tot oefening van het verband tusschen de Geref.
Kerken en de Theol. Faculteit der Vrtfe Uni
versiteit te Amsterdam, hetwelk wordt uitge
bracht b\j monde van Ds. Klaarhamer. Depu-
taten rapporteeren o.a. dat zij geroepen werden
om te advisee ren inzake de benoeming van een
Hoogleeraar in de Theol. Faculteit der Vrye
Universiteit; dat zij door 't bezoeken van de
colleges en 't by wonen van de candidaats-exa-
mens toezicht op het onderwys hebben uitge
oefend met 't oog op 't bepaalde in arc. 1 en 2
der „Overeenkomst"; dat zij geen aan- of op
merkingen hebben te makendat door de
nieuwe benoeming aan hun uitgedrukten wensch
omtrent voorziening in 't onderwijs in de Cano-
nische en Exegetische vakken voor 't N. Tes
tament wordt voldaandat zy geen aanmer
king behoefden te maken op den wandel der
studentendat 29 candidaats examina plaats
hadden en 2 promoties tot Doctor in de Heilige
Godgeleerdheid; en dat zy in zake het onder
teekenen van 't bekende formulier voor de
professoren van de Theologie een advies van
eene meerderheid en minderheid hebben inge
diend.
De praeses stelt voor om aan Prof. Biester-
veld, Ds. Van Proosdy en Dr. Honig op te
dragen na te zien den Authentieken tekst van
de Drie Formulieren van Eenigheid en de
Liturgie (uitgegeven door Prof. Rutgers) en
rapport hiervan uit te brengen op de volgende
Synode. Alzoo besloten.
De Synode benoemt als leden der Commissie,
die a.s. Vrydag praeadvies zal uitbrengen over
alle punten, die betrekking hebben op „de Op
leiding tot den dienst des Woords," Ds. Bos,
Ds. Littooy, Ds. Van Schelven en Dr. Honig,
en de ouderlingen, v. d. Bleek, v. d. Bijl, Els-
hout en De Jonge en als praeadviseurs Prof.
Bavinck en Prof. Rutgers.
Donderdag 17 Augustus 1899.
Morgenzitting.
Aangezien blykt, dat de Synode van de
Christelijk Geref. Kerk in Noord Amerika, die
van de kerken in Oost Friesland en Bentheim
en die van the Origenal Succieders in Schot
land bereid zyn te voldoen aan het verzoek
van de Geref. Kerken in Nederland, om weder-
zydsche afvaardiging met adviseerende stem,
zoo wordt door de commissie ad hoc, by monde
vaü Ds. v. d. Velden voorgesteld, aan de afge
vaardigden dezer Kerkengroepen, voorzooverre
tegenwoordig, adviseerende stem te verleenen.
Dit voorstel wordt met instemming begroet.
De assessor, Ds. Hoekstra, leest voor een
3Chryven van Ds. Van Loon, archivaris van
de kerk te Amsterdam, betrekking hebbende
op 't archief van de Geref. Kerken in Neder
land, 'twelk aan Amsterdam ter bewaring is
toebetrouwd. Uit dit schrijven blykt, dat door
de goede zorge van Ds. Van Loon 't archief nu
zoo volledig mogeiyk is.
%Namens de Commissie, die praeadvies heeft
te geven over de punten saamgevat onder
*t hoofd „Kerkenorde," stelt Prof. Lindeboom
voordat de Synode zich vereenige met 't
voorstel van de particuliere Synode van Fries
land, dat 't niet wenscheiyk is, dat een dienaar
des Woords, die nog geen twee jaar eene kerk
heeft gediend, door eene andere kerk wordt
beroepen. De Synode vereenigt zich met dit
praeadvies.
Prof. Rutgers leest 't rapport van Deputaten
tot hulp aan die Catechiseermeesters, die door
de actie van 1886 hun inkomen hebben ver
loren. Uit dit rapport blykt dat jaarlyks de
som van f 400 ontvangen is om hiermede een
weinig steun te bieden. Voorts wordt voor
gesteld dat deze Synode opnieuw deputaten
benoeme.
Alsnu ontvangt Prof. Beuker, afgevaardigde
van de Christeiyk Ger. kerk in N. Amerika,
't woord, om de groeten van de kerken die
Z.Hooggel. deputeerden over te brengen. Na
herinnerd te hebben aan zyne betrekking tot
de Geref. kerken in Nederland, schetst hy den
toestand van de Chr. Geref. Kerk, welke nu
nog slechts 138 kerken telt maar die zich toch
gestadig uitbreidt. Daarna bespreekt hy de
verhouding tot de Dutch Reformed Church.
Zeer verheugd waren de broeders met de komst
van Prof. Kuyper wiens optreden met groote
geestdrift is begroet. De Kerken dry ven Zen
ding onder de Indianen in N.-Amerika. Op
verzoek van den| praeses, zegt Prof. Wielenga
dank voor de interessante toespraak en goede
wenschen ,wederkeerig aan de Christelyk Geref.
