De eerste scriba, dr. Honig, leest de notulen
der beide vorige zittingen. Ze worden met kleine
wijziging vastgesteld.
De Praeses deelt mede, dat nog by de Synode
is ingekomen een stuk betreffende den Med.
dienst te Djokja, en de oud zendingsdirector Dr.
J. H. Donner heeft bericht, tot zijn leedwezen
niet tegenwoordig te kunnen zijn als adviseur.
De eerste scriba leest zijn schrijven voor.
Alsnu wordt de behandeling voortgezet van
de concept-zendingsorde.
Art. XVIII wordt met kleine wijziging, aldus
vastgesteld.
Het advies of de goedkeuring van deze Depu-
taten wordt gevraagd in alle gevallen van uit»
zendingen van accoord, hetwelk tot gezamen
lijke uitzending moet leiden.
Zij hebben het beheer over de Generale Kas,
volgens nadere instruction van de Generale
doen uitspraak over alle geschillen tus-
schen Kerken onderling, alsmede tusschen
Kerken en de Dienaars op het Zendingsveld,
nadat gebleken is dat deze zaken door Classes
of Provinciale Synoden niet konden worden
beëindigd en geen uitspraak van de Generale
Synode kan worden afgewacht.
Art. XIX wordt, onveranderd, aldus vastge-
St Tot het instellen van de diensten op het
Zendingsterrein wordt overgegaan, zoodra een
genoegzaam aantal geloovigen aanwezig is, die
tot kerkformatie wülen komen, en onder hen
gevonden worden, die voor deze diensten eenige
gaven hebben ontvangen.
Over de vraag, of deze toestand op eenige
plaats is ingetreden, wint de Dienaar des Woords
op dat terrein eerst het advies in van de af
zonderlijke vergadering van de Dienaren des
Woords, en zendt dit advies, tegelijk met zijn
eigen voorstellen aan den Kerkeraad, die hem
zendt.
Hij gaat tot het instellen van de diensten
niet over, alvorens de goedkeuring van den
Kerkeraad is ontvangen.
Zoolang het ergens nog niet tot instelling
van de diensten is gekomen, bedient de Dienaar
des Woords zoowel Doop als Avondmaal, krach
tens zijne instructie.
Art. XX ondergaat ook geene verandering
en luidt:
Zoolang er op zijn terrein geene geïnstitu
eerde Gereformeerde Kerk van Europeanen is,
wordt den missionairen Dienaar des Woords
door de Zendende Kerk ook opgedragen om,
zooverre zijn missionaire arbeid het gedoogt,
eenige geestelijke hulp te bieden aan Europeanen
aldaar, en Woord en Sacramenten te bedienen
voor Europeanen van Gereformeerde belijdenis
en wandel.
Art. XXI wordt ook ongewijzigd aangenomen,
als volgt
De Deputaten der Generale Synode voor de
zending bezorgen de uitgaven van één of meer
zendings-organen."
Art. XXII wordt eveneens onveranderd vast
gesteld, als volgt1.4.
Aan de Zendende Kerk behoort het toezicht
op belijdenis en wandel van alle missionaire
arbeiders (arbeidsters) op haar terrein. Zij iaat
zich daarbij zooveel mogelijk voorlichten door
haren missionairen Dienaar en kan, desverkie-
zende, raad en hulp vragen van eene genabuurde
Kerk en van de vergaderingen in art. 15 ge
noemd.
Evenzoo art. XXUI, luidende
Wanneer een Europeaan, in eenigen hulp
dienst werkzaam, op ergerlijke wijze tegen de
zuiverheid der leer of de vromigheid des wandels
zondigt, vraagt de missionaire Dienaar des
Woords het advies van een genabuurde Kerk
van Europeanen. Deze stelt, krachtens mandaat
van de Kerk, onder wier toezicht de schuldige
staat, zoo noodig een onderzoek in loco in, en
zoo zij oordeelt, dat bij (zy) onmiddellijk ge
censureerd moet worden, censureert de missio
naire Dienaar des Woords hem (haar) voorloopig
en is de schuldige verplicht zich voorloopig te
onthouden van zjjn (haar) arbeid.
Verkeert de missionaire Dienaar des Woords
zelf in dit geval, dan vraagt de afzonderlijke
vergadering van de Dienaren des Woords advies
van een genabuurde Kerk van Europeanen. Deze
handelt dan op dezelfde wijze als bij Europeanen
in hulpdienst werkzaam en oordeelt zij, dat de
Dienaar des Woords geschorst moet worden,
dan schorst de vergadering van Dienaren des
Woords hem, uit naam van de Kerk, m wier
dienst of toezicht hij staat.
Van zulke spoedeischende gevallen wordt
voorts onverwijld bericht gezonden aan den
Kerkeraad, onde£ wiens toezicht de schuldige
staat, opdat die verder met hem handele.
