Want een iegelijk, die zicli zeiven verhoogt, zal
vernederd worden; en die zichzeiven vernedert, zal
verhoogd worden. Lucas 14 11.
De Heere Jezus, op zekeren Sabbatdag in
het huis van eenen der oversten van de lari-
zeën zijnde om brood te eten, vestigt er bij
zonder zijne aandacht op, hoe er in deze
aanzienlijke kringen van de joodsche samen
leving werd gedongen naar den voorrang, naar
hoogheid, naar eere. Ieder stond er naar, om
aan den gemeenschappelijken disch toch maar
de eerste en voornaamste plaats in te nemen.
De Heere keurt dit streven af en bestraft het.
Hij wijst er op, hoe het reeds in dit leven
menigmaal jammerlijk te schande wordt ge
maakt, wanneer de eigenmachtig ingenomen
plaats voor een ander moet worden ingeruimd,
terwijl eere en verheffing vaak het deel wor
den van hem, die zich zeiven gering schat
en eene nederige plaats inneemt.
Wat daar aan den disch van den voorna
men farizeër de aandacht des Heeren trok,
is eigenlijk niets dan een voorbeeld, van wat
op alle gebied des maatschappelijken levens
èn toen èn nu èn steeds op allerlei wijze is
te aanschouwen. Er is een dringen en een
drijven om vooruit te komen, met terzijde
stelling van de zwakkeren in bekwaamheid
en invloed goed en moed, een dringen en
drijven, dat alles schijnt te beheerschen. Ja,
uitwendig bezien schijnt het vaak, of alle
macht en invloed in dit tijdelijk leven afhan
gen van het al of niet gelukken der pogingen
om zich vóór anderen te doen gelden, van
de meerdere of mindere behendigheid, om
van de gelegenheid en tijdsomstandigheid
gebruik te maken, ten einde zijn persoon op
den voorgrond te dringen.
En tegen dit dry ven en jagen der wereld,
waarschuwt de Heere zijne jongeren. Het is
Gode niet welbehagelijk. Het is een alge
meen kenmerk van ons zondig bestaan, dat
ook zij bezitten, die om eene of andere reden
niet kunnen of willen mededoen aan den al-
gemeenen wedloop.
Niet, dat de Heere zijne discipelen zoude
verbieden den weg der middelen te gebruiken,
om onder Gods zegen tot meerderen welstand
te geraken, of nalatigheid en onverschilligheid
in de dingen van het tegenwoordig leven zou
aanprijzen. GeenszinsMaar de Heere eischt
tevredenheid ook met eene nederige plaats, en
wijst op de eere, het geluk, de verhoogingen,
den goddelijken zegen, die daaraan verbonden
zijn. Wij hebben ons gelukkig te gevoelen
op de plaats, die God ons geeft. En zou deze
vermaning des Heeren niet bijzonder van ge
wicht zijn voor onzen tijd, nu de koorts woede
van de vooraanzitting alle rangen en standen
beheerscht
Want een iegelijkdie zich zeiven verhoogt
zal vernederd worden en die zich zeiven ver
nedertzal verhoogt worden
Doch er ligt nog meer in dit woord des Hee
ren opgesloten Grenzeloos is de zondige eer
zucht waarmedezich de mensch in zijnen zonde-
deval tegenover God heeft trachten te verhef
fen. Gij zult als God zijn,heeft satan hem toege
fluisterd. En aan die schrikkelijke inblazing
gehoor gevende, heeft hij Gods gebod roeke
loos overtreden en zet zijnen nietigen men-
schenwii tegenover den wil des Almachtigen.
Maar hoort dan ook nu zijn vonnisEen
iegelijkdie zich zeiven verhoogtzal vernederd
worden. Het gevolg van de straf op zulk
eene godvergetene zelfverheffing is de eeuwige
dood. Gij zult ter helle toe nedergestooten
worden. En God» gerechtigheid en Gods
waarheid zijn onkreukbaar. Laat de mensch
zich maar verheffen, laat hij maar spotten
met de oude beproefde waarheid en in een zoo
genoemd modern geloof alle ketenen en ban
den van de tucht van Gods Woord verwerpen,
hij zal eenmaal vernederd worden, als de
Heere komt ten gerichte.
