de
theorie van Marx aandie der meerwaarde en
die van t historisch materialismeDe zeer vlotte
spreker toonde aan, hoe zwak 't liberalisme staat
tegenover de sociaal-democratie, en bestreed uit
Christelijk oogpunt de materialistische wereldbe
schouwing der socialisten. Principiëel debat bleef
uit. 't Comité had verzuimd deze vergadering te
publiceeren in de Middelburger Ct. Slechts in De
Faam het meidenkrantje benevens in De
Zeeuw en De Walchersche had een advertentie
gestaan Als onze partij weer een publieke meeting
uitschrijft, dan behooren we te geven volle publici
teit. Voor opkomst uit eigen kring ware 't ook wen-
schelijk geweest KerkbodeZondagsbode en Kerk
blad in den arm te nemen. Nu, te na beter!
We maakten met genoegen kennis met Mr.
Diepenhorst. Een jonge kracht. Een fijne kop.
Een handig debater. Er zit wellicht een professor
in. Maar ik wou, dat hij eerst deed als Göhrs
en eens drie maanden leefde met ons werkvolk.
Wagenaar.
Wij lazen in „N. H. Kerkbode":
In een onZer kerkelijke bladen wordt gedurig
opgave gedaan van de sommen, die in zekere kerk
bij Huwelijksbevestiging worden gecollecteerd.
In den regel zifn deze sommen bedroevend laag.
Was dit nu maar in één kerk het geval, wTj
zouden er het zwijgen toe kunnen doen. Wij
hebben echter al dikwijls gemerkt, dat vele kerken
over dit verschijnsel hebben te klagen. In zekere
stadsgemeente is het gebeurd, dat er bij een
Huwelijksbevestiging 29, zegge 29 centen werden
gecollecteerd, terwijl de jonggehuwden met hunne
familiën per rijtuig kerkwaarts waren gekomen.
Is het niet allertreurigst? 't Schijnt bij menige
Huwelijkssluiting zoo te wezen, dat er voor alles
geld is, voor mooie kleeren en allerlei versierin-
genvoor bruiloftspartijen en pleiziertochten
voor rijtuigen en fooien, alleen voor de collecten
is er niets of zoo goed als niets.
Dit heeft sommige Kerkeraden er dan ook toe
gebracht om een bepaalde som te eischen voor
de Huwelijksbevestiging, 't Is te begrijpen
Of dit in de Zuidelijke Provinciën beter is
Niet overal. Wagbnaar.
Beroepen te Bedum (A) Ds. J. Kok te
Nijmegen; te Delfzijl Ds. J. Schaafsma te Beilen
te Jutrijp en Hommerts Ds. H. W. Laman te
Kruiningen; te Alfen a. d. Rijn Ds. G. Wie-
lenga te Delft; te Arum Ds. R. K. M. Hummelen
te Langeslag; te Putten Ds. R. Loman te Her-
wijnen; te Sleen Ds. D. Prins (Oudega (Small.).
Aangenomen naar Berkel c. a. door Ds. L.
J. C. Kreijt te Monnikendam naar 's Gravenland
door Ds. O. J. Geerling te Brouwershaven.
Bedankt: voer Veere door Ds O. J. Geerlina
te Brouwershavenvoor Wommels door Ds. EL
Koffyberg te Culemborg.
Afscheid te Ulrum door ds. J. Sybesma, naar
aanleiding van Hand. 20 32.