Van alle gevallen, die uitstel kunnen lijden,
wordt dadelijk mededeeling gedaan aan den
Kerkeraad, opdat die daarin geheel en al zelf
handele.
Ook art. XXIV wordt onveranderd aange
nomen.
De gelden voor de Zending worden bijeenge
bracht door contributiën, giften, schenkingen,
erflatingen en collecten, met name door de
Pinkstercollecte. Indien er geen genoegzame
gelden voorhanden zijn, om de aangegane ver
plichtingen te voldoen, zijn de Deputaten der
Generale Synode voor de Zending bevoegd om
eene extra-collecte, ten behoeve van de Generale
Kas, uit te schrijven.
Evenzoo art. XXV.
Kerken die niet (hetzij alleen of ook in ge
meenschap met andere Kerken) zeiven uitzenden
storten de opbrengst van alle contributiën,
giften, schenkingen, erflatingen en collecten,
voor zoover eene andere bestemming niet be
paaldelijk is aangewezen, in de Generale Kas.
Andere Kerken storten minstens één tiende deel
van alles wat bij haar voor de zending inkomt,
in deze Kas.
Alsmede art. XXVI.
Aan Geïnstitueerde Kerken in Indië kan,
bijaldien blijkt, dat de Zending bij haar welstand
belang heeft, door de Generale Synode subsidie
uit de Generale Kas worden toegelegd.
Ook art. XXVH.
De administratie van de Generale Kas berust
bij de Quaestoren, benoemd door de Generale
Synode. Zij ontvangen hun instructie van de
Deputaten der Generale Synode voor de Zending
en doen alleen op hun last uitbetalingen.
Hetzelfde geldt van het laatste artikel, art.
XXVHL
De Quaestoren doen elk jaar rekening en
verantwoording aan de Deputaten der Generale
Synode voor de Zending. Deze zullen geen
decharge verleenen dan na gehoord advies van
drie deskundigen.
Zij zeiven doen telken male rekening en ver
antwoording aan de Generale Synode.
Alsnu brengt de Praeses de Zendingsorde
in haar geheel in hoofdelijke stemming, en
zij wordt aangenomen met alle stemmen.
Ingevolge de gevallen beslissing wordt opge
merkt, dat nu nog in onderscheidene gevallen
zal moeten worden voorzien ter uitvoering der
Zendingsorde.
Aan de reeds aangewezen Commissie wordt
opgedragen, daartoe' de noodige voorstellen in
gereedheid te brengen.
Alsnu stelt de Praeses aan de orde het Rapport
van Curatoren der Theol. School.
Dit rapport wordt uitgebracht bij monde van
den secretaris-Curator Ds. L. Nijens van Am
sterdam.
In dit rapport wordt o.a. melding gemaakt
a. van het zilveren jubileum van Prof. M.
Noordtzij de beste wenschen worden voor
Z.H.Ed. geuit;
b. van het overlijden van Prof. D. K. Wielenga
de talenten van den overledene worden met
weemoed nog herinnerd.
c. van het rectoraat van Prof. L. Lindeboom.
Curatoren mochten over den arbeid van hoog
leeraren en van leeraren aan het Gymnasium
hun dank en tevredenheid voor de Synode be
tuigen.
Voorts wordt medegedeeld dat de Rector van
het Gymnasium Dr. Fisscher, wegens voort
durende ongesteldheid, zijn arbeid moest neder-
leggen en met zijn eigen goedvinden eervol
ontslag ontving.
De hh. Joh. Kapteyn en J. van der Valk,
leeraren aan het Gymnasium mochten in dit
jaar hun doctoralen graad in de Oude Letteren
verwervende eerste aan de stedelijke, de
tweede aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Nog volgden eenige mededeelingen betreffende
de examina enz. van de leerlingen, die aan het
einde van den cursus 49 bedroegen.
Studenten waren ingeschreven ten getale van
70. Ook ten aanzien van dezen werden mede
deelingen gedaan van examina enz. welke in
't algemeen tot grooten dank stemden.
In het Curatoren-college kwamen de volgende
veranderingen.
Voor ds. J. Bavinck kwam ds. J. Hessels voor
Overijssel, voor ds. J. v. Schelven kwam dr.
H. Bouwman voor Gelderland, voor ds. T. Bos
kwam ds. J. Westerhuis voor Groningen, voor
ds. J. A. Goedbloed, ds. W. Bosch voor N.
Brabant.
Wat de financiën aangaat, rapporteeren cura
toren dat er stoffe i3 van dankenevenwel niet
om nu te rusten of stil te zitten. Integendeel,
er blijft alle reden om te waken en op ver
meerdering van inkomsten bedacht te zijn.
