Nieuwe Goesche Courant, Christelijk-historisch blad voor Zeeland Donderdag- 28 December. N\ 999. BEZUINIGING BINNENLAND. HET ZUIDEN, Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen. Prijs pe*- drie maanden francof 1,50. Enkele nommers- 0,05. UITGAVE VAN P. G. WIJTMAN, te Middelhuig en Wed. A. C. DE JONGE, te Goes. Prijs der Advertentiën: PerregeJ 10 ets.; Familie-berichten van 16 regels ƒ1,Iedere regel meer 15 cents. Liefdegaven 6 cents per regel. Bij de beoordeeling der begrooting van den Minister van Binnenlandsche Zaken in de Tweede hebben de heeren Bichon van IJsselmonde, ie Savornin Lohman, T. Mackay en van Asch Wijck, allen leden der anti-revolutionaire partij, wijzigingen voorgesteld ter vermin op verschillende posten ten behoeve van iet onderwijs. Met tact zijn door hen deze wijzigingen tegenover len Minister en de liberalisten verdedigd. Zij, die niet ten onrechte klagen over de steeds lasten, en in de ongehoorde weelde, die heerscht in de verschillende takken van onder voor een niet gering' deel de oorzaak zien en van het steeds hooger cijfer op hun belas- ingbiljet, zijn aan die heeren dank schuldig. Zij deden ter beteugeling dier onzinnige weelde tij vernieuwing wat zij konden. De anti-revolutionairen,roomschen en degesmaldeel- le conservatieve partij wilden,gelijk uit de stemmingen de voorgestelde wijzigingen bleek, de daad bij woord, bij het woord: -^bezuiniging" voegen. De liberalistische partij die, in navolging der partijen, den laatsten tijd den mond )ok vol had van bezuinigen kan er blijkbaar nog liet toekomen om de daad bij het woord te roegen. Als een eenig man stemde deze partij voor ver- subsidiën. Wat zij dus ook zeggenals het er op aan- stemmen zij vooralsnog voor gedurig in plaats van voor minder, minder. De heer Mackay deed bij gelegenheid der toe- ichting van één der voorgestelde wijzigingen een machtige poging om ook haar tot bezuiniging te lewegen. Hij zeide L »Het zal niemand bevreemden, dat op het artikel, waar zulke groote sommen zijn uitgetrok ken ten behoeve van het middelbaar onderwijs, ook een amendement is voorgesteld tot vermin- i dering van dien post. Alleen zal men zich eenigzins kunnen verwonderen, dat de voorstellers van het amendement gemeend hebben zich tot zulk eene kleine vermindering, zoo bescheiden, ik zou haast zeggen te bescheiden, te bepalen. Het kan echter zijn voordeel hebben, omdat dan wellicht ook eenige leden van de overzijde ge neigd zullen zijn om het amendement te steunen, 'ij hebben van den geachten afgevaardigde uit 'inschoten gehoord, dat hij gaarne wil mede werken tot bezuiniging, en hoewel wij gisteren daarvan nog niet veel gezien hebben, willen wij hem toch in staat stellen om zijne zucht tot izuiniging te bevredigen. Ook van de overzijde wordt erkend, dat de ichtingen van het middelbaar onderwijs niet zijn zoo als zij behooren en dringend her en herziening eischen. En nu geloof ik dat wij op dit oogenblik wijs doen door niet meer dan het strikt noodzakelijke voor die inrichtingen uit te geven. Wij hebben zelfs van den heer Borgesius gehoord, dat werkelijk die inrichtingen van het middelbaar onderwijs niet aan de ver wachting voldoen en de wet op het middel baar onderwijs dringend herziening eischt. Ten onrechte stelde hij zich daarbij op één lijn met hen, die aan deze zijde gezeten zijn, toen hij er zich op beroemde, dat ook hij tot die erkenning was gekomen, maar dan toch ter elfder ure, nu veel en soms onherstelbaar nadeel is toege bracht, maar hij vergat, dat wij van deze zijde reeds bijna 20 jaar lang hebben aangetoond, dat die wet groote gebreken heeft, en dringend herziening en herstel eischte. Hij die den put wil dempen als het kalf verdronken is, verdient voorzeker dezelfde eer niet als hij, die er zooveel mogelijk heeft tegen willen waken, dat de put gegraven werd. De geneesheer die van den be ginne af aan de ziekteverschijnselen bij een patient heeft herkend en onmiddellijk denoodige middelen voorschrijft, verdient voorzeker lof en vertrouwen, doch hij, die bij den patient komende telkens zegt, gij mankeert niets, het is alles