Kerk van Noord-Amerika en aan Prof. Beuker
den rijken zegen Gods toe biddende.
Achtereenvolgens brengen nu Rev. Bell en
Rev. Roxburg de heilbeden van de Presbyte
rian Church van Engeland, over. Geestdrift
wekt hunne mededeeling, dat de Christenen
in Engeland sterk afkeuren 't optreden van
Chamberlain tegen Transvaal. Op verzoek van
den praeses zegt Ds. Lion Cachet de broeders
met eene sierlijke toespraak dank.
Hierna houdt Rev. Edwards, gedeputeerd door
de Methodist Calvinistie Church of Wales eene
belangryke toespraak. Hieruit biykt, dat in
Wales een Gereformeerd kerkeiyk leven bloeit
krachtig leeft het besef, dat men moet blyven
wandelen in de lynen door Calvyn getrokken
en dat men het op prys stelt met de Gerefor
meerde kerken in Nederland te correspondeeren.
Middagzitting.
Prof. Jaeger brengt de hartelijke zustergroe-
ten van de kerken in Oost-Friesland over. Ds.
Bavinck Sr. beantwoordt den spreker met een
diep-emstig woord, 't welk met groote aandacht
wordt aangehoord.
Ds. Neyens, vertegenwoordiger van het cura
torium der Theol. School, wordt verwelkomd
en verzocht zitting te nemen.
De praeses stelt voor te behandelen de zaak
der Zending. Hy leest voor wat door enkele
particuliere Synoden dien aangaande is geoor
deeld en geeft gelegenheid deze uitspraken toe
te lichten. Benoemd wordt de volgende com
missie van praeadvies: Ds. Breukelaar, Dr.
Van Goor, Ds. Dykstra, Ds. Hessels, Ds. Don-
ner, Dr. Wagenaar, oudl. Eleveld, oudl. Hek
man, oudl. Sluys, en als praeadviseurs Ds.
Klaarhamer, Prof. Rutgers en Prof. Biesterveld.
Prof. Noordtzy leest 't rapport van Deputaten
voor de Correspondentie met de Hooge Over
heid. Uit dit rapport biykt, dat sinds de vorige
Synode het aantal plaatsen, waar eene Geref.
Kerk wordt gevonden, weer is toegenomen en
nu bedraagt 633. Waren in 1892 op 113 plaat
sen meer dan eene Geref. Kerk, door samen
smelting is dit getal tot 47 geslonken.
In 't geheel zyn thans 684 Geref. kerken by
de Hooge Regeering bekend. 0.a. stellen depu
taten voor: dat de Synode besluite, dat de
deputaten hunne instructie aldus mogen op
vatten, dat zy, uitgezonderd wanneer de Gene
rale Synode byeen is, op den verjaardag van
Hare Majesteit de Koningin 'de zegenbede der
Kerken aan Hare Majesteit over brengenen
dat de Synode aan de Kerken een opwekking
doe uitgaan, om op den Zondag voorafgaande
aan den verjaardag van Hare Majesteit byzon-
der Haar in dankzegging en gebed te gedenken.
Aanstonds neemt de Synode dit voorstel met
groote instemming aan.
Komt in een schryven van Prof. Kuyper,
meldende dat ZHooggel. wegens de ongesteld
heid zyner gade, vooreerst Zwitserland nog
niet kan verlaten en hy dus tot zyn leedwezen
verhinderd is ter Synode te verschynen. De
praeses spreekt zijn leedwezen over deze om
standigheid uit.
Deputaten voor art. 36 worden gecontinueerd.
Ds. Notten rapporteert namens de commissie
van praeadvies over verzoeken tot de Synode
gericht en over de verhouding tot andere
Kerkformaties en groepen. De Synode vereenigt
zich met het in dit rapport voorgestelde.
Vrijdag 18 Augustus 1899.
Morgenzitting.
Ds. Lion Cachet deelt mede, dat enkele buiten-
landsche afgevaardigden, die naar deze Synode
waren gedeputeerd, door bfizondere omstan
digheden tot hun leedwezen verhinderd waren
te komen.
Aan de orde wordt gesteld 't rapport van
de Commissie van praeadvies in zake „Oplei
ding tot den dienst des Woords" 't welk door
den praeses wordt gelezen, 't Advies der Com
missie luidt: de Generale Synode, constatee-
rende de onmogeiykheid om de beide oplei
dingsscholen thans te vereenigen, bestendige
den bestaanden toestand en handhave en be-
vestige de Theol. School als de inrichting der
Kerken voor de opleiding tot den dienst des
Woords.
Over dit advies wordt 't woord gevoerd door
Prof. Lindeboom, Prof. Rutgers, Prof. Noordzij,
Prof. Biesterveld, Ds. Notten, Prot. Wielinga,
oudl. Elshout, Ds. Littooy, Ds. Bavinck Sr.,
Dr. Honig, Prof. Bavinck, Dr. H. H. Kuyper en
Ds. Van Schelven. Met algemeene stemmen
wordt het voorstel aangenomen. Eveneens
wordt aangenomen 't voorstel om niet ander
maal Deputaten te benoemen.
