De Crediet-Vereeniging
Bolle, Cohen en Koster.
KOST EN INWONING,
De
wettige
Kerkorde
1618 -- 1619
f 0.35.
Verblijdend zou het zijn, als de ontbrekende ƒ0000
voor den 17den Augustus a. s. door het aldaar
bestaande Schoolbestuur kunnen verantwoord worden-
7. Hel aantal «.Scholen met den Bijbel» waarbij
de betrekking van Hoofdonderwijzer vacant is, be
draagt thans 6, n.I. te Onstwedde, Spijk, Heeg,
Wouterswoude, Makkum en Welsrijp. In het be
lang van het onderwijs is het te wenschendat die
vacaturen spoedig vervuld zijn.
Met de bededat Gods zegen moge rusten op uw
werkzaamheden voor de belangen van de «School met
den Bijbel» hebben wij de eer te zijn.
Met heilbede,
Namens het bestuur der Unie,
A. F. de SAVORNIN LOHMAN, Voorzitter.
R. DERKSEN, Secretaris.
Rotterdam, 1 Juni 1885.
Zeeuwsche Brieven.
Geachte Redacteur
Dat onze Kamerleden in verbond met hunne
roomsch-katholieke collega 's van geen grondwet
herziening willen weten, indien art. 194, handelende
over het onderwijs, daarvan uitgesloten zou blijven,
hebben we zeker allen met genoegen vernomen.
Trouwens die kon en mocht natuurlijk niet anders;
dat artikel met de daaruit voortgesproten onderwijswet
van Kappeijne is het groote en onoverkomelijke strui
kelblok hetwelk de politieke baan der Staatsmachine
verspert en alle beweging derzelve nagenoeg on
mogelijk maakt. Reeds jaren achtereen staan er de
signalen op »onveilig.» Voor een onbevooroordeelde is
is het dan ook totaal onverklaarbaar, wanneer een
staatsman gelijk Heemskerk komt beweren dat aan
wettelijke oplossing van die alles beheerschende
kwestie eigenlijk geen behoefte bestaat, en hij daar
om in zijne voorstellen tot grondwetsherziening, art.
194 eenvoudig overslaat.
Wie echter met de geschiedenis niet onbekend
is die weet dat in 1848, toen de vrijheid van onder
wijs in de nieuwe grondwet werd opgenomen, juist
de conservatieven deze vrijheid met hand en tand
hebben tegengehouden, ze was een doorn in hun
aartsvaderlijk oog. Het Nederlandsche conservatisme
partij der versteening en Heemskerk is een
van den ouden stempel. Wat ge libe
raals aan hem"bespeurt is onnatuurlijk; het gaat hem
niet af liberaal te doen, overmits zulks bij hem
louter een uitvloeisel van de omstandigheden is
geenszins eene vrucht van beginsel.
Weinigen zijn er allicht in onze dagen mede be
kend in welken zin en met welkoogmerk de waarlijk
liberale Thorbecke art. 194 in de grondwet van '48
heeft gebracht. De hedendaagse he zoogenaamde li
beralen schijnen het vooral niet te weten; ik wil
dit er althans liefst voor houden want anders ware
hun gedrag bepaald onverdedigbaar voor de recht
bank der goede trouw. Verplaatsen we ons in het
woelige jaar 1848. Tronen waggelden of werden om-
gestooten. De volksgeest door gansch Europa slaakte
een kreet naar vrijheid. Het knellen der banden,
na het bedwingen der revolutie in 1816 aangelegd,
wekte een algemeen verzet. Men eischte weer vrijheid,
ontslag van de conservatieve boeienginds met, hier
zonder bloedvergieten. In nagenoeg alle landen wer
den de grondwetten herzien of vernieuwd. Ook ten
onzent. Aan den op zijn standpunt grooten Thor
becke werd de uitvoering van dat veel omvattende
werk opgedragen. Bij uitnemendheid was hij de man
voor zulk eene taak. Een liberaal als hij is na hem
niet opgestaan. Hij heeft bij de uitvoering van dat
.werk met tijd en omstandigheden gerekend. Hij
[schreef zijne grondwet onder den indruk van de zich
litsprekende nationale behoeftenze was in nadruk
ine dochter van den toenmaligen tijd.
