een en menigeen met reden klaagt? Men schudt
het hoofd over den geest van verzet en opstand in
onze dagenmaar eilievegeven zulke dingen er
geen voedsel aan? Als er voor de restauratie der
kamer van den heer secretaris-generaal bij het De
partement van "Waterstaat, Handel en Nijverheid
niet minder dan f4931,291/, wordt uitgegeven, waar
van f2459,377, alleen aan het plafond, dan kan
men het den eerzamen burgervader niet kwalijk
nemen als hij bij het lezen van zoo iets in een
kwaden luim komt en vergelijkingen gaat maken
tusschen de moeiten en zorgen die hij heeft om zijn
gezin te onderhouden en de weelde waarin menige
staatsambtenaar zich baadt, ten koste ook van zijn
zweet.
De heeren in den Haag mogen dit, dunkt onsj
wel bedenken, 't Is nu allerminst de tijd om voor
billijke klachten het oor gesloten te houden.
Sprokkelaar.
GOES. De Augustus-collccte jl. Zondag in 3
kerken alhier gehouden heeft opgebracht:
In de Christ. Geref. Kerk f 122,13
Hervormde Kerk 54,657,
Christ. Evangel. Kerk 37,897,
Samen f 214,68
Amsterdam werd in de laatste dagen weder
door straatoploopen verontrust. Zaterdagavond werd,
zooals men dat gewoon is, op den Dam en in de
Damstraat te Amsterdam, het blad der socialisten
Recht voor Allen verkocht. Het schijnt dat het
publiek in den verkoop van dat blad een bijzonder
behagen schept, ten minste een paar uren lang
volgde eene groote menigte de verkoopers, die met
de gewone argumenten hun blad voor twee centen
aan «volk, burgers en arbeiders» zochten te debiteeren.
Die verkoop ging vlug van de hand. Nu eenmaal
de politie de dwaasheid heeft gehad den verkoop
van het blad te bemoeielijken, is het begrijpelijk
gevolg geweest, dat men Rcchl voor Allen koopt,
dat het koopers vindt onder die standen, die daaraan
vroeger niet zouden gedacht hebben. Zoo was het
de debitanten van de Paleisstraat tot het" einde'der-
Damstraat, en aldus heen en terug. Het spreekt
van zelf, dat nu en dan de communicatie der trams
werd gestremd.
Omstreeks half elf uur ontwikkelde zich eindelijk
een optocht die van den Dam trok door de Harten
straat naar de Keizersgracht, waar men op de stoep
van het huis van den burgemeester zich een oogenblik
vermeidde met een rooden zakdoek te zwaaien. Toen
aan die uiting van den volksgeest was voldaan, ging
de troep, die langzamerhand sterker werd, verder.
Op dat oogenblik ontwikkelde zich aldaar eene
politiemacht van vier agenten.
Langs de Rozengracht trok men de Jordaan in,
en weldra telde de optocht niet honderden, maar
duizenden. Onder het zingen van het socialistenlied op
de wijze der Marseillaise met drie a vier roode
vlaggen aan het hoofd waarvan het doek wellicht
des daags tot nuttiger gebruik bestemd is geweest
bereikte men efndelijk de Haarlemmerstraat. De
menschenmassa was hier zoo grootdat de
tramwagens gedwongen werden stil te houden.
Op dat oogenblik wist misschien de menigte niet
wat men eigenlijk bedoelde. Curieus genoeg zong
men allerlei liederen. Natuurlijk dominieerde de
Marseilaisewaarvan de melodie een volkslied is bij
uitnemendheid. De woorden zelf ja, daarmee
lag men nog al eens overhoop, «Io vivat» klonk vaak
ook luide boven alles; maar te midden van het lied»
((De sociaal-democraten gaan nooit verloren,
hoorde men plotseling:
«Weg met dien Engelschman,
«Leve Willem Drie.»
Van de Haarlemmerstraat trok men langs het
gebouw van den Werkmansbond, Spuistraat, ge
dempte Burgwal naar den Dam. Nog altijd wap
perden de roode vlaggen, maar de drie duizend man,
«4 .7."^ -, ^-1
die ons door de Jordaan vergezelden, och, zij waren
tot driehonderd ingekrompen.
De menigte, die de roode banier op den Dam af
wachtte, versterkte al zeer spoedig het tamelijk ge
slonken troepje. In de Reguliersbreestraat was er
een oogenblik minder goede verstandhouding tusschen
een koetsier van eene tram en devroolijke menigte.
Het was wel wat vul om door te rijdon. De koetsier
gebruikte argumenten ad liominen. Hij beproefde
zijn zweep voor een ander doeleinde als deze hem
nu juist door de Omnibus-maatschappij was verstrekt.
