Belijdenis en School. Het Ministerie-Pierson is blijkbaar op plichts vervulling gesteldby zyn optreden toch kon digt het èn den persoonlijken dienstplicht èn den leerplicht aan. Wij wraken dat nietmaar vragen wèl, dat het een goed voorbeeld geven, en dies daarin voor gaan zal. Zy, die vooraan en bovenaan staan, hebben de roeping om een goed voorbeeld te geven. Ontegenzeggelijk nu is het de plicht der Regeering te zorgen, dat de wetten des lands ook door militairen en offi cieren worden nageleefd. Tot de beleving dier wetten behoort, gelijk bekend is, dat in den dienst den naam des Heeren niet mag gelasterd, dat niemand in zijne godsdienstige overtui ging mag gekrenkt en dat ook de rechten der minderen moeten geëerbiedigd worden. Ieder weet, dat er ten dezen reden van klacht is, en dat velen dientengevolge tegen den per soonlijken dienstplicht zyn. Eischt de Regeering dezen evenwel, dan is zij gehouden allereerst hare plichten te ver vullen en alzoo de rechtmatige grieven tegen den persoonlijken dienstplicht weg te nemen. Niet anders staat het in betrekking tot den leerplicht. Tegen moedwillige verwaarloozing van den plicht om de kinderen te onderwyzen, mag zij opkomen, ja, daartegen hare maat regelen nemen. Voor het bewustzijn van schrijver dezes stonden echter de twéé genoemde plichten, dus de gevallen, van den kant der Regeering be zien, niet gelijk. Bij vervulling van hare eigene plichten mag zy persoonlijken dienstplicht eischen, maar dat zij evenwel of óók recht heeft, tot een zekeren leeftijd den leerplicht te eischen en mitsdien te straffen, indien hij niet nagekomen wordt, zie, dat was ons dusver in alles niet zoo volkomen duidelijk. Wij zijn niet zonder bezwaar, dat er op deze bane ingegrepen zal worden in de rechten der ouders. De voetangels en klemmen, die daar enboven op dit terrein liggen, zijn van betee- kenis. Men zal, om maar iets te noemen, zelf niet meer mogen beoordeelen of de kinderen met het oog op hunne gezondheid, hunne kracht, hunne vatbaarheid en hunnen ouder dom wel of alweer naar school kunnen gaan maar aan de doctoren, aan hunne genade of ongenade zal men zich overgeleverd gevoelen. Doch als het standpunt zuiver is, d. w. z. als de Overheid het recht heeft den leerplicht in te voeren, dan kan ook de weg gevonden worden, om die invoering in ieder opzicht mo gelijk te maken. Laten wij dus aannemen (want tegenspreken doen wy het niet) dat dit haar recht is; dat zij het heeft recht eene zekere mate van kennis te eischen binnen een bepaalden leef tijd. Maar als do vader nu zorgt, dat zyn kind die mate van kennis heeft, kan dan met recht en reden worden gezegd, dat hij zijn kind ver waarloost, omdat het, neem aan, die kennis niet op school en tot zijn 14e jaar opgedaan heeft. Moet het kind haar op school en tot het 14e jaar verkrijgen, dan is het geen leer plicht, maar schooldwang, die ingevoerd wordt. In dat geval wordt het, naar het ons voor komt, een begin van het Spartaansch krenken van het recht der ouders. Immers, jaren aaneen beschikt, gebiedt en heerecht de Overheid dan over de kinderen, zonder dat daarvoor nood zaak ia j mitsdien willekeurig en wederrechtelijk. Zullen de ouders zich dat laten welgevallen? Nog meer. Als het onder den naam van leerplicht schooldwang wordt en de vaccinatie voor de schoolgaande kinderen verplichtend blijft, verdubbeld de dwang. Wat voor vele ouders, om verschillende redenen, een gewetens bezwaar is, wordt dan gebóden. Over hèt ge weten zal de Overheid, krachtens den wil der liberale partij, dan in .Wder-land, het land der gewetensvrijheid, gaan heerschen. Maar zal het anders zoolang geduldige Nedëriifthdsehe volk zich daarbij nederleggen Erger nbg dan wij deden uitkomen, wordt bij directen of indirecten schooldwangde toestand voor het volk, dat aan de doopsbeloften hecht, ja, dat dienovereenkomstig zijn kroost wil onder wijzen en ook onderw.