buitenlandsche Gereformeerde Kerken aan de
orde was gesteld, waarbij een schrijven van
Rev. Morton te Perth in zake vertegenwoor
diging der Nederd. Geref. Kerken op de
Synode der Seceeders in Schotland een der
gelijk schrijven van de Evangelische Kerk in
Italië en eindelijk een van de HolUndsch
Christelijk Gereformeerde Kerk in Noord-Ame-
rika in behandeling kwam, werd Woensdag in
de morgenzitting door den voorzitter een tele
gram van antwoord van de Christelijk Gere
formeerde Synode alhier gelezen, waarin o.a.
de bede wordt uitgesproken: »leide de Heere
u en ons tot elkander, Zijnen naam tot eer."
jf Vervolgens brengt Ds. Lion Cachet rapport
uit van zijne zending naar midden Java, waar
toe hij op de Synode te Leeuwarden in '90
was gedeputeerd.
Killing, Woensdagnamiddag. Als bijla
gen van het rapport Lion Cachet in zake de
zending naar .viidden-Java worden gelezen
A. Notulen eener conferentie van deputati
Synodi met de zendelingen te Poerworedjo
op 29 en 30 Sept. 1891. B. Cmcept voor
de opleiding van zendelingen. C. Beschrijving
van het arbeidsveld. D. Eindelijk een tiental
voorstellen in verband met den Zeudings-ar-
beid.
Ds. J. II. Feringa brengt een rapport met
een drietal daaraan verbonden voorstellen
namens deputaten voor de Zending uit en
Ds. N. A. de Gaay Fortman een in zake de
opleiding van zendelingen. Een voor deze
drie rapporten benoemde commissie van prae-
advies stelt voormet het oog op de thans
hangende onderhandelingen tot vereeniging
met de Christelijke Gereformeerde kerk
geen concreet bindende besluiten op het stuk
van Zending of Zendingsopleiding te nemen
maar bij het punt der agenda in zake de
verhouding tot de Christelijke Gereformeerde
Kerken, dat van de Zending handelt, straks
alleen te bepalen, dat bij de te houden sti-
pulitie* zal worden verklaard, dat van de
Gereformeerde Zendingsvereeniging door de
Kerken is overgenomen de Zending op Midden-
Java, en eindelijk, het rapport Lion Cachet
te doen drukken en tot nadere kennisneming
rond te deelen onder de leden der Synode,
f. Nadat de voorzitter er nog op heeft gewe
zen, hoe het nemen van nadere besluiten,
thans, aan den vooravond der vereeniging
voorbarig zou zijn en wellicht tot niets zoude
leiden, en hoe dergelijke besluiten mitsdien
eerst door een vereenigde Synode kunnen
wo i den genomen wordt het voorstel der
commissie van praeadvies met algemeene
stemmen aangenomen.
Het laatste gedeelte van deze zitting wordt
besteed aan het behandelen van eenige rap
porten in zaken van tucht en geschillen,
waaruit blijkt, dat deze naar opdracht der
vorige Synode tot een goed einde zijn ge
bracht.
Staande de vergadering komt een kennis
geving in van de Synode der Christelijke
Gereformeerde Kerk omtrent de door haar
benoemde commissie van correspondentie.
4e Zitting. Donderdag-voormiddag. De
praeses leest een schrijven van de Synode der
Christelijke Gereformeerde Kerk, waarbij deze
kennis geeft van haar gisteren genomen be
sluit dat de Yoorloopige Synode der Neder-
duitsche Gereformeerde Kerken, te 's-Hage
gehouden, heeft voldaan aan de voorwaarden
door de Christelijke Gereformeerde Kerk in
zake de vereeniging gesteld, en zij zich ver-
eenigt met de door haar deputaten te 's-Hage
gevoerde onderhandelingen.
De praeses wijst op het hooge belang en
het zeer verblijdende van dit schrijven, waar
uit blijkt, dat de te 's-Hage verkregen basis
voor de onderhandelingen tot vereeniging is
O O O
behouden.
Een geschil te Vollen hove is door deputati
Synodi derwijs opgelost, dat de godsdienst
oefeningen è:i te Stad- èn te Ambt Vollen-
hove voortaan zullen gehouden worden.
De deputaten voor het verzoekschrift bij
de Hooge Regeering in zake Zondagsrust
worden gedechargeerd de zaak zal, evenals
de bespreking van de wederinvoering van de
doodstraf, na de vereeniging aan de orde
worden gesteld.