Om ons nu, opdat we niet te uitvoerig worden,
het artikel onderwijs te bepalenzoo is het klaar
ie dag dat Thorbecke zich een ideaal heeft voor
geest gesteld, welks verwezenlijking wel eerst
pe latere toekomst kon tot stand komenmaar
hij alvast de grondslagen leidde. Voor de
atvoering was ons volk, ook toy erkennen dat,
rijp. En welk was dat ideaalHoor Thor-
pder onderwijs algemeen verspreid en
ïe desnoods aangevuld. "Ware de
verre gevorderd dat men reeds
"^kon geraken, ik zou 'hetee\i
ge» erkent hij vol-
Wat dunkt u, M. d. R.van dezen liberaal bij
uitnemendheid, wien ook als man van karakter en
ware liberaliteit onze Groen hooge achting toedroeg
van dezen Thorbecke zeg ik, vergeleken met zijne
zich noemende volgelingen, de kleinzielige en haat
dragende liberaaljes van onzen tijd? De eerste de
vrijhei I van onderwijs decreteerend, echter met be
perkingen; dewijl de natie voor zijn ideaal nog niet
genoeg de kinderschoenen was ontgroeid. En daaren
tegen de laatsten zijne woorden misbruikend, zijne
grootsche plannen aankeffend omdat ze te klein van
geest en te bang voor den Christus Gods zijn om
die plannen te aanvaarden?
Inderdaad, art. 194 in het licht der historie be
schouwende, is het de onbeschaamdheid en plomp
heid ter spitse gedreven, wanneer men het gekraai
en gegons hoort, waarmede van z. g. liberalen kant
art. '194 wordt aangewezen ah het palladium van
ons volksbestaan.
Leefde Thorbecke nog, hij zou er eens duchtig
met de zweep onder, om die versteende liberalen
wat frisch leven in te slaan; en hun te beduiden
dat ze, ter goeder of ter kwader trouw, hem niet
hebben begrepen, of, wat ook waar kan zijn, hem
niet willen begrijpen.
Immers, sedert zijn er 37 jaren verloopen; het
bijzonder onderwijs heeft de vuurproef doorgestaan
en is er niet alleen ongedeerd, maar zelfs met eere
en gelouterd uit te voorschijn getreden. Om het
daartoe te brengen heeft de Nederlandsche geest zich
gestaald en geen offers te zwaar geacht. Het kan
den toets doorstaan, ja behoett de vergelijking met
het staatsonderwijs niet te schromenHet is inéén
woord door toewijding en gebed ten volle op de
hoogte van de behoeften des tijds gebracht. Maar
dan houdt ook nu, volgens des wetgevers bedoeling,
art '194 op langer noodig te zijn. Het artikel is, volgens
Thorbecke zeiven die het in de grondwet bracht,
niet meer dan louter een overgangsmaatregel ge
weest. Ons volk heeft nu getoond genoeg ontwik
keld te zijn om van het Staats vaderschap in zake
de opvoeding hunner kinderen te worden verlost.
De tijd is er rijp voor; de ellende, door dit te
ontkennen ontstaan, is meer dan groot genoeg ge
worden. Het is hoog tijd dat aan het ongegrond
en ongezond geschreeuw der Christus-bestrijders en
der vrienden van de staatsruif een einde kome.
Laat zij voor eigen rekening gaan onderwijzen; en
wij ons werk voortzetten gelijk we dusverre deden.
Dat eischt het rechtdat gebiedt de bedoeling van de
grondwet; zelfs geen »rotsen» kunnen dien stroom
keeren, al zou de heele grondwet op art. '194 na
in stand moeten blijven.
K.
Burgerlijke Stand.
Yan 7 tot 14 Juni.
Middelburg. OndertrouwdC. Hoogstraten,
wedr. 41 j. met P. van Oorschot, jd. 48 j. L.
K. van der Harst, jm. 43 j. met J. B. Plankeel,
jd. 37 j.
Getrouwd: A. Standaart, jm. 41 j. met C. D.
