kroegen enz. enz.waar kleinhandel in liberalisme
gedreven wordt?
Het betalen zou dan aan de liefhebbers staan.
Grondwetsherziening of kieswetswijziging, welke
zal de eerste schotel zijn op den parlementairen disch
Met deze vraag werd ditmaal de beraadslaging over
de staatsbegrooting aangevangen.
De heer Gratama vond de geringste poging tot
wijziging van de kiestabel, zelfs die tot aanvulling
der ontbrekende 8 leden verkeerd. Eerst grondwets
herziening was zijn besliste eisch.
Bezuiniging zei de heer de Jong. Om flink te
kunnen bezuinigen moet men regeering zijn, en de
tegenwoordige meerderheid heeft steeds op bezuini
ging aangedrongen, waarom aanvaardt zij thans
niet de regeeringstaak, vele liberalen zullen haar
daarbij steunen.
Wij zullen liever wachten tot wij dien steun niet
noodig hebben antwoordde mr. Lohman, en wat
Grondwetsherziening betreft, ge kunt lang met dit
kiezerspersoneel over Grondwetsherziening debatteeren
maar geen enkele stap vooruitkomen, en indien deze
Kamer in haar tegenwoordige samenstelling in deze
gewichtige zaak beslist, dan zal ongetwijfeld een
nieuwe Kamer ongetwijfeld weder op Grondwets
herziening aandringen op grond van de uitbreiding
van het kiesrecht en van het kiezerspersoneel. Daar
om eerst herziening van den census, binnen de
grenzen der thans bestaande kieswet.
De heer Borgesius meende om de vele mislukte
pogingen van vorige regeeringen tot herziening van
de kieswet en daardoor ontstaan tijdverlies, de regee
ring te moeten raden eerst tot Grondwetsherziening
over té gaan, een raad die de Minister van binnen-
landsche zaken verklaarde te zullen volgen, mits even
wel de kiestabel voor de behandeling der Grondwets
herziening aangevuld worde.
De lieer Borgesius, niet tevreden met dit antwoord
stelde een, nader te behandelen, motie voor waarbij
uitgesproken wordt dat vóór iedere poging tot kies-
wets wijziging de herziening der Grondwet worde ter
hand genomen.
- Naar wij vernemen, is het wetsontwerp tot
herziening der kiestabel, zooals het thans bij den
Raad van State in onderzoek is, in enkele onderdee-
len belangrijk gewijzigd. Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage krijgen ieder een afgevaardigde meer
Steen wijk wordt een dubbel district, en voorts wor
den Breukelen, Bergen-op-Zoon, Zaandam en Apel
doorn hoofdplaatsen van nieuwe districten.
De minister van financien, die maar zien moet
hoe hij aan geld komt om de rekening voor de school
wet te betalen, is nu met de aangekondigde tabaks
belasting te voorschijn gekomen, en heeft er den
vorm van accijns aan gegeven.
De suiker belasting heeft den suikerhandel uit onze
havens verdreven, de tabaks-belasting zal den
tabakshandel ge.oelig treffen en verdringen.
Ware de regeering door hare bemoeizucht nooit
zoo diep in de schoolkwestie gedrongen, zij zou zich
nu niet met onzen sigarenkoker en onze tabaksdoos
behoeven te bemoeien.
Wie door weinig of niet te rooken wat geld wil
besparen, om dit aan het onderwijs zijner kinderen
ten koste te leggen, hij matig zich in 't rooken, ot
late het na! Maar nu het belang van landen volk
deze opoffering niet eischen, en alleen de dwaasheid
der „liberalen" oorzaak is van de dreigende belas-
f ting, nu hopen we van harte dat de minister er
eene kwade pijp aan rooken zal.
MIDDELBURG. Maandag werd van de werf
De Volhardingdie zich haren naam waardig betoont,
en toebehoort aan de firma den Bouwmeester, Bor-
sius Sc van der Leije, te water gelaten het barkschip
Marie en Julie. Dit is, de bekende «prauw» niet
j medegerekend, het eerste ijzeren vaartuig, alhier
gebouwd.
Al kunnen wij het niet. zooals de Middelb. Courant
l doet, een zeekasteel noemen, al zagen wij het zijn
voorsteven niet diep in het water dompelen, omdat
zijn vorm 't eenvoudig verbiedt, al begrijpen wij niet
jj welke touwen en kettingen er zouden losgegooid
i zijn, fwij verheugen ons niet minder dan zij over
den gunstigen afloop.