Uit een rapport van de deputaten voor de
oefening van kerkelijk verband met de theo
logische faculteit der Vrije Universiteit blijkt,
dat deputati synodi zoo door besprekingen
met de hoogleeraren als door bezoek van de
colleges, zich van hun taak hebben gekweten.
Met h ;t oog op de vereeniging c q. zullen
zij niet worden gecontinueerd, maar zal het
moderamen dezer Synode zich tot II. II. Di
recteuren der vereeniging voor Hooger Onder
wijs op Gereformeerden grondslag wenden,
met verzoek om zulk een regeling in dezen
te treffen, als uit de vereeniging der beide
kerkengroepen voortvloeien zal.
De onderhandelingen met de kerken van
wijlen Ds. Ledeboer en ook met die van min
vaste formatie, mochten sedert de vorige
Synode tot geen resultaat leiden. De Synode,
dit betreurende, spreekt haar verlangen uit,
dat ook met deze groepen van Gereformeerde
belijders verband zal blijven gezocht worden.
De verslagen omtrent de gehouden examina
peremptoir en die naar Art. VIII D. K. zul
len ter visie worden gelegd voor de leden
der Synode.
5e Zitting. Donderdag namiddag. Namens
de juridische Commissie van advies rappor
teert Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman.
Sedert de rechterlijke uitspraak van 8 Sept.
189 i in zake de Kerk te Maassluis zijn de
processen over het kerkegoed als beëindigd te
beschouwen, doch de rapporteur meent nog
te moeten wijzen op de beteekenis en noodza
kelijkheid der gevoerde proceduren. De ker
ken hebben zich daarbij geplaatst op het
standpunt evenals in 1834 en volgende jaren
dat alleen die kerken die trouw aan de belij
denis waren en de wettige, nooit afgeschafte
Dordsche Kerkenorde, handhaafden als de
wettige voortzetting van de aloude Gerefor
meerde Kerken moesten beschouwd; mitsdien
mochten zij, tenzjj daartoe door een rechter
lijk vonnis veroordeeld, datgene waar zij naar
hun overtuiging recht op hadden, niet over
geven, Dat nu de uitspraken der rechtban
ken vlak tegen deze rechtsbeschouwing in
gingen, moet alleen toegeschreven aan de
onjuiste kerkrechterlijke begrippen bij de
groote meerderheid der juristen. Meer nog
dan dit is het echter te betreuren, èn dat de
tegenpartij zoo weinig eerbied toonde voor
een welgevestigde overtuiging, dat zij ge
lijk o. a. te Maassluis is geschied de te
voeren processen onnoodig vermenigvuldigde
en onze Kerken met opzet op hooge kosten
joeg èn dat de rechterlijke macht met
uitzondering van één enkele rechtbank
zich zelfs de moeite niet heeft gegeven van
onze rechtsbeschouwing op rechtsgrond te
weerleggen.
Ouder dankzegging voor de groote dien
sten aan de kerken bewezen worden de juri
dische adviseurs gedechargeerd en draagt de
Synode aan Ds. J. Teves en Mr D. P. D.
Fabius op een kort verslag van de gevoerde
processen, vonnissen en kosten te publiceeren.
In zake de proceskosten wordt de rekening
over het gehouden beheer goedgekeurd, en
naar aanleiding van een voorstel van de
classis Rotterdam besloten dat de kosten van
de van synodale zijde tegen de Ned. Gere
formeerde Kerk van Maassluis ingestelde
schadeactie, door de kerken, die thans eene
classis vormen te zamen, ieder voor een nader
te bepalen som, voor haar rekening zullen
worden genomen.
Na afdoening van nog eenige andere zaken
van financieelen aard, waarbij ook voor de
kerk van Kootwijk de noodige voorzieningen
worden getroffen, wordt deze zitting op de
gebruikelijke wijze gesloten.
De vereenigde zitting der beide Synoden
zal vermoedelijk gehouden worden op Don
derdag 16 Juni. De vergaderingen der Voor-
loopige Synode van de Ned. Geref. Kerken
zullen waarschijnlijk Vrijdagmiddag gesloten
en Woensdag morgen weer geopend worden.
Synode der Chr. Geref. Kerk.
Dinsdagmiddag te 2 uur werd de buiten
gewone algemeene Synode der Chr. Geref.
