Een dag onder de Calvinisten in
Nederland.
Officiëele Berichten.
Ouderling |Elshout heeft liever een heiligen
strijd dan een valschen vrede.
Ds. Littooy gaat ook met 't advies der com
missie meê, doch hjj vraagt wat willen de
vrienden der Universiteit nu nog meer van ons,
dan in *t voorstel-Bavinck werd geboden. Wij
willen desnoods naar Amsterdam verhuizen.
Verhuizen en verbouwen. Doch een schijnbe
staan leiden, dat willen we niet.
Dr. Honig vermoeit nu de Synode met een
langgerekte vleirede aan 't adres van prof.
Bavinck, meer dan Honig-zoet. Een alleron
gelukkigste maidenspeech.
Nu neemt prof. Bavinck het woord. Hij
vraagt dat men op de manier van Dr. Honig
niet doorga. Hij heeft van verkeerde behan
deling heusch niet zooveel gemerkt. Hij is
geen preutsche juffer, die niet tegen een hartig
woordje kan. Niet hij, wel zijn voorstel is
en dat onbillijk bestreden.
't Spijt me, dat het met mijn voorstel zoo
is gegaan. Ik heb het toch zoo goed bedoeld.
Jaren lang heb ik gebeden voor de vereeniging
der kerken en voor de saambrenging van Uni
versiteit en School. Ik zou zoo graag vrede
hebben.
Mijn eenig bedoelen isdat de Universiteit
volledigen waarborg geve en dat er geen be
noeming van professoren zal zijn zonder de
besliste goedkeuring der kerken.
Hier kon schrijver dezes zich niet bedwin
gen om te zeggendat willen wij ook.
Prof. B. hernam Dr. Wagenaar wil dat ook,
dan zijn wij het eens.
Ik ben het niet eens met prof. Lindeboom.
Die zegt er zit een beginsel in de school.
Ik zeg alleener zit een beginsel achter
nl. dat van den volledigen waarborg der kerken.
Ik ben vóór Universitaire opleiding en Theo
logie.
Ik was ook veel liever verhuisd en gezeten
in 't midden van het land. Doch we zullen nu
rustig te Kampen blijven. De School wordt
bevestigd.
De strijd zal nu echter komen in den boezem
van de Vereeniging en zij zal de vraag beslis
sen hoe zal de verhouding zijn tusschen de
kerken en de Theol. faculteit. Dat vraagstuk
worde bestudeerd
Prof. Rutgers oordeelt, dat er tusschen 't geen
prof B. nu sprak en zijn eigen voorstel een
hemelsbreed verschil is en hoopt, dat de broe
deren eerlang elkander wel zullen verstaan en
een oplossing vinden.
Nadat nog Ds. B. v. Schelven en Dr. H. H.
Kuyper een enkel woord .hebben gezegd, wordt
't debat gesloten.
En met algemeene adviezen (op prof. Linde
boom na) en met algemeene stemmen consta
teert de Synode dat ook deze poging mislukt
is en besluit voorts dadelijk geen nieuwe te
beproeven en de School financieel zoo mogelijk
te versterken door jaarlijksch twee collecten
in plaats van een bij de kerken aan te vragen.
Dr. W.
Zondagavond 30 Juli nam ds. J. C. Sikkel
van de Gereformeerde kerk te 's Gravenhage B,
afscheid van zijn gemeente. Een overgroote
schare woonde de plechtigheid bij.
Omtrent den arbeid op velerlei gebied van
ds. Sikkel te 's Gravenhage schrijft men aan
De Stand, het volgende
„Ds. Sikkel zal een buitengewone plaats in
de geschiedenis van de kerk te 's Gravenhage
blijven innemen. Niet alleen omdat hij, nadat
die kerk in 1887 als doleerende was opgetreden,
haar eerste leeraar was en als voor een zware
en moeilijke taak stond, maar ook omdat het
niet kan ontkend, dat mede door zijn arbeid in
de bediening des Woords, alsmede door zijn
optreden daar buiten, het Gereformeerde volk
in Den Haag op allerlei terrein kloeker is op
getreden.
Niet het minst op het gebied van het onder
wijs. Met anderen samenwerkende, gaf ds.
Sikkel door zijn organiseerend talent leiding en
richting aan de Keucheniusschool, hoofd de
heer Wijnveld. Dank zy zijn energiek optreden,
wist hij anderen te bewegen met hem te trach
ten een Gereformeerde school voor lager en
meer uitgebreid lager onderwijs op te richten,
welke poging met schitterend succes werd be
kroond in de Groen van Prinstererschool, hoofd
de heer Looijen. En thans worden, als gevolg
ook van zjjn arbeid, pogingen aangewend tot
de stichting van een derde Gereformeerde school.
