varia.
Provinciale Predikanten-Conferentie.
Officieel© Berichten.
stelden wy vóór weken reeds een en andermaal
aan de orde wy deden dat, met het oog op
het ontwerp, dat ons met eene leerdwangwet
begiftigen wil.
Daar zulk eene wet in stryd is met de or
dinantiën Gods en de rechten der ouders, ge
voelden wy ons geroepen, ook in de Kerkbode,
er over te schrijven en hierop te wijzen.
Meer nog dan anders werd immers door dit
ontwerp deze verkiezing een politieke, ja eene
zeer ernstige en gewichtige. Ze gaf, vóór het
ontwerp in behandeling komt en wet worden
kan, gelegenheid, om het aan het oordeel der
kiezers te onderwerpen. Deze gelegenheid
mochten wij niet onopgemerkt laten voorby-
gaan.
De uitkomst heeft ons niet beschaamdin
Walcheren overtrof ze zelfs onze verwachting.
De honderd stemmen meerderheid, waarop wy
zoowat rekenden, klom tot eene meerderheid
van wel tweehonderd stemmen, bij sommige
onzer candidaten. In Goes, in Zierikzee, in
Tholen en in Sluis, bleef het zooals het was, in
Walcheren wonnen wy reeds twee zetels en
kan nog een derde gewonnen wordener één te
winnen is daarenboven ook in het land van
Hulst nog mogeiyk. Maar hoe ook de uitslag
der herstemming wezen zal, dit staat vast, dat
de vroeger verkregen meerderheid niet verlo
ren, maar versterkt is geworden.
En wat de dwangwet aangaat, deze is ver
oordeeld geworden, door de meerderheid der
kiezers. Dat ze anti nationaal is, is ontwyfel-
baar zeker. Doch dat neemt niet weg, dat wij
voor eene goede opvoeding en degelijk onder
wys zyn. Daarvoor móeten wij gewis en zeker
zyn. Het woord des Heeren ons in schrift ge
geven, zegt ons reeds dat wy onze kinderen
moeten leeren lezen, en wel met oordeel des
onderscheids. De Heilige Schriften toch moe
ten onderzocht en verstaan worden, voorzoover
dat door onderwijs kan. Immers ook onze
kinderen moeten op hun beurt, naar het ge
bod Gods reeds aan Abraham gegeven, het
hunnen kinderen kunnen vertellen. Nog meer.
Door middel van 't genoten onderwijs moeten
onze kinderen op rijperen leeftyd gekomen be
lijdenis» kunnen doen van de waarheid Gods;
ook moeten zij de tegensprekers kunnen we
derleggen en de waarheid, zooals ze in Christus
is, kunnen verdedigen. Wij hebben het by den
heiligen doop beloofd, dat wy ze zullen onder
wijzen en doen onderwyzen. Dit is ons eene
heilige taakeene taak, die wy voor den Heere
en zijne gemeente op ons namen.
En daar wij ons geroepen gevoelen, voor de
eer van God en voor de rechten van Christus
op te komen, op elk terrein van het leven, en
den wensch koesteren, dat onze kinderen dat
met ons zullen doen, zoo ligt het voor de hand,
dat goed en deugdelijk onderwys ons eene be
hoefte is.
Leerplicht, ja dat staat bij ons als een paal
boven water. Op welsprekender wijze dan de
liberalisten, die nog altijd op algemeene kos
ten hunne kinderen lieten opvoeden en onder
wijzen, hebben wij, door het oprichten onzer
Christeiyke Scholen, daarvan biyk gegeven.
Dewijl ook de christen als burger niet ach
teraan wenscht te komen, maar in ieder op
zicht flink wenscht te zyn, acht hy onwille
keurig eene goede voorbereiding noodig. De
levenstaak op maatschappelijk gebied te ver
vullen neemt de ware christen ook ernstig op.
Wetenschap en kunst veracht hy niet, maar
eert hij. Doch het ware heil, het wezenlyke
geluk, de inneriyke beschaving en veredeling
verwacht hij er niet van. Maar de Heere zijn
God gebruikt opvoeding en onderwys om hem
en de zynen het heil zich bewust te doen
worden en te schenken, voor de levensbestem
ming te bekwamen en aan de dure roeping te
doen beantwoorden.
Genoeg. De anti-revolutionairen van den
echten stempel achten het eene heilige roeping
te yveren voor de opvoeding en het onderwys
hunner kinderen. Maar de liberalisten, den
zoogenaamden staat of zelfs de Overheid der
tien of veertien jaren heer en meester|te laten
over hunne kinderen, hen, hem of haar al die ja
ren te laten zeggen, wanneer en waarin zij onder
wijs moeten ontvangen, zie, dat is voor de anti
revolutionairen 'onduldbaar. Dat ingrypen in de
rechten der ouders en dat omkeeren van de
ordeningen Gods weerspreken en weerstaan zy.