met u in orde en dan eindelijk, als de patient op sterven ligt zegtik ben het met mijn collega eens dat die patient werkelijk iets schijnt te mankeren, dien zal men hetzelfde vertrouwefT niet schenken." Doch wat de heeren 4der overzijde ook hebben gezegd, nu het er op aankwam, wilden zij van in krimping der uitgaven niet weten. Verlichting en beschaving komt de heeren ves tigden er nogmaals de aandacht op door het on derwijs. Dat men aan de gevangenissen het steeds hoo ger bedrag uitwinnen zou, dat voor het onderwijs wordt uitgegeven, voegden zij er thans niet bij. Dat het neutrale, voor het meerendeel moderne onderwijs, verlicht en beschaaft door het ondermijnen en wegcijferen van het positief christelijk geloof, zeiden zij evenmin. Ze zullen dit, vertrouwen we, gedacht hebben. Eéne zaak kwam nog uit het was de heer Van Kerkwijk, de afgevaardigde uit Zierikzee, die het verklapte namelijk, dat zelfs het Ministerie tot het oprichten van hoogere burgerscholen aanspoort. »Gaarne, zoo sprak hij, »Gaarne wensch ik te antwoorden op de be schouwingen van den geachten afgevaardigde uit Amersfoort, den heer Mackay. In de eerste plaats is die geachte afgevaardig de opgekomen tegen een subsidie aan de gemeen te Zierikzee. Ik herinner er aan, dat toen door de regeering aan die gemeente gevraagd werd, of zij eene hoo gere burgerschool wilde oprichten, deze vroeg hoeveel dit jaarlijks zou kosten. De Minister van Binnenlandsche Zaken gaf die kosten op, maar afgescheiden van de kosten voor gebouwen als anderzints, zijn de jaarlijksche kosten voor de tractementen f 2200 hooger dan indertijd werd opgegeven. Als nu de voorgestelde verhooging van subsi die ad f 1500, namelijk om het subsidie te bren gen vati f 7000 op f 8500, aangenomen wordt, moet de gemeente toch nog altijd f 700 uitgeven boven de oorspronkelijke raming bij de oprichting der school." De heer de Savornin Lohman, door den heer van Kerkwijk het denkend hoofd der anti-revolutio- naire partij genoemd, liet niet na op deze onthul ling de aandacht te vestigen, in de volgende be woordingen »Ik wensch het punt te bespreken dat zoo even door den geachten spreker uit Zierikzee ten be hoeve van de stad, die hem afvaardigt, is in het midden gebracht. Ik wensch dat niet te doen als het denkend hoofd van de anti-revolutionaire partij, omdat ik niet het hoofd ben van die partij. Ik laat ook in het midden of aan déze zijde der Kamer al dan met gedacht wordt. Maar wan. neer de overzijde begint in te zien dat hier ook denkende menschen zijn, dan ware het wensehe- lijk meer over te nemen van hetgeen van der zijde gezegd wordt. De rede van den geachten spreker uit Zierik- zee vind ik zoo leerzaam, dat ik niet kan nalaten de Vergadering op twee punten te wijzen. In de eerste plaats heeft hij ons medegedeeld dat het subsidie aan Zierikzee verleend wordt op initiatief van de Regeering. Dit vind ik een merkwaardige ontdekking, indien het feit waar is en ik kan mij niet voorstellen dat de geachte afgevaardigde mededeelingen zou doen, die niet op juiste gegevens steunen. Hij zeide: de Re- geering heeft aan Zierikzee gevraagd eene school op te richten. Toen heeft Zierikzee gezegd hoe veel zal dat kosten? Is dit zoo gebeurd, dan kan de Kamer leeren waartoe het subsidiestelsel ons voertwant het is de Regeering, die als cen traal bestuur scholen oprichtmet welk doel laat ik in het midden. Zijn die scholen eenmaal op gericht, dan heeft men de zedelijke verplichting op zich genomen die scholen, indien het noodig blijkt, te subsidieeren. Dit is voor mij eene reden te meer om tegen die subsidien op te komen." We hopen, dat na Juni 1883, dat als de be grooting weer aan de orde zal zijn, bezuinigingen op het hooggeloofde neutrale onderwijs zullen mogelijk zijn. De Standaard zegt. van de Zaterdag jl. in de Tweede Kamer geëindigde behandeling der Staats- begrooting »Op het Binnenhof zijn schooner dagen dan in lang doorleefd. Er was kalmte, er was ernst, er was gang debat. En juist, omdat niet een enkel miil^ ganj^jJ^ miiH

Krantenbank Zeeland

Het Zuiden, Christelijk-historisch blad | 1882 | | pagina 1