Op het gebied van het volksleven liet hij zich
waarlijk ook niet onbetuigd. De mannen van
„Patrimonium" en van „Nederland en Oranje",
die tegen den Haagschen geest frisch en kloek
voor het Calvinistisch beginsel wenschten op
te treden, vonden in hem steeds een trouw
bondgenoot en voorganger als dit noodig was,
een wapenbroeder en vriend altijd, by wien
men nooit te vergeefs aanklopte om raad en
steun. Ook ds. Sikkel ontwierp het plan voor
de oprichting van de vereeniging „De Hollan
der" een plan dat nu ook elders in Gro
ningen, in Friesland en in Utrecht in hoofd
zaak werd gevolgd en dat bedoelt heel het
Calvinistisch volk mede zeggenschap te geven
in de antirevolutionaire pers".
De hoofddag was 28 Juni. Om 9 uur had
de directeur der vereeniging, B. van Schelven,
de deelnemers verzocht ik had net een ge
voel alsof ik thuis was dat een half uurtje
toegegeven zou worden.
Toen was echter alles op zyn plaats en de
strijdzang der Hugenooten, de lievelingspsalm
der Calvinisten, Ps. 68, bruiste door de breede
zalen.
Na voorlezing van Zach4 en gebed hield
de directeur van Schelven de weldoordachte,
van ongebroken moed getuigende verwelko
mingsrede.
Aangenaam viel het mfl op, dat iederen toe
hoorder het gedrukte jaarverslag van te voren
ter hand gesteld was, in plaats van dat men
den beperkten tyd van een feestdag door voor
lezing van wijdloopige berichten en rekeningen
nog meer verkortte.
Het referaat in deze morgenvergadering had
prof. Rutgers op zich genomen hij behandelde
de vraag of soms door meer bepaalde statuten
het geref. karakter der V. U. nog beter te
waarborgen zou zijn, dan door de voorhanden
zijnde bepalingen tot nu geschied was.
Van een meer nauwkeurige mededeeling in
deze „Kirchenzeitung", zie ik ?af, omdat het
referaat alleen het belang der V. U. op het
oog had en dus locale dingen behandelde.
Van algemeene strekking daarentegen was
het referaat van Dr. Kuyper in de openbare
namiddagvergadering.
Hij gaf antwoord op de vraag, „hoe is een
Univ. aan Gods Woord te binden?" Dr.Kuy
per onderzocht in het leveren van zyn bewijs,
of het voldoende was, de grondslag enkel
aan de Schrift te binden en kwam tot het
resultaat, dat de algemeene schriftformule wel
voldoende kon zjjn voor philantropische en so
ciale vereenigingen, voor welker werking jbloot
die algemeene Schriftbeginselen den toon aan
geven, waarover alle belijders Christi het nog
wel eens zjjn, maar dat deze leuze onbruik
baar wordt en niet voldoet, zoodra het gaat om
onze gansche levens- en wereldbeschouwing.
Dan is slechts de formule „op Gereformeer
de beginselen", de voor alle Gereformeerden
van zelf gegevene en voldoende formule. Juist
deze formule stelt de autoriteit der Schrift vast
en maakt een systematische en organische
levens- en wereldbeschouwing mogelijk terwjjl
de algemeene Schriftformule geen waarborg
biedt, dat niet ook modern-protestantsche en
Roomsche dwaalleeringen zich er achter zou
den kunnen verbergen, zooals het in de historie
dikwjjls geschied is, dat zich volkomen tegen
overgestelde beschouwingen op de Schrift be
roepen hebben. Dan eerst is de Univ. aan
Gods Woord verbonden, wanneer zij gebonden
is aan de Ger. beginselen, zooals ze duidelijk
worden uit de belijdenis en de historie onzer
kerk.
Het was een referaat, zjjn auteur waardig,
tot in de uiterste puntjes der gedachten wel
overwogen en met de energie van een Kuyper
doorgevoerd.
Wie Kuyper kent, zal van hem altijd iets
kernachtigs, iets vol waarde verwachten. Wat
mij verbaasde, was niet het referaat zelf, maar
de aanblik van het gehoor. Ook over de me
nigte der toehoorders verwonderde ik mjj niet,
noch over haar bjjval.
