'SHEEREN LQO.
A II V E It T E A T I E
MARGARETHA
dochter van
MAR. A. P. SWENNEN,
en P. D. SWENNEN-Gillissen.
Viissingen, 12 Augustus 1893.
slmpelaar.
SAMENKOMST
op Woensdag; 23 Augustus a. s.,
Secundi.
W. DOORN, y. d. m. te 's-Hage.
J. C. SIKKEL, v. d. m. te 's-Hage.
W. VETTEN, Oudl. te Dordrecht.
J. H. LANDWEHR, Oudl. te Leiden.
Zeeland.
A. LITTOOIJ, v. d. in. te Middelburg.
L. BOUMA, v. d. m. te Ter Neuzen,
M. DE JONGE Jz., Oudl. te Goes.
D. MULDER, te Zierikzee.
Secundi.
J. HULSEBOS, v. d. m. te Viissingen.
W. KAPTEIJN, v. d. m. te Goes.
A. GESCHIERE, Oudl. te Grijpskerke.
J. A. TASELAAR, Oud. te Terneuzen.
Noord-Brabaud A Limburg.
Primi.
J. H. FERINGA, v. d. m. te Klundert.
J. VAN HAERINGEN, v. d. ra te Werkendam
J. DEN BOER, Oudl. te Niewendijk.
G. BRANDERHORST Jz., Oudl. te Genderen.
Secundi.
J. A. GOEDBLOED, v. d. m. te Nieuwendijk,
A. SCHOUTEN, v. d. m. te Willemstad.
L. PUNT, Oudl. te Klundert.
C. VAN WIJNEN, Oudl. te 's Bosch.
Adviseerende leden.
De HoogleerarenDr. H BAV1NCK. H.
DE COCK, Dr. W. GEESINK, Dr. A. H.
DEN HARTOG, Dr. A. KUYPER, L. LIN
DEBOOM, L. NOORDTZIJ, Dr. F. L. RUT
GERS en D. K. WIELENGA.
De RapporteursDs. F. LION CACHET,
Ds. J. H. DONNER. Ds. G. H. v. KASTEE-
LE, Ds. P. J. W. KLAARHAMER, Dr. C.
C. SCHOT.
Depntaten van Buiten 1. Herken.
Van de Ref. Church in AmerikaRey. R.
H. JOLDERSMA en Rev. Prof. N. M.
STEFFENS.
Van de Belg. Zendingskerk Ds. HAK-
STEEN en Baron PRISSE VAN GENT.
Beroepen Te Bodegraven (2e m.) J. Breuke
laar te Nijmegen. Te Waddings veen G. A.
de Jong te Schoonhoven. Te Aalten A. Nie-
boer Theol. cand. Te Medenblik, J. C.
Raamsdonk te Kampen. Te Schoonebeek
P. Bos te Bedum. Te Appelscha H. Buurman
te Bennebroek.
Aangenomennaar Landsmeer door H. L.
Beyer te de Krim.
Bedanktvoor Schiedam B. door P. v.
Son te Amsterdam. (B.) voor Bennekom
door J. Schotel te Haarlem. Voor Oranje City
N. A. door J. v. Goor te Harlingen. Voor
Alblasserdam B. door R. Loman te Her wijnen.
Voor Voorthuizen door J. Breukeiaar te
Nijmegen.
Tweetal te Woerden, Ds. M. Keulemans te
Zierikzee en Ds. J. D. v. d. Velden te Mid
delburg.
In de laatstgehouden vergadering der
Classis Leeuwarden is met algeraeene stem
men beroepbaar gesteld in de Geref. Kerken
dhr. H. Faber cand. aan de Vrije Univ.
INGEZONDEN STUKKEN.
Buiten verantwoording der Redactie.)
Met zorgen overladen.
Drukkend belast en met zorgen overladen
is ieder christenman die meeleeft.
Het eenvoudige leven van vroegere tijden
heeft plaats gemaakt voor het samengestelde,
ingewikkelde leven van onzen tijd.
En daar behoort eenige stuurmanskunst
toe om zich te bewegen tusschen dat talloos
tal van bonden en vereenigingen, van stich
tingen en inrichting uit scheiding geboren
en toch allen vereeniging behoevende.
