P. J. T AVENIER
Amerikaansche Orgels
WW OOK IN RUIL.
Nood te Antwerpen.
INGEZONDEN STUKKEN.
Advertentiën.
Chr. Werklieden-vereniging „PATRIMONIUM."
van f80.- tot f450.
A. S. J. DEKKER,
Smid Breestraat O 157.
■eeft van hare gunstige bepalingen genoten,
■naar z\j heeft ook, niettegenstaande groote
■moeilijkheden, hare voorwaarden vervuld. Het
■olksonderwjjs heeft daarbij gewonnen, dit mag
■ankbaar worden erkend. Maar voor de voor-
Branders der byzondere school zyn de offers
■jaar gebleven, somtyds zelf zwaarder gewor-
Het is hier de plaats niet om er op te wy-
Ben hoe veel nog door den Nederlandschen
■raatsburger, die de vrijheid van onderwijs als
Ben recht wenscht te bezigen, aan buiten ge wo-
Be heffingen moet worden voldaan. Allermeest
Brnóat de vrijheid een zekeren fierheid vordert,
Be offervaardigheid gebiedt en de klacht over
Bele offeren versmaadt.
I Met 1 Januari 1899 komt voor de voorstan-
Brs der bijzondere school een tijdstip, dat groo-
B krachtsinspanning eischt. Het personeel aan
Be scholen moet nu voltallig zijn. Deze vraag
Ban het personeel is een van de moeilijkste en
B>r2wekkendste vragen op dit aan moeilijke en
B>rgwekkende vragen zoo rijk gebied. Moeilijk
Bmdat men niet altijd het personeel, het ge-
Kchikte personeel kan vinden, noch wanneer,
Koch waar men behoeft. Zorgwekkend ook, om-
Kat een dag, die aan de noodzakelijke, geboden
tegenwoordigheid van den onderwijzer ont-
Kreekt, de Rijksbijdragen doet vervallen, en
Kit vervallen soms het bestaan der school be-
Kreigt.
Niettemin het tijdstip waarop het personeel
(voltallig moet zijn is daar, en aan de voor-
Kaarde moet worden voldaan. Er is niet aan
■e ontkomen. Het vervullen dier voorwaarde
(raagt offers, die offers moeten worden ge
tracht. Immers in den gewonen gang ontbreekt
net niet juist aan onderwijskrachten, maar aan
He middelen om die krachten aan deze of gene
(school te verbinden. Met andere woorden, men
Keeft geen geld voor de bezoldiging. Dat geld
(noet er in 1899 zijn. Het moet er zijn en in
puime mate, zoo ruim mogelijk. De voorwaarde,
Mie in de wet-Lohman gevorderd wordt, is
Lhet aanbieden van eene behoorlijke jaarwedde."
Ken aanbieden welks degelijke werkelijkheid
Moor bewijs kan worden gestaafd. Wil men
Mus van de wet-Lohman eenig gebruik maken
[geld
I Bij de Grondwetherziening van '87 zeide de
lleidende staatsman dier dagen, dat het verlee-
Inen van subsidie aan de bijzondere scholen
Izou doen zeggen„het mooie is er af." Men
noemde dat een gevleugeld woord. Het ligt nu
Izoo plat op den grond, dat men mag betwijfelen,
lof het ooit meer dan een pad is geweest.
In het woord ligt echter een waarschuwing.
Tot heden bleef het onwaar, want de voorstan
ders van het bijzonder onderwijs hebben steeds
gezorgd dat het mooie er bleef. Maar nu by
[den laatsten termijn moeten zij toonen dat zjj
kunnen volharden. Voor de bezoldigingen van
We ontbrekende onderwijzers moet het geld er
zijn. Deze eisch moet by ons allen als de eerste
en hoogste eisch gelden. Het is een eisch van
eere en een eisch van wijsheid.
Van wijsheid ook en vooral. Wanneer het
blijkt, dat niet in het ontbreken der bezoldigin
gen de oorzaak van het ontbreken der onder-
I wijzers ligt, dan wordt de toestand anders. Dan
zal men tot een wetswijziging moeten beslui
ten. En indien van regeeringswege daartoe niet
besloten wordt, dan zal men met meer kracht
en klem van redenen kunnen vorderen, dat niet
als onwil worde gestraft, wat onmacht is. Op
den duur vindt zulk een eisch van recht en
billijkheid in een Nederlandsche Kamer altijd
weerklank.