Maar ziet hier nu ook den weg der verlossing,
die zich zeiven vernedertzal verhoogd worden.
Een schuldenaar, een zondaar te worden voor
God en in gehoorzaamheid des geloofs ge
bracht aan Hem die zich heeft vernederd
tot den dood des kruises, om Gods raad tot
behoudenis zijns volks te volvoeren en die
daarom nu uitermate is verhoogd. Dat zich ver
nederen is alleen 't weik van Gods genade,
want hoe zou de hoogmoedige mensch zijn
eigen hart breken. De Geest overtuigt van
zonde. Kent gij dien weg Het is de eenige,
die tot de ware verhooging, tot de zaligheid
leidt. En Gods volk moet steeds meer daarin
geoefend worden. Wie onder u de meeste
wil zijn die zij aller dienaar
Hülsebos.
In ons nummer van de vorige week is reeds
vermeld het besluit der Haagsche synode om
den predikant van Zaandam, Ds. Bax, we
gens zijn voorstaan van de socialistische be
ginselen, niet ongemoeid te laten.
Wij komen daarop nog eens terugechter
niet omdat wij de verwachting koesteren, dat
daaruit iets zal geboren worden, waardoor
de toestanden in het Hervormde Genootschap
worden gewijzigd.
Er is wel niemand, die dat denkt 't zal
zijn een muisje zonder staarthet Provinciaal
bestuur van Noord-Holland zal het stuk wel
doorzenden naar het Classicaal bestuur van
Haarlemdit laatste zal natuurlijk het in
ontvangst nemenmaar de leden van dit
college zullen hun medelid het leven wel niet
zuur maken.
Een volgende synode kan dan constateeren,
dat er niets gebeurd is en met of zonder
motie van leedwezen over zooveel ongehoor
zaamheid wordt de zaak dan begraven en
zoo zal de vrucht van dit met zooveel drukte
opgezet geval niet anders wezen, dan een nog
verder wegbrokkelen van het toch reeds zoo
povere beetje prestige, dat de synode nog had.
't Merkwaardige van dit geval steekt in
iets andersen wel daarin, dat hier is een
beginsel van tuchtoefening naar aanleiding van
eene gepredikte leer.
Tuchtoefening is er wel eens geweest in za
ken van zedelijkheid en zelfs is besloten, dat
meer dan vroeger daarop zal worden gelet,
naar aan leading van def gebeurtenissen van
den laatsten tijd.
Maar in zake de leer is niemand ooit be
moeilijkt geworden, zoolang als deze synodaal
hiërarchische toestel over de Gereformeerde
kerken is geworpen om ze te binden en te
dooden..
Die regel is vast en gaat door behoudens
de uitzondering van de enkele keeren, dat
bij Gereformeerden navraag is gedaan aan
gaande hun overtuiging, indien men meende,
dat deze voor het synodaal bewind gevaarlijk
kon worden.
Maar anders kon men doen wat men wilde,
zelfs aan de synode schrijven wat men goed
vonddeze bleef onaandoenlijk het archief
was er goed voor om alles weg te bergen en
ten leste onder 't stof te doen verdwijnen,
wat men liever niet meer zien wilde.
De Hervorminghet blad der modernen,
haalt, naar aanleiding der historie Bax, nog
het merkwaardig voorbeeld aan van de ver
klaring door een zeker aantal moderne predi
kanten bij de Haagsche synode ingezonden,
dat zij zich ontslagen rekenden van allen zede-
lijken band aan eenige belijdenis hoegenaamd;
en openlijk terug namen alle belofte, die zij
hadden gedaan om in hun prediking zich
voor den inhoud aan eenige bepaling te
binden.
Dat is gebeurd reeds een vijftien jaren ge
leden en zoo de heeren nog leven en niet
vrijwillig afgetrokken zijn, staan zij nog
Zondag aan Zondag op den preekstoel, zonder
ooit ofte immer te zijn bemoeielijkt of zelfs
maar vermaand.
Nu wordt daarmede evenwel gebrokenin
den inhoud der woorden van den heer Bax
wordt nu aanleiding gevonden om hem te
doen vermanener schijnt dus eenig besef
van verantwoordelijkheid voor de handhaving
der waarheid in dit kerkelijk zich noemend
college te varen.