Heeft dit feit de menigte warm gemaakt? Wij
weten het niei maar zij bleef stilstaan voor het
kleine gebouwtje, dat men het politiebureau op het
Rembrandsplein noemt. Men zegt dat er een steen
door de glazen is geworpen; plotseling stormden
een twintigtal agenten naar buiten, de bloote sabel
in de vuist geklemd, een regenbui kwam op, en de
menigte ging naar huis, om Maandag in aanzienlijker
getale terug te keeren. Zoowel Maandag als Dinsdag
avond werden eenige spiegelruiten ingeworpen, en,
door het werpen met steenen zoowel als door den
sabel der agenten, die zich gedurig genoodzaakt
zagen de menigte uiteen te drijven, eenige personen
verwond. Trams en rijtuigen konden beide avonden
den Dam niet bereiken door de massa volk.
KERKNIEUWS.
Dinsdagmorgen 18 Aug. te '10 uur nam de Synode
der Chr. Ger. Kerk zitting in het daartoe ingerichte
kerkgebouw aan de Raampoortlaan te Rotterdam.
De zitting werd geopend met een rede van Ds. W.
H. Gispen, voorzitter der vorige Synode.
Als afgevaardigden waren verschenen uit elke
provincie onzes lands, uitgenomen Limburg, 2 pre
dikanten en 2 ouderlingen, als adviseerende leden
de docenten der Theol. School en als afgevaardigde
van Oost-Friesland Ds. L. Stroeven. De United
Presbyterian Church was vertegenwoordigd door
Ds. Renny van Glasgow en de Belgische Zendings
kerk door de pred. Kennedy Anet en Eggenstein.
Tot voorzitter koos men Ds. J. Van Andel die daar
op voorging in gebed, waarna de vergadering plech
tig haar instemming met de belijdenisschriften der
kerk betuigde. Het verslag der Synodale commissie
haar 50 jarig bestaan, aan de stichting van 5 nieuwe
gemeenten enz. Alsnu kwam het vraagstuk der
viering van den dag des Heeren aan de orde. Men
besloot, dat het noodig is bepalingen te maken en
benoemde voorts een commissie van onderzoek.
In zake de gemeenschap met de Hollandsche Ge
reformeerde kerk in Amerika besloot men te wach
ten, totdat de afgevaardigde dier kerk was aange
komen. Dit was Ds. G. Hoeksema, die Woensdag
verscheen.
Woensdag behandelde men de vraag: of er ook
iets kan worden gedaan, „om het besef van de
macht en de de roeping des kerkeraads te verleven
digen vooral met het oog op vele vereenigingen
buiten onze kerk, die in onze kerk zoo licht wor
den nagevolgd.» Men bedoelde hier o. a. dejonge-
lingsvereenigingen. Na bespreking werden de ker
keraden opgewekt tot liefde voor goede vereenigin
gen. Daarna ging men over tot de behandeling
van verschillende punten, betreflende het losmaken
en weder beroepbaar stellen van leeraren.
Woensdagmiddag bekwam de afgevaardigde der
Chr. Ger. kerk in Pruisen Ds. Stroeven het woord.
Hij deelde mee, dat de kerk in Pruisen weldra
11 gemeenten tellen zal. Met de opleidingsschool
heeft men financieele moeilijkheden. De afgevaar
digde uit Schotland Ds. Renny, bracht de groeten
der kerk aldaar en herinnerde aan de banden, die
Nederland en Schotland verbinden. Hij deed mede-
deelingen over de schotsche kerk. Daarna werd
door Docent van Yelzen een toespraak gehouden.
De dag werd daarna besteed tot het hooren der
andere afgevaardigden van buitenlandsche Kerken.
In de zitting der Synode van de Christelijke Gere
formeerde Kerk van Donderdag 11. werd het rapport
der Theol. School uitgebracht door het curatorium
bij monde van haar commissie ds. A. Brummel
kamp Jr., voorzitter der laatste Cur. Ver., en secre
taris ds. J. F. Bulens.
Dr. Bulens leest daartoe een uitgebreid en met
zorg gesteld verslag voor. Hij wijst op de genoten
zegeningen. Vooral op de benoeming en de aanne
ming hiervan der docenten Wielenga, Lindeboom
en Bavinck. De vruchten van hun onderwijs zijn
nu reeds merkbaar. In een treffend en hartelijk
woord werd prof. v. Velzen en Brummelkamp aan
gesproken herinnerende hun vijftigjarige jubelé. Spre
ker wijst op de voorgaande ontwikkeling van hun
arbeid in de kerk en de uitbreiding in de gemeenten
en scholen. Hij noemt het Gedenkschrift 1884 van
prof. v. Velzen een eere-zuil.