In het belang niet van deze of gene school,
maar van het geheele bijzonder onderwijshet
geld moet er zijn.
We vestigen op dit schrijven ook de aandacht
van de besturen onzer Christelijke scholen.
(Overgenomen D. W.)
Oost- en West-Souburg. Woensdagavond 30
November was het voor de Gemeente alhier
eene ure van dankbare blijdschap. Zij kwam
samen tot de ingebruikneming van een nieuw
orgel ter begeleiding van ons kerkgezang. De
Heere |die ons hierin ook zoo rijk heeft geze
gend, make het dienstbaardat 't ons gezang
verbetere en veredele tot verhooging Zyns
Naams, Zij en bljjve het woord uit Romeinen
11 36, waarby wy dien avond bepaald werden,
■de taal der Gemeente.
By deze gelegenheid willen wij ook gaarne
onzen dank brengen aan den vervaardiger, den
heer Proper van Kampen voor zyn solied en
-zoo in alle opzichten keurig uitgevoerd werk.
Met vry moedigheid durven wy hem der Kerken
aanbevelen.
Namens den Kerkeraad
C. Cevaal, Scriba.
Verantwoording van Liefdegaven.
Met harteiyken dank ontvangen van een on
bekende geefster 1 keeper rok, 1 paar vrouwen
kousen en 4 zakken, van mej. N. fl en van
N. 25 cent. Zusterkring.
Vlissingen B. In dank ontvangenvoor de
armen f2,50, voor het suppletiefonds f 1,00,
voor 's Heeren Loo f 0,50, voor de zending f 0,50
en de volgende contrlbutiën drie van één gul
den, ttwee van een gulden vijfentwintig ets.,
eene van twee gulden vijftig ets.
Namens den Kerkeraad,
C. P. I. Dommisse, Scriba.
Idiotcngesticht 9 8 Heeren Loo.
Met vriendelyken dank ontvangen uit het
busje van P. M. Boucherie, Souburg, f21.55 en
50 cent voor het behoeftige gezin.
K. le Cointre, Diak.-Corr.
Diaconaal Hulpbetoon,
Met hartelyken dank ontvangen door Mevr.
Wagenaar van inej. J., 6 vrouwenbroeken, van
vrouw P. f2,50. Door ondergeteekende van C.
J. f 1.15 en van mej. N. 6 paar vrouwenkousen.
Mej. Verhage.
Hiervoor is door my ontvangen f0.50 Wil
nog iemand hiervoor iets afzonderen, dan wordt
dit gezamenlijk opgezonden.
K. le Cointre.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Hooggeachte Redactie!
In No. 47 van de Zuider-Kerkbode komt van
de hand van Ds. B. Veenstra een ingezonden
stuk voor behelzende eene bedenking tegen de
lezing van Dr. F. v. Gheel Gildemeester, uitge
sproken voor de afdeeling Patrimonium te Vlis
singen, get. „De erfenis der Oranjes" inzonder
heid tegen de door den geachten spreker ge
noemde verdraagzaamheid der Oranjes.
Hoewel niet instemmende met alles watDr.
v. G. over „die erfenis" ten beste gaf, iets wat
ik ZEerw. reeds persooniyk te kennen gaf en
dus hier niet behoort herhaald, moet ikmede-
deelen dat Dr. v. G. by het beschouwen dier
erfenis n.l. de vroomheidvrijheid en verdraag
zaamheid der Oranjes zijnen hoorders verzocht
met hem in den geest terug te gaan in het
grys verleden en stil te staan bij de edele figuur
van een Prins Willem v. Oranje en die van
Prins Willem IH, hetgeen Ds. B. Veenstra ook
zelf erkent.
Immers, zoo vervolgde de geachte spreker,
hebben min edele geesten de vroomheid van
Oranje ontkend, zyn zucht naar vryheid aan
andere motieven, dan wij kennen, toegeschre
ven en zyne verdraagzaamheid geloochend.
Van de Oranjes dezer eeuw heeft Dr. v. G.
niet gerept, vermoedelyk omdat hy zyne lezing
die voor 2 avonden was bestemd, heeft moeten
bekorten of ook, en dit ligt m. i. voor de hand,
in Prims Willem v. Oranje, zyne zonen en in
Prins Willem III de mannen ziet, die deze
vroomheid bezaten, deze vrijheid veroverden,
deze verdraagzaamheid in praktijk brachten en
deze deugden als een kostelyk erfstuk aan hunne
nakomelingschap achterlieten.
