varia.
worpen en eerst jaren daarna ingezien en er
kend, dat de Heere al in hunne jeugd in zijne
ontfermende liefde op hen had neergezien.
Hoe zeer wy er ook op gesteld moeten zyn
en hoe rusteloos wy er ook naar behooren uit
te zien, desniettegenstaande mogen wy noch
van de gesteldheid onzes harten noch van het
bewustzijn van ons geloof afhankelijk maken,
het al of niet onderhouden van de geboden en
inzettingen Gods.
Niet in ons, maar buiten ons, in het gebod
Gods ligt de regel en het richtsnoer van ons
leven. Aan het leven naar dien regel moet de
Gemeente en moeten hare opzieners de leden
der gemeente houden. Naar dien regel moet,
mag en kan zij alleen de leden der Gemeente
beoordeelen.
Wat „van de zyde der gemeente bezien" het
geval en de waarheid is, is het dit laten
wij dat niet vergeten krachtens en op grond
van Gods heilig Woord. Dus, zooals het is van
hare zijde bezien, is het naar Gods gebod en
inzetting. Zij toch heeft tegenover de leden
alszoodanig geene rechten en eischen dan die
in het Woord haar gegeven en toebetrouwd zijn.
Zij is draagster, dienaresse en handhaafster van
de waarheid en de geboden des Heeren.
Daarom zijn de leden niet slechts aan haar,
maar wat meer zegt, aan den Heere verschul
digd alles te doen, wat zy als zoodanig, d. i.
volgens Gods Woord, van hen verlangt en
eischt. En dat dientengevolge de leden krach
tens hunne belydenis en Gods gebod verplicht
zijn, ook de inzetting van het heilig avondmaal
te onderhouden, is niet slechts naar mijne over
tuigingwaarmaar dat is waar, volgens Gods
Woord, de leer der vaderen en de ordeningen
der kerken. Zoo de Heere wil, toonen wy dit
nader aan. Littooij.
Op het gebied van het onderwys is er weer
veel dat belangryk is. Het jaarverslag van de
Vereeniging voor Hooger Onderwys op Gerefor
meerden grondslag verscheen. De negentiende
jaariyksche samenkomst zal D. V. gehouden
worden 27 en 28 Juni a. s. Ds. Klaarhamer
zal in de ure des gebeds Dinsdagavond 7 ure
voorgaanDs. van Schelven, v. d. m. te Am
sterdam zal de samenkomsten, die Woensdag
morgen 9 ure aanvangen, en gehouden worden
in het Schuttershof, leiden. Protessor Rutgers
zal 's morgens spreken over het zoo belangryke
art. 2 der statuten, en des namiddags prof.
Kuyper over het antwoord op de gewichtige
vraag„Op wat wyze is eene Universiteit aan
het Woord van God te binden Het toegangs
bewijs ligt in het jaarverslag en moet om ook
des morgens toegang te verkrygen ondertee
kend en meegebracht worden.
's Middags 2 ure zal eene openbare meeting
met debat gehouden worden. De Vereeniging
mag zich, zoowel büiten- als binnenlands, Gode
zij dank, nog altyd in toenemenden bloei ver
heugen. De bekende, groote reis van Dr.
Kuyper heeft wat Amerika betreft daartoe veel
bygedragen. Er waren voor den cursus 1898/99
ingeschreven 73 studenten voor de godgeleerd
heid, 20 voor de rechtsgeleerdheid en 22 voor de
letteren. Voorts kunnen wy nog mededeelen,
dat weldra eene poging zal gewaagd worden,
om ter verkryging van meerdere geloovige me
dische doctoren een, zy het dan klein stapje
te doen. Een groote stap is, met het oog op
alles wat daaraan verbonden is, vooralsnog
onmogeiyk.
De Heere, die in Zyne goedheid ons reeds
zooveel gaf, doe de jaarvergadering wel slagen
en de Vrye Universiteit, ter wille van de be
lydenis Zyns Naams op verschillend levenster
rein, groeien en bloeien
Ook op het gebied van het lager onderwys is
er wat verbiydens te berichten. Er was sinds
geruimen tyd verschil over hetgeen de voor
standers van het Christeiyk onderwys verlangen
moesten van de Regeering. Met een voorslag
van de Unie konden Dr. Kuyper en vele ande
ren zich niet vereenigen, en nu is, God lof, door
gemeehschappeiyk overleg, een stuk, m. a w.,
een verlanglijst gepubliceerd, die onderteekend
is, door Mr. A. F. de Savomin Lohman, door
Dr. A. Kuyper en door de andere heeren, die
verkoren waren, teneinde tot overeenstemming
te geraken.