Vervolgens komen in behandeling enkele
voorstellingen die betrekking hebben op de
Theol. School en die aldus luiden
1. De Synode machtige Curatoren der Theol.
School, om, indien zich eene geschikte gele
genheid voordoet en de financiëele lasten der
Kerken er aanmerkeiyk door worden verlicht,
het Geref. gymnasium aan eene particuliere
vereeniging over te dragen, altyd echter met
dien verstande, dat op verkregen rechten geen
inbreuk worde gemaakt, dat het Gereformeerd
karakter van het gymnasium geen schade lydt,
en dat het gymnasium zelf gevestigd biyve
ter plaatse, waar de Theol. School zich bevindt.
2. De Synode geve aan Curatoren der Theol.
School het recht, om aan het bestaande Geref.
gymnasium, dat thans vyf klassen telt, eene
zesde klasse toe te voegen, mits daarby reke
ning houdende met den financieelen toestand
der school en aan de nieuwe regeling geen
terugwerkende kracht verleenende.
3. De Synode geve aan Curatoren in over
weging, om het jaariyksch schoolgeld van het
gymnasium op minstens honderd gulden te
bepalen, en voorts aan de ouders of voogden,
die leerlingen op het gymnasium zenden, mede
te deelen, dat de kostende prys van het gym
nasium ongeveer 200 gulden bedraagt, in de
hoop, dat de vermogenden onder hen den
vollen prys zullen betalen.
4. De Synode keure overigens de wyzigin-
gen goed, die door Curatoren in het Reglement
voor de gymnasiale opleiding aan haar worden
voorgesteld.
5. De Synode neme in art 13 van het
reglement voor de Theol. School de in de vorige
acta vergeten woorden op„voor de toelating
tot de Theol. studiën zal een onderzoek worden
ingesteld naar de beweegredenen, die geleid
hebben tot de keuze van het ambt van dienaar
des Woords."
Deze voorstellen worden alle aangenomen.
Ook wordt aangenomen 't volgende voorstel
van de Commissie van Praeadvies, nadat de
redactie door Dr. Wagenaar gewyzigd is:
6. De Synode kome terug op het bepaalde
in art. 134 sub 3o. van de Synode van Mid
delburg en spreke uit: dat het geenszins aan
Theol. studenten vergund zal zijn om op uit-
noodiging van een kerkeraad in de gemeente
een stichtelijk woord te spreken, tenzij dan na
twee jaren Theol. studiën te hebben volbracht
en op een geleverd preekvoorstel van de Hoog
leeraren consent te hebben verkregen en
slechts zoo dikwerf het door de Hoogleeraren
zal worden toegestaan.
Insgeiyks vonden instemming deze voor
stellen
7. Ter versterking van de financiëele positie
der Theol. School
a. Richte de Synode een dringend en vrien-
deiyk verzoek aan de kerken, om van nu voort
aan, jaarlyks twee afzonderlijke collecten voor
de Theol. School te houden.
b. Wekke correspondenten op, om hun ar
beid voort te zetten en uit te breiden endeele
mede, dat de inning der contributies voortaan
onder leiding van den nieuw benoemden Pen
ningmeester Dr. H. H. Franssen, geregeld zal
plaats vinden.
c. Zende rechtstreeks aan alle kerken eene
circulaire (waarvan het concept hierby gaat),
waarin zy worden opgewekt, om ter voorzie
ning in het met 1 November waarschfiniyk te
verwachten tekort van ongeveer 10.000 gulden,
thans vóór genoemden datum aan den Penning
meester Dr. H. H. Franssen te Zwolle eene
extragift te doen toekomen, opdat de Curatoren
niet genoopt worden tot het opnemen van geld
tegen hooge rente.
d. Machtige Curatoren, om, indien onverhoopt
deze laatste poging niet slagen mocht, het
ontbrekende geld op te nemen en daarvan ter
stond aan de kerken mededeeling te doen.
8. De Synode neme de voorstellen aan, die
door Curatoren in zake het „Kerkblad" worden
gedaan, verandere dienovereenkomstig het
weekblad in een maandblad, late door Curato
ren berekenen het bedrag dat jaarlyks door
elke provincie voor dit blad zal moeten betaald
worden, naar den op de Synode te Middelburg
Art. 163 aangenomen maatstaf, stelle het
maandblad ook voor een abonnementsprys van
één gulden 'sjaars verkrygbaar en biyve de
uitgave er van met die van „de Bazuin" ver
binden, maar zoo, dat de berichten, geiyk tot
dusver, tydig aan de „Heraut" worden toege
zonden.
9. De Syn. spreke uit, dat onder het peremp
toir examenvak, genaamd kennis yan den in
houd der H. Schrift, niet te verstaan is By-
belsche Geschiedenis als zoodanig, of eenig
speciaal Theologisch vak als Canoniek of His-
toria Revelationis maar kennis van den hoofd
inhoud van de Bijbelboeken, zoodat blyke, dat
de examinandus in de Schrift genoegzaam thuis
zy.