//-n hebben. Het zoo genaamde neutrale staatsónderwys toch; be antwoordt aan die belofte niet: het is erveeD- eer mede in strijd. Wanneer nu. gelijk op vele plaatsen het gevalis, de staatsscholen, vanwege de privilegiën die zij genieten en die door alten' moeten betaald wórden, de vrQeen de christelijke scholen feitelijk on mogelijk maken, dan worden de menschen (metterdaad door cte zoogenaamde' liberalen) gddWoögén hunne belijdenis te vér1 .fnjjWvl 5jnni"iewiooD Jot wnoe 9sno ni Jeroe *.'jh ao.rjH zaken, hunne belofte, aan God en aan Zyne Kerk gedaan, te verbreken, ach ja, gedwongen om hunne kinderen, in elk geval op menige plaats, te laten moderniseeren. Gedwongen te laten moderniseeren, dewyi zaaien en maaien op ieder gebied in het allernauwste, ja, zelfs in onverbreekbaar verband met elkander staan. Zullen z(j zich dat getroosten en hunne eerste, heiligste en dierbaarste rechten ontne men laten? Wy weigeren het te gelooven. Voor ons staat het vast, en wy hopen ook omdat zulk eeue geloofsverzaking het allerergste zou wezen dat, indien het onverhoopt zóó moet, boete en gevangenisstraffen om Gods wil zullen ondergaan worden, en dat mitsdien de schoolstryd ontbranden zal, zooals nooit te voren. Wij danken Jhr. Asch van Wijck, onzen afge vaardigde in de Eerste Kamer, dat hy nog onlangs voor het in het leven roepen van dezen strijd het Ministerie gewaarschuwd heeft. Wordt leerplicht ingevoerd en het geven van onder wij 8 tot op zekere hoogte en tot op ze keren leeftijd alzoo verplichtend, dan is het niet genoeg, dat de door ons verkregene rechten op onderwijsgebied gehandhaafd worden, geiyk Minister Pierson den heer Asch van Wyck in uitzicht gafmaar nieuwe rechten moeten dan gegeven en verkregen worden. Verplicht de regeering de ouders, al is het in direct, hunne kinderen te laten schoolgaan, dan is zij geroepen dit mogelyk te maken, zonder dat de doopsbelofte, aan God en aan Zijne Kerk gedaan, naar onze belydenis en overtuiging, behoeft verzaakt te worden. Verplicht zy daartoe, dan moeten de privi legiën ophouden en gelijke rechten op het ge bied van het onderwijs gegeven worden. Littooij. VARIA, GASPAR VAN DER HEIJDEN. (Vervolg) Zoo moest deze dienaar des Woords dan in deze onrustige tyden al weder van woonplaats veranderen. Van Axel keerde hij voor korten tyd naar Antwerpen weder. Wonderbaar lykt het ons toe, dat in die da gen, waarin ieder oogenblik vervolging en dood dreigden, toch ook ten nauwste geijverd werd voor de zuivere leer en zooveel doenlijk ge trouw correspondentie met andere kerken werd onderhouden. Zoo werd nu van der Heijden in gezelschap van twee ouderlingen, kort na zynen terug keer te Antwerpen, afgezonden naar Amster dam, om den kerkeraad aldaar aan te spreken over diens al te groote toegevendheid jegens de Lutherschen en hunne leer in zake het Heilig Avondmaal. De jaren 1560 en 67 waren voor Antwerpens kerk van groot belang. Reeds vroeger ook is dat aangewezen. Eene opgewekte hoop der overwinning in 1566 en de Reformatie met geheelen ondergang bedreigd in 1567. De prins van Oranje vertrok 13 April 1567 uit Antwerpen. De landvoogdesse werd nu met haar krijgsvolk verwacht. De Gerefor meerden werden gedwongen de Bediening des Avondmaals na te laten. Den 13den' April moesten ook de openbare predikatiën worden gestaakt. De predikanten namen op den 10 April af scheid van de Overheid, onder treffelijke ver maningen en bestraffingen, en togen elk, daar hy 't nuttigst oordeelde. Van der Heijden keerde weder naar den Paltz en werd kort daarna weder in zijne oude Gemeente Fran- kendaal beroepen in de plaats van Dathenus, die naar Heidelberg was vertrokken. Hulsebos. Beroepente eiland Marken ds. D. Ringnalda te Oudshoorn; te Heemse G. Doekes cand. te Dirkshoornte Westmaas ds. W. Bosch te Vrijhoeve Capelle; te Zuidland ds. G. Boeken- ojogen te Rozenburg. Aangenomennaar Dinteloord door ds. J. Ofrringa te Dedemsvaart; naar