w;
Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
1885.
Zaterdag 13 Juni.
No. 1307.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Vrijdagavond ten 8 ure.
Prijs per drie maanden franco f0,65.
Enkele nommers-0.06.
UITGAVE VAN
F. P. DHUIJ, te Middelburg
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advf.rtentiën
Per regel 10cents.; Familie-berichten van 16 regels
fl,Iedere regel meer 10 cents.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Lolnuan's Wetsvoorstel.
't Meeft er op den lsten en 2den .Tuni
in de Kamer nog al gespannen onze
zeeuwsche briefschrijver wees er even op
toen het de vraag gold of het voorstel
van den heer Lobman tot uitbreiding der
kiesbevoegdheid, voor of na de grondwets
herziening in behandeling zou worden ge
nomen.
De grondwet moet herzien worden daar
over zijn alles 'teens. Daarom is in 't laatst
van het vorig jaar het éénig artikeltje her
zien dat herziening verbood tijdens de min
derjarigheid van onsaanstaand koninginnetje.
Tot grondwetsherziening komt men zoo
Thaai' alle dag nieten daarom is het van
groöOielahg hoe de wet wezen zal die
jaren lang de grondslag zal zijn van
verscheidene wetten, door welke ons maat
schappelijk leven geregeld wordt.
Betere regeling van de landsverdediging
van de verhouding tusschen moederland
en overzeesche bezittingenvan de ver
houding tusschen den staat ende kerkgenoot
schappen eri nog verscheidene andere ver
beteringen haken eri haperen aan de grond
wet. Maar niet het minst staan de thans
nog van kracht zijne grondwettige bepalin
gen in den weg aan de zoo gewenschte
losmaking der kiesbevoegdheid van een,
twee of drie belastingbiljettenaan eene
bevredigende oplossing van den schooltwist.
De «liberalen» willen de grondwet her
zien zij hebben al lang heel lang beloofd, maar
dan zonder dat er getornd wordt aan het
door ons gehate 194ste schoolartikel. Velen
hunner willen wel watsommigen zelfs voor
't oogenblik heel veel toegeven, maar toch
houden ze liefst den slag om den arm,
neen om den bolder en laten ze art. 194
staan. Wat zij nu afvieren wenschen zij
later weder te k u n n e n inpalmen.
Daarom zeggen wij: geen herziening
nder voldoende wijziging der grond-
t in zake het onderwijsen de room-
hebben dit ons dezer dagen nog even
rekkelijk nagezegd.
jaar wij zeggen ookgeen herziening
deze Kamer. Als eenmaal aan een
viezers uit den «kleineren winkeliers-
At de op kamers wonendenuit de
capaciteitendat is uit de
ig betalende ambtenarenoffi-
school meesters enz.,
zoowel als aan
sn kiesöevoegd-
welke de gewone wetgever zich in de eerste
20. 30 of 4.0 jaar zal te houden hebben.
De «liberalen» zeggen niet alleen zalig
zijn de bezitters, zij zeggen ook: zalig zijn
de zitters. Zoolang zij op 't kussen zitten,
willen zij de richting afbakenenvolgens
welke het volgend geslacht zal te handelen
en te wandelen hebben dus e e rs t grond
wetsherziening daarna uitbreiding der
kiesbevoegdheid.