Deze verlangiyst moge van nu aan, artikel
één zyn van ons aller actueel program
En daar het ons allen om de waarheid moet
te doen zyn, deel ik ten slotte nog mede aan
de Geldersche Kerkbode, die de verledene week
nog weer schreef en herhaalde, dat de eerste
brochure door Dr. Bavinck over een compromis
op het gebied van het hooger onderwijs, ,ge-
druktwas, vóór hy er over schreef aan
Dr. Kuyper en Dr. Rutgers, bezyden de waarheid
is. Ik verzeker haar, dat er toen nog geen
letter van gedrukt was. Zy kan desbegeerd
dit in myn naam haren lezers meedeelen.
Na hetgeen over die compromis geschreven
is, en daar óók Hollands Kerkblad verledene
week slechts weer van toezicht der Kerken ge
waagde, dat zooveel wil zeggen als opdoeking
der eigene inrichting, zal het wel het best zijn
beide inrichtingen voor de opleiding te laten,
zooals zij nu zyn. Waren er in den tyd der
gereformeerde vaderen vele dan kunnen en
mogen er nu wel twee zyn. Zusteriyke con
currentie heeft ook haar goede zyde. IJzer
scherpt men daarenboven met ijzer. Dat wy
voor beide een hart hebben, opdat beide ont
vangen wat zy behoeven en, onder den zegen
Gods, groeien en bloeien
Efraim benyde Juda en Juda benijde Efraim
nietLittooij.
Onze Calvinistendag.
De vurig verbeide feestdag nadert.
A. s. Woensdag geniet Middelburg de eer
om ten Universiteitsdag de curatoren en direcj
teuren, de professoren en studenten, en in
breeden getale de leden en begunstigers onzer
Vrije te ontvangen.
Ingeleid wordt de 18de Jaarvergadering door
een bidstond, op Dinsdag 27 dezer, 's avonds
7 uur, waarin de rykbegaafde en machtige
redenaar, Ds. P. J. W. Klaarhamer van Utrecht,
die in de crisis van '86 en '87 door zijn bezie
ling zoo onweerstaanbaar medewerkte om tal
van Walcherens hervormde gemeenten tot refor
matie te brengen en tegeiyk de belangstelling
te wekken en te vermeerderen voor een Cal
vinistische Universiteit.
De Bogardstraat-kerk, die met hare breede
zy-galeryen zoo ontzaglijk veel menschen bergt,
zal thans zeker schier te klein zijn om, nu
met de getrouwen van '86 uit heel Walcheren,
ook de broeders van '34, die sinds hun liefde
gaven voor de Vrye, en daarby tal van feest
gangers uit den vreemde samenstroomen, de
scharen te bevatten.
Voor de bestuurders, verzorgers en hoogleer-
aren met hunne dames, mitsgaders voor corres
pondenten en agenten,alsook voor de predikanten
zullen plaatsen gereserveerd zyn. Overigens
zijn alle plaatsen vry. Het man-volk neme
allereerst de prachtige plaatsen in op de gale-
ryen. Tot in de hoekjes kan men Ds. Klaar
hamer van woord tot woord verstaan.
Op Woensdag 28 Juni is het vroeg dag. Nu,
dat kan in Juni. Als de ruiters op 't stadhuis
9 maal hun lansen kruisen en van de Lange
Jan het heerlyk klokkenspel 9 uur aangeeft,
dan valt in de groote zaal van het Schutters
hof de hamer van Souburgs oud-leeraar Ds.
Bastiaan van Schelven, curator der Universi
teit, die de vergadering opent. Alle vrienden
en vriendinnen der Vrije zijn welkom. Die
nog geen begunstiger is, vindt gelegenheid aan
den ingang der zaal een biljetje in te vullen
om zich als zoodanig aan te geven, met zelf
te bepalen bydrage en ontvangt dadelyk toe
gang. Wy rekenen er op, dat er vele honder
den dit zullen doen, want 'tiystje van leden
en begunstigers voor Zeeland is in vergelijking
met andere provinciën by na straatarm en 't
moet vol worden als een Walchersch koren
veld Met name ook onze jonge Calvinisten
en onze jongedochters, die den Heere vreezen
en om de komst van Gods Koninkryk bidden,
moeten toestroomenHier behooren ook de
Oud-Gereformeerden te wezen en de Hervorm
den, die boven alles aan de Belijdenis der Kerk
vasthouden.
Ds. Van Schelven houdt natuuriyk een sier
lijke openingsrede en dan krijgt de oud leeraar
van Vliasingen, onze sinds de Synode van
Middelburg in Zeeland zoo populair geworden
professor Rutgers het woord, om de diepste
dingen zoo te zeggen, dat ieder hart voelt, dat
de spyker precies op den kop geslagen en de
rechte snaar getroffen wordt!
Prof. Bavinck men herinnert zich wel
licht ons artikel hierover in de Kerkbode van
24 Maart jl. deed in zyn brochure een aan
val op de juistheid van art. 2 der Statuten.