Aangaande ,De Bazuin" kan bericht, dat het
getal abonnementen sinds de vorige Generale
Synode steeds is toegenomen. De hh. mede
werkers bleven hun gaven en krachten steeds
ten dienste stellen.
Betreffende het bekende concept-contract voor
de eenheid van opleiding namen curatoren geen
besluit, doch bidden der Synode de wisheid
van Boven toe.
Nog vestigen curatoren de aandacht der
Synode
a. op het gouden jubileum der Theol. School,
D. V. in het jaar 1904machtiging vragende
om eventueel dit jubileum naar behooren te
vieren
b. op de formatie der zesde klasse aan het
Gymnasium en hetgeen daaraan verbonden is.
Eindelijk wordt meegedeeld hetgeen geschied
is, ingevolge opdracht der Gen. Synode van 1899,
tot eventueele overdracht van het Gymnasium
te Kampen aan eene Vereeniging. Bepaalde re
sultaten werden alsnog niet bereikt, ofschoon
meerdere onderhandelingen werden en worden
gevoerd.
De bespreking van het uitgebrachte Rapport
wordt verdaagd tot nadat het advies der be
trokken Commissie van onderzoek ter Synodale
tafel zal zijn. Den Rapporteur wordt inmiddels
door den Praeses dank gebracht.
Op voorstel van den Praeses wordt goedge
vonden, dat Ds. J. D. v. d. Munnik, Dr. Hania
zal bijstaan bij het opmaken van het persver
slag, wijl laatstgenoemde door andere opdrach
ten te zeer wordt in beslag genomen.
Alsnu rapporteert br. Vermeulen, over lett.
F. b. en c
b. Eene mededeeling van de Partic. Synode
van Z.-Holland omtrent eene benoeming van
een lid tot deputaat voor de Generale Kas, wordt
voor kennisgeving aangenomen;
c. betrekking hebbende op catechiseermees
ters en oefenaars leidt er toe, dat de daarvoor
benoemde deputaten worden gecontinueerd.
Omtrent het rapport van de kerk van Am
sterdam aangaande het archief, waarover door
denzelfden broeder wordt gerapporteerd, wordt
meegedeeld, dat de kerk van Amsterdam uit
nemend voor het archief zorgt doch dat enkele
stukken, welke zijn aangevraagd en toegezon
den, ook na dringend verzoek, niet zijn terug
gezonden.
De Synode betreurt dit en draagt aan den
Kerkeraad van Amsterdam op doeltreffende
maatregelen in deze aangelegenheid te nemen.
Daarna gaat de pauze in.
Vryjdag 15 Augustus des namiddags.
Achtste zitting.
Bij den aanvang wordt gezongen psalm 1155.
(Wordt voorts meegedeeld, dat de juiste naam
van br. Kaspers, gisteren genoemd als adres
voorin te zenden rekeningen, deze is: Jb.Kaspers,
Eusebiusbuitensingel 32, Arnhem.)
Benoemd worden daarna tot deputaten voor
de revisie van de kerkenorde
Prof. Bavinck, prof. Rutgers en dr. Hania.
Door Dr. Hania wordt daarna gerapporteerd
over de afdoening van een tuchtzaak te Uit-
huizermeeden, volgens gedachte der Generale
Synode van 1899. Met de conclusie, in die zaak
genomen, hebben alle betrokken partijen zich
vereenigd, en geconstateerd mag, dat deze zaak
alzoo tot een goed einde is gebracht.
Daarna rapporteert br. D. Mulder over een
geschil te Nieuwendyk, waartoe enkele broeders
zijn benoemd door de Synode van Groningen.
Ook deze aangelegenheid is beëindigd geworden.
Br. de Braai rapporteert over een verzoek
om hulp ter voorziening in de geestelijke be
hoeften van tijdelijk in IJmuiden liggende vis
schers.
De Synode besluit,overeenkomstig de con
clusie, dat den kerkeraad van Yelzen wordt ge
raden zich te wenden tot de betrokken kerken,
waaruit die visschers komenen dat de Synode
de kerk van Velzen hiermee aanbeveelt bij
die kerken.
Ds. Bosch rapporteert over de corresponden
tie van de kerk Arnhem met de kerken bedoeld
in Acta Gron. Art. 163.
De kerk van Arnhem heeft geschreven aan
een aantal kerken, die nog niet tot ons kerk
verband behooren, en op dat samenleven in
verband gewezen.
Enkele kerken hadden een sympathiek ant
woord gezonden.
Wordt besloten nadat hierover door de brs.
prof. Lindeboom, dr. van Goor, ds. B. van Schel
ven en den Assessor het woord is gevoerd,
voort te gaan met de pogingen om zulke ker
ken te bewegen tot eenheid van het lichaam
van Christus in zichtbare openbaring.
Br. Bosch rapporteert ook over den arbeid