Chr. Normaallessen.
KWing-Magazp Gortstraat 337.
Ofllciëele Berichten.
Advertentiën.
L. C. BHEEBAABT,
J. Ambrosius„Het zien op Jezus".
Door verbouwing opruiming tot
beneden fabrieksprijzen in het
Zware Bonkers van f7.—, voor
f5.—, enz.
■van de natuurkrachten. Men kreeg stroomgo
den enz. Er bleef een drang tot aanbidding over,
tot aanbidding van vele goden. Iedere nieuwe
was welkom. Men luisterde dan ook naar
paulus.
Langzamerhand ging men verder achteruit.
Er stonden geleerden op, die b. v. deze vraag
deden: Wil Zeus wel met dien naam aange
sproken zyn Hoe anders is het als God tot
Abraham zegt: .Ik ben God de Almachtige",
of tot Mozes: .Ik ben Jehova, de Ik zal zyn,
die Ik zyn zal", of waar vindt men profetieën,
die niet beginnen met het: „Alzoo zegt de
Heere Heere."
Wanneer zyn de afgoden ontstaan, wanneer
is men begonnen ze te aanbidden Dit ligt
verborgen in den tyd der onwetendheid. Men
heeft de goden voorgesteld als wonende op den
Olympus. Ze leefden daar als de menschen.
Maaltijden, zwelgpartijen, brooddronkenheid had
men er in den meest groven vorm. Was het
wonder dat het volk een ontuchtig leven leidde,
waar de goden hierin voorgingen? Alleen om
dat deze Goden maatschappij uit onsterfelijken
bestond, stond ze verre boven de aardsche, maar
anders onderscheidde ze zich in niets. Men
schreef hun geen heiligheid toe ze konden veel,
maar waren niet almachtigze moesten door
reuzen geholpen worden.
Hoe anders is het ook hier weer in Jesaja
40, waar we van Gods Almacht en's menschen
nietigheid, maar ook van des menschen troost
lezen. Of: .Hoe heerlijk zijn uwe werken, Gy
hebt ze alle met wijsheid gemaakt." OfGelijk
een hert schreeuwt naar de waterstroomen."
Maar dat heimwee van Ps, 42 kennen zij niet,
verlangen er ook niet naar. Men leefde voor
genot, men sloot droefheid buiten. En kwam
er ook al rouw, men wierp de schuld op de
goden. Hoe onwetendTrojanen kennen een
oogenblik van zwakte in den krijg tegen Grie
kenland, omdat Zeus aan iets anders bezig is.
Men eerde eenvoudige stukken steen of hout,
die men dacht, uit de lucht te zijn gevallen.
Maar dit waren toch nog hemelsche dingen,
naar hunne gedachten althans. Weldra zonk
men nog lager, en men vervaardigde de twee
lingen van Leda? ruwe balken verbonden
door 2 gelijke dwarsbalken. De Spartanen bon
den hun krijgsgod met ketenen in den tempel
vast, uit vreeze dat hy wegloopen zoude. Men
bestal de goden. Nog erger op een keer werd
een god met een zending belast; onderweg
rook hy den geur van gebraden gevogelte, hy
ging er op af en vergat zyn boodschap.
Is het wonder dat men de goden ging bespot
ten?
Men kan by den godsdienst der Grieken geen
ontwikkeling, maar alleen achteruitgang be
speuren. 1. Natuur aangebeden. 2. Vereering
der goden, die door de Dichters bezongen waren.
3. Vereering van het neergedaalde uit den he
mel. 4. Dienst van het door menschenhanden
gemaakte beeld. 5. Vereering van het schepsel
jn plaats van den Schepper.
Men diende alleen het menschelyk schoon.
Artemis, rijdende door Patrae, op een door her
ten voortgetrokken wagen, enz. De eer der
vrouw werd met voeten getreden, ja de vrouw
gaf zich zelve over. Nog erger: Zelfs een
Socrates heeft zich schuldig gemaakt aan de
zonden van Rorn. 1.
Nog een verschynsel valt op te merken. De
wjjsgeeren stonden op. Er bestond geen Zeus,
volgens Socrates. Een landman vroeg hem
„waar komt dan de regen vandaan?" Uit de
wolken." .En de wolken?" .Door een natuur
kracht", antwoordde Socrates. .En de bliksem
dan, die dient toch om de meineedigen te straf
fen?" .Zou Zeus dan een eik of zyn eigen tem
pel voor meineedigen aanzien
Zulke spitsvoudigheden oefenden invloed uit.
