ZENDING.
dig en, dewyl ze onze stamverwanten zijn
voor ons Nederlandsch gevoelstuitend, te meer,
omdat onze Regeering, op verzoek van Rus
land, ter conferentie uitnoodigen moest. Aan
de uitsluiting van deze ons stamverwante vol
ken toch deed z(j nu mee. Dat nu is zich
zeiven te vernederen. Als het zóó moest, had
onze regeering beter voor de eer der conferentie
en der uitnoodiging kunnen bedanken. Door
dit te doen had zij zich zelve meer geëerd, dan
ze thans geëerd wordt.
In strijd met de Nieuwe Rotterdamsche cou
rant en andere groote couranten heeft de Mid-
delburgsche courant dit trachten goed te pra
ten natuurlyk kwam ze daarbij op, gelijk ze
zoo telkens, soms op kinderachtige wijze doet,
tegen hetgeen Dr. Kuyper gezegd had.
Baron Van Stoetwegen, onze gezant te {Pe
tersburg, kreeg een nieuw lintje, hoewel het
niet gelukt was, ook deze onze stamverwante
volken mede uit te noodigen. Als het gelukt
was, zou Dr. Kuyper deze decoratie beter be
grijpen en eer mee toegejuicht hebben, dan nu.
Dat h(j dit in de Tweede Kamer, toen hij
opkwam voor Transvaal en Oranje Vrystaat
even heeft laten gevoelen, is oorzaak geworden
dat ovengenoemde gezant naar de pen greep
en hem, in de Nieuwe Rotterdamsche courant,
een open brief schreef. In dezen brief viel de
gezant heelemaal uit zyn rol. Hij was grof,
mengde de koningin in het debat, verklapte
geheimen, die den Minister van Buitenlandse he
zaken in het daglicht van achterhoudendheid
stellen en hem meer ter verantwoording geven,
en hij, de hooggeplaatste diplomaat, die de eer
van zijne positie en land heeft op te houden,
eindigde met het „afgezaagde", minne verwijt
van paneelzagerij.
De gezant weet blikbaar niet dat wij zoo
snel leven en dat Nederland ook dientengevolge
hoe langer hoe minder op het aristocratische
Rusland gelijkt. Immers er is meer besef van
gelijkheid en waardeering gekomenwat men
tegen „de fijnen" vóór 50, 25, ja 15 jaren nog
kon zeggen, om algemeen toegejuicht te wor
den, dat kan men nu niet meer. Dat men
dat nu niet meer kan, komt óók omdat het
Calvinisme, God lof! hier weer eene macht is
geworden, waarmee te rekenen valt
De redactie van de Middelburgsche courant
weet en gevoelt dit natuurlijk ook weldoch
het verdriet haar dermate, dat zij zich vaak
aanstelt of ze het niet weet en, als het eenigs-
zins kan, er ook liefst geene rekening mee houdt.
Dien leelijken open brief van den gezant
nam ze dan ook by na in zijn geheel op, en
wel, zonder eenige commentaar, ja als een stuk,
dien indruk kreeg men, dat haar behaagde.
De geheele pers echter keurde in sterke be
woordingen den brief van den gezant af. Toen
draaide ook de Middelburgsche courant bij, in
een klein tusschenzinnetje kwam dit uit. Maar
dat was toch, by den storm die opstak en den
gezant om de ooren loeide, al te schraal, daar
om kwam er daarna nog weer een woordje en
nu een woordje meer ter afkeuring. Het kostte
blijkbaar heel watmaar het kwam er toch,
kunnen zij zeggen, die dit schouwspelletje gade
sloegen.
Yan Dr. Kuyper's antwoord, dat uitmuntte in
taal, in stijl en inhoud en daarom waard was
in zijn geheel opgenomen te worden, gaf de
Middelburgsche courant ook slechts een uit
treksel.
De lezers dezer courant mochten het, hoe
wel het een meesterstuk op polemisch gebied
is, in zijn geheel niet genieten.
'tls echter een stuk, dat den gezant heu
gen zal. Het komt ons zelfs voor, dat hij er
voor zijn leven genoeg aan heeft.
Na zijn onbezonnen brief, het verpletterend
antwoord van Dr. Kuyper en het gemeenschap
pelijk oordeel der Nederlandsche pers is Baron
Van Stoetwegen, als gezant, weg. Als hij zyn
ontslag vroeg, zou hij, naar het ons voorkomt,
het Ministerie een dienst bewijzen. (1)
Met het oog op den strijd, dien Dr. Schaep-
man aanbond tegen prof. Bolland roept de Mid
delburgsche courant uit: „Och, och wat is
Schaepman toch begonnenmaar ze mag dit
zeker dan ook wel uitroepen met het oog op
den strijd, dien Baron Van Stoetwegen, gezant
te Petersburg, aanbond tegen Dr. Kuyper.
Littoou,
(1) Toen dit episteltje reeds ter perse was, lazen
wij dat het Ministerie den Gezant reeds zijn onge
noegen te kennen gaf.