Kuyper's eigenaardige krachtvolle persoon
lijkheid zal denkende menschen nooit koud la
ten, maar dat hjj het waagde zoo'n referaat
voor zulk een publiek te houdenBy ons zou
men het in allen gevalle op gewichtige pasto
rale conferentién brengen maar nooit in een
volksvergadering
Daar zaten ze in ryen, die door zon en zee
gebruinde schippers en visschers, boeren en
burgersmet hun vrouwen waren ze naar Mid
delburg gekomen en zy sliepen niet in het na
denmiddaguurtje gedurende het byna uren uit
sluitend wetenschappeiyk referaatze hoorden
toe met ingespannen aandacht Hun oogen
straalden; de drukkende warmte van de overvolle
zaal stoorde en vermoeide hen nietzy schenen
den redenaar inderdaad te begrijpen. Dit merk
waardig verschynsel is slechts daaruit te ver
klaren, dat deze menschen van hun jeugd af-
aan uit den Bybel werkeiyk denken geleerd
hebben; dat hun denkkracht nog niet gedood
is door Engelsche en Duitsche zielenbeheerders,
dat ze gewoon zyn de openbaring Gods op elk
gebied des levens na te speuren en hun belij
denis der waarheid als een schat te beschou
wen, die ze op elke wyze hebben uit te brei
den, daar vandaan heeft hun liefde en belang
stelling zich ook dikwyis geopenbaard voor
dingen, die niet juist direct hun persoonlijk
godsdienstig leven betreffen. Als echte Calvi-
nisten verbergen zy zich niet ergens in een
hoekje, tevreden wanneer slechts hun dominee
het naar hun meening goede predikt en eenige
gelijkgezinden met hen stille gemeenschap oefe
nen, maar ze hebben oog voor meer algemeene
noodenhet is voor hen plicht, zelfs op een
Christus dienende Vrye Univ. aan te dringen
en haar belang te overwegen omdat Christus
naar hun overtuiging ook in litteratuur, kunst
en wetenschap wil heer3chen. By het gezicht
van deze Calvinistische mannen en vrouwen,
kon ik slechts bidden, dat hun getal groeien
en hun kracht mocht reiken tot over de gren
zen van hun land.
Het feest werd waardig en liefelyk besloten
met een gemeenschappeiyk gaan naar het zee
strand te Vlissingen.
Nog eenmaal waren wy te samen in vroolijke
en ernstige gesprekken, slechts te snel vlogen
de uren heen en ontvoerden my den onverge-
telyken dag.
Menige Duitsche Christeiyke vergadering heb
ik mede doorleefd en ook daar iets ondervon
den van de gemeenschap der Heiligenmaar,
ware verbintenis, de diepste gemeenschap
heeft slechts plaats, waar één weg, één doel,
één wereldbeschouwing de broeders en zusters
vereenigt-
Onze algemeene vergaderingen eindigen ge-
woonlyk met een al te nuchter ontwaken, wan
neer nml. broeder methodist of baptist, dien
men op de alliantie in Christus naam omarmt
en voor wien men het betuigd heeft, dat voor
den grooten vereenigingsband de kleine puntjes
van verschil moeten zwygen, naderhand in zijn
gemeente thuis voortgaat in den ouden arbeid
om de „overtuigden" en „bekeerden" tot zijn
secte over te halen, en de landskerk als het
Babel, en haar Dienaren als loondienaars te
smaden. Niet deze onware, maar altyd princi-
pieele zwaarwegende punten van verschil ver
zwijgende alliantie, komt overeen met het we
zen van het Calvinisme, het schoonste, voort-
durenden zegen in zich sluitende goed, is de
gemeenschap van zoodanige, die niet over ze
kere vragen behoeven heen te glijden, maar in
alle stukken oprecht en vertrouwend elkander
in het aangezicht mogen zien. Een zoodanige
over de grenzen des lands heenrijkende ge
meenschap, hebben my de broeders in Neder
land getoonddaarvoor zy hen groet en heil-
wensch overgezonden, en wanneer wy, Duitsche
Gereformeerden hierna onze Bondsvergadering
hebben, mocht dan ook by ons de geest der
kracht en der liefde de harten der feestgenoo-
ten vervullen
Rade Pastor H. Kolfhaus.
(Reformirte Kirchenzeitung.)
Beroepen te Veenwoudsterwal ds. S. v. d. Wal
te Minnertsga; te Grootegast ds. J. Bakker te
Bunschoten te Delft ds. G. Wielinga te Katwijk
a. d. Ryn te Anna Jacobapolder J. L. Schouten
cand. te Zwollete Broek-op-Langendyk ds. R.
W. de Jong te Terneuzen.
Aangenomen naar Doornspijk door ds. C. S.
Boss te Middelharnis.
Bedankt voor Jutrijp door ds. A. Roorda te
Burum voor Bleiswjjk door H. R- Nieborg te
Witmarsum.
Dr. H. H. Kuyper te Leeuwarden heeft zjjne
benoeming tot hoogleeraar by de Vrye Univer
siteit aangenomen.
De heer ds. D. Bakker te Sneek B heeft 't be
roep door den kerkeraad van Heeg, met mede
werking der Classis Bolsward, Franeker en
Sneek, als missionair dienaar des Woords op
hem uitgebracht, aangenomen.
Generale Synode van de Gereformeerde
Kerken in Nederland.
Woensdag 16 Augustus 1899.
Middagzitting (Vervolg.)
Komt aan de orde 't Rapport van Deputaten,