In zulk een dwangbuis kunnen en willen
wy Nederlanders niet gaanzelfs al is het,
dat andere natiën het zich getroosten. Want
niet de andere volken, maar de ordinantiën
Gods eerbiedigen wy, erkennende, dat zy regel
voor het leven in al zyne geledingen zyn.
Daarom kiest elk man van beginsel, ook by
de herstemmingen voor de provinciale Staten,
slechts de mannen, van wie hij weet, dat zij
met hem voor de ordinantiën Gods zich bui
gen.
De Middelburgsche courant noemt in haar
nummers, die na de verkiezing van Vrijdag 1.1.
verschenen, „kerk en leerplicht," als waarover
wy het in onze verkiezingsnummers vooral
hadden.
Welnu, dat is zoowant kerk en leerplicht
waren door de liberalen aan de orde gesteld.
De gewezen Minister van Houten en de heer
Gewin zagen de kerk gaarne gebannen, volgens
hetgeen door eerstgenoemde geschreven en door
laatstgenoemde uitgesproken is. En wat nog
meer zegt, de beginselen der geheele liberale-
party staan vlak tegenover de beginselen van
de kerk van Christus worden zy verwezenlijkt,
dan gaat Christus kerk ten onder. Omdat wij
daarvan overtuigd zyn en omdat dit gezien
wordt, wijzen wij er op.
Dat te doen is plichtsbetrachting want als
de kerk van Christus uit ons dierbaar Vader
land gebannen is, woont God niet meer in ons
midden, en derven wy het licht en de kracht
en den zegen, die de Heere ons door en in
haar schenkteen modern heidendom is dan
het weleer zoo ryk gezegende Nederland ge
worden.
Geen wonder dus, dat wy mannen wenschen
gekozen te zien in Raden en Staten, die zoo
menigmaal het pas geeft, voor haar welvaart
yveren.
Wat nu de leerplicht aangaat, zooals de li
beralisten die willen, daarmee durfden zy blijk
baar niet voor het volk verschynen. Zoomin
als ze by gelegenheid der verkiezingen hunne
beginselen ontwikkelen, kwamen zy met hun
leerplicht voor het front.
Omdat zij het niet deden, deden wij het
maar. Wij deden het, zonder te vragen, of het
de Middelburgsche courant ons veroorloofde en
wel gelegen kwam. Voorts noemt zy ons „drij
vende anti-revolutionairen," en wel, omdat wij
den heer J. H. Snijders niet rustig zitten lieten.
In Goes had men nog een tal van niet-drij-
vende anti-revolutionairen immers velen werk
ten daar mee, om den heer Kakebeeke te doen
blyven.
Wy zijn op zulke anti-revolutionairen niet
belust.
Maar dit tusschenbeide, wat wij eigenlyk de
Middelburgsche courant vragen willen, is: of
zij het ook prijst, wanneer liberalen de anti
revolutionairen, die eenmaal zitting hebben,
hunne stemmen geven en mitsdien zorgen, dat
zij hun zetel behouden?
Wij herinneren ons niet dat dit geschied is.
Naar het ons dus móet voorkomen, heet het
geen drijven, waDneer anti-revolutionairen door
liberalen worden vervangen; maar in het om
gekeerde geval heet het dat wel.
Waarom
Schrijver dezes weet geen andere verklaring
dan deze„wij, liberalen, hebben meerdere en
hoogere rechten dan gij. Voor hetgeen wij u
gunnen, moet gij dankbaar zijn."
Zoo zyn de manieren. Doch voor de vrij
heid en de geiykheid stellen wy ons in de
bres. Wy durven ze aan. Littooij.
De Provinciale Synode der Geref. Kerken in
Zeeland, werd Woensdag jl. 22 dezer met een
welkomstgroet en korte toespraak naar Hand.
20 28 door den praeses van de Synode des
vorigen jaars geopend. De Synode was ver
gaderd in de Gasthuiskerk te Middelburg.
Tot praeses werd gekozends. Littooy, tot
scriba ds. Donner, assessoren waren ds. v. d.
Veen en ds. Vrolijk.
Na ,het lezen der notulen werden verschil
lende rapporten uitgebracht en besproken.
Op het laatst der morgenzitting, en verder
in de namiddagzitting werden de bijdragen ten
behoeve der Emeriti, weduwen en weezen ge
regeld en vastgesteld, terwyi voorts op initiatief
van drie dassen eene noodig geachte nieuwe
regeling van deze zaak uitvoerig werd bespro
ken. Ds. Littooy en dr. Wagenaar, benevens de
ouderlingenMulder, Van Herp en De Jonge
zullen de volgende Synode (D. V. te Goes te
houden) in dezen van advies dienen.
De Kerken zullen worden opgewekt op 31
Augustus Gods zegen af te smeeken over onze
Koningin by hare troonsbestyging.
Tot secundus-curator der TheoL School wordt
benoemd ds. Esselink. Tot secundus der depu-
taten naar art. 49 wordt benoemd dr. Wagenaar.