Als wij tien maanden ouder mogen worden, hopen
wij de nu onderhanden te nemen loodsschoeners zich
wat dieper te zien indompelen, en onmiddelijk daarna
l een aanvang te zien maken met den bouw vaneen
■Lander ijzeren schip, welks naam niet mag ontbreken
lijst, die Jacobus-Johamies, Marie en Julie te
'V: f Bj^^rfjdagjl. had de installatie van
hem naar het met vele vlaggen en eene eereboog
versierde dorp. In het gemeentehuis waai' de raad
van Meliskerke tegenwoordig was, werd ZEA. het
«welkom» door den oudsten wethouder en daarna
door het Hoofd der school in de gemeenteschool,
toegeroepen. De schoolkinderen zongen een lied, en
's avonds vermaakte men zich met illuminatie en
eenig vuurwerk.
Er heerschte gepaste vreugde.
Een ergerlijk feit is dezer dagen aan het licht ge
komen. In een snoepwinkel te Middelburg werd
aan schoolkinderen crediet verleend, maar als de som
wat hoog liep werden de snoepers met krasse woor
den en dreigementen om betaling gemaand. Men
verhaalt van eene schuld van zes gulden, en van
dien ten gevolge gepleegden diefstal uit de porte-
monnaie eener moeder.
Een hoofdonderwijzer, die achter de zaak kwam,
heeft per circulaire de ouders zijner leerlingen ge
waarschuwd. Ook andere ouders mogen de waar
schuwing vernemen!
Betreurenswaardig is het dat ook in de nabijheid
van verscheidene zondagscholen snoepwinkels ver
rijzen, welker eigenaars azen op de voor de collecte
bestemde centen en halfjes.
De zondagswet staat den verkoop van levensmid
delen toe, doch daar suikergoed wel niet onder de
levensmiddelen te rekenen is, zou, met een weinig
goeden wil, op dit punt die wet gemakkelijk te hand
haven zijn.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Serooskerke (W.) M. H. van Bol-
kenstein te Hierde cl. Harderwijk.
Buitenland.
Afrika, altjjd Afrika.
Op het land van Cham vestigt zich het oog der
menschhekl. Frankrijk noch Duitschland, Engeland
noch Rusland, Spanje noch Italië zijn in staat de
belangstelling gaande te maken. Het is alleen Afri
ka dat voortdurend, en zelfs in klimmende mate de
aan dacht boeit. Daar wordt de toekomst ontsloten
en Euiopa leeft bij het lieden en het verleden.
Op den bodem van het groote Schiereiland worden
reuzenplannen gebouwd en groote verwachtingen
gegrond.
Het was op dien bodem, dat, gelijk we reeds de
vorige week met een enkel woord meldden, en onder
velen zijner landgenooten Gordon sneuvelde, nadat
verraad de poorten der door hem verdedigde stad
had geopend voor de troepen van den Madhi. In
Gordon, den kampioen tegen den slavenhandel, den
man des geloofs en der kracht verliest de mensch-
heid, niet alleen zijn vaderland, zeer veel. Wat
krachtig geloof, wat rustige moed, wat kalme vol
harding, wat krachtige hand, wat juiste blik, wat
strikte rechtvaardigheid bovenal openbaar de zich in
den man die daar in Cliina als in Soedan herinnerde
aan een van Isrels richters. Deze Gideon sneuvelde
door verraderlijke hand en zijn verlies wordt be
treurd door zoovelen omdat zoo weinigen gaven ge
schonken zijn als lig de zijne noemen mocht, Gor
dons dood en Karthoems val zal dood voor velen en
wellicht val van enkelen tengevolge hebben. Dat
Engeland onder deze omstandigheden den strijd niet
opgeven zal begrijpt ieder. Generaal Wolseley heeft
de zware taak met de hem gezonden versterking
Soedan te onderwerpen. Een taak die niet klein
te achten is. De reeks veldslagen van den Nijl is
wellicht nog pas begonnen.
Doch wenden wij van den Nijl Noordwaarts nog
eens den blik naar den Congo, de groote stroom van
Midden-Afrika. Hel Congo-vraagstuk en het Chi is-
tendom is de titel van een boekje geschreven door
dr. Lamers. Belangrijke bijzonderheden troffen we
daarin aan omtrent het Christendom in Midden-
Afrika.
Reeds in het midden der 15de eeuw toch moet aan
den Congo een christelijk koninkrijk te vinden zijn
geweest, maar niets daarvan Ls thans meur te vinden.
Op het einde der 15de eeuw begon Portugal zich in
de onbekende binnenlanden te vestigen.
De opperheer van Sogno, een der zes provinciën
van het toenmalige Conga-rijk, is op het laatst der
15e eeuw door Franciscaner en Dominicaner-Monniken
voor liet Christendom gewonnen. Men beschouwde
de blanken in die dagea als Goden, op aarde neder
gedaald, en men liet zich door de zendelingen van
Rome met de Katholieke Kerkleer of ten minste
kerkgebruiken bekend maken.
Op aandrang van dezen vorst van Sogno liet ook
voorvaderlijk geloof. Met een banier en een kruis,
als een teeken des heils, trok nu de Koning met
vol vertrouwen tegen de ongeloovigen ten kruistocht,
In triomf teruggekeerd breidde hij met alle hem
ten dienste staande middelen het christendom in
zijne Staten uit.