Koppejan, jd. 36 j. J. A. Struijs, jm. 34 j. met
P. Roda, jd. 22 j. T. van der Ven, wedr. 65 j. met
M. F. Baden, wed. 58 j.
BevallenC. C. Snijders, geb. Dane, d. L. Goet-
hart, geb. Bongers, z. M. H. Haverman, geb. Ink-
man, z. F. S. van den Broeke, geb. Joosse, z. A.
L. Schmitt, geb. Bos, z. P. J. Sprink, geb. YVeber,
z. J. Coethals. geb. Van Melle, d. N. Overweel,
geb. Feij, d. T. Haccau, geb. Van Eek, d. (levenl).
OverledenJ. Gudde, ongeh. z. 24 j. S. van
Aartsen, vrouw van A. van Sorge, 29 j. A. Cornelissen,
man van S. Kole, 29 j. L. H. Cadet, man van H.
J. Frederiks, 74 jG. de Boer, d. 1. j. R. van Hek-
ke, vrouw van H. de Kat, 58 j. A. J. W. Mink,
d. 4 m. W. C. Bouman, man van C. J. Aps, 42 j.
Goes. GehuwdO. A. Lijsen, jm. 23 j. met
E. C. Linse, jd. 21 j.
BevallenL. Rijkse, geb. Post, d. F. de Jonge,
geb. De Frieze, z. P. E. de Jonge Mulock Houwer,
geb. Martein, d.
OverledenH. C. Verrijk, ongeh. d. 26 j.
Van 6 tot 13 Juni.
Vlissingen. GehuwdJ. Brce, jm. 23 j. met
J. C. de Munck, jd. 20 j,
BevallenA. Schoewert, geb. Leeflang, z. C. M.
Staal, geb. Ratelband, z. H. M. Beneker, geb. Ste-
rL jr» n t
Graanmarkten enz.
Middelburg, 18 Juni 1885.
De aanvoer was weder klein, en dewijl houders
van Tarwe niet beneden vorige weekprijzen wilden
afgeven, zoo moest door benoodigden f7.50 voor
puike kwaliteit worden ingewilligd.
Rogge f 6,25.
Zomer Gerst f5,25.
Paardeboonen f6.50
Bruineboonen f9.
Witte boonen f12 a f13.
Overige graansoorten zonder handel.
Versche Boter f0,65 a f0,75 per V-» kilo. Eieren
f3 per 100 stuks.
ADVERTENT1EN.
Op 24 Juni a. s. hopen onze geliefde Oudei's
S. DE JAGER
en
S. VAN WIEREN.
hunne 25 jarige Echtvereeuiging te herdenken.
Hunne dankbare kinderen.
Serooskerke (W.) 20 Juni 1885.
Gevraagd S0LIEDE PFRS0NEN welke genegen
zijn voor een jaren bestaande, gunstig bekende
handelsfirma als Agent op te treden. Bij eenige
ambitie is aan dit agentuur 6 a 7 gulden per
week verbonden. Zonder goede referentien zich
niet aan te melden. Adres: J. MEIJER, Schoon
hoven.
Agentschap te Middelburg.
(Kantoor Z.zijde van den Dam, G 2).
Neemt gelden van a deposito, 'tzij in eens 't zij in
gedeelten opvorderbaar, tegen vergoeding van rente,
bedragende thans 2ï/.2 pet.
neemt aanvragen tot Crediet-verleening in ontvangst
van f1500 tot f60,000.
De Agent DE KANTER.
Bestellingen op Uitgaven bij bovenge
noemde firma's worden spoedig en zonder
eenige prijs verhooging franco geleverd door
Wed. A. C. DE JONGE,
Muziek-, Boek- en Papierhandel,
OPRIL Goes.
Plaatsing van Advertentien in alle Dag- en
Weekbladen.
en geheele verzorging wordt gevraagd voor een
jongmensch bij een nette, eenvoudige Christelijke
familie. Aanbiedingen met opgave van prijs per
maand, en eenige omschrijving wordt gevraagd door
H. DE HOOGH, Uitgever te Amsterdam.
Bij den boekh. F. P. DHUU te Middelburg
is verschenen en alom verkrijgbaar
RAPPORT
uitgebracht aan de Classicale Vergadering van Mid
delburg, gehouden den 25 Juni 1884, door