Prof. Rutgers wil nu eens nauwkeurig dit
fundament bekyken, of 'took verzakken kan,
dan wel, of het behooriyk vastzit. Wy hopen,
dat Prof. Bavinck, de beproefde vriend der
Vrye, die verleden jaar te Zwolle de leiding
der jaarvergadering had en een zoo bezielend
openingswoord sprak, gelegenheid zal vinden,
ook hier tegenwoordig te zyn, en tot nauw
keurige beproeving mede te werken, want aan
de gaafheid van den grondslag hangt de hecht
heid van 'theele gebouw.
In de Openbare meetingdie des middag3 om
2 uur begint, hoopt Prof. Dr. A. Kuyper zich
te laten hooren en vraagt publiek debat.
Wellicht komen des Hoogleeraars stellingen
nog in de dagbladen.
Leden en begunstigers hebben vrijen toegang
ook tot deze vergadering. Anderen tegen een
kleine entree.
Aan deze officieele samenkomsten hangen
nog twee bijeenkomsten van gezelliger aard.
Na afloop van de bidstond noodigt de rege
lingscommissie de trouwe vrienden en vrien
dinnen der Universiteit uit tot een avondje in
den tuin of de verandazaal van 't Schutters
hof en na afloop van de vergadering staat om
4 uur i20 op de groote markt de tram ge
reed om hen, die aan 't Vlissingsche strand
den zomeravond wenschen te genieten, der
waarts te voeren. Tegen 6 uur zal er in
een der zalen van 't Badhotel een gezament-
lijke maaltijd zyn. Wy dringen er by onze
gegoede vrienden en vriendinnen op aan
om aan dezen maaltyd deel te nemen, ook om
der gezelligheid wil. Geen gastvrouw mag op
a. s. Woensdag hare gasten thuis onthalen
dat ware spelbrekery. Neen, gezamenlijk zitte
men aan met de Hollandsche vrienden aan den
gemeenschappeiyken maaltijd en geniete daarna
't ontspannend schoon der insluimerende na
tuur. Hè, mocht 'teens zyn by phosphorisee-
rende zee!
Gods goede handzy over heel dezen feestdag.
Vivat, crescat, floreat calviaistica academia
nostra
Dr. W.
Overheid en Zondagsviering.
I.
Een boekwerk, dat niet het minst in Zeeland,
waar de oud-puriteinsche wijze van Sabbats
viering nog kracht heeft, met groote belangj
stelling zal worden out vangen, is saam gesteld
door een oud-student der Vrije Universiteit,
die thans onder onze mannen van wetenschap
zyn plaats inneemt als Mr. Tiemen de Vries.
Over de roeping der Overheid in zake de
Zondagsviering vervaardigde de veelbelezen
auteur een boekwerk van 700 veelbergende
bladzyden.
Wy willen den korten inhoud schetsen.
Eerst teekent, na een breede inleiding, de
schrijver het karakter der Overheid, en wel
als noodhulp, die om der zonde wil bij het
leven bijgekomen is, en dan trekt hij de gren
zen harer bemoeiing.
Voorts krygen we een beschouwing over den
Zondag naar gereformeerde opvatting en wel
als een by onze natuur behoorende scheppings
ordinantie Gods, die door de zonde dreigde ge
heel te worden verwoest en ook zou zijn ver
woest, edoch door de gemeene gratie in haar
verdervingsproces gestuit en door de particu
liere genade in den christen principieel en onder
de christenvolkeren aanvankelijk ook practisch
werd hersteld. Ze bestaat niet in niets doen,
dat ook op Zondag des duivels oorkussen
isdoch in een bezig zijn van anderen aard
een dag van vrijheid van dagelijkschen arbeid
en vryheid voor de religie.
Het leven der natuur gaat ook op den Sabbat
door en Dr. Kuyper rekent hiertoe ook de nood-
zakeiykheid om op zee het vuur te stoken in
onze stoombooten, en te land in groote fabrie
ken, vooral gasfabrieken, de vuren aan te
houden en te bewaken. Dit is geen zonde,
maar roeping.
Voor de godsdienstoefening is veel arbeid
noodig. Zelfs straatverlichting om naar de
avonddienst te kunnen komen.
Zelfs acht Mr. de Vries, dat nu het leven
zich eenmaal geschikt heeft naar spoor en tele
graaf, deze onmogelyk op Zondag geheel kun
nen stilstaan iets, wat wij niet toegeven.
Wel zyn ook wy van oordeel, dat in zake
de sabbatskwestiën veel moet worden overge
laten aan iemands persoonlyke consiëntie en
aan de consiëntie der Overheidspersonen.
De Zondagsrust duurt volgens Mr. d. V. van
Zaterdagavond tot Maandagmorgen en dus min
stens 36 uur.
Voorts oordeelt de schryver, dat geen chris
ten bezwaar kan hebben in het bezoeken van
familie en vrienden op Zondag of het wandelen
in Gods vrye en frissche natuur, mits de gods
dienstige samenkomsten der gemeente er niet
om verwaarloosd worden en de toon der ge
sprekken en de stemming der ziel God ver-
heeriykt
Ook onderscheidde zich de Sabbatdag in net
heid in huis en kleedingbezoeke men kranken