De voorgestelde Zendings-orde.
De broeders Bavinck, Donner, Kuyper, Rut
gers, van Schelven en van der Valk hebben in
opdracht der synode van Middelburg een Zen
dingsorde geconcipieerd en de Heraut heeft de
vriendelijkheid, haar te publiceeren.
Ze gaat natuurlijk uit van de beginselen door
de vorige synode.aangenomen. Het is ons aan
genaam, dat ze doorgaans overeenkomt met
het conceptte Middelburg aangeboden in een
afzonderlijke nota van Ds. de Gaay Fortman en
den ondergeteekende.
Uitzendster is de plaatselijke kerk,
doch het kerkverband werkt mede en
maakt ook samenwerking van de kerken in
clas8e en provincie mogelyk.
DestaJMS van den missionairen Dienaar is die
van Dienaar, verbonden aan de uit
zendende plaatselijke kerk.
't Zendingsterrein bestaat uit 3 deelen. 1 Mid-
den-Java, 2 Soemba, 3 de stations te Batavia
en Soerabaja.
Op Midden-Java wordt de arbeid tijdelijk ge
concentreerd tot de zuidelijke strook, die bestaat
uit do residentie Bagelen, waar Poerworedjo,
(waar de Keucheniusschool en Ds. Adriaanse's
woonplaats is) en ook Karangdjoso (Sadrachs
verblijfplaats) in gelegen zijn, en 'tryk van
Djocjocarta, waar in de hoofdstad Dr. Scheu
rer het naar een overleden predikantsvrouw ge
noemde Petronella-hospitaal bouwt.
't Is wel zeer jammer, dat Banjoemas|met Tjil-
atjap, Poerbolingo en de hoofdstad Banjoemas,
waar in der tijd Ds. Lion Cachet zich hoopte
te vestigen, tijdelijk losgelaten zal blijven.
Daar toch schijnt onder de Inlandsche gemeen
ten nog de rijkste vrucht van den Zendingsar-
beid te zijn.
Soemba wordt wel genoemd, doch blijft voorts
onbesproken.
De samenwerking der kerken wordt provin
ciaal gesteld, zoodat echter Drenthe en Overijsel,
Gelderland en Utrecht, Brabant en Zeeland
worden geconbineerd en van Holland de classe
Amsterdam en Rotterdam afgenomen.
Zeven gecommitteerden, benoemd deels door
de kerk, die uitzendt, deels door de samenwer
kende kerken in classe of synode vergaderd,
leiden den localen zendingsarbeid.
Zooveel mogelijk regelt de Generale synode
de gezamenlijke belangen. Wat zij onafgedaan
moet laten, draagt ze op aan hare zendingsde-
putaten. Het door den redacteur van de Heraut
bepleite samenkomen der kerken in jaarlijksche
zendings-synode is in dit voorstel losgelaten.
Men behelpt zich met een collegie van zeven
zendingsdeputaten, ~*Üie maandelijks te Am
sterdam vergaderen en zich een tweeden bezol
digde secretaris kunnen toevoegen op een sa
laris van hoogstens 1200. Een maatregel
wellicht genomen met 'toog op den zendings-
Director? Daarenboven benoemt de synode 3
quaestoren, die slechts hun bureaukosten ver
goed krijgen. Wij begrijpen niet recht, waarom
die 2e secretaris wèl en de administreerende
penningmeester geen salaris hebben moet.
Uitnemend achten we het denkbeeld om
naast de zendingsdeputaten in Holland, gedele
geerden in Indië te benoemen.
Als vereischte voor beroepbaarheid tot den
zendingsdienst worden gesteldleeftijd beneden
31 jaar, bestandheid tegen 't Indisch klimaat,
gaafheid van lijf en leden, praeparatoire toela
ting tot den Dienst des Woords, eenige be
kwaamheid door speciale studiën.
De beroepen candidaat wordt dan peremptoir
geexamineerd door de classe, met welke de be
roepende kerk vergadert.
Een Dienaar des Woords moet nog aan den
goeden kant van de 40 zijn| en voorts aan
't tweede vereischte voldoen.
Op twee Zondagen per jaar wordt in alle
kerken de zendingscollecte gehouden. 20%
van deze opbrengst is voor de algemeene kos
ten.
De mogelijkheid van de uitzending van een
Theologisch doctor als vasten Gedelegeerde en
voorzitter der Gedelegeerden in Indië, Verte
genwoordiger der kerken by de Regeering, In
specteur der stations, Hoogleeraar der aanko
mende Dienaren en Wetenschappelijk Bestrij
der |van 't Mohamedanisme in onze koloniën
laat de concept-zendingsorde open.
Tot de hulpdiensten worden school- en hos-
pitaaldienst gebracht. De laatste kan uitgaan
van particulieren en desnoods ook van een
kerk.