Men zondigde niet alleen meer tegen de le maar
ook tegen de 2e Tafel der Goddelyke Wet. De
verkondiging tegenover God werd vervalscht;
maar ook de verhouding van mensch tegenover
mensch. Wy zeggen daarom niet: Goddelyke
wijsgeeren, maar leeren dat de Duivel ook ver-
schynt als een engel des lichts. Het kwaad was
een modekwaal geworden. De wortel was ver
kankerd. Hoe zouden stam en takken leven
En toch hoe deelt men tegenwoordig dezelfde
levensbeschouwing. In Frankryk niet alleen
maar ook in ons Vaderland. Of wordt ook het
N. Malthusianisme niet openlyk door mannen
van talent verdedigd en zelfs aangeprezen?
Uat Griekenland ten voorbeeld zyn. Want wat
was hetgevolg ervan Verwerping van alle ge
zag. Ook van het ouderiyke. Israël was wel
diep gezonken by verlating van Gods ordinan
tiën, maar zoo diep als dat volk niet. Zoo veel
kunat-outwikkelin g had Israël niet, maar het
werd voor zulk een verval en achteruitgang
bewaard.
Nog een enkele marmerzuil, die de doodsch-
heid nog doodeiyker maakt, is er van al die
schoonheid overgebleven. Zij is vergaan, maar
wat ook verander of wat ook verga, die
ruïnen van Griekenland wyzen er ook weer
op: God blyft in eeuwigheid dezelfde, Hy en
Hy alleen is God.
Paulus predikte dien naar genot en vreugd
smachtenden lieden, den Man van Smarte. Ze
wendden zich af, en Paulus Hy gaat heen,
tot in het diepste van zyn ziel ontroerd. Maar
de teerling is geworpen.
De kransen zyn verdord. De namen zyn
vergeten, maar Paulus' naam leeft nog in
dankbare herinnering voort. Hy heeft geloo-
pen, geworsteld en gestreden. Hem is de onver-
derfeiyke eerekroon weggelegd.
Wie aldus met den Heere wandelt als Paulus,
herwint in Christus meer, dan hij in Adam
heeft verloren.
P. VAN DIJK,
Namens de Chr. J. V. Spr. 23 23*,
te Middelburg.
SILVANUS.
Luc. 10 41. 2 These. 8 8, 12. Exodus 20:9.
Eens kwam een vreemde broeder by de
broeders op den berg Sinaï, onder wie Silvanus
in de tweede eeuw na Christus abt was. Toen
deze zag, dat zy arbeidden, zeide hy tot hen
.waarom werkt gij toch voor de spys, die
vergaat? Maria heeft het goede deel uitge
kozen
Toen zeide de abt tot zyn jongen Zacha-
rias.Geef den vreemden broeder een boek
en breng hem in die cel daar, opdat hij onge
stoord zal kunnen lezen."
En de broeder zat en las.
Toen evenwel de negende ure aanbrak, zag
hij onophoudelyk uit naar den weg, of er nie
mand kwam, om hem ter maaltyd te roepen.
En hy wachtte nog een uurdaarna echter
ging hy naar den abt en vroeg hem, of de
broeders nog niet aten. Deze antwoordde
Het is al geschied. Toen vroeg de vreemde
ling, waarom hij dan ook niet ten eten was
geroepen geworden.
Silvanus antwoordde„Ik dacht, dat gy een
geestelyk mensch waart, die als Maria het
beste deel hebt uitverkoren, den ganschen dag
zit en leest en geen vergankelijke spijze be
hoeft. Wy echter hebben, als vleescheiyke
lieden, de vergankelijke spys noodig; daarom
arbeiden wij ook."
De vreemde broeder erkende zyn onrecht en
de abt verkwikte hem en zeide
„Bedenkt toch, myn broeder, dat hier op
aarde geen Maria zonder Martha zyn kan."
Nieuwe Bouwsieenen.
BeroepetU te Amsterdam (vac. Renier) ds. P.
A. E. Sillevis Smitt te Rotterdamte Boxum
ds. N. Y. v. Goor te Hazerswoudete Ooster-
bierum ds. W. Pera te Hallum.
Aangenomen naar Rotterdam door ds. J. Vis
ser te Ierseke.
Bedankt voor Arnemuiden door ds. J. J. Stein-
hart te Nunspeetvoor Zuidland door ds. C.