Overigens werden alle deputaten herkozen.
Nog zy opgemerkt, dat de Zeeuwsche Synode,
hoewel met belangstelling vervuld voor de
Zending, daarvoor geene bizondere deputaten
heeft. Hulsebos.
De Zeeuwsche Kerken hebben reeds vele jaren
de gewoonteaan hare Synode eene samen
komst van predikanten te verbinden tot onder
linge leering en opbouwing. Hiertoe hebben
ook andere ambtsdragers vryen toegang, terwijl
ook gemeenteleden als toehoorders worden toe
gelaten. Deze conferentie wordt gewoonlijk den
dag na de Provinciale Synode gehouden.
Zoo ook nu. Donderdag, 23 dezer, zag de
Gasthuiskerk te Middelburg deze Conferentie
weer dagen.
Ds. Littooij opende haarliet zingen Ps. 106 3,
las 1 Cor. 13. ontleende daaraan een kort ope
ningswoord en ging voor in den gebede.
De vergadering koos ds. Bouma tot praeses,
ds. Wagenaar tot scriba.
Ds. Esselink hield een referaat over Titus
35. Daarop sprak ds. v. d. Hoorn over de
vraag Mag een predikant ook aan politiek doen
In den namiddag handelde ds. Van der Kooij
over de roeping van leeraar en gemeente in
zake de Zending, terwyl eindelijk ds. Veenstra
het gewichtig vraagstuk besprak, op en in hoe
verre ook onder de tegenwoordige bedeeling
nog wonderen geschieden.
Boeiend waren de voordrachten, geanimeerd
en leerzaam was de discussie.
Dr. Wagenaar ging voor in dankzegging.
Aan de Kerk van Middelburg komt een woord
van erkentelyken dank toe voor de liefde, waar
mede sy steeds onverdroten de kerkelijke ver
gaderingen ontvangt. Hulsebos.
Geen. termen. Tegen -de Heeren W. Bax,
predikant, en W. Verlet, diaken der Herv. Ge
meente te Oost-Zaandam, zijn door eenige lede
maten der Herv. kerk klachten ingebracht bij
de kerk visitatoren, inhoudende, dat de Heer
Bax lid is der sociaal-democratische arbeiders-
party, waarvoor hij als spreker optreedt, en dat
de Heer Verlet, collecteur is der Staatsloterij,
eene instelling, die de menschen in de gele
genheid stelt zich te verrijken met een ander
mans goed.
Het classicaal Bestuur van Haarlem, hierin
uitspraak doende, heeft beslist dat noch het
lidmaatschap van de S. D. A. P. en het optreden
in hare vergaderingen, noch het bekleeden van
eene betrekking bij de Staatslotery kan gere
kend worden onder de verkeerdheden, bedoeld
in art. 3 van het reglement voor kerkelijk op
zicht en tucht. Het heeft om die reden geene
termen kunnen vinden om den Heer Bax of
den Heer Verlet te berispen of eenig ander
tuchtmiddel op hen toe te passen.
H. 18 Juni.
Men zietHet genootschap„de Hervormde
kerk" is niets dan eene maatschappelijke ver-
eeniging. En daar zijn nu de Hervormde ge
meenten te Middelburg, lissingen, Serooskerke,
enz. afdeelingen van
Hoe velen, die zich rechtzinnig, ja, gerefor
meerd noemen, daar nog vrede mee kunnen
hebben en zoo het Koningschap van Christus
kunnen laten vertreden, wordt meer en meer
een raadsel. Gehoorzaam zijn aan de Synodale
organisatie isongehoorzaam zijn aan Chris
tus, als koning zyner kerk.
Hulsebos.
Beroepen te Wyckel-Balk ds. J. Bajema te
Randwijk te Naarden, te Weesp B en te Tzum-
marum dhr. J. A. de Vries cand. te Amsterdam
te Sneek B dr. J. Hania te Oosterbierumte
Westmaas G. Wisse cand. te Kamperland.
Aangenomen naar Göriitz door ds. H. P. F.
C. Graefe te Laar (Bentheim); naar Bleiswyk
door ds. C. Hoek te Schettensnaar Dedems-
vaart door ds. J. v. Henten te Baambrugge
naar Opperdoes door R. J. Aalders cand. te Am
sterdam.
Bedankt voor Warns en Scharl en voor Vyf-
huizen door dhr. J. A. de Vries cand. te Am
sterdam voor Loppersum door ds. A. H.
Nieboer te Aalten; voor Andel door ds. A.
Mulder te 8choonrewoerd.
De heer ds. A. Varenkamp, nog slechts zes
jaar in de Bediening, eerst te Tiel daarna te
Hollandscheveld, is op 37 jarigen leeftyd, in
laatsgenoemde gemeente gestorven.
Aan alle kerken der Classis is tij'
dig bericht gezonden van de te honden