Kerk geopend in de Plantagekerk.
Na het zingen van Ps. 25 2, het uit
spreken van den A post. zegen, en het lezen
van Jesaja 11, werd de vergadering door den
Voorzitter der vorige Synode, Ds. J. van
Andel te Leeuwarden, met een Korte toespraak
geopend. Z Eerw. zeide met opzet Jes.ja 11
te hebben voorgelezen, omdat daarin de pro
fetie van het vrederijk voorkomt. Hij wees
er vooral op hoe de vergadering zich in de
eerste plaats ten doel stelde, huisgenoot en
die bijeen hooren bij elkander te brengen.
Afbreken kan zelfs een kind. De H ilige
Geest, op het Pinksterfeest uitgestort, is al
leen in staat, de geref >rmeerde kinderen der
gereformeerde Vaderen met elkander te ver
eenigen. De Heere heeft een groot loon toe
gezegd aan de zachtmoedigen. Het zalig zij
U is over de vredemakers uitgesproken. Laat
ons dan goedsmoeds ons werk aanvangen en
sterke de Heere ons in onzen arbeid, en ook
de Synode der zusterkerken, wier aangezichten
tot ons gekeerd zijn, gelijk de onze naar hen.
Hierop ging Ds. Van Andel voor in gebed.
Daarna werden de lastbrieven der afge
vaardigden voorgelezen, waaruit bleek dat
bijna alle primi-afgevaardigden tegenwoordig
waren.
Op een paar kleine informaliteiten na,
werden de lastbrieven goedgekeurd en de
vergadering geconstitueerd.
Tot voorzitter der Synode werd gekozen
Ds. W. II. Gispen. Tot 2en voorzitter Ds.
II. Beuker te Leiden. Tot le secretaris Ds.
Van Proosdy te Baarn en tot 2en secretaris
Ds. Westerhuis te Heerenveen. De gekozenen
namen allen de benoeming aan, en werden
door Ds. Van Andel hartelijk geluk gewenscht.
Deze gaf daarop het presidium over aan Ds.
Gispen, die met een kort, doch aangrijpend
woord, het voorzitterschap op zich nam.
Spreker hoopte in afhankelijkheid van den
Koning der kerk zijn gewichtig ambt te aan
vaarden, en geloofde in de op hem uitge
brachte keuze den wil des Heeren te moeten
erkennen. Ds. Gispen sprak het, als voor het
aangezicht des Heeren en voor de geheele
vergadering uit, dat de Chr. Geref. en Ned.
Geref. in beginsel één zijn, en er dus geen
nieuw fondament behoeft gelegd te worden.
Spreker verzocht daarop aan de leden der
Synode, door op te staan, hunne vernieuwde
instemming te betuigen met de Belijdenis
schriften der aloude Geref. kerk als op den
Woorde Gods gegrond en sprak over de ver
gadering een treffende zegenbede uit.
Hierna werden eenige noodzakelijke rege
lingen gemaakt, als o. a. de benoeming eener
commissie, niet van onderhandeling, niet van
advies, maar van correspondentie ten einde
gemakkelijker met de Synode der Ned. Ger.
Kerken te kunnen handelen.
Tot leden dier commissie werden aange
wezen dezelfde broeders die door de Synode
te Leeuwarden naar die te 's Gravenhage
waren gedeputeerd.
Per telegram werd de volgende groete ge
bracht aan de Synode der Ned. Geref Ker
ken »Aan de Synode der Ned. Geref. Ker
ken, vergaderd te Amsterdam, wordt de har
telijke zustergroete gebracht door de Synode
der Chr. Geref. Kerk, ter zelfde stede bijeen.
Leide de Heere u en ons tot elkander,
Zijnen Naam tot eer.
De vergaderingen zullen gehouden worden
van des voorm. 9 tot des nam. 4i ure.
Daarna werd deze eerste samenkomst der
Synode, die door een aantal belangstellenden,
waaronder wij vele predikanten opmerkten,
met psalmgezang en dankgebed gesloten.
Vermelden wij nog dat de Synode, behalve
door 20 predikanten en 20 ouderlingen, als
afgevaardigden der verschillende provinciën,
waarvan slechts twee bij de opening afwezig
waren, ook wordt bijgewoond door de hoog
leeraren van de Theol. school en den Zen-
dingsdirector Ds. J. 11. Donner als advisee-
rende leden, en de Commissie voor de Zending