Oranje te Berkelvoor Zaltbommel en voor
Den Helder door ds. R. P. Haan te Tiel.
Naar wy vernemen hoopt Dr. L. H. Wage
naar Zondagavond om 6 uur te Arnemuiden
in de Geref. kerk een Unierede te houden.
Bergen op Zoom den 23 Jan. 1899. By af
wezigheid van den leeraar werd door een br.
ouderling Zondag de gemeente alhier in kennis
gesteld met het beroep der kerk Geldermalsem
uitgebracht op haar Herder en Leeraar Ds. A.
H. van der Kooi. Geve de Heere Z.W.Eerw.
licht en wysheid in deze hoogst gewichtige aan
gelegenheid is de wensch en bede van de ge-
heele Gemeemte.
Namens den kerkeraad
A. Klaassen, Scriba.
Vrouwepolder 24 Jan. '99. Wy ontvingen van
den WelEerw. Heer Ds, C. Oranje te Berkel,
het bericht dat Z.Eerw. voor onze roeping be
dankte.
Namens den kerkeraad
Abb. Maas, Scriba.
Verantwoording van Liefdegaven.
Vlissingen B. In dank ontvangen voor de
nieuwe kerk f 1.voor de armen f5.—, voor
de Zending: twee contrib. h f 1.25, eene a f 1.
busje P. G. L. jr. f3.
Namens den kerkeraad:
C. P. I. Dommisse, Scriba.
ZENDING.
Met dank ontvangen van de Geref. Jongel.
vereen, uit haar bus fl.48% Uit het busje
van N. N. f2.84, en uit de Catechisatiebus f5.42.
Gevonden in de collecte Noorderkerk f0.50,
alsv. uit dankbaarh. f0,50, bez. by br. le Co-
intre van Mej. G. f2.-, van C. fl.-, 1000
gebr. postz. van Iz. Brouwer, en nog een pak
ket met 4000 gebr. postz.
Namens gecommitt.
J. v. Aartskn Jr. Penningm.
Idiotengesticht 9 a Heer en Loo
Met vriendelijken dank ontvangen van Mej.
G. f2.-, van vrouw S. f2.—, alsmede f2.—
voor Antwerpen en fl.— voor het Suppletie
fonds „Draagt elkanders lasten." Nog uit de
collecte voor het Suppletiefonds f0,35, en voor
de Vrye Univ. uit Dankbaarheid 50 cent.
K. le Cointre, Diaken-Corresp.
Met vriendeiyken dank ontvangen voor de
naaivereeniging „'s Heeren Loo" uit het busje
van Anna Augustyn f2.36,/2» van N. N. f 0,50.
Mej. A. M. D'huij, Penningmeesteres.
CORRESPONDENTIE.
Het ingezonden stuk van Ds. van de Velden
over Antwerpen en eenige Advertentiën moeten
tot een volgend no. wegens plaatsgebrek over
staan.
jjffJSIKSE8^ H.H. Abonnés buiten Middel-
burg worden vriendelyk verzocht
het abonnementsgeld van het verschenen 4e
kwartaal aan den uitgever te voldoen.
Voor hèn die dit gewoon zyn persooniyk te
bezorgen, wordt herinnerd dat het Kantoor ge
vestigd is in Concordia op het Koorkerkhof.
DE UITGEVER.
Leerlingen voor den nieuwen Cursus,
aanvangende den laten April kunnen zich
tot en met den liiden Februari by den
ondergeteekende aanmelden. Plaats en tijd van
het toelatingsexamen nader te vermelden.
De Directeur
Middelburg.
(f 1.50.) (f 1.50.)
Wegens concurrentie wordt van af nu, voor
slechts f 1.50 overal franco verzonden:
HET OVERHEERLIJKE WERK VAN
Groot formaat, heldere letter, ruim 900 bladz.
over 2 kolommen, men haaste zich en zende
Postwissel, waarop „Ambrosius."
G. W. ELZINGA, Blya.
t 150.) (t 150.)
Boekh. FANOY, T/h. K. le Cointre,
neemt bestellingen aan op Dr. H. BAVINCK,
Theol. School Vrye Universiteit een voorstel
tot vereeniging, prys f 0.65, en op Dr. A. KUY-
PER, zes Lezingen over Calvinisme, gehouden
in Amerika, prys f2.50. Deze zeer belangryke
werken zyn beide reeds ter perse.