Onder onze gemeenschappelijke zorgen
neemt de school, de lagere school een eerste
plaats in, en daar is voor Middelburg, nu,
op dit oogenblik, een bijzondere reden, om
de aandacht mijner vrienden in onze goede
stad voor eenige oogenblikken te vragen voor
dit doel onzer zorgen.
Binnen kortén tijd zal van bevoegde zijde,
gesteund door de Kerkeraden van drie Gere
formeerde Kerken, eene oproeping geschieden
om eene Vereeniging te vormen tot het
stichten en onderhouden van vrije scholen
op Gereformeeiden Grondslag in onze stad.
Die oproeping wenschte ik vooraf te doen
gaan door eene korte mededeeling betreffende
de historische ontwikkeling van het School
wezen.
Daardoor kan de weg, dien we te volgen
hebben, duidelijker worden. Niet zonder re
den wordt de vrouw met de brandende fak
kel als het symbool der historie gekozen.
Schlösser had wel eenige reden om tot motto
van zijn wereldgeschiedenis te kiezen het
woordde wereldgeschiedenis is het wereld
gericht en ge kent voorzeker Bilderdijk's
In 't verleden ligt het heden.
Vraagt bij iedere zaak, die u niet helder
is hoe is het alzoo geworden en indien ge
dat goed weet, dan hebt ge een microscoop
en telescoop beide.
Hoe komen we aan die zorgelijke school
kwestie, waarover de bejaarden onder ons
hun gansche leven lang reeds hebben ge
hoord Ziehier de geschiedenis.
Eeuwen lang is de volksschool niet als
een onmisbaar element in ons volksleven be
schouwd. De lagere school was onder de gees
telijke stichtingen van vroeger dagen de As-
schepoester.
Zonder twijfel kennen de meesten mijner
vrienden de verhalen der toestanden uit
vroeger, toen een emeritus-stalknecht werd
gepromoveerd tot onderwijzer of de meester,
die het luidst voorzingen" kon, het meest
werd gewaardeerd.
Toen de lagere volksklasse langzamerhand
tot sociale zelfstandigheid ontwaakte, toen
begon de school in eere te komen.
De school uit de eeuwen, die aan onze
negentiende zijn voorafgegaan, was in handen
der Kerk, diende de Kerk als hulpmiddel
tot kerstening des volks. De school in maat-
schappelijken zin was onverzorgd, onbekend
zelfs meestal.
Scheiden valt hard, maar Kerk en School
scheidden in het tydperk der Revolutie nog
al gemakkelyk. Dien lastpost zich van den
hals te schuiven, viel nog al gemakkelyk
voor de Kerk.
De Revolutie predikte het christendom er
onder, gelijk de Kerk had gepredikt het
christendom er boven öp, en gelijk deze zoo
begreep ook gene, dat de school in dien
geestelijken strijd uitstekende diensten bewij
zen kon.
Het gevleugelde woord, wie de jeugd heeft,
heeft de toekomst, werd een der geloofsar
tikelen van het moderne leven.
Bijbels, catechismus en psalmen vormden
de leerstof der oude school.
De nieuwe school heeft alle godsdienstleer
gebannen en vervangen door de z. g. exacte
wetenschappen.
Vroeger het geestelijk element overheer-
schend, nu het niet-geestelyk.
Vroeger instrument in de handen der Kerk,
nu in dien van den Staat.
Vroeger de Asschepoester onder de Zuste
ren, nu la belle airnée.
En zoo is de school, om nevenbedoelingen,
beurtelings de speelbal, dan van deze, dan
van gene geweest.
Naarmatec de Revolutiebegrippen vordering
maakten, ontwaakte ook onder de geloovigen
het begrip van de waarde der school. En in
menigen kring zag men ook weder tot de
Kerk op, om in dien nood redding te brengen.
En de Kerk nam op menige plaats het on
derwijs ter hand.
Dat de school aan de ouders behoort, en
een eigen levensterrein innemen moet, dat
begrepen weinigen en dat predikte maar één
man in ons vaderland.