'Is wel laat om nu eerst te bedenken, dat
bij mannen, wier voorname, bijna e6nige taak
juist in spreken en prediken bestaat, het er
op aan komt wat zij zeggen zullenmaar
des te beter ware het, zoo er dan toch maar
bekeering kwame.
Metterdaad is er dan ook tegenover den
prediker der sociaal-democratische beginselen
wel degelijk sprake van een handhaven der
waarheid Gods tegenover zijne ontkenning
zoolang hij zich louter bepaalt tot critiek op
de toestanden die er zijn,moge instemming vaak
mogelijk wezen zoodra hij er toe overgaat
om de wegen en middelen van herstel aan
te pry zen, dan staan de waarheid Gods en
hij met zijn vleeschelijke wijsheid als tegen
voeters tegenover elkander.
Daarvoor behoeft men nog niet eens de
gezuiverde, gereformeerde belijdenis te onder
schrijven in dat opzicht staat de christelijke
kerk ook in haar min zuiver zich openbarende
afdeelingen als één geheelcalvinistisch en
roomsch anti-revolutionnair hebben in dat
opzicht éénzelfde uitgangspunt, hoe zij verder
ook uiteen mogen loopen.
Indien dan ook in deze zaak eenige trouw
aan den Heere en aan zijn waarheid stak,
ware dit uitgekomen in de overwegingen, die
dan ontleend moesten zijn aan hetgene God
in zijn Woord ons zegt aangaande zijn ordi
nantie voor de dingen des aardschen levens.
Daarvan zoekt men echter bij de synodale
verklaring tevergeefs eenig spoor men merkt
niet dat daaraan ook maar gedacht wordt
van de onchristelijke gevoelens van den heer
Bax wordt niet gereptal wat men verneemt
is, dat die heer tegen het koningschap is en
acht dat een andere regeeringsvorm voor ons
land en volk beter wareen dat bloote feit
nu, zonder nadere vermelding van eenigen
dieperen ondergrond, is voor de Synode aan
leiding om dezen predikant te doen onder
handen nemen.
Schrap in de resolutie slechts de kerkelijk
klinkende namen der handelende colleges, en
uit den inhoud zal voorts niemand kunnen
opmaken, dat hier eene uitspraak is van eene
kerkelijke vergadering over onzuiverheid in
de leer van éénen der dienaren in haar midden,
Hadden dat nu eenvoudig conservatieve
modernen gedaan, wij hadden gezwegen, we
tende dat van zulke mannen niet anders is
te wachten maar dit is geschied op initia
tief van mannen, die orthodox geacht worden
van dezulken op wie men ons wijst, zeggen
de gaan wij niet vooruit reeds die en die
hebben in die kerkelijke vergadering zitting
gekregen.
Als het echter op handelen aankomt, zijn
dat de vruchten wegens anti-royalistische ge
voelens wordt althans gepoogd iemannd den
voet dwars te zetten maar als het antichris
telijke gevoelens geldt, legt men de handen
in den schoot, met het tegen Gods getuigenis
ingaande woord, dat de waarheid zichzelve
wel handhaven zal
In plaats van der synode tot eere te ver
strekken, is deze stap op den weg der tucht
oefening haar tot geestelijken smaad.
Teekenend voor de nieuwerwetsche recht
zinnigheid van zoovelen is het streven, om
wéér propaganda te maken voor het oude
Nederlandsche zendelinggenootschap.
In 1864 traden een vijftigtal mannen uit
wijl men losgelaten had de verklaring, dat
het genootschap stond op den grondslag der
belijdenis van Jezus Christus als den godde
lijken Verlosser, die voor de zonden geleden
heeft, opdat Hij ons tot God zoude brengen.
Nu keeren de kinderen en kleinkinderen
dezer mannen echter weer terug in dien kring.
Is het Genootschap dan veranderd
Ach neen
Toen hadden de Groningers het hoogste
woord nu is onlangs weer een modern zen
deling naar de Oost gezonden.
De zoogenaamd orthodoxe leden van het
bestuur van dit genootschap hebben daartegen
wel een protest ingediendmaar de meerder
heid nam dat voor kennisgeving aan en toen
diensde de minderheid toch niet terng voor