Ooltgensplaat door ds. A. L. Ruys te Serooskerke. Bedankt: voor Fijnaart door ds. G. de Braai fe Oosterbeekvoor Nigtevecht met Nederhorst den JBerg door ds. P. Zylmans te Hengeloo voor Dokkum. A door ds. W. Fokkens te Stads kanaal voor E^nge door ds. A. S. Schaafsma te $oofnbecgumvoor Assen door ds. J. Breu kelaar te,, Bodegraven voor (toez.) Kamerik, Aimmunien cn Geldermalsem door A. L. Ruijs be.Ser f (Wr j m Dr. G. van Goor, predikant bij de Ger. Kerk «ADïïifla'i te Bunschoten, hoopt 27 November zijne 25- jarige évangelie-bediening te herdenken. Dr. Van Goor was vroeger werkzaam by de Ned. Herv. Gemeente te O- en N. Andel, Oud Beierland, Rotterdam, terwijl hy in 1877 weder naar Oud Beierland vertrokvan 1 Oct. 1883 —heden is hy in de gemeente te Bunschoten werkzaam. Zondag 1.1. werd ds. W. H. Oosten van' Mid delburg in de Geref. kerk te Enkhuizen beves tigd door ds- F. Zantinge van Hoorn, met de woorden uit 2 Cor. 5 16, 18. Des avonds deed de bevestigde intrede naar aanleiding van Efeze 6 )9. Een talrijke schare was beide malen, doch vooral 's avonds aanwezig. Officiëele Rerichteii. De door ons zoo algemeen begeerde leeraar Ds. G. de Braai, tot wien heel de gemeente zich zoo sterk getrokken gevoelde, heeft voor onze roeping bedankt. In plaatst van den WelEd. Heer J. A. Eij gen- raam, die benoemd is aan de Geref. School te Ede, is aan de Geref. School te Fijn aart (op 7 dorp), benoemd den WelEd. Heer H. Amptmeijer, onderwijzer te Venendaal, die deze benoeming heeft aangenomen en met 1 Dec. D. V. hoopt in dienst te treden. Fijnaart, 13 Oct. '97. C. A. van Dis. Onze jongste Leeraar Ds. A. L. Ruys maakte heden namiddag na het eindigen van den Dienst des Woords aan de Gemeente bekend, dat ZWEerw. voor de toezegging van beroep naar de Kerken van Kamerik, Arnemuiden en Gel- dermalsum heeft bedankt, maar met volle vrij moedigheid, de roeping naar Ooltgensplaat heeft aangenomen. De Koning der Kerk stelle Zijnen dienstknecht in dat gedeelte van Zynen Wyngaard tot een ryken zegen. Namens den Kerkeraad der Geref. Kerk te Serooskerke P. Melis, Scriba. Serooskerke, 10 October 1897. CLASSIS MIDDELBURG. De Gereformeerde Kerk te Serooskerke (W)., aangewezen ter saamroeping van de Class. Vergadering e. k., bericht den Kerken dat die D. V. gehouden zal worden op 9 November a.s. Punten voor het Agendum worden ingewacht aan het adres van Ds. A. L. Ruys vóór of op Dinsdag 26 October 1897. Namens den Kerkeraad, Ds. A. L. Ruijs, Pr. P. Melis, Scriba. Serooskerke, Oct. '97. UNIE-COLLECTE. In plaats van de gewone Augustuscollecte aan de huizen zal ook dit jaar gelegenheid gegeven worden, zijne gave te schenken voor het Gereformeerd onderwijs in de stad onzer inwoning, en dat wel aan de leden der Geref. Kerk alhier (C) op den a. s. Zondag, in de godsdienstoefening 's morgens en 's middags. Krachtige hulp is noodig. Laat het biyken, dat we niet alleen Gereformeerd zijn in het belijden, maar ook in het beleven. En zegene de Heere uwe gave ten dienste van het door Hemzelf geboden onderwijs onzerj gedoopte kinderen Namens den Kerkeraad, J. D. v. d. Velden, Praeses. C. Verhaoe, Scriba. Verantwoording van Liefdegaven. ZENDING. In dank ontvangen uit het busje van J. C. f 1,60, van 0. J. driemaandeiyksche gift f0,52 en van de Zendingvereeniging „Het Moster- zaad" f51.57 van N.N. 230 gebruikte postz. en van Jacob en Johan Vermeulen 1000 gebr. postzegels. Collecte Zendingsschool October f -73. Namens gecommitt J. vax aartsen, JR. Vlissmgen B. In dank ontvangen: voor de Weezen f3; voor Kerk, Weezen, Zending, Ar men. ieder fl; contributie voor de Zending fl. De collecte voor de V. U. en Th. S., heeft op gebracht met eene gift f 18,15. Nog ont vangen voor Nieuw-Beerta f 0,50 en een doosje

Krantenbank Zeeland

Zuider Kerkbode, Weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken in Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. | 1897 | | pagina 2