Onze mannenen de roomscheu nevens
henzeggenneeneerst eenezij het
ook nog gebrekkige, uitbreiding der kies
bevoegdheid zoover het t li a n s de grond
wet toelaaten dan herziening dier grond
wet. Nu we met a 1 e man eene nieuwe
regeling in 'tleven gaan roepen, nu eens
g e e ii berekeninggeen kansrekening
van denzelfden aard als door de «liberalen»
zoo herhaaldelijk bij verknipping en samen
voeging van districten is in praktijk ge
bracht 1 Zouden wij n u nog achterstaan
bij alle landen, in welke de kiezers tot mede-
spreken geroepen worden en bijvoorbeeld
nog achterbaks houden wat de Belgen al
sints 1S48 hebben Alle Nederlanders
moeten vrij en blij kunnen leven op Neêr-
lands dierbren grond, en één zijn tegen
over eiken vijand hoezeer hunne persoon
lijke wenschen en belangen ook uiteenloopen
De heer Lohman heeft tot dit einde, in
overleg met enkele vrienden, doch op
zijn eigen verantwoordelijkheid een wets
ontwerp ingediend, strekkende om de kies
bevoegdheid zoo ver uit te breiden, als thans
met de letter van art. 70 der grondwet
overeenkomt. In verreweg de meeste plaat
sen wordt daarbij als grondslag het laagste
cijter van f20 in personeele-, patent- en
grondbelastingen aangenomen. Eu waar hij
naar «plaatselijke gesteldheid» volgens ge
noemd art. 76 rekenen moet, dit cijfer
vooi grootere plaatsen slechts weinig ver
hoogd. In zijn.wetje, komen nu wel enkele
wonderlijke dingen voor, onder anderen dat
Middelburg in eene hoogere klasse komt
te staau dan Arnhemmaar dit ligt niet
aan hem. Hij moet volgens oude bepalin
gen te werk gaanen volgens deze staat
op dit oogenblik nog Middelburg (als stad)
op f 60 en Arnhem (ook voor zoover de
stad betreft) op f40.
Wel een bewijs dat her. getij verloopeu
isen de bakens beliooren verzet te woi den.
Er was op de- regeling der werkzaam
heden bepaald dat Lohman's wetsontwerp
dadelijk zou worden onder handen genonpen.
smaakte d m «liberalen» niet.- Zii
pen tot na de grondwetsherziening.
Met eene volharding, eener betere zaak
waardig, hebben hunne beste woordvoeders
alle moeite gedaan oin Lohman in den
hoek te dringen, maar met eene geringe
meerderheid heeft hij de overwinning be
haald.
Uitbreiding van kiesbevoegdheid komt
nu i n behandeling.
Zal zij doorgaan
Zal de Eerste Kamer haar mede bewilligen?
Zullen de ministers haar aan den Koning
voordragen
Er bestaan redenen genoeg om aan het
welslagen te twijfelen.
De stemming, niet over Lohmans voor
stel zelf, maar over de eenvoudige vraag
of het zal besproken worden lokte zooveel
tegenstand uit, dat onze verwachting op
een goeden uitslag niet heel groot is.
De ./liberalen'' schijnen geen bevrediging
des volles te willen, althans de thans
zittende «liberale" kamerleden niet.
Zij mogen deu mond vol hebben van
volksontwikkeling, zij willen 'tvolk onder
den duim houdenen Lohmans eerlijk wets
voorstel van de baan schuiven totdat het
door de «liberale» couranten dag aan dag,
week aan week, maand aan maand zal zijn
voorgesteld alszooals de heer Lohman
't uitdrukte dom, bespottelijk verward,
knoeierig, zich zelf niet gelijk blijvend en
onmogelijk. Als «liberale" couranten zoo iets
aanhoudend zeggen is 't «liberale» kiezers
volk nog al geloovig.
Wij moeten natuurlijk afwachten water
van komt.
Maar 't heeft alvast niet aan de ronde
en eerlijke poging ontbroken om recht door
zee te gaan zoover thans de bakens liet ver
oorloven, om den stroom in eene rech te
bedding te leiden.
Binnenland.
MIDDELBURG, 12 Juni. De Kiesvereeniging
Nederland en Oranjeheeft in eene gisterenavond
gehouden vergadering met het oog op de 2 Juli
a. s. te houden Deputatenvergadering de volgende
voorstellen met groote meerderheid aangenomen
1. Wijl dr. Kuyper, volgens eigen verklaring
in 't belang der antirevolutionaire partij, het voox-
zitterschap van liet Centraal Comité niet wenscht
te eontinueeren, besluit Nederland cn Oranje».
dezen wensch eerbiedigende, haren afgevaardigde^
op te dragen te stemmen op Jhr. Mr. A. F. ijl
Savornin Lohman.
2. De antirevolutionaire partij wijke niet af,
de lijn sinds 25 jaren in betrekking totartiljÉ^B