Of nu al de Oranjevorsten van lateren tyd
deze erfenis hebben aanvaard, getoond hebben
deze te bezitten en dus handelden in betrek
king tot hun tyd in den Geest yan den Groo-
ten Zwyger, is eene vraag, die wel gedaan kan
worden, doch met de erfenis zelve en daar
ging het om, niets te maken heeft.
Dankend voor de opname,
Uw Dienstw. Dienaar,
M. VADER Jr.
le Secr. d/a. Patrimonium
Vlissingen.
BOEKBEOORDEELING.
CATALOG US
der Uitgaven van J. M. BREDÉE, Oostmolen
straat 1, Rotterdam.
Met genoegen namen wy kennis van dezen
op zich zelf een boekdeel vormenden geïllus
treerde catalogus en van den ryken schat van
Christeiyke Lectuur, Zondagsschool-uitgave^
geïllustreerde wandteksten en feestgeschenken f
in het fonds van den genoemden boekhandel
aanwezig.
Deze catalogus verdient eene biyvende plaats
op de schrijftafel in te nemen, om by voorko
mende gevallen, by het geven van cadeaux of
by uitdeelingen te worden geraadpleegd.
Voor de Zondagsschool bevat deze catalogus
de zeer gunstige bepaling, dat op 'tgeen voor haar
wordt aangeschaft 50% (zegge vijftig procent)
korting wordt toegestaan.
Wie met den grooten en veelzydfgen voor
raad wenscht kennis te maken, wende zich tot
den Uitgever, en ontvangt zeker, zoolang de
voorraad strekt, gratis den catalogus Hulsebos
Getrouw tot den dood.
Een verhaal uit den tyd der Kerkhervorming
in Frankryk door A. de Jong.
Middelburg K. le Cointre, prys 40 Ct. By ge
tallen ter uitdeeling op Zondagsscholen
tegen den halven prys.
Dit boekje, 72 pagina's groot, schoon uitge
geven in handig formaat en met lieve plaatjes
versierd, is, behalve als premie bij den Scheur
kalender Barnabas ook afzonderlijk in den
handel gebracht.
Wij bevelen de lezing van dit boekje bizonder
aan. Vijf jeugdige mannen, die pas de Gerefor
meerde hoogeschool te Lausannehebben verlaten
om in hun vaderland, Frankrijk, het Evangelie
te bedienen, worden met hunnen gastheer te Lyon
gevat en ten vure gedoemd.
Dat hun voorbeeld in deze dagen van zoo
veel vryheid maar ook van zooveel naam-
christendom, tot de ware trouw aanmane en
opwekke.Hulsebos.
Voor de vele bewijzen van deelneming onder
vonden by het overlyden onzer geliefde echt-
genoote, moeder, behuwd- en grootmoeder,
JOHANNA WILHELMINA CENSE, betuigen
wij onzen hartelyken dank.
Uit aller naam
N. VERHULST JKzn.
Gapinge 7 December 1898.
Heden overleed, na een smartelijk iy-
den, zacht en kalm in de hoop des eeuwi
gen levens, myn geliefde Echtgenoot
C. M. DE RIJKE,
in den ouderdom van 73 jaar.
Wed. de RIJKE geb. Kesteloo
Kinderen en Behuwukinderen.
Middelburg. 2 December 1898.
Vergadering Vrijdag 16 Dec. 's avonds ten
8 uur lokaal Concordia.
Spreker de WelEerw. Heer Dr. L. H. Wage
naar.
OnderwerpArtikel een en twee van het
Sociaal Program, handelende over het lager-
middelbaar- en hooger-onderwys.
Toegang voor alle belangstellenden vry.
Ter perse om spoedig te verschijnen I
DE ZES LEZINGEN
OVER CALVINISME,
door Dr. A. KUYPER,
gehouden in Amerika.
Prijs ingenaaid f2,50, gebonden f3,25
De inteekening is ook opengesteld by Boekh.
J. J. F A N O Y, v/h K. le Cointre, Burg,
Middelburg.
20 Instrumenten ter bespeling gereed.
Goes.
Ruim gesorteerd in geslagen en gego
ten HAARDEN, KACHELS en FORNUI
ZEN, gepoetste en in vuur gelakte, aan
uiterst laag gezette prijzen.
Tevens eene groote partij gebruikte in
alle soorten, alle zoo goed als nieuw.