De kerken van Batavia en Soerabaja worden
geheel losgemaakt van de Zending, by een
classe ingedeeld en desnoods als hulpbehoevende
kerken ondersteund. Voor hun zendingsarbeid
kunnen ze steun krygen van Deputaten.
Zoolang de huidige zendingstations niet door
eene kerk of kerkengroep zijn overgenomen,
benoemd de Synode hare verzorgers.
Met 1 Januari 1900 verdwijnen Heidenbode
en Mosterdzaad en krijgen we een officieelen
Zendingsbode der Gereformeerde Kerken in Ne
derland.
Zoo stellen de broeders het voor.
En deze weg is zeker wel de beste, die kan
worden ingeslagen.
Als hy slechts betreden wordt, met name door
bekwame en godzalige Dienaren.
Wy kunnen beddingen graven en 'tis een
belangrijk werk.
Doch slechts Eén kan de wateren zenden.
Sion smeeke„Och HEERE hoor Och
HEERE doe het"! Dr. W.
VARIA,
De Zendings-Classis.
Op Hemelvaartsdag waren onderscheidene
Dienaren en opzieners saamgekomen om eens
met elkaar te spreken over onze Zending.
Van dit samenspreken is echter niet heel
veel gekomen wegens overschreiding der ge
stelde grenzen.
Reeds de opening geschiedde wat laat en
duurde wat lang.
't Eerste Referaat, een doorwrocht stuk, dat
met bezieling werd voorgedragen, perste de
overryke stof te zaam, waar 't de heilige roe
ping der Kerk tot den zendingsarbeid uit allerlei
oogpunt bekeek. Vooral 'tslot maakte, wijl
we er immers terecht een overgegeven hare
in voelden kloppen, diepen indruk. Een détail -
punt gaf stof tot samenspreking. Waar de
Referent Ds. Schoemakers zeer sterk
den nadruk gelegd had op de noodzakeiykheid
van wetenschappelijke bekwaamheid in den
missionairen dienaar, wees Ds. Bouma op de
gebleken bruikbaarheid van min-ontwikkelde,
doch wijze zendelingen, b. v. in de Minahasse
en Ds. Wagenaar op de gewenschte samen
werking van verschillende gaven.
't Tweede referaat zou de bespreking inleiden
over de Medische Zending en Scheurer's hospi
taal. De Referent Ds. Bouma wydde echter een
vol half uur lang uit over de Zending in't ge
meen. Hierin waren vele schoone gedachten.
De bespreking over de medische zending was
niet overryk. Maar Spreker mocht de nieuwe
tijding brengen, dat dokter Scheurer een prach
tig terrein heeft gekregen van 30 duizend
vierkante meter, waarop 't Petronella-hospitaal
wordt gebouwd.
Aangezien 't toegestaan halfuur door den
Refereüt met het halfuur voor de bespreking
bestemd, geheel was overschreden, ontving
dadeiyk de derde Referent, Ds. Zijp, het woord
die de bespreking zou inleiden over de vraag
of Zeeland en Brabant samen de zending van
een Dienaar konden bewerkstelligen en verzor
gen. Spreker toonde na vrij breede critiek ge
oefend te hebben op de min-juiste formu
leering van zyn onderwerp, met de cijfers aan,
dat de financieele zijde geen moeilijkheid kon
opleveren en bestrafte voorts met groote vrij
moedigheid de Kerken van Middelburg, die door
hare blyvende gedeeldheid zich onmogelijk
maken om als Zendingskerk op te treden.
't Was ondertusschen by vyven geworden,
en de voorzitter sloot zonder dat eenige
samenspreking plaats vond, de conferentie
Des avonds half zeven traden in een niet
te druk bezochten bidstond de broeders Gom-
mer en Wagenaar op en spraken een woord
ter bemoediging en verootmoediging, uit Jeremia
XVI 19 en Daniel VII 13 en 14 en legden de
zonden en nooden in dezen arbeid neder voor
den Heere onzen God. Dr. W.
De Zeeuwsehe Bondsdag.
Op a. s. Pinkster-Maandag staat de Zeeuwsehe
Bondsdag gehouden te worden te Vlissingen
in de kerk Koosje Buskenstraat.
Er zal een voormiddag en een namiddagver:
gadering gehouden worden.
De eerste begint, zoo spoedig mogelijk na
kerktyd en biedt de verslagen, die onze leden
op de hoogte brengen van den gang van zaken
in onze Bonds-afdeeling.
En aangezien een gereformeerd jonkman lee-
ren moet om goed op de hoogte te wezen van
de zaken, die hem aangaan, zullen uit aüe ver -
eenigingen allen, die maar eenigszins kunnen,
by de opening tegenwoordig zyn.
Deee opening zou geïllustreerd worden door
een rede van den ondergeteekende, die wegens,
het vertrek van Ds Buurman uit Meliskerke
naar des Amstels boorden, als voorzitter ad
interim optreden moest
Doch aangezien de predikant van Middelburg
(O des morgens thuis preeken moet, zal Ds.