Van de studenten werd niemand om wangedrag
aangeklaagd. Velen werken tusschenbeiden aan Zondag
school en tractaatverspreiding. Sedert 1882 zijn 44
candidaten gepromoveerd. De inkomsten der school
gingen vooruit. De curatoren hebben acht geg
op enkele zaken der agenda, om zoo noodig
advies te kunnen dienen. Wat den doctorstitel
treft erkenden de curatoren wel het recht, doch
tijd er voor is nog niet gekomen. Het curatoriu
stelt ten slotte voor, dat een docent van af hc^
4e kind, f50 'sjaars voor elk kind bij zijn tracte-
ment ontvange, tot het kind 20 jaar oud zal zijn.
Nadat het verslag was uitgebracht, 't welk twee
maal door toegezongen lofpsalm en plechtige zege
bede werd afgewisseld spraken de oudste broe
ders, en vaders, prof. Van Velzen en Brummelkamp
in roerende woorden het voor de vergadering uit -
dat na zulk een strijd, om zulk een Goiiverheerlij-
kend verslag te mogen hooren, zij nog wel tweemaal
50 jaren willen doorleven.
Het voorstel van de curatoren, om bij staking der
stemmen over den uitslag van een examen aan de
theol. school, dit als eene afwijzing voor den exami
nandus te beschouwen, wordt aangenomen.
De thesaurier der kas tot uitbreiding der theol.
school komt nu aan 't woord. De kas is niet voor
uitgegaan in de giften voor eens. Door jubilé-kol-
lecten enz. kon dit echter weer zoo wat gelijk komen
z. i. moet aan de uitbreiding de hand gehouden wor
den anders wordt ze inkrimping schoon er
er nog een batig saldo is. Want de kas kan tel
kens den penningmeester der theologische school
moeten te hulp komen.
In de zitting van Donderdag-namiddag kwam in
behandeling het voorstel van Friesland, «om pogin
gen in het werk te stellen tot het oprichten van
een hospitium te Kampen».
Uit de toelichting van ds. Douma blijkt, dat dit
voorstel vooral financieele redenen heeftnl. de klim
mende kosten iu Kampen van inwoning enz. voor
de studenten.
Doe. Lindeboom geeft prm-advies. Hij meent, in
dien er een hospitium ware, zouden de studenten
het wellicht gebruiken. De Synode make de kassen
hierop opmerkzaam, ten einde de zaak met particu
lier initiatief beginne.
na '"es ui\ju+ rlat, de Svnode niet voor he
voorstel-rnesland is, hoewel zij voor de zaak is als
particuliere onderneming.
Noordhollands voorstel komt nu in bespreking, dat
«de Synode hare ingenomenheid betuige met het
plan van eenige broeders tot oprichting van een
Christ. Ger. Gymnasium.»
Ds. Gispen licht dit toe. Het oprichten van een
gymnasium door de kerk is sedert '1872 niet doenlijk;
doch om het gewicht der zaak. zag N. H. gaarne,
dat de Synode het particulier initiatief steunde van
eenige broeders.
Dr. Bavinck prae-ad viseert. On noodig is liet de
behoefte aan te toonen. De Synode behoeft ook
niet opgewekt te worden. Sedert 1872 is die be
hoefte niet verminderdèn op de Pastoraal conferentie
te Amersfoort is de zaak aangebonden door eene
vereeniging van 50 broeders met eene Commissie
van 5 leden. Dit wordt nu de vraag: Heeft de
Synode haar plan laten varen? Of geeft zij thans
aan eene particuliere onderneming over, hiermede
haar sympathie betuigende? Ligt de oprichting op
den weg der Kerk? Dan moeten anderen hier zich
niet tegenstellen. Een en ander heeft de Synode
uit te spreken.
De voorstellen Van Andel en Beuker vereenigd
volgens hetwelk alle curatoren leden der Kerk zullen
moeten zijn wordt in stemming gebracht en
aangenomen met alle stemmen. Een voorstel-Donner,
dat de Synode afziet van een eigen plan voor een
gymnasium, wordt ook aangenomen.
Het voorstel-Zeeland, om het leeraren-personeel
voor de letteren aan de Theol. school te versterken,
indien de financiën het toelaten, kwam Vrijdag in
behandeling. "l
Ds. Littooij licht dit voorstel toe. De tegenwoor
dige leeraren doceeren 't meest in de theologie, zoo
dat dit onderwijs wel wat weinig bedeeld is. Do
financiën staan niet ongunstig "ondanks de /^V jj
docenten die er bij gekomen zijn; vooral waii%2 m
van een gymnasium wordt afgezien. Komt ei^l M
eens een gymnasium, dan zijn die leeraren nog nooi'JjS
Ds. Brummelkamp spreekt in zijn prae-° U
voor, indien wij het woord finao^'^: 1
konden. Hij hoopt, dat hj$-
rechten man op de
O dL ^jm