Dat was mr. Groen van Prinsterer.
Helaas, zijn duistere, Platonische stijl was
weinig geschikt om zijn denkbeelden te po-
pulariseeren, en het was misschien daarom
hoofdzakelijk, dat men met de lagere school
zoekende en tastende bleef, niet zelden tob
bende en sukkelende voortging.
Dat de school vrij zijn moest, vrij zoowel
van de Kerk als van den Staat, dat was een
denkbeeld voor een twintigtal jaren eerst
krachtig en duidelijk door jhr. mr. A. F. de
Savornin Lohman bepleit.
Dit denkbeeld eenigszius nader te ontwik
kelen, met het oog op de plaatselijke toe
standen in Middelburg, zal het onderwerp
van een volgend artikeltje zijn, voor welker
verspreiding in den gewenschten kring de
Zuider-Kerkbode mij welwillend en vriende
lijk plaats verleent.
Middelburg. P. J. DE KRUIJTER.
Het idiotengesticht ,,'S HEEREN LOO"
te ERMELOO
Programma voor de Samenkomst op Woensdag
23 Augustus.
Spreekplaats A.
11 ure. Openingsrede door den Voorz. v. h. Be
stuur, Ds. «J. C. van Schelven.
12 ure. Ds. J. W. A. Notten van Veldwijk.
Onderwerp #De liefde van Christus".
Pauze tot half drie ure.
2'/j ure. Dr. L. H. Wagenaar te Arnhem.
Onderwerp #Het elfde gebod."
3 ure. De heer M. «J. Chevallier, directeur van
#Meeteren". Onderwerp.Samenwerking op het
terrein der Barmhartigheid." Oitstouisigio).
4ure. Ds. J. J. A. Ploos v. Amstcl. te Reitsum.
SLOTREDE.
Spreekplaats B.
12 ure. de hr. F. Kortlang. I. E. zn. Directeur
van 's Heeren Loo.
Onderwerp: .Het gebed eens Onnoozelen."
2'/j ure. Ds. W. J. Haas te Hattem.
Onderwerp .De Heere wrocht mede".
Ververschingen zijn op het terrein tegen zeermatigen
prijs verkrijgbaar. Alle vrienden en belangstellenden
worden dringend uitgenoodigd.
Ds. J. C. van Schelven, Voorz. Dieren.
F, EoiiTLANG LEzn., Directeur, Ermelo.
Bijdragen enz. s. v. p. te zenden aan de Correspon
denten of naar 's Heeren Loo.
Ondergeteekende bericht dat tot op heden wegens
de groote afstand uit Zeeland, slechts enkele perso
nen zich hebben aangemeld om D. V. de samen
komst op 's Heeren Loo bij te wonen, waaronder er
dan nog zijn die door familieomstandigheden ver
hindering kunnen hebben.
Er kan dus geen gezelschapshiljel worden genomen.
Zijn er belangstellenden die er heen hopen te gaan
en in gezelschap zouden willen reizen, dan zij be
richt, dat bedoelde personen Dinsdagmorgen om 10
uur uit Middelburg vertrekken, en zal het hun aan
genaam zijn daarvan bericht te mogen ontvangen aan
het adres van
K. LE COINTRE,
Correspondent.
Geboren
De Heere verblijde ons heden met de ge
boorte van
JAN ABRAHAM RUDOLPH,
zoon van
C. N. GROOTJANS en S. GROOTJANS-
Middelburg, 17 Aug. 1893.
aanvangende des voormiddags ten elf ure.
Diaconieënbesturen van Chr. Inrichtingen
Jongelings- en Jonged. Vereenigingen tn voorts
allendie belangstellen in den arbeid der barm
hartigheid,gelieven zich tot bijwoning dezer
samenkomst dringend uitgenoodigd te beschouwen
De H.H. lv. LE CÖINTllE te Middelburg
en A. C VAN DRIMMELEN te Klundert
belasten zich gaarne met het organiseeren
van gezelschapsreizen. Omtrent de goedkoope
reisgelegenheden zie men het ingezonden
stukje in dit blad.
Het Bestuur van 's Heerenloo.