In het midden der 16e eeuw scheen het verval
van het Christenrijk in Midden-Afrika nabij. Een
nieuwe storm verhief zich over liet Christelijk rijk
van Congo. Het Christendom begon zijn invloed te
verliezen door de schuld van hen, die het aldaar
hadden gebracht. De toen regeerende koning, uit
een nieuwe, opgetreden dynastie gesproten, begon
afvallig te worden, waarvan de Jezuiten weldra al
den invloed ondervonden. En eerst toen dekooing
door een inval van een ruw Noordsch volk, dat zijn
hoofstad verwoestte, iu diepgaande ellende was ge
dompeld, deed hij boete voor zijn zonden des on-
geloofs.
Groot bleef evenwel in sommige gedeelten des
Rijks de tegenstand, al was dit alleen daarom, dat
de nieuwe godsdienst de polygamie verbood. Maai'
aan het kruis verbleef vooreerst de overwinning.
Naar luid der oude verhalen, stonden zelfs, in een
der latere gevechten, de Heilige Maagd en de apos
tel Jacobus den Christenstrijders ter zijde, waarom
na de overw.nning drie nieuwe tempels ter hunner
eere werden gesticht, waarvan een aan den Zalig
maker was gewijd. De Koning was bij dien kerk
bouw zoo vol van ijver, dat hij zelf met zijn gema
lin steen en zand aandroeg.
Onderwijl had men naar hulp van buiten uitge
zien om den stand, van zaken, zooals die zich onder
den eersten Christenkoning gevestigd had, te her
stellen. Die verlangde hulp kwam uit Portugal
opdagen, en daarmede werd tevens het Katholicisme
in die landen hersteld en uitgebreid.
Nu werd het heidendom bij de wet afgeschaft
en straf bedreigd tegen elk, die aan den fetisch-
dienst, zooals men het inlandsch bijgeloof noemde,
getrouw bleef.
De bloeitijd der Roomsche kerk aan den Congo
was aangebroken. Geen ongedoopte vond men bijna
meer. Dominikanen, Franciskanen, Jezuiten en
sinds 1640 ook Capucijners wedijveren in de toe
diening van de Sacramenten der Kerk. Het aan
tal kerkgebouwen .steeg tot over de honderd: en de
Roomsche priesters hadden de macht over vorsten
en onderdanen in handen.
Even als eertijds de vorsten van Europa, gtfthx-
rende den bloeitijd van het Pausdom, onderwierpen
zich ook hier de hoofden aan boetedoening. De
vorst van Sogno vond men in het boetekleed joi'
de kerkdeur, met een doornenkroon op het hoofd,
een crucifix in de hand, een touw om den hals.
Rome vierde in het midden der 17e eeuw in
het binnenland van Afrika zijn triomf. Een der
paters beroemde er zich op, dat hij in de hoofdstad
van Sogno soms 20 personen op een dag doopte.
Een ander doopte er 5000 in een paar dagen, en
wederom een ander wist, gedurende zijn verblijf in
Congo, meer dan 100,000 bekeerlingen te maken.
De mis werd overal bediend, de biechtstoel in elke
plaats opgericht en het teeken van het kruis door
jong en oud gemaakt.
Niet lang bleef die toestand van rust en bloei.
Nadat deze 40 jaar had geduurd, maakte een oor
log met Portugal, wie s oppermacht men moede
werd, daaraan een einde. Het einde der 17e eeuw
vond al de vroegere heerlijkheid reeds verdwenen.
Zeeuwsche Blieven.
Geachte Redacteur
Xu de tegenspoeden van Engeland in Egypte nu
vooral de dood van den grooten Engelschen of eigen
lijk Schotschen generaal Gordon, die bij de inname
van Soedan's hoofdstad Karlhoum jammerlijk schijnt
te zijn omgekomen, den blik van geheel Europa op
Engeland en zijne politiek vestigen, is een woord
daarover ook in uw lad, M. d. R.wellicht niet
ongepast.
Allereerst over Engeland en de Engelschen. Geen
land, geen volk in heel Europa dat zóó zeer in
uitersten vervalt, beide ten goede en ten kwade.
Dit geldt voor net volk als natie, geenszins voor
de Engelsche politiek, welke zoover mij hekend is
nog nooit een verdediger buiten Engeland gevondeiU-
heeft. «La perfide Albionv {het trouwelooze Enyf;$ÊË
land) is helaas eene spreekwoordelijke uitdriikkOM
geworden. Men zou haar gevoegelijk haal-byjj^B
politiek kunnen noemen; nooit anders dan
ze zich geopenbaard.
Toch zou inen zich vergisseau^|«^l
"olitiek tot denató^jjU^